Language/Standard-arabic/Grammar/Prepositions-of-time-and-place/kk
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Кіріспе[edit | edit source]
Араб тілінің грамматикасы, әсіресе предлогтар - бұл тілдің құрылымын түсінуде үлкен рөл атқарады. Уақыт пен орынның предлогтары сөйлемдерімізді байытып, араб тілінде негізгі ақпаратты жеткізуде маңызды. Бүгінгі сабақта біз стандартты араб тіліндегі уақыт пен орынның предлогтарын үйренеміз, олардың қолданылуын түсінеміз, және практикалық мысалдар мен тапсырмалар арқылы дағдыларымызды нығайтамыз.
Уақыт предлогтары[edit | edit source]
Уақыт предлогтары - белгілі бір уақытты немесе кезеңді білдіретін сөздер. Олардың араб тілінде жиі қолданылуы, бізге уақытты анықтау мен ұйымдастыруға көмектеседі. Келесі предлогтарды қарастырайық:
1. فِي (фī)[edit | edit source]
Фіі - "ішінде" дегенді білдіреді, бірақ уақыт контекстінде "кезінде" немесе "барысында" деген мағынада қолданылады.
| Стандартты араб тілі | Транскрипция | Қазақша |
|---|---|---|
| فِي الصَّبَاحِ | фī ас-сабāх | таңертең |
| فِي اللَّيْلِ | фī ал-лайl | түнде |
| فِي السَّنَةِ | фī ас-сана | жылы |
| فِي الشَّهْرِ | фī аш-шаһр | айда |
2. بَيْنَ (бейнā)[edit | edit source]
Бейнā - "арасында" дегенді білдіреді, уақыттың екі нүктесі арасындағы кезеңді көрсету үшін қолданылады.
| Стандартты араб тілі | Транскрипция | Қазақша |
|---|---|---|
| بَيْنَ السَّاعَةِ | бейн ас-сā'а | сағат арасында |
| بَيْنَ الأَصْدِقَاءِ | бейн ал-асдиқā' | достар арасында |
| بَيْنَ الأَشْهُرِ | бейн ал-ашһūr | айлар арасында |
| بَيْنَ الْمَكَانَاتِ | бейн ал-макаnāт | орындар арасында |
3. عَلَى (ʿalā)[edit | edit source]
ʿalā - "бойынша" немесе "үстінде" деген мағынада қолданылады, бірақ уақыт контекстінде "кезде" деген мағынада да жатады.
| Стандартты араб тілі | Транскрипция | Қазақша |
|---|---|---|
| عَلَى غَدٍ | ʿalā ғād | ертең |
| عَلَى مَرَّ السَّنَةِ | ʿalā марр ас-сана | жыл өткенде |
| عَلَى حَفْلَةٍ | ʿalā хāфла | кеште |
| عَلَى مَكَانٍ | ʿalā макаān | жерде |
Орын предлогтары[edit | edit source]
Орын предлогтары - белгілі бір орынның деңгейін немесе орналасуын білдіреді. Олар сөйлемдерімізге нақты орындар мен бағыттарды беруге мүмкіндік береді. Төменде кейбір маңызды орын предлогтарын қарастырамыз:
1. فِي (фī)[edit | edit source]
Фіі - "ішінде" дегенді білдіреді, белгілі бір орынның ішінде екенін көрсету үшін пайдаланылады.
| Стандартты араб тілі | Транскрипция | Қазақша |
|---|---|---|
| فِي الْبَيْتِ | фī әл-бәйт | үйде |
| فِي الْمَدْرَسَةِ | фī әл-мадрасā | мектепте |
| فِي الْمَكْتَبَةِ | фī әл-мактāба | кітапханада |
| فِي الشَّارِعِ | фī аш-шаāриʿ | көшеде |
2. عَلَى (ʿalā)[edit | edit source]
ʿalā - "үстінде" деген мағынада, белгілі бір орынның үстінде немесе жанында орналасқандығын білдіреді.
| Стандартты араб тілі | Транскрипция | Қазақша |
|---|---|---|
| عَلَى الطَّاوِلَةِ | ʿalā ат-ṭāwila | үстелде |
| عَلَى السَّرِيرِ | ʿalā ас-сарīr | төсекте |
| عَلَى الْحَائِطِ | ʿalā ал-хā'ит | қабырғада |
| عَلَى الْمَسَاحَةِ | ʿalā ал-масāха | алаңда |
3. بَيْنَ (бейнā)[edit | edit source]
Бейнā - "арасында" дегенді білдіреді, екі немесе одан да көп орындардың аралығын көрсету үшін пайдаланылады.
| Стандартты араб тілі | Транскрипция | Қазақша |
|---|---|---|
| بَيْنَ الْبَيْتِ وَ الْمَدْرَسَةِ | бейн әл-бәйт у әл-мадрасā | үй мен мектеп арасында |
| بَيْنَ الشَّجَرَاتِ | бейн аш-шажāрат | ағаштар арасында |
| بَيْنَ السَّاحَةِ وَ الْمَكَانِ | бейн ас-сāха у әл-макаan | алаң мен орын арасында |
| بَيْنَ الْكُرَةِ وَ الْطَّاوِلَةِ | бейн ал-кūrā у ат-ṭāwila | доп пен үстел арасында |
Қорытынды[edit | edit source]
Бүгінгі сабақта біз стандартты араб тіліндегі уақыт пен орынның предлогтарын үйрендік. Біз предлогтардың әрқайсысын тереңірек қарастырып, олардың қалай қолданылатынын түсіндік. Бұл предлогтар араб тіліндегі сөйлемдерімізді байытуға және нақтылауға мүмкіндік береді. Енді біз практикалық тапсырмалар арқылы осы білімімізді қолданамыз.
Тапсырмалар[edit | edit source]
1. Төмендегі сөйлемдердегі предлогтарды толықтырыңыз:
- أذهب إلى المدرسة في __________.
- أدرس على الطاولة في __________.
- نحن نلتقي بين __________ و __________.
2. Төмендегі сөйлемдерді жазып, предлогтарды пайдаланыңыз:
- Мен үйде оқимын.
- Біз мектепте кездесейік.
- Олар паркте ойнайды.
3. Сөйлемдер жасаңыз, берілген предлогтарды пайдаланып:
- فِي
- عَلَى
- بَيْنَ
4. Тапсырмалар мен жауаптарды жазыңыз.
== Жауаптар:
1. Тапсырма 1:
- أذهب إلى المدرسة في الصباح.
- أدرس على الطاولة في البيت.
- نحن نلتقي بين المدرسة والبيت.
2. Тапсырма 2:
- Мен үйде оқимын. (أدرس في البيت.)
- Біз мектепте кездесейік. (نلتقي في المدرسة.)
- Олар паркте ойнайды. (يلعبون في الحديقة.)
3. Тапсырма 3:
- فِي: فِي الشَّارِعِ (көшеде)
- عَلَى: عَلَى السَّرِيرِ (төсекте)
- بَيْنَ: بَيْنَ الْكُرَةِ وَ الْطَّاوِلَةِ (доп пен үстел арасында)
Осылайша, сіздер уақыт пен орынның предлогтарын игеріп, араб тіліндегі сөйлемдеріңізді байыта аласыздар. Араб тілінде сөйлеп, жазу үшін осы предлогтарды қолдану өте маңызды.