Language/Mandarin-chinese/Grammar/Tones-Introduction/vi

Ngữ pháp tiếng Trung → Ngữ pháp → Khóa học 0 đến A1 → Giới thiệu về các thanh điệu

Giới thiệu

Chào các bạn học viên! Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau khám phá một trong những khía cạnh thú vị và quan trọng nhất của ngôn ngữ tiếng Trung: các thanh điệu. Trong tiếng Trung, thanh điệu không chỉ là một phần của ngữ âm mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến nghĩa của từ. Điều này có nghĩa là, hai từ có cách phát âm giống nhau nhưng khác nhau về thanh điệu có thể mang ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. Chẳng hạn, từ "mā" (妈) có nghĩa là "mẹ", trong khi từ "mà" (骂) có nghĩa là "mắng". Vì vậy, việc nắm vững các thanh điệu là rất quan trọng để giao tiếp hiệu quả.

Trong bài học này, chúng ta sẽ tìm hiểu về bốn thanh điệu chính trong tiếng Trung, quy tắc thay đổi thanh điệu, và một số ví dụ minh họa. Cuối cùng, chúng ta sẽ có một số bài tập thực hành để củng cố kiến thức đã học. Hãy cùng nhau bắt đầu nhé!

Các thanh điệu trong tiếng Trung

Trong tiếng Trung, có bốn thanh điệu chính và một thanh điệu không xác định. Chúng ta sẽ đi vào chi tiết từng thanh điệu một.

Thanh điệu thứ nhất (Thanh cao)

Thanh điệu thứ nhất được phát âm với âm vực cao và ổn định. Đây là thanh điệu nhẹ nhàng và thường được đánh dấu bằng một dấu ngang trên chữ cái.

• Ví dụ:

Mandarin Chinese	Pronunciation	Vietnamese
mā	[ma˥]	mẹ
gū	[ku˥]	cô

Thanh điệu thứ hai (Thanh tăng)

Thanh điệu thứ hai bắt đầu ở mức trung bình và dần dần tăng lên. Nó được đánh dấu bằng một dấu hỏi trên chữ cái.

• Ví dụ:

Mandarin Chinese	Pronunciation	Vietnamese
má	[ma˧˥]	cỏ
zú	[tsu˧˥]	chân

Thanh điệu thứ ba (Thanh giảm)

Thanh điệu thứ ba bắt đầu ở mức trung bình, giảm xuống thấp và sau đó có thể tăng lên một chút. Nó được đánh dấu bằng một dấu xuống.

• Ví dụ:

Mandarin Chinese	Pronunciation	Vietnamese
mǎ	[ma˨˩˦]	ngựa
hǒu	[ho˨˩˦]	kêu

Thanh điệu thứ tư (Thanh giảm dần)

Thanh điệu thứ tư bắt đầu cao và nhanh chóng giảm xuống. Nó được đánh dấu bằng một dấu chéo.

• Ví dụ:

Mandarin Chinese	Pronunciation	Vietnamese
mà	[ma˥˩]	mắng
kè	[kʌ˥˩]	khách

Thanh điệu không xác định (Thanh nhẹ)

Thanh điệu không xác định thường được sử dụng trong các từ hoặc cụm từ không nhấn mạnh. Nó không có dấu và phát âm nhẹ nhàng.

• Ví dụ:

Mandarin Chinese	Pronunciation	Vietnamese
ma	[ma]	không
ba	[ba]	ba

Quy tắc thay đổi thanh điệu

Trong một số trường hợp, khi hai từ có thanh điệu khác nhau kết hợp với nhau, thanh điệu có thể thay đổi. Dưới đây là một số quy tắc cơ bản:

1. Khi hai thanh điệu thứ ba đứng cạnh nhau, thanh điệu thứ ba đầu tiên sẽ được chuyển thành thanh điệu thứ hai.

• Ví dụ: nǐ hǎo (你好) trở thành nǐ hǎo (你是好) (Bạn khỏe không?)

2. Khi thanh điệu thứ ba đứng trước thanh điệu thứ hai, thanh điệu thứ ba vẫn giữ nguyên.

• Ví dụ: wǒ hǎo (我好) (Tôi khỏe).

3. Khi thanh điệu thứ tư đứng trước thanh điệu thứ ba, thanh điệu thứ tư có thể được nhấn mạnh hơn.

• Ví dụ: kè zǐ (客子) (Khách).

Ví dụ minh họa

Hãy cùng xem xét thêm một số ví dụ để làm rõ hơn về các thanh điệu và cách chúng ảnh hưởng đến ý nghĩa của từ.

Mandarin Chinese	Pronunciation	Vietnamese
māmā	[ma˥ma]	mẹ
máma	[ma˧˥ma]	cỏ mẹ
mǎmǎ	[ma˨˩˦ma]	ngựa mẹ
màmà	[ma˥˩ma]	mẹ mắng

Bài tập thực hành

Dưới đây là một số bài tập thực hành mà các bạn có thể làm để củng cố kiến thức về các thanh điệu:

1. Nối từ với thanh điệu tương ứng:

• a. mā

• b. má

• c. mǎ

• d. mà

Hãy nối từ ở cột bên trái với thanh điệu đúng trong cột bên phải.

2. Chọn từ đúng:

• a. Tôi sẽ đi đến trường vào lúc 8 giờ sáng.

• b. Tôi sẽ đi đến __________ vào lúc 8 giờ sáng. (Chọn từ thích hợp với thanh điệu)

3. Viết câu: Sử dụng ít nhất ba từ có các thanh điệu khác nhau để tạo thành một câu hoàn chỉnh.

4. Nghe và viết lại: Nghe một đoạn hội thoại ngắn và viết lại những gì bạn nghe được, chú ý đến các thanh điệu.

5. Đọc và phân tích: Đọc một đoạn văn ngắn và xác định các từ có cùng thanh điệu và khác thanh điệu.

6. Đối thoại: Tạo một đoạn đối thoại ngắn sử dụng ít nhất năm từ có thanh điệu khác nhau.

7. Sử dụng thanh điệu trong tiếng Trung: Hãy tìm một số từ tiếng Trung mà bạn biết và thực hành phát âm với các thanh điệu khác nhau.

8. Thực hành với bạn học: Chia sẻ với bạn học của mình về các từ có nghĩa khác nhau chỉ vì thanh điệu khác nhau.

9. Chơi trò chơi thanh điệu: Tạo một trò chơi nhỏ với bạn bè để thực hành các thanh điệu, chẳng hạn như đoán từ dựa trên thanh điệu.

10. Tìm hiểu về người nổi tiếng: Chọn một người nổi tiếng và viết một đoạn văn ngắn về họ, sử dụng các từ có thanh điệu khác nhau.

Giải thích và đáp án cho bài tập

1. Nối từ với thanh điệu tương ứng:

• a. mā - Thanh cao

• b. má - Thanh tăng

• c. mǎ - Thanh giảm

• d. mà - Thanh giảm dần

2. Đáp án cho từ còn thiếu: trường (xử lý theo ngữ cảnh).

3. Ví dụ câu: Mẹ tôi là một người tốt (mā wǒ shì yí gè hǎo rén).

4. Ghi chú: Học viên nên nghe và phát âm lại để kiểm tra thanh điệu.

5. Phân tích từ: Xác định từ có cùng thanh điệu như nhau và khác nhau trong đoạn văn.

6. Đối thoại mẫu: Bạn: "Bạn khỏe không?" - Tôi: "Tôi khỏe, cảm ơn bạn!"

7. Từ ví dụ: mǎ (ngựa), má (cỏ), mà (mắng).

8. Chia sẻ: Học viên có thể cho bạn bè biết về sự khác biệt giữa các từ và ý nghĩa của chúng.

9. Trò chơi: Học viên có thể chọn từ và bạn bè đoán thanh điệu của từ đó.

10. Viết về người nổi tiếng: Học viên có thể chọn bất kỳ ai và viết về họ với các từ có thanh điệu khác nhau.

Danh sách nội dung - Khóa học tiếng Trung Quốc - Từ 0 đến A1

• Giới thiệu khóa học

  ---

Bảng phiên âm Pinyin và các tone

• Giới thiệu Pinyin
• Giới thiệu các Tone
• Cặp Tone

  ---

Chào hỏi và các cụm từ cơ bản

• Chào hỏi người khác
• Các cụm từ cơ bản
• Số đếm và đếm danh từ

  ---

Cấu trúc câu và thứ tự từ

• Cấu trúc Chủ - Vị ngữ - Tân ngữ
• Câu hỏi và từ hỏi
• Tính từ và trạng từ
• Phủ định và liên từ
• Hạt từ và hạt kết cấu

  ---

Đời sống hàng ngày và các cụm từ cần thiết

• Hỏi đường
• Gọi đồ ăn và thức uống
• Mua sắm và mặc cả giá cả
• Phương tiện di chuyển
• Các tình huống khẩn cấp và chăm sóc y tế

  ---

Các lễ hội và truyền thống Trung Quốc

• Lễ hội xuân và chuyến về quê
• Lễ hội trung thu và bánh trung thu
• Lễ hội ghe và bánh chưng
• Lễ chùa thất và bánh chưng yến

  ---

Động từ và cách sử dụng

• Động từ tường minh và động từ nguyên thể
• Động từ khiếm khuyết và động từ hỗ trợ
• Cụm động từ phức tạp

  ---

Sở thích, thể thao và các hoạt động

• Thú vui và sở thích
• Thể thao và tập luyện
• Hoạt động ngoài trời và thiên nhiên
• Âm nhạc và phim ảnh

  ---

Địa lý Trung Quốc và các địa điểm nổi tiếng

• Bốn kinh đô cổ Trung Quốc
• Núi sông nổi tiếng Trung Quốc
• Vạn Lý Trường Thành Trung Quốc

  ---

Danh từ và đại từ

• Danh từ chung và danh từ riêng
• Đại từ nhân xưng và đại từ sở hữu
• Đại từ chỉ định và đại từ thỉnh cầu

  ---

Nghề nghiệp và đặc điểm tính cách

• Nghề và công việc
• Tính cách và đặc điểm
• Cảm xúc và tình trạng

  ---

Nghệ thuật và thủ công truyền thống Trung Quốc

• Thư pháp và Mỹ thuật Trung Quốc
• Kịch nói và Tuồng Trung Quốc
• Nút tơ và Cắt giấy Trung Quốc

  ---

So sánh và cực đại hóa

• So sánh
• Cực đại hóa

  ---

Thành phố, quốc gia và điểm du lịch

• Thành phố Trung Quốc và quốc tế
• Tên quốc gia và dân tộc
• Điểm du lịch và phương tiện di chuyển

  ---

Trung Quốc hiện đại và các sự kiện hiện tại

• Kinh tế và cảnh quan kinh doanh Trung Quốc
• Nghệ thuật và giải trí Trung Quốc
• Các sự kiện và vấn đề hiện tại ở Trung Quốc và toàn cầu

bài học khác

• Khóa học từ 0 đến A1 → Ngữ pháp → Các động từ hành động và động từ tình trạng
• 0 to A1 Course
• Khóa học 0 đến A1 → Ngữ pháp → Động từ và cấu trúc động từ
• Khóa học 0 đến A1 → Ngữ pháp → Tính từ và trạng từ
• Khóa học 0 đến A1 → Ngữ pháp → Đại từ chỉ định và đại từ thỉnh cầu
• Khoá học từ 0 đến A1 → Ngữ pháp → So sánh hình thức và cách sử dụng
• Khoá học 0 đến A1 → Ngữ pháp → Danh từ chung và riêng
• Khóa học 0 đến A1 → Ngữ pháp → Câu động từ phức tạp
• Time
• Khóa học 0 đến A1 → Ngữ pháp → Đại từ nhân xưng và đại từ sở hữu
• Khóa học 0 đến A1 → Ngữ pháp → Giới thiệu Pinyin
• Khoá học 0 đến A1 → Ngữ pháp → Cặp âm
• Khoá học 0 đến A1 → Ngữ pháp → Từ câu hỏi và cấu trúc câu hỏi
• Khóa học 0 đến A1 → Ngữ pháp → Thể Tối Thượng và Cách Sử Dụng