Language/Turkish/Grammar/Verbs/az

From Polyglot Club WIKI
< Language‎ | Turkish‎ | Grammar‎ | Verbs
Revision as of 15:17, 13 May 2023 by Maintenance script (talk | contribs) (Quick edit)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)
Jump to navigation Jump to search
Rate this lesson:
0.00
(0 votes)
Turkish-Language-PolyglotClub-Large.png
Türk dili → Qrammatika → 0 - A1 kursu → Fiillər

Başlamaq üçün[edit | edit source]

Türk dilində ən əsas hissələrdən biri fiillərdir. Fiillər vaxtları ilə birarada istifadə olunduğunda cümlələr yaradılması və komunikasiya üçün mühüm olan ən əsas cümlə tiplərindən biridir. Bu dərsdə siz Türk dilində fiillərin əsas konjugasiyasını və vaxtlarının necə istifadə edildiyini öyrənəcəksiniz.

Fiillərin tipləri[edit | edit source]

Türk dilindəki fiillər özlərinəməxsus bir ixtisası var. Əsas olaraq, heç bir zaman dəyişməsələr də bütün şəxslər və zamanlar üçün eynidir. Lakin, siyahısı bitməyən sayda səslənmə və hərəkət qaydalarının olduğu bir çox istisnalar var. Bir fiil 6 məqamda istifadə edilə bilər:

  • İnfinitiv
  • İstifadənin səbəbini bildirərkən (-mək)
  • Şəxsə uyğun (1, 2, 3-cü şəxs) -mış kimi yalın şəkil
  • Şəxsə uyğun sual
  • Geçmiş zaman
  • Gelecek zaman

Turk dilindəki fiillər kiçik-dördüncü səslənməyə meylli olmasına baxmayaraq, özləri arasında yüzlərlə hərəkət qaydası var.

Əsas fiilçi konugasiya qaydaları[edit | edit source]

Əsas fiilçi konjugasiya qaydaları aşağıdakı cədvəldə verilmişdir:

Tipltər İnfinitiv Səbəb zamanı (-mek) Yalın şəkil Şəxsə uyğun sual Geçmiş zaman Gelecek zaman
1. şəxs !! Olmaq !! Olmaq !! Oluram !! Oluramı? !! Oldum !! Ola bilərəm
- 3. şəxs !! Olmaq !! Olmaq !! Olur !! Olurmu? !! Oldu !! Ola bilər

Ləğv edici fiillər[edit | edit source]

Ləğv edici fiillər, həqiqətən əvvəllər çağırış nömrəsinə uyğun şəkildə "olmaq" fiilinin ilk şəxs vəzifəsinin qarşısına keçirilərək yaradılır. Bu fiilləri istifadə etmək üçün rəsmi yada mənfi bir təlimat verilir. Bəzi ən çox istifadə olunan ləğv edici fiillər:

  • Muracıt etmək - müraciət edirəm
  • Dayandırmaq - dayandırıram
  • İcazə etmək - icazə verirəm
  • Təsdiqləmək - təsdiqləyirəm
  • İmtahan etmək - imtahan edirəm

İstisnalar və diqqət mərkəzləri[edit | edit source]

Turk dilindəki hər hansı bir tənqid, sual və ya cümüş bir çox halda tədricən istisna miqdarda həyata keçirilir.

Məsələn:

  • "Etmək" fiili, "olmaq" fiilinin insan forması kimi əvəz olunacağı zaman istifadə edilir.
  • "Getmək" fiili, 1 və 2 nömrəli şəxslər üçün getmək istisnasını göstərir.

Qaynaqlar[edit | edit source]

Bu dərs əsasən Wikipediya mənbəyindən və Bağban Kelime Rehberi kitabından istifadə edilmişdir.

Sual-Cavab[edit | edit source]

  • Sorğu: Silahlanmaq fiilinin keçmiş zamanı hansı forma verilir?
 Cavab: Silahlandım
  • Sorğu: Nə zaman "etmək" fiilinin istifadəsi "olmaq" fiilinin istifadəsi ilə əvəz edilə bilər?
 Cavab: "Etmək" fiili ümumiyyətlə insan növü yerində "olmaq" fiilinin qarşısına keçirilir.

Türk Dili - 0'dan A1'e Kadar Kursu - İçindekiler[edit source]


Türk Alfabesi


Temel Dil Bilgisi


Karmaşık Dil Bilgisi


Günlük İfadeler


Sayılar ve Saat


Türk Kültürü


Günlük Hayat


Other lessons[edit | edit source]


Contributors

Maintenance script

Create a new Lesson

Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Turkish/Grammar/Verbs/az&oldid=244612"