Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-22:-Complex-sentences-and-conjunctions/az
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş[edit | edit source]
Fars dili, zəngin və mürəkkəb bir qramatikaya malikdir. Bu dərsdə, karmaşık cümlələr yaratmağı öyrənəcəyik. Karmaşık cümlələr, bir neçə sadə cümlənin birləşməsindən ibarətdir və fikirlərimizi daha dəqiq ifadə etməyə imkan tanıyır. Bağlaçlar bu cümlələrin formalaşmasında vacib rol oynayır.
Bu dərsdə, bağlaçları necə istifadə edəcəyimizi, cümlələri necə birləşdirəcəyimizi və düzgün durğu işarələrini necə tətbiq edəcəyimizi öyrənəcəyik.
Karmaşık Cümlələr Nədir?[edit | edit source]
Karmaşık cümlələr, bir neçə sadə cümlənin birləşməsidir. Bu cümlələrdə bağlaçlar vasitəsilə fikirlərimizi birləşdiririk. Məsələn, "Mən kitab oxuyuram" və "Hava gözəldir" cümlələrini birləşdirərək "Mən kitab oxuyuram, çünki hava gözəldir" deyə bilərik. Bu cür cümlələr, fikirlərimizi bir-biri ilə əlaqələndirməyə kömək edir.
Bağlaçlar[edit | edit source]
Fars dilində bir neçə bağlaç növü var. Bunlar aşağıdakılardır:
- Və - "و" (va): iki cümləni birləşdirmək üçün istifadə olunur.
- Amma - "اما" (amma): ziddiyyətli fikirlər arasında əlaqə yaratmaq üçün istifadə olunur.
- Çünki - "چون" (çun): səbəb nəticə əlaqəsi qurur.
- Ki - "که" (ke): izah edici cümlələrdə istifadə olunur.
Bağlaçların İstifadəsi[edit | edit source]
Burada bağlaçların istifadəsini aydınlaşdırmaq üçün bəzi nümunələr təqdim edəcəyik.
| Farsça | Tələffüz | Şimal Azərbaycanı |
|---|---|---|
| من کتاب میخوانم و او فیلم میبیند. | man ketāb mīxānam va ū film mībīnad. | Mən kitab oxuyuram və o, film izləyir. |
| هوا سرد است اما من بیرون میروم. | havā sard ast ammā man bīrūn mīravam. | Hava soyuqdur, amma mən çölə çıxıram. |
| من دیر به مدرسه میرسم چون ترافیک زیاد است. | man dīr be madrase mīrasam chūn terāfīk ziyād ast. | Mən məktəbə gec çatacağam, çünki trafik çoxdur. |
| او میگوید که فردا باران میبارد. | ū mīgūyad ke fardā bārān mībārad. | O deyir ki, sabah yağış yağacaq. |
Karmaşık Cümlələrin Qurulması[edit | edit source]
Karmaşık cümlələr qurarkən, bağlaçların yanında durğu işarələrinin də düzgün istifadəsi önəmlidir. Məsələn, cümlələr arasında vergül istifadə edilir.
Nümunə: "Mən kitab oxuyuram, amma o film izləyir." Burada "amma" bağlacı arasında vergül var.
Bağlaçların Qaydalı İstifadəsi[edit | edit source]
- Və bağlacı cümlələr arasında vergül tələb etmir.
- Amma bağlacı cümlələr arasında vergül ilə ayrılmalıdır.
- Çünki bağlacı cümlədən sonra vergül olmalıdır.
- Ki bağlacı da cümlədən sonra vergül tələb etməz.
Məşq 1: Bağlaçları Düzgün İstifadə Edin[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
1. Mən çay içirəm ___ o, kofe içir.
2. Hava gözəldir ___ mən evdə qalacağam.
3. O, çox çalışır ___ nəticələri yaxşıdır.
4. Mən filmlərə baxıram ___ o, kitab oxuyur.
5. Günortada yemək yeyəcəyik ___ hava yağışlıdır.
= Həll 1: Bağlaçları Düzgün İstifadə Edin[edit | edit source]
1. Mən çay içirəm və o, kofe içir.
2. Hava gözəldir amma mən evdə qalacağam.
3. O, çox çalışır çünki nəticələri yaxşıdır.
4. Mən filmlərə baxıram və o, kitab oxuyur.
5. Günortada yemək yeyəcəyik amma hava yağışlıdır.
Məşq 2: Karmaşık Cümlələr Qurun[edit | edit source]
Aşağıdakı sadə cümlələrdən istifadə edərək karmaşık cümlələr yaradın:
1. Mən məktəbə gedirəm.
2. Hava soyuqdur.
3. O, kitab oxuyur.
4. Mən film izləyirəm.
5. Biz piknikə gedəcəyik.
= Həll 2: Karmaşık Cümlələr Qurun[edit | edit source]
1. Mən məktəbə gedirəm, çünki hava soyuqdur.
2. O, kitab oxuyur, amma mən film izləyirəm.
3. Biz piknikə gedəcəyik, amma hava soyuqdur.
Məşq 3: Cümlələri Tamamlayın[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri bağlaçlarla tamamlayın:
1. Mən işdəyəm ___ hava pisdir.
2. _____ mən evdə qalacağam.
3. O, mükafat qazandı ___ çox çalışdı.
4. Mən yeni kitab aldım ___ maraqlı görünür.
5. Hava gözəldir ___ çölə çıxmalıyıq.
= Həll 3: Cümlələri Tamamlayın[edit | edit source]
1. Mən işdəyəm amma hava pisdir.
2. Çünki mən evdə qalacağam.
3. O, mükafat qazandı çünki çox çalışdı.
4. Mən yeni kitab aldım və maraqlı görünür.
5. Hava gözəldir və çölə çıxmalıyıq.
Məşq 4: Cümlələri Yaradın[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri istifadə edərək yeni cümlələr yaradın:
1. O, müğənnidir.
2. O, gözəl ifa edir.
3. O, konsertdə iştirak edəcək.
4. Musiqi çox sevir.
= Həll 4: Cümlələri Yaradın[edit | edit source]
1. O, müğənnidir və gözəl ifa edir.
2. O, konsertdə iştirak edəcək çünki musiqi çox sevir.
Məşq 5: Fikir Aşkar Edin[edit | edit source]
Aşağıdakı fikirləri cümlələrə çevirin:
1. Hava gözəldir, amma soyuqdur.
2. Mən kitab oxuyuram, çünki maraqlıdır.
= Həll 5: Fikir Aşkar Edin[edit | edit source]
1. Hava gözəldir, amma soyuqdur.
2. Mən kitab oxuyuram, çünki maraqlıdır.
Nəticə[edit | edit source]
Bu dərsdə karmaşık cümlələrin necə qurulacağını və bağlaçların rolunu öyrəndik. İndi siz, düşüncələrinizi daha dəqiq ifadə edə biləcək və müasir Fars dilinin zənginliyini daha yaxşı başa düşəcəksiniz. Qramatik qaydaları tətbiq edərək daha kompleks cümlələr qura bilmək, dil bacarıqlarınızı inkişaf etdirmək üçün önəmlidir.
Other lessons[edit | edit source]
- 0-dan A1 səviyyəsinə → Qrammatika → Dərs 3: Fars dilində sözlərin sıralanması
- 0 to A1 Course → Grammar → Lesson 5: Present tense conjugation of regular verbs
- Lesson 9: Possessive pronouns
- 0-dan A1-ə qədər kurs → Qrammatika → Düzenli fiillərin keçmiş zamanı - Dərs 14
- Lesson 20: Using the imperative mood
- 0-dan A1-ə qədər Kurs → Qrammatika → Düzgün obyekt zamirləri
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər tamamlanmış kurs → Qrammatika → Dərs 15: Keçmiş vaxt cümlələrində sözlərin sıralanması
- 0 to A1 Course
- 0-dan A1 səviyyəsinə → Qrammatika → Məsələ 21: İnfinitivlərin istifadəsi
- Lesson 4: Present tense conjugation of the verb to be