Language/Standard-arabic/Grammar/Differences-from-English-relative-clauses/az

Standart Ərəb dili → Qrammatika → 0-dan A1-ə kurs → İngilis dilindən fərqli mübtəda cümlələri

Giriş

Standart Ərəb dilində mübtəda cümlələri (relative clauses) dilin zənginliyini və ifadə imkanlarını artıran vacib bir hissədir. Bu cümlələr, bir şeyi daha ətraflı izah etmək üçün istifadə olunur. Bu dərsdə, ərəb dilindəki mübtəda cümlələrinin ingilis dilindəki mübtəda cümlələri ilə müqayisədə fərqliliklərini öyrənəcəyik. Bu bilik, sizə daha mənalı və düzgün cümlələr qurmağa kömək edəcək.

Bu dərsimizdə aşağıdakı mövzulara toxunacağıq:

• Mübtəda cümlələrinin tərifi

• Ərəb dilində mübtəda cümlələrinin strukturu

• Mübtəda cümlələrinin ingilis dilindən fərqləri

• Misallar və izahlar

• Tətbiq üçün tapşırıqlar

Mübtəda cümlələrinin tərifi

Mübtəda cümlələri, başlıca cümlənin (mübtəda) içində daha çox məlumat təqdim edən cümlələrdir. Onlar, adətən, "ki" (الذي) və "ki, bu" (التي) kimi sözlərlə başlayır. Bu cümlələr, bir şeyi daha yaxşı izah etmək və ya ətraflı təsvir etmək üçün istifadə olunur.

Ərəb dilində mübtəda cümlələrinin strukturu

Ərəb dilində mübtəda cümlələrinin strukturu aşağıdakı kimidir:

• Baş cümlə

• "ki" (الذي) və ya "ki, bu" (التي) ilə başlayan mübtəda cümləsi

Mübtəda cümlələri adətən cümlənin içindəki isimləri tamamlayır. Məsələn, "Mən kitabı oxuyuram" cümləsində "kitab" mübtəda cümləsi ilə izah edilə bilər: "Mən, sənə hədiyyə olunan kitabı oxuyuram".

Mübtəda cümlələrinin ingilis dilindən fərqləri

İngilis dilində mübtəda cümlələri adətən "that" və "who" ilə başlayır. Ancaq ərəb dilində "ki" və "ki, bu" istifadə olunur. Bu dil fərqliliyi, cümlələrin qurulmasında əhəmiyyətli təsir göstərir.

Məsələn:

• İngilis: "The book that I read."

• Ərəb: "الكتاب الذي قرأته" (El-kitab al-ladhi qara'tuhu)

Mübtəda cümlələrinin strukturu və istifadəsi, ərəb dilində daha çox əhəmiyyətlidir. Buna görə də, mübtəda cümlələrini düzgün istifadə etmək, ərəb dilində ifadələrinizi daha da zənginləşdirəcəkdir.

Misallar

Aşağıda ərəb dilində mübtəda cümlələrinin misalları verilmişdir. Hər bir misalda cümlənin anlamı və istifadəsi izah edilmişdir.

Standart Ərəb	Tələffüz	Şimal Azərbaycanı
الكتاب الذي قرأته	al-kitab al-ladhi qara'tuhu	Oxuduğum kitab
الفتاة التي ذهبت إلى المدرسة	al-fata al-lati dhahabat ila al-madrasa	Məktəbə gedən qız
السيارة التي اشتريتها	al-sayara al-lati ishtaraytuha	Aldığım avtomobil
الفيلم الذي شاهدته	al-film al-ladhi shahidtu	İzlədiyim film
الرجل الذي يعيش هنا	al-rajul al-ladhi ya'ish huna	Burada yaşayan adam
الشجرة التي في الحديقة	al-shajara al-lati fi al-hadiqa	Bağçada olan ağac
الكتابة التي أكتبها	al-kitaba al-lati aktubuha	Yazdığım yazı
المعلم الذي يدرسني	al-mu'allim al-ladhi yudrisuni	Məni öyrədən müəllim
المدينة التي أعيش فيها	al-madina al-lati a'ish fiha	Yaşadığım şəhər
الطعام الذي أكلته	al-ta'am al-ladhi akaltuhu	Yediyim yemək

Bu misallar, mübtəda cümlələrinin ərəb dilində necə istifadə olunduğunu və onların başlıca cümlələrə necə əlavə olunduğunu göstərir.

Tətbiq üçün tapşırıqlar

İndi isə sizə bir neçə tapşırıq verəcəyik ki, öyrəndiklərinizi praktiki şəkildə tətbiq edə biləsiniz.

• Tapşırıq 1: Aşağıdakı cümlələri mübtəda cümlələri ilə tamamlayın:

1. Mən, ___ (oxuduğun kitab)

2. O, ___ (gördüyün film)

3. Biz, ___ (aldığınız maşın)

• Tapşırıq 2: Aşağıdakı cümlələri ərəb dilinə çevirin:

1. The girl that I saw.

2. The car that you bought.

3. The book that he read.

• Tapşırıq 3: Aşağıdakı mübtəda cümlələrini baş cümlələrlə birləşdirin:

1. الكتاب الذي قرأته - أنا

2. الفتاة التي ذهبت إلى المدرسة - هي

3. الرجل الذي يعيش هنا - هو

• Tapşırıq 4: Aşağıdakı cümlələri analiz edin və mübtəda cümləsini tapın:

1. Mən, kitabı oxuyuram.

2. O, məktəbə gedir.

3. Biz, dostlarımızla görüşdük.

• Tapşırıq 5: Mübtəda cümlələri ilə yeni cümlələr yaradın.

Həllər:

1. Mən, oxuduğun kitabı oxuyuram.

2. O, gördüyün filmi izləyir.

3. Biz, aldığınız maşınla gəldik.

Həlllərinizi yoxlayın və mübtəda cümlələrinin istifadəsindəki fərqləri anlamağa çalışın.

Bu dərs, sizə ərəb dilində mübtəda cümlələrinin strukturu və istifadəsi haqqında dərin bir anlayış qazandırdı. Ümid edirəm ki, bu bilikləri gündəlik dil praktikanızda tətbiq edə biləcəksiniz.

0-dan A1-ə qədər Standart Ərəb Dili Kursları - Məzmun cədvəli

• Kurs təqdimatı

  ---

Ərəb əlifbasının təqdimatı

• Ərəb saitləri
• Ərəb konsonantları
• Əsas Ərəb ifadələri

  ---

Ərəb dilində ism və cinsiyət

• Müəyyən və müəyyən olmayan mənsublar
• Kişi və qadın ismləri

  ---

Ərəb dilində fiillər və onların çəkimi

• Hazırki vaxt çəkmə
• Kətan keçmiş zamanda çəkmə
• Gələcək vaxt çəkmə

  ---

Ərəb dilində sayılar və saymaq

• 1-100 arası cardinal rəqəmlər
• Ordinal rəqəmlər

  ---

Gündəlik Ərəb dilində lüğət

• Salamlamalar və arvadlar
• Rənglər
• Həftənin günleri
• İllərin ayları

  ---

Ərəb dilində yemək və içki lüğəti

• Əsas yemək lüğəti
• İçkilər

  ---

Ərəb ədəbiyyatı və mədəniyyəti

• İslam və Ərəb mədəniyyəti
• Ərəb qonaqsevərliyi

  ---

Ərəb musiqisi və əyləncə

• Ərəb musiqi janrları
• Ərəb rəqqası

  ---

Ərəb dilində sifət və ismlər

• Sifət razılığı və yerləşməsi
• Müqayisə və ən üstünlük

  ---

Ərəb dilində zamir

• Şəxsi zamir
• Mülkiyyət zamiri

  ---

Ərəb dilində öndərlik edənlər

• Əsas öndərlik edənlər
• Vaxt və yer öndərlik edənləri

  ---

Ərəb dilində soruşdurucu

• Soru sözləri
• Sual qurma

  ---

Ərəb dilində zarf

• Yaradılma və yerləşmə
• İnkâr

  ---

Nəqliyyat lüğəti

• İctimai nəqliyyat
• Yönü soruşmaq

  ---

Məişət və pul lüğəti

• Pul lüğəti
• Məhsulların alınması

  ---

Ərəb ədəbiyyatı və şeirlər

• Klassik Ərəb ədəbiyyatı
• Ərəb şeirləri

  ---

Ərəb xətwrit və sənəti

• Ərəb xətwritinin tarixi
• Ərəb sənəti və memarlığı

  ---

Hava lüğəti

• Əsas hava lüğəti
• Havadan danışmaq

  ---

Ərəb dilində şərti cümlələr

• Birinci və İkinci şərtlər
• Üçüncü şərtlər və qarışıq şərtlər

  ---

Ərəb dilində passive səslilik

• Yaradılma və istifadə
• Aktiv səsliliklərə olan uyğunluqlar

  ---

Ərəb dilində sıfət və ismlər

• Ümumi Ərəb sıfətləri
• Ərəb tərkibləri

  ---

Ərəb kinoteatrı və TV

• Ərəb kino
• Ərəb televiziya

  ---

Ərəb modası və güzəllik

• Ənənəvi Ərəb geyimləri
• Ərəb güzəllik və kosmetikası

  ---

İdman və boş zaman lüğəti

• Məşhur Ərəb idmanları
• Boş zaman tədbirləri

Other lessons

• Possessive pronouns
• Курс 0 до A1 → Грамматика → Негация
• Question formation
• 0- A1 Kursu → Qrammatika → Maskulin və müfəssəl isimlər
• 0 to A1 Kursu → Qrammatika → Birinci və ikinci şərtlər
• 0 to A1 Dərəcəsi → Qrammar → Əsas Ərəb əyani ifadələr
• Personal pronouns
• Comparative and superlative
• Present tense conjugation
• Third conditional and mixed conditionals
• Definite and indefinite articles
• Adjective agreement and placement
• Arabic vowels
• Sıfırdan A1 səviyyəsinə qədər tamamı → Qrammatika → Yaradılması və istifadəsi