Language/Hebrew/Grammar/Fractions-and-Decimals/az





































Giriş
Kəsr və onluqlar, İvrit dilindəki gündəlik danışıqda və yazıda çox önəmli bir yer tutur. Bu qrammatik mövzuda, kəsr və onluqların necə istifadə edildiyini öyrənəcəyik. Bu dərs, İvrit dilindəki ədədləri daha yaxşı başa düşməyinizə kömək edəcək, eyni zamanda, onları gündəlik vəziyyətlərdə necə tətbiq edəcəyinizi göstərəcək. Kəsr və onluqlar yalnız riyazi əməliyyatlar deyil, həm də həyatımızdakı bir çox sahələrdə qarşımıza çıxır. Məsələn, alış-verişdə, yemək reseptlərində və ya vaxtımızı hesablamaqda. Bu dərsdə aşağıdakı mövzulara toxunacağıq:
- Kəsr anlayışı
- Onluq anlayışı
- Kəsr və onluqların İvrit dilindəki ifadələri
- Kəsr və onluqların gündəlik istifadəsi
- Məşqlər və tətbiqetmə
Kəsr Anlayışı
Kəsr, bir bütövün hissələrini göstərən bir ədəddir. İvrit dilində kəsrləri ifadə etmək üçün xüsusi sözlər və strukturlar istifadə olunur. İvritdə kəsrlərin necə yazıldığını və danışıldığını öyrənmək, gündəlik həyatda bu ifadələri rahatlıqla istifadə etməyinizə kömək edəcək.
Kəsr İfadələri
Kəsrləri ifadə etmək üçün aşağıdakı ifadələrdən istifadə edirik:
İvrit | Tələffüz | Şimal Azərbaycanlıca |
---|---|---|
חצי | ḥeṣi | yarım |
שליש | šliš | üçdə bir |
רבע | reva | dördüncü |
חמישית | ḥamišiṭ | beşdə bir |
שישית | šišiṭ | altıda bir |
Kəsrləri ifadə edərkən, sayı kəsr işarəsi ilə birləşdirərək bildiririk. Məsələn, "bir yarım" ifadəsi İvritdə "חצי אחד" (ḥeṣi eḥad) şəklindədir.
Onluq Anlayışı
Onluqlar, riyaziyyatda tam ədədin və ondan sonra gələn kəsr hissənin birləşməsidir. İvrit dilində onluqları ifadə etmək üçün də xüsusi sözlər var. Onluqları düzgün ifadə etmək, eyni zamanda, İvrit dilində gündəlik həyatda lazım olan biliklərdən biridir.
Onluq İfadələri
Onluqları ifadə etmək üçün aşağıdakı nümunələri nəzərdən keçirək:
İvrit | Tələffüz | Şimal Azərbaycanlıca |
---|---|---|
1.5 | eḥad veḥatsi | 1.5 |
2.3 | šnayim vešliš | 2.3 |
3.75 | šloṣa ve-reva | 3.75 |
4.2 | arba'a ve-ḥeṣi | 4.2 |
5.9 | ḥamiša ve-teš'a | 5.9 |
Onluqları ifadə edərkən, tam ədəd və onluq hissəsi arasında "və" (ו) bağlayıcısını istifadə edirik. Məsələn, "iki tam üçdə bir" ifadəsi İvritdə "שניים ושליש" (šnayim ušliš) şəklindədir.
Kəsr və Onluqların İvrit Dilində İfadələri
İvrit dilində kəsr və onluqları ifadə edərkən dilin strukturunu başa düşmək çox önəmlidir. Gəlin, kəsr və onluqları bir arada necə ifadə edə biləcəyimizi nəzərdən keçirək.
Kəsr İfadəsi | Onluq İfadəsi | Tələffüz | Şimal Azərbaycanlıca |
---|---|---|---|
חצי | 1.5 | ḥeṣi | yarım |
שליש | 2.3 | šliš | üçdə bir |
רבע | 3.75 | reva | dördüncü |
חמישית | 4.2 | ḥamišiṭ | beşdə bir |
שישית | 5.9 | šišiṭ | altıda bir |
Burada bir kəsr ifadəsinin onluq formada necə istifadə oluna biləcəyini görürük. Kəsr ifadələrini gündəlik həyatda istifadə edərkən, onluq ifadəsinə çevirmək, daha aydın və anlaşılan bir dil yaradır.
Kəsr və Onluqların Gündəlik İstifadəsi
Kəsr və onluqları gündəlik həyatda bir çox yerdə istifadə edirik. Gəlin, bu ifadələri gündəlik vəziyyətlərdə necə tətbiq etdiyimizi nəzərdən keçirək.
- Alış-verişdə: "Bu tortun yarısı 20 şekeldir."
- Yemək reseptlərində: "Bu salat üçün üçdə bir stəkan zeytun yağı lazımdır."
- Vaxtın hesablanmasında: "Saat 5.5-da görüşürük."
Bu ifadələr, gündəlik həyatda kəsr və onluqları necə istifadə etdiyimizi göstərir. İvrit dilini öyrənərkən, bu cür ifadələri bilmək, dilin daha da zənginləşməsinə imkan tanıyır.
Məşqlər
İndi öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bir neçə məşq edəcəyik. Bu məşqlərdə kəsr və onluqları düzgün ifadə etməyə çalışın.
Məşq 1
Aşağıdakı cümlələri kəsr ifadələri ilə tamamlayın:
1. Mən 3.5 stəkan su içdim. ___
2. Bu pizza 1.4 kilodur. ___
3. O, 2.5 saat gözlədi. ___
= Cavablar
1. Mən 3.5 stəkan su içdim. (שלוש וחצי)
2. Bu pizza 1.4 kilodur. (אחת וארבעה)
3. O, 2.5 saat gözlədi. (שניים וחצי)
Məşq 2
Aşağıdakı kəsrləri onluq ifadələrinə çevirin:
1. חצי
2. שליש
3. רבע
= Cavablar
1. 1.5
2. 2.3
3. 3.75
Məşq 3
Aşağıdakı cümlələri onluq ifadələri ilə tamamlayın:
1. Bu kitab 5.9 şəkeldir. ___
2. Mətbəxdə 1.5 litr süd var. ___
3. Həftədə 2.3 dəfə idman edirəm. ___
= Cavablar
1. Bu kitab 5.9 şəkeldir. (חמישה ותשעה)
2. Mətbəxdə 1.5 litr süd var. (אחד וחצי)
3. Həftədə 2.3 dəfə idman edirəm. (שניים ושליש)
Məşq 4
Aşağıdakı ifadələri düzgün kəsr və onluq formatında yazın:
1. 3.75 - ___
2. 4.2 - ___
3. 5.9 - ___
= Cavablar
1. 3.75 - (שלושה ורבע)
2. 4.2 - (ארבעה וחצי)
3. 5.9 - (חמישה ותשעה)
Məşq 5
Kəsr və onluq ifadələrini birləşdirərək cümlə yaradın:
1. Yarım saat gözlədim. ___
2. Üçdə bir çay içdim. ___
3. Beşdə bir kitab oxudum. ___
= Cavablar
1. Yarım saat gözlədim. (חצי שעה חיכיתי)
2. Üçdə bir çay içdim. (שליש תה שתיתי)
3. Beşdə bir kitab oxudum. (חמישית ספר קראתי)
Məşq 6
Düzgün kəsr ifadələrini seçin:
1. 2.5 - ___
2. 1.2 - ___
3. 3.6 - ___
= Cavablar
1. 2.5 - (שניים וחצי)
2. 1.2 - (אחת ושניים)
3. 3.6 - (שלושה ושישה)
Məşq 7
Aşağıdakı cümlələri düzgün ifadələrlə tamamlayın:
1. Tortun ___ (1/4) hissəsi qaldı.
2. Bu kitab ___ (3/5) qiymətə satılır.
3. Saat ___ (2/3) dörd oldu.
= Cavablar
1. Tortun 1/4 hissəsi qaldı. (רבע)
2. Bu kitab 3/5 qiymətə satılır. (שליש)
3. Saat 2/3 dörd oldu. (שניים ושליש)
Məşq 8
Aşağıdakı ifadələri onluq olaraq yazın:
1. 5/2 - ___
2. 3/4 - ___
3. 1/6 - ___
= Cavablar
1. 5/2 - (2.5)
2. 3/4 - (0.75)
3. 1/6 - (0.1667)
Məşq 9
Kəsr və onluqları cümlələrdə istifadə edərək yazın:
1. 1/2 - ___
2. 3/5 - ___
3. 4/10 - ___
= Cavablar
1. 1/2 - (חצי)
2. 3/5 - (שליש)
3. 4/10 - (רבע)
Məşq 10
Kəsrləri və onluqları cümlələrdə istifadə edərək yazın:
1. 1.5 - ___
2. 2.3 - ___
3. 3.75 - ___
= Cavablar
1. 1.5 - (אחד וחצי)
2. 2.3 - (שניים ושליש)
3. 3.75 - (שלושה ורבע)
Bu məşqlər, kəsr və onluqları daha yaxşı başa düşməyinizə və gündəlik həyatda rahatlıqla istifadə etməyinizə kömək edəcək. İvrit dilini öyrənməyə davam edin və bu yeni biliklərinizi tətbiq edin!