Language/Czech/Grammar/Demonstrative-Pronouns/kk
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Кіріспе
Чех тілі – әдемі және бай тіл. Бұл тілдің грамматикасы, әсіресе көрсеткіш тұқымдар, тілді үйренудің бастапқы кезеңінде өте маңызды. Көрсеткіш тұқымдар объектілерді немесе адамдарды көрсету үшін қолданылады, бұл сіздің сөздік қорын байытуға және сөйлемдеріңізді нақтылауға көмектеседі. Бүгінгі сабақта біз чех тіліндегі көрсеткіш тұқымдардың негізгі тұжырымдамаларын қарастырамыз, олардың қалай қолданылатынын үйренеміз және практикалық мысалдармен бекітеміз.
Көрсеткіш тұқымдардың мағынасы
Көрсеткіш тұқымдар - бұл белгілі бір объектілерді немесе адамдарды көрсету үшін қолданылатын сөздер. Чех тілінде бұл тұқымдар «тұрақты» және «уақытша» болып бөлінеді. Тұрақты көрсеткіш тұқымдар белгілі бір затты немесе адамды көрсетеді, ал уақытша көрсеткіш тұқымдар заттың немесе адамның жақындығын білдіреді.
Чех тіліндегі көрсеткіш тұқымдар
Чех тіліндегі негізгі көрсеткіш тұқымдары:
- tento (бұл) - жақын затты немесе адамды көрсету үшін.
- tamto (ол) - алыстағы затты немесе адамды көрсету үшін.
- ten (ол) - еркек жынысындағы заттар үшін.
- ta (ол) - әйел жынысындағы заттар үшін.
- to (ол) - орта жынысындағы заттар үшін.
Көрсеткіш тұқымдардың кестесі
| Чех | Жағымды | Қазақша |
|---|---|---|
| tento | ˈtɛntu | бұл |
| tamto | ˈtamtu | ол |
| ten | tɛn | ол (еркек) |
| ta | ta | ол (әйел) |
| to | to | ол (орта) |
Көрсеткіш тұқымдардың қолданылуы
Көрсеткіш тұқымдарды сөйлемдерде қолданып, олардың қалай жұмыс істейтінін көрейік. Мысалы:
1. Tento dům je velký. (Бұл үй үлкен.)
2. Tamto auto je červené. (Ол машина қызыл.)
3. Ten chlapec je šťastný. (Ол бала бақытты.)
4. Ta dívka je hezká. (Ол қыз әдемі.)
5. To zvíře je malé. (Ол жануар кішкентай.)
Мысалдар
Мысалдар арқылы көрсеткіш тұқымдардың қолданылуын түсінейік. Біз әрбір көрсеткіш тұқымның қолданылуын 20 түрлі мысалмен бекітеміз.
| Чех | Жағымды | Қазақша |
|---|---|---|
| Tento stůl je nový. | ˈtɛntu ˈstuːl jɛ ˈnoviː | Бұл үстел жаңа. |
| Tamto kolo je rychlé. | ˈtamto ˈkolo jɛ ˈrɪxle | Ол велосипед жылдам. |
| Ten muž je vysoký. | tɛn muʒ jɛ ˈvɪsokiː | Ол ер адам биік. |
| Ta žena je chytrá. | ta ˈʒɛna jɛ ˈxɪtraː | Ол әйел ақылды. |
| To město je krásné. | to ˈmjɛsto jɛ ˈkraːsne | Ол қала әдемі. |
| Tento pes je hravý. | ˈtɛntu pɛs jɛ ˈxraːviː | Бұл ит ойнақы. |
| Tamto jídlo je dobré. | ˈtamto ˈjiːdlo jɛ ˈdobrɛ | Ол тамақ дәмді. |
| Ten stroj je starý. | tɛn strɔj jɛ ˈstarɪː | Ол құрылғы ескі. |
| Ta kniha je zajímavá. | ta ˈkɪɲɪxa jɛ ˈzaɪmavaː | Ол кітап қызықты. |
| To auto je rychlé. | to ˈauto jɛ ˈrɪxle | Ол машина жылдам. |
| Tento projekt je důležitý. | ˈtɛntu ˈproʊjɛkt jɛ ˈduːlɛʒɪtɪː | Бұл жоба маңызды. |
| Tamto město je velké. | ˈtamto ˈmjɛsto jɛ ˈvɛlke | Ол қала үлкен. |
| Ten student je pracovitý. | tɛn ˈstudɛnt jɛ ˈpratsɔvɪtɪː | Ол студент еңбекқор. |
| Ta učitelka je milá. | ta ˈuʧɪtɛlka jɛ ˈmɪlaː | Ол мұғалім мейірімді. |
| To zvíře je nebezpečné. | to ˈzvɪʒɛ jɛ ˈnɛbɛspɛtʃnɛ | Ол жануар қауіпті. |
| Tento film je zajímavý. | ˈtɛntu ˈfɪlm jɛ ˈzaɪmavɪ | Бұл фильм қызықты. |
| Tamto moře je klidné. | ˈtamto ˈmɔrɛ jɛ ˈklɪdne | Ол теңіз тыныш. |
| Ten počítač je rychlý. | tɛn poʧɪˈtaʧ jɛ ˈrɪxliː | Ол компьютер жылдам. |
| Ta zahrada je krásná. | ta ˈzaɦrada jɛ ˈkraːsnaː | Ол бақ әдемі. |
| To jídlo je pikantní. | to ˈjiːdlo jɛ pɪˈkaːntnɪ | Ол тамақ ащы. |
Практикалық тапсырмалар
Сабақты бекіту үшін, келесі 10 тапсырманы орындап, көрсеткіш тұқымдарды тәжірибеде қолдануымыз керек.
1. Тапсырма 1: Келесі сөйлемде көрсеткіш тұқымды толықтырыңыз: ______ dům je malý. (бұл)
2. Тапсырма 2: Келесі сөйлемде көрсеткіш тұқымды толықтырыңыз: ______ auto je rychlé. (ол)
3. Тапсырма 3: Келесі сөйлемде көрсеткіш тұқымды толықтырыңыз: ______ žena je hezká. (ол - әйел)
4. Тапсырма 4: Келесі сөйлемде көрсеткіш тұқымды толықтырыңыз: ______ chlapec je chytrý. (ол - еркек)
5. Тапсырма 5: Келесі сөйлемде көрсеткіш тұқымды толықтырыңыз: ______ zvíře je malé. (ол - орта)
6. Тапсырма 6: Келесі сөйлемде көрсеткіш тұқымды толықтырыңыз: ______ kniha je zajímavá. (бұл)
7. Тапсырма 7: Келесі сөйлемде көрсеткіш тұқымды толықтырыңыз: ______ město je velké. (ол)
8. Тапсырма 8: Келесі сөйлемде көрсеткіш тұқымды толықтырыңыз: ______ film je dobrý. (бұл)
9. Тапсырма 9: Келесі сөйлемде көрсеткіш тұқымды толықтырыңыз: ______ stroj je nový. (ол - еркек)
10. Тапсырма 10: Келесі сөйлемде көрсеткіш тұқымды толықтырыңыз: ______ zahrada je krásná. (ол - әйел)
Шешімдер мен түсіндірмелер
1. Тапсырма 1: Tento
2. Тапсырма 2: Tamto
3. Тапсырма 3: Ta
4. Тапсырма 4: Ten
5. Тапсырма 5: To
6. Тапсырма 6: Tento
7. Тапсырма 7: Tamto
8. Тапсырма 8: Tento
9. Тапсырма 9: Ten
10. Тапсырма 10: Ta
Көрсеткіш тұқымдарды дұрыс қолдану – чех тілінде сөйлеу дағдыларыңыздың маңызды бөлігі. Оларды есте сақтау, сөйлемдерде қолдану және жаттығуларды орындау арқылы сіз тілді жақсы меңгере аласыз.