Language/Czech/Grammar/Introduction-to-Adverbs/kk
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Кіріспе
Чех тілінде наречелер (наречие) өте маңызды рөл атқарады. Олар іс-әрекеттің қалай, қайда, қашан, неге және не үшін орындалатынын түсіндіреді. Наречелер сөйлемнің мағынасын тереңдетіп, ақпаратты толықтырады. Бүгінгі сабақта біз наречелердің құрылымы мен сөйлемдердегі орналасуын үйренеміз. Бұл білімдер чех тілінде сөйлеу және жазу кезінде сізге үлкен көмек болады.
Наречелердің анықтамасы
Наречелер – бұл зат есімдерге, етістіктерге немесе басқа наречелерге қатысты қосымша ақпарат беретін сөздер. Олар іс-әрекеттің жағдайын, уақытын, орындарын және деңгейін сипаттайды. Мысалы, "жылдам" наречесі "жылдам жүгіру" деген сөйлемде жүгіру іс-әрекетінің қалай орындалатынын көрсетеді.
Наречелердің түрлері
Чех тілінде наречелер бірнеше түрге бөлінеді:
- Сапа наречелері - іс-әрекеттің сапасын немесе деңгейін көрсетеді. Мысалы: "жылдам" (жылдам), "күшті" (күшті).
- Уақыт наречелері - іс-әрекеттің уақытын анықтайды. Мысалы: "бүгін" (бүгін), "ертең" (ертең).
- Орын наречелері - іс-әрекеттің қайда орындалатынын көрсетеді. Мысалы: "мұнда" (мұнда), "онда" (онда).
Наречелерді жасау
Наречелерді жасау үшін, кейде зат есімдер мен етістіктердің түбіріне арнайы қосымшалар қосылады. Мысалы:
- "добрý" (жақсы) → "дobre" (жақсы).
- "шpatný" (жаман) → "špatně" (жаман).
Наречелердің сөйлемдегі орны
Сөйлемде наречелердің орны көбінесе өзгермелі. Олар етістіктен кейін немесе алдында орналасуы мүмкін. Мысалы:
- "Он жүгіреді жылдам." (Ол жылдам жүгіреді.)
- "Жылдам ол жүгіреді." (Жылдам, ол жүгіреді.)
Нареченің сөйлемдегі орны мағынаға әсер етуі мүмкін, сондықтан оны дұрыс орналастыру маңызды.
Мысалдар
Мына кестеде наречелердің мысалдарын көруге болады:
| Чех | Дыбыстау | Қазақ |
|---|---|---|
| rychle | рихле | жылдам |
| dnes | днесь | бүгін |
| tady | тади | мұнда |
| hezky | хезки | әдемі |
| brzy | брызы | ерте |
| pomalu | помалу | баяу |
| často | часто | жиі |
| včera | вчера | кеше |
| někde | нэкдэ | бір жерде |
| daleko | далеко | алыс |
Наречелердің қолданылуы
Наречелер сөйлемдерде әртүрлі контекстерде қолданылуы мүмкін. Оларды сұрақтарға жауап беру үшін де пайдалануға болады. Мысалы:
- "Сен қайда барасың?" - "Мен мұнда барамын."
- "Сен неге кеш келдің?" - "Мен жылдам жүгірдім."
Жаттығулар
Енді үйренгенімізді бекіту үшін жаттығулар орындауымыз керек. Төмендегі тапсырмаларды орындап, жауаптарын тексеріңіз.
Жаттығу 1
Сөйлемдерді наречелермен толықтырыңыз:
1. Ол ______ (жылдам) жүгіреді.
2. Мен ______ (бүгін) сабақ оқимын.
3. Сен ______ (мұнда) тұрсың.
Жаттығу 2
Наречелерді дұрыс орналастырыңыз:
1. Жылдам мен жүгіремін.
2. Мен кешігіп ______ (бүгін) келдім.
3. Ол ______ (жақсы) ән айтады.
Жаттығу 3
Наречелердің түрлерін анықтаңыз:
1. Жылдам (сапа наречесі)
2. Кеше (уақыт наречесі)
3. Мұнда (орын наречесі)
Жаттығу 4
Төмендегі сөйлемдерді толықтырыңыз:
1. Мен ______ (жиі) саяхатқа шығамын.
2. Ол ______ (баяу) жұмыс істейді.
3. Біз ______ (ертең) кездесеміз.
Жаттығу 5
Наречелермен жаңа сөйлемдер жазыңыз:
1. ______ (жылдам).
2. ______ (бүгін).
3. ______ (мұнда).
Жауаптар
Жаттығу 1 жауаптары
1. жылдам
2. бүгін
3. мұнда
Жаттығу 2 жауаптары
1. Мен жылдам жүгіремін.
2. Мен кешігіп бүгін келдім.
3. Ол жақсы ән айтады.
Жаттығу 3 жауаптары
1. сапа наречесі
2. уақыт наречесі
3. орын наречесі
Жаттығу 4 жауаптары
1. жиі
2. баяу
3. ертең
Жаттығу 5 жауаптары
1. Жылдам мен жүгіремін.
2. Бүгін мен сабақ оқимын.
3. Мұнда мен досыммен кездесемін.