Language/Turkish/Grammar/Conditional-Sentences/az

Turkish → Qrammatika → 0-dan A1 səviyyəsinə qədər olan kurs → Şərti cümlələr

Şərti cümlələr

Şərti cümlələr, bir hadisənin baş verməsi üzrə bir şərtin yerinə yetirilməsinə bağlıdır. Məsələn, "Əgər hava çox soyuq olsa, mən evdə qalacağam." Burada "hava çox soyuq olsa" şərt, "mən evdə qalacağam" isə başqa bir şərtin yerinə yetiriləcək fəaliyyət göstərir.

Şərti cümlələr təxminən üç hissəyə bölünür: şərt hissəsi, aparan hissə və nəticə hissəsi. Bu hissələr Türkcədə "əgər" şərt sözü ilə başlayan şərtlərlə ifadə olunur.

Şərt hissəsi

Şərt hissəsi şərtlərdə əsas rol oynayır. Şərt hissəsi "əgər" sözü ilə başlayır və bir şərti ifadə edir.

Məsələn:

Türkcə	Telaffuz	Azərbaycanca
Əgər sabah yağış yağarsa	[eɣæɾ sɑbɑh jɑʁɯʃ jɑɣɑɾsɑ]	Səhər yağış yağarsa
Əgər mən tələbə olmasam	[eɣæɾ mæn tæləbæ olmɑsɑm]	Mən tələbə olmasam
Əgər çox işim yoxdursa	[eɣæɾ tʃox iʃim joxduɾsɑ]	Çox işim yoxdursa

Aparan hissə

Aparan hissə, başqa bir şərtin yerinə yetiriləcək fəaliyyəti ifadə edir. Bu hissə də "əgər" sözündən sonra gəlir və "sən" kimi şəxslərə vurğu edir.

Məsələn:

Türkcə	Telaffuz	Azərbaycanca
Əgər sabah yağış yağarsa, sən şəhərdən çıxma	[eɣæɾ sɑbɑh jɑʁɯʃ jɑɣɑɾsɑ, sen ʃæhæɾdæn tʃixmɑ]	Səhər yağış yağarsa, şəhərdən çıxma
Əgər mən tələbə olmasam, sən də olmamalısın	[eɣæɾ mæn tæləbə olmɑsɑm, sen də olmɑmɑlɯsɯn]	Mən tələbə olmasam, sən də olmamalısın
Əgər çox işim yoxdursa, sən də mənimlə gedə bilərsən	[eɣæɾ tʃox iʃim joxduɾsɑ, sen də mænimlæ gædæ bilærsæn]	Çox işim yoxdursa, sən də mənimlə gedə bilərsən

Nəticə hissəsi

Nəticə hissəsi, şərtlərin yerinə yetirilməsi halında baş verəcək nəticəni ifadə edir. Bu hissə "əgər" sözündən sonra gəlir və "o" kimi bir şeyi vurğulayır.

Məsələn:

Türkcə	Telaffuz	Azərbaycanca
Əgər sabah yağış yağarsa, sən şəhərdən çıxma, o zaman isləyə bilərsən	[eɣæɾ sɑbɑh jɑʁɯʃ jɑɣɑɾsɑ, sen ʃæhæɾdæn tʃixmɑ, o zæmæn isləjæ bilærsæn]	Səhər yağış yağarsa, şəhərdən çıxma, o zaman isləyə bilərsən
Əgər mən tələbə olmasam, sən də olmamalısın, o zaman bizimlə birgə gedə bilərik	[eɣæɾ mæn tæləbə olmɑsɑm, sen də olmɑmɑlɯsɯn, o zæmæn bizimlə birgə gædæ bilærik]	Mən tələbə olmasam, sən də olmamalısın, o zaman bizimlə birgə gedə bilərik
Əgər çox işim yoxdursa, sən də mənimlə gedə bilərsən, o zaman yemək yeyə bilərik	[eɣæɾ tʃox iʃim joxduɾsɑ, sen də mænimlæ gædæ bilærsæn, o zæmæn jemæk jæjæ bilærik]	Çox işim yoxdursa, sən də mənimlə gedə bilərsən, o zaman yemək yeyə bilərik

Qrammatik qaydaları

Şərti cümlələr qrammatik olaraq qaydaları ehtiva edir:

• Şərtlər "əgər" sözü ilə başlayır.
• Aparan hissə "sən" kimi bir şəxsə vurğu edir.
• Nəticə hissəsi "o" kimi bir şeyi vurğulayır.
• Şərt, aparan və nəticə hissələri arasında vergül qoyulmalıdır.

Məsələlər

Hər hansı bir dilin öyrənilməsi məsələlərlə birləşir. Şərti cümlələr öyrənildikdən sonra tələbələr müxtəlif məsələlərlə üzləşə bilərlər. Burada bir neçə məsələni təqdim edirik:

Məsələ 1

Aşağıdakı şərti cümləni tərcümə edin: "Əgər sən dərslərinə çalışarsan, səni sınavda uğurlu nəticə gözləyir."

Cavab: "Əgər sen dərslərinə çalışarsan, sınavda uğurlu nəticə gözləyirik."

Məsələ 2

Aşağıdakı şərti cümləni tərcümə edin: "Əgər hava çox soyuq olsa, mən evdə qalacağam."

Cavab: "Əgər hava çox soyuq olsa, mən evdə qalacağam."

Əlavə məlumatlar

Şərti cümlələr Türkcədə vacib bir qrammatik hissəsidir və hər dil öyrənilərkən öyrənilməlidir. Şərtlər, aparan hissələr və nəticə hissələri arasında qrammatik qaydaları bilmək vacibdir. Bu, tələbələrin daha doğru və mənasına uyğun şərti cümlələr yazmağı bacarmalarına kömək edəcəkdir.

Türk Dili - 0'dan A1'e Kadar Kursu - İçindekiler

• Kurs Sunumu

  ---

Türk Alfabesi

• Sesli Harfler ve Sessiz Harfler
• Telaffuz

  ---

Temel Dil Bilgisi

• İsimler
• Fiiller
• Sıfatlar
• Zamirler

  ---

Karmaşık Dil Bilgisi

• Durumlar
• Ortaklar
• Koşul Cümleleri

  ---

Günlük İfadeler

• Selamlama
• Yön Sorma
• Yiyecek ve İçecek
• Alışveriş

  ---

Sayılar ve Saat

• Kardinal Sayılar
• Sıra Sayıları
• Saat

  ---

Türk Kültürü

• Tarih ve Coğrafya
• Gelenekler ve Adetler
• Mutfak
• Sanat ve Festivaller

  ---

Günlük Hayat

• Konut
• Aile ve İlişkiler
• Din
• Ulaşım ve Seyahat

Other lessons

• Verbs
• Pronouns
• Pronunciation
• 0-dan A1 səviyyəsinə qədər → Qramatika → İstifadə edilən isim növləri
• 0 to A1 Course
• Participles
• 0 to A1 Course → Grammar → Adjectives
• 0 səviyyədən A1 kursuna → Qrammatika → Səsli və səssiz üns və əlifba haqqında
• 0 to A1 Course → Grammar → Cases