Language/Moroccan-arabic/Grammar/Direct-and-Indirect-Object-Clauses/kk






































Кіріспе
Марокко араб тілінде тікелей және жанама объектілік сөйлемдер өте маңызды. Олар тілдің құрылымын түсінуге, қарым-қатынас жасауда өз ойымызды нақты жеткізуге көмектеседі. Тікелей объектілік сөйлемдер заттарды немесе адамдарды тікелей көрсетеді, ал жанама объектілік сөйлемдер осы заттар мен адамдарға қатысты әрекеттерді білдіреді. Бұл сабақта біз осы екі типтегі сөйлемдерді қалай құруды үйренеміз.
Тікелей объектілік сөйлемдер
Тікелей объектілік сөйлемдер – бұл етістікпен тікелей байланысты зат, адам немесе идея. Мысалы, "Мен кітапты оқимын" сөйлемінде "кітап" – тікелей объект.
Тікелей объектілердің құрылымы
- Субъект + Етістік + Тікелей объект
Мысалдар:
Марокко араб тілі | Транскрипция | Қазақша |
---|---|---|
أنا أقرأ الكتاب. | Ana aqra'al-kitab. | Мен кітапты оқимын. |
هي تأكل التفاح. | Hiya takul at-tuffah. | Ол алма жейді. |
نحن نحب المدرسة. | Nahnu nuhibb al-madrasa. | Біз мектепті жақсы көреміз. |
هو يلعب الكرة. | Huwa yal'ab al-kurah. | Ол доппен ойнайды. |
Жанама объектілік сөйлемдер
Жанама объектілік сөйлемдер – бұл етістікпен жанама түрде байланысқан зат немесе адам. Олар әдетте әрекеттің бағытталуын көрсетеді. Мысалы, "Мен оған хат жазамын" сөйлемінде "ол" – жанама объект.
Жанама объектілердің құрылымы
- Субъект + Етістік + Жанама объект
Мысалдар:
Марокко араб тілі | Транскрипция | Қазақша |
---|---|---|
أنا أكتب له رسالة. | Ana aktub lahu risala. | Мен оған хат жазамын. |
هي تعطيه المال. | Hiya tu'ti-hu al-mal. | Ол оған ақша береді. |
نحن نخبرك بالأخبار. | Nahnu nukbiruka bil-akhbar. | Біз саған жаңалықтарды айтамыз. |
هو يرسل لي الهدايا. | Huwa yursil li al-hadaya. | Ол маған сыйлықтар жібереді. |
Тікелей және жанама объектілік сөйлемдердегі етістіктер
Марокко араб тілінде етістіктер тікелей және жанама объектілерге қатысты әртүрлі формаларға ие бола алады. Етістіктің формасы сөйлемдегі объектінің жағдайына байланысты өзгеруі мүмкін.
Етістіктердің түрлері
1. Тікелей объектіге қатысты етістіктер:
- оқу (aqra),
- жеу (takul),
- ойнау (yal'ab)
2. Жанама объектіге қатысты етістіктер:
- жазу (aktub),
- беру (tu'ti),
- айту (nukbir)
Практика
Енді біз алған білімімізді практикада қолдана аламыз. Төмендегі тапсырмаларды орындап, тікелей және жанама объектілік сөйлемдерді құрастырыңыз.
Тапсырмалар
1. "Мен кітапты оқимын." сөйлемін құрастырыңыз.
2. "Ол маған сыйлық береді." сөйлемін құрастырыңыз.
3. "Біз оны жақсы көреміз." сөйлемін құрастырыңыз.
4. "Сен оған хат жазасың." сөйлемін құрастырыңыз.
5. "Ол алма жейді." сөйлемін құрастырыңыз.
Шешімдер
1. Мен кітапты оқимын. (Ana aqra'al-kitab.)
2. Ол маған сыйлық береді. (Huwa yursil li al-hadaya.)
3. Біз оны жақсы көреміз. (Nahnu nuhibbuhu.)
4. Сен оған хат жазасың. (Anta taktub lahu risala.)
5. Ол алма жейді. (Hiya takul at-tuffah.)
Қорытынды
Осы сабақта біз тікелей және жанама объектілік сөйлемдердің құрылымын және оларды қолдану жолдарын қарастырдық. Енді сіз тікелей және жанама объектілерді түсініп, оларды сөйлемдерде дұрыс қолдана аласыз. Келесі сабақтарда біз осы тақырыпты тереңірек зерттейміз.
Басқа сабақтар
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Бағыттық арқылы қарай тұру
- 0-А1 курсы → Грамматика → Өткен уақыт
- 0-А1 Курстары → Грамматика → Болашақ жағдайы
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Мушессіз тұысымдық жүйелер
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Ұқсас көрсеткілер
- 0 to A1 Course
- 0-А1 курсы → Грамматика → Уақытша белгілері
- 0-ден A1-ке дейінгі курстар → Грамматика → Тастықты бекіту
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Тілдік
- 0-А1 Курстары → Грамматика → Сындыру үлгісі
- 0-А1 курсы → грамматика → Алфавит және жазу
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Көптік және ең көптік сипаттандырулар
- 0-ден А1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Қазіргі уақыт
- 0-А1 курсы → Грамматика → Негативді есептеу