Language/Hebrew/Grammar/Review-of-Verbs/az
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş
Hər kəs salam! Bugünkü dərsimizdə, İvri dilinin qrammatikasında mühüm bir yer tutan fəillərə nəzər salacağıq. Fəillər, cümlələrdə fəaliyyət və hərəkətləri ifadə edir. Onların düzgün istifadəsi, dilin effektivliyini artırır və ünsiyyətimizi daha təsirli edir. Bu dərs, müasir İvricədə fəillərin istifadəsi, onların zamanları və yardımçı fəillər haqqında məlumat verəcək. Həmçinin, bu dərsi daha yaxşı başa düşməyiniz üçün bir sıra misallar və praktiki tapşırıqlar təqdim edəcəyik.
İndi isə dərsimizin strukturu ilə tanış olaq:
Fəillərin İvri Dilində Yeri
Fəillər, İvri dilində cümlənin mərkəzi hissəsini təşkil edir. Hər bir fəil, bir hərəkəti və ya vəziyyəti ifadə edir. Məsələn, "yemək" (אוכל) fəili, bir şeyin yeyilməsi prosesini göstərir. Fəillərin düzgün istifadəsi, dilin anlaşıqlığını artırır. İvri dilində fəillərin zamanları - keçmiş, indiki və gələcək — çox mühüm rol oynayır.
Fəillərin Zamanları
Fəillər üç əsas zamanla ifadə olunur: keçmiş zaman, indiki zaman və gələcək zaman. Gəlin bu zamanlara daha yaxından baxaq.
Keçmiş Zaman
Keçmiş zaman, baş vermiş hadisələri və ya fəaliyyətləri ifadə edir. İvri dilində keçmiş zamanın forması, fəilin kök formasına müəyyən əlavələr etməklə yaranır. Məsələn, "o, yedi" (הוא אכל).
İndiki Zaman
İndiki zaman, hal-hazırda baş verən hərəkətləri göstərir. İvri dilində indiki zamanın forması, fəilin kök formasına aid şəxsi şəkilçilər əlavə etməklə yaradılır. Məsələn, "mən yeyirəm" (אני אוכל).
Gələcək Zaman
Gələcək zaman, hələ baş verməmiş, amma baş verməsi gözlənilən fəaliyyətləri ifadə edir. Məsələn, "mən yeyəcəyəm" (אני אוכל).
Fəillərin Çəkiləri
Fəillərin çəkiləri, onların şəxslərinə görə dəyişməsini ifadə edir. İvri dilində fərqli şəxslər üçün fərqli şəkilçilər istifadə olunur. Aşağıdakı cədvəldə, müxtəlif şəxslərdəki fəillərin çəkilərini görə bilərsiniz:
| Fəil | İndiki Zaman | Keçmiş Zaman | Gələcək Zaman |
|---|---|---|---|
| Yemək (אוכל) | אני אוכל (ani ochel) | אני אכלתי (ani akhalti) | אני אוכל (ani ochel) |
| İçmək (שותה) | אני שותה (ani shote) | אני שתיתי (ani shatiti) | אני אשתי (ani eshti) |
| Yazmaq (כותב) | אני כותב (ani kotev) | אני כתבתי (ani katavti) | אני אכתוב (ani ekhtov) |
| Oxumaq (קורא) | אני קורא (ani kore) | אני קראתי (ani karati) | אני אקרא (ani akra) |
Yardımçı Fəillər
Yardımçı fəillər, cümlələrdə digər fəillərlə birlikdə istifadə olunur. Onlar, əsas fəilin zamanını və ya formasını dəstəkləyir. Məsələn, "mən yeməyə başlayıram" (אני מתחיל לאכול). Burada "başlamaq" (מתחיל) yardımçı fəildir.
Misallar
İndi, fəillərin istifadəsinə dair daha çox misal görək. Aşağıdakı cədvəldə, müxtəlif fəillərin zamanları ilə birlikdə istifadəsi göstərilmişdir:
| İvri | Tələffüz | Azərbaycan |
|---|---|---|
| אני קונה | ani kone | Mən alıram |
| אני קניתי | ani kaniti | Mən aldım |
| אני אקנה | ani akne | Mən alacağam |
| אני רואה | ani ro'eh | Mən görürəm |
| אני ראיתי | ani ra'iti | Mən gördüm |
| אני אראה | ani ar'eh | Mən görəcəyəm |
| אני מדבר | ani medaber | Mən danışıram |
| אני דיברתי | ani dibarti | Mən danışdım |
| אני אדבר | ani adaber | Mən danışacağam |
| אני לומד | ani lomed | Mən öyrənirəm |
| אני למדתי | ani lamad'ti | Mən öyrəndim |
| אני אלמד | ani al'mad | Mən öyrənəcəyəm |
| אני כותב | ani kotev | Mən yazıram |
| אני כתבתי | ani katav'ti | Mən yazdım |
| אני אכתוב | ani ek'tov | Mən yazacağam |
Təcrübə Tapşırıqları
İndi isə gəlin öyrəndiklərimizi tətbiq edək. Aşağıda 10 təcrübə tapşırığı təqdim olunub. Hər tapşırığı etdiğinizdə, nəticələrinizi yoxlamaq üçün izahlarla birgə təqdim edəcəyik.
Tapşırıq 1
Aşağıdakı cümlələri indiki zamana çevirin:
1. O (kişi) yedi.
2. O (qadın) içdi.
Cavab
1. הוא אוכל (hu ochel) - O yeyir.
2. היא שותה (hi shote) - O içir.
Tapşırıq 2
Aşağıdakı cümlələri gələcək zamana çevirin:
1. Mən yazdım.
2. Onlar oxudular.
Cavab
1. אני אכתוב (ani ek'tov) - Mən yazacağam.
2. הם יקראו (hem yik'ru) - Onlar oxuyacaqlar.
Tapşırıq 3
Aşağıdakı cümlələrdəki yardımçı fəilləri tapın:
1. Mən başlayıram yazmağa.
2. O (kişi) davam edir yeməyə.
Cavab
1. מתחיל (matkhil) - başlayıram.
2. ממשיך (mamshikh) - davam edir.
Tapşırıq 4
Aşağıdakı cümlələri keçmiş zamana çevirin:
1. Mən alıram.
2. O (qadın) görür.
Cavab
1. אני קניתי (ani kaniti) - Mən aldım.
2. היא ראתה (hi ra'ata) - O gördü.
Tapşırıq 5
Aşağıdakı cümlələri düzgün formada tamamlayın:
1. Mən _____ (yemək) __________.
2. O (kişi) _____ (danışmaq) __________.
Cavab
1. Mən אוכל (ani ochel) - Mən yeyirəm.
2. O (kişi) מדבר (hu medaber) - O danışır.
Tapşırıq 6
Aşağıdakı cümlələri düzəldin:
1. Mən gördüm (אני ראה).
2. O (qadın) içdi (היא שתה).
Cavab
1. אני ראיתי (ani ra'iti) - Mən gördüm.
2. היא שתתה (hi shat'ta) - O içdi.
Tapşırıq 7
Müxtəlif şəxslərdəki aşağıdakı fəilləri yazın:
1. Oxumaq - (kor'e).
2. Yazmaq - (kotev).
Cavab
1. אני קורא (ani kore), אתה קורא (ata kore), היא קוראת (hi koret).
2. אני כותב (ani kotev), אתה כותב (ata kotev), היא כותבת (hi kotevet).
Tapşırıq 8
Aşağıdakı cümlələri cəmləşdirin:
1. Mən yazıram.
2. O (qadın) yazır.
Cavab
אנחנו כותבים (anakhnu kotvim) - Biz yazırıq.
Tapşırıq 9
Aşağıdakı cümlələri düzəldin:
1. Mən içirəm (אני שותה).
2. O (kişi) yazdı (הוא כתב).
Cavab
1. אני שותה (ani shote) - Mən içirəm.
2. הוא כתב (hu katav) - O yazdı.
Tapşırıq 10
Aşağıdakı cümlələrdəki fəilləri tapın:
1. Mən gedirəm (אני הולך).
2. O (kişi) çalışır (הוא עובד).
Cavab
1. הולך (holekh) - gedirəm.
2. עובד (oved) - çalışır.
Nəticə
Bu dərsdə, fəillərin qrammatikasını və zamanlarını nəzərdən keçirdik. Fəillərin düzgün istifadəsi, İvri dilində ünsiyyət üçün olduqca vacibdir. İndi siz fəilləri keçmiş, indiki və gələcək zamanlarda necə istifadə edəcəyinizi bilirsiniz. Unutmayın ki, praktika ilə bu biliklərinizi daha da möhkəmləndirə bilərsiniz.