Language/Turkish/Grammar/Verbs/fi
![Armenian](/image/flag/lang/Language_7.gif)
![Bulgarian](/image/flag/lang/Language_22.gif)
![Chinese, Mandarin (simplified)](/image/flag/lang/Language_28.gif)
![Chinese, Mandarin (traditional)](/image/flag/lang/Language_171.gif)
![Croatian](/image/flag/lang/Language_31.gif)
![Czech](/image/flag/lang/Language_32.gif)
![Dutch](/image/flag/lang/Language_34.gif)
![English](/image/flag/lang/Language_36.gif)
![Finnish](/image/flag/lang/Language_41.gif)
![French](/image/flag/lang/Language_42.gif)
![German](/image/flag/lang/Language_47.gif)
![Hebrew](/image/flag/lang/Language_53.gif)
![Hindi](/image/flag/lang/Language_54.gif)
![Hungarian](/image/flag/lang/Language_55.gif)
![Indonesian](/image/flag/lang/Language_57.gif)
![Iranian Persian](/image/flag/lang/Language_95.gif)
![Italian](/image/flag/lang/Language_61.gif)
![Japanese](/image/flag/lang/Language_62.gif)
![Kazakh](/image/flag/lang/Language_66.gif)
![Korean](/image/flag/lang/Language_70.gif)
![Lithuanian](/image/flag/lang/Language_76.gif)
![Modern Greek (1453-)](/image/flag/lang/Language_48.gif)
![North Azerbaijani](/image/flag/lang/Language_11.gif)
![Polish](/image/flag/lang/Language_96.gif)
![Portuguese](/image/flag/lang/Language_97.gif)
![Romanian](/image/flag/lang/Language_102.gif)
![Russian](/image/flag/lang/Language_103.gif)
![Serbian](/image/flag/lang/Language_107.gif)
![Spanish](/image/flag/lang/Language_119.gif)
![Standard Arabic](/image/flag/lang/Language_6.gif)
![Swedish](/image/flag/lang/Language_122.gif)
![Tagalog](/image/flag/lang/Language_123.gif)
![Tamil](/image/flag/lang/Language_125.gif)
![Thai](/image/flag/lang/Language_128.gif)
![Ukrainian](/image/flag/lang/Language_136.gif)
![Urdu](/image/flag/lang/Language_137.gif)
![Vietnamese](/image/flag/lang/Language_139.gif)
Opetustavoitteet
Tämän oppitunnin jälkeen opiskelijoiden tulee olla tuttuja turkin verbin taivutuksen ja aikamuotojen perusteiden kanssa.
Verbin perusmuodot
Turkin verbijärjestelmässä verbin perusmuoto muodostetaan lisäämällä persoonapäätteet omituiset äänteet verbin perusmuodon perään. Mikäli verbin perusmuoto päättyy vokaaliin, persoonapäätteet lisätään seuraavan kirjaimen päälle.
Turkiksi | Ääntäminen | Suomeksi |
---|---|---|
gitmek | [ɡiːt̪.mec] | mennä |
okumak | [o.ku.mak] | lukea |
yazmak | [jaz.mak] | kirjoittaa |
almak | [al.mak] | ottaa |
Aikamuodot
Turkissa on kymmenen eri aikamuotoa, mutta yleisimpiä ovat menneen ja nykyisen aikamuodon. Tämän oppitunnin aikana tarkastelemme vain näitä kahta aikamuotoa.
Menneen aikamuodon (geçmiş zaman)
Menneessä aikamuodossa verbeihin lisätään päätteet "-di,-ti,-du,-tu". Päätteen valintaa ohjaa verbin viimeinen vokaali.
Turkiksi | Ääntäminen | Suomeksi |
---|---|---|
gitmek (mennä) |
gittim [ɡiːt̪.t̪iːm] |
menin |
okumak (lukea) |
okudum [o.ku.dum] |
luin |
yazmak (kirjoittaa) |
yazdım [jaz.dɯm] |
kirjoitin |
almak (ottaa) |
aldım [al.dɯm] |
otin |
Nykyisen aikamuodon (şimdiki zaman)
Nykyisessä aikamuodossa verbin persoonapäätteenä käytetään verbin perusmuodossa olevaa äänettä.
Turkiksi | Ääntäminen | Suomeksi |
---|---|---|
gitmek (mennä) |
gidiyorum [ɡi.di.jo.ɾum] |
menen |
okumak (lukea) |
okuyorum [o.ku.jo.ɾum] |
luen |
yazmak (kirjoittaa) |
yazıyorum [jazɯ.jo.ɾum] |
kirjoitan |
almak (ottaa) |
alıyorum [a.lɯ.jo.ɾum] |
otan |
Verbin yleinen käyttö
Turkissa verbeillä on keskeinen merkitys lauseessa, joten niiden oikeanmuotoinen käyttö on erittäin tärkeää.
- Verbi toimii usein suoraan liikkeelle panevana voimana lauseessa.
- Verbi voi ilmaista optatiivia: Bu tatil güzel ol-sun! (Toivottavasti tämä loma on hyvä.)
- Käytettyjen verbien yhdistäminen monimutkaista lauseen rakennetta.
Tehtävät
1. Taivuta verbi "oku-ma-k" menneen aikamuodon 3. persoonassa olevaksi. 2. Taivuta verbi "git-mek" nykyisen aikamuodon 2. persoonassa olevaksi. 3. Muodosta kokonaisia lauseita käyttäen oppitunnilla opittuja verbejä.