Language/Standard-arabic/Grammar/Formation-and-usage/az
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş[edit | edit source]
Əziz tələbələr, bu dərsimizdə sizlərə Ərəb dilində passiv səsliliyin yaradılması və istifadəsi haqqında geniş bir məlumat verəcəyik. Passiv səslilik, cümlələrdə hadisənin kim tərəfindən həyata keçirildiyini gizlətmək və ya daha çox hadisənin özü üzərində fokuslanmağa imkan tanıyır. Bu, sizə Ərəb dilində daha zəngin ifadə imkanları yaradacaq. Bu dərsdə passiv səsliliyin nəyə görə önəmli olduğunu, onun formalaşma qaydasını və gündəlik həyatda necə istifadə edildiyini öyrənəcəksiniz.
Bu dərs aşağıdakı bölmələrdən ibarətdir:
- Passiv səsliliyin tərifi
- Passiv səsliliyin yaradılması
- Passiv səsliliyin istifadəsi
- Məsələlər və praktika
- Nümunələr
- Tapşırıqlar
Passiv səsliliyin tərifi[edit | edit source]
Passiv səslilik, cümlənin kim tərəfindən həyata keçirildiyini göstərmədən, hadisənin özünə fokuslanmağa imkan verir. Məsələn, "Kitab oxundu" cümləsində kitabın kim tərəfindən oxunduğu məlum deyil. Bu, hadisəyə daha çox diqqət yetirməyə imkan tanıyır. Passiv cümlələr, baş verən hadisələri izah etmək üçün geniş istifadə olunur, xüsusilə də gündəlik danışıqda və yazılı mətndə.
Passiv səsliliyin yaradılması[edit | edit source]
Passiv səsliliyin yaradılması üçün aşağıdakı addımlar izlənilir:
1. Aktiv cümlədən passiv cümləyə keçid.
2. Fiilin kökü alınır və uyğun şəkilçilərlə birləşdirilir.
3. Cümlənin strukturuna uyğun tərkib yaranır.
Aşağıdakı cədvəldə aktiv və passiv cümlələrin müqayisəsi verilmişdir:
| Aktiv Cümlə | Passiv Cümlə | Şəkil |
|---|---|---|
| Ali kitabı oxuyur | Kitab Ali tərəfindən oxunur |  |
| Məsələlər həll olunur | Həll olunan məsələlər var |  |
| Uşaq məktəbə gedir | Məktəb uşaq tərəfindən gedilir |  |
Passiv səsliliyin istifadəsi[edit | edit source]
Passiv səslilik, bir çox gündəlik vəziyyətlərdə istifadə edilə bilər. Məsələn:
- Tez-tez xəbərlərdə: "Görüş keçirildi."
- Rəsmi yazışmalarda: "Sənəd imzalandı."
Bu cür ifadələr, hadisələrin kim tərəfindən baş verdiyini önə çəkmədən, daha çox hadisənin özünü vurğulayır.
Nümunələr[edit | edit source]
Gəlin, passiv cümlələrin anlaşılmasını asanlaşdırmaq üçün daha çox nümunələrə baxaq. Aşağıdakı cədvəldə, aktiv və passiv cümlələr arasında müqayisə aparılır:
| Aktiv Cümlə | Passiv Cümlə | Şəkil |
|---|---|---|
| Mühəndis layihəni hazırladı | Layihə mühəndis tərəfindən hazırlandı |  |
| Sara şirniyyat hazırladı | Şirniyyat Sara tərəfindən hazırlandı |  |
| Rəssam şəkil çəkdi | Şəkil rəssam tərəfindən çəkildi |  |
| Müəllim dərsi izah etdi | Dərs müəllim tərəfindən izah edildi |  |
| İdmançı yarışda qalib gəldi | Yarışda qalib gəlindi |  |
| Aytac məktubu yazdı | Məktub Aytac tərəfindən yazıldı |  |
| Gülşən kitabı oxudu | Kitab Gülşən tərəfindən oxundu |  |
| Tələbələr imtahanı verdilər | İmtahan tələbələr tərəfindən verildi |  |
| Həkim xəstəni müayinə etdi | Xəstə həkim tərəfindən müayinə edildi |  |
| Mütəxəssis problemi çözürdü | Problem mütəxəssis tərəfindən çözülürdü |  |
Tapşırıqlar[edit | edit source]
İndi isə sizlərdən bir neçə tapşırıq yerinə yetirməyinizi istəyirəm. Bu tapşırıqlar, passiv səsliliyi daha yaxşı mənimsəməyiniz üçün hazırlanmışdır:
1. Aşağıdakı aktiv cümlələri passiv cümlələrə çevirin:
- Ali kitabı oxuyur.
- Məsələlər həll olunur.
- Uşaq məktəbə gedir.
2. Aşağıdakı passiv cümlələri aktiv cümlələrə çevirin:
- Kitab Ali tərəfindən oxunur.
- Həll olunan məsələlər var.
- Məktəb uşaq tərəfindən gedilir.
3. Aşağıdakı cümlələri tamamlayın, passiv səsliliyi istifadə edərək:
- Mühəndis layihəni __________.
- Sara şirniyyat __________.
- Rəssam şəkil __________.
4. Aşağıdakı cümlələrin passiv formalarını yazın:
- Müəllim dərsi izah etdi.
- İdmançı yarışda qalib gəldi.
- Aytac məktubu yazdı.
5. Aşağıdakı cümlələri yazın, passiv səsliliyi istifadə edərək:
- Gülşən kitabı __________ (oxumaq).
- Tələbələr imtahanı __________ (vermək).
- Həkim xəstəni __________ (müayinə etmək).
Cavablar[edit | edit source]
1.
- Kitab Ali tərəfindən oxunur.
- Həll olunan məsələlər var.
- Məktəb uşaq tərəfindən gedilir.
2.
- Ali kitabı oxuyur.
- Məsələlər həll olunur.
- Uşaq məktəbə gedir.
3.
- Mühəndis layihəni hazırladı.
- Sara şirniyyat hazırladı.
- Rəssam şəkil çəkdi.
4.
- Dərs müəllim tərəfindən izah edildi.
- Yarışda qalib gəlindi.
- Məktub Aytac tərəfindən yazıldı.
5.
- Kitab Gülşən tərəfindən oxundu.
- İmtahan tələbələr tərəfindən verildi.
- Xəstə həkim tərəfindən müayinə edildi.
Bu dərs, passiv səsliliyin yaradılması və istifadəsi haqqında əsas anlayışları öyrənməyiniz üçün hazırlanmışdır. İndi siz, passiv cümlələri daha asan şəkildə qura biləcək və gündəlik danışığınızda onları istifadə edə biləcəksiniz.
Other lessons[edit | edit source]
- 0 to A1 Course
- 0 to A1 Course → Grammar → Basic prepositions
- 0 to A1 Dərəcəsi → Qrammar → Əsas Ərəb əyani ifadələr
- 0 to A1 Course → Grammar → Differences from English relative clauses
- Differences from the active voice
- 0-dan A1-ədədi qursumu → Qrammatika → Vaxt və məkan ölçülərinin ədədləri
- Third conditional and mixed conditionals
- Comparative and superlative
- 0- A1 Kursu → Qrammatika → Maskulin və müfəssəl isimlər
- Arabic consonants
- Present tense conjugation
- Question formation
- Arabic vowels
- 0-dan A1 səviyyəsinə → Qrammatika → Formalaşdırma və Yerləşdirmə