Language/Standard-arabic/Grammar/Formation-and-placement/kk





































Кіріспе
Араб тілінде ептілікті және орналасуды үйрену - бұл біздің тілдік қабілеттерімізді дамытудағы маңызды кезең. Ептіліктер - бұл әрекетті, жағдайды немесе сипаттаманы көрсететін сөздер. Бүгінгі сабақта біз араб тілінде ептіліктерді қалай қалыптастыруды және орналастыруды үйренеміз. Бұл білімдерімізді күнделікті сөйлесулерде, жазбаларда және әдебиетте пайдалануымызға көмектеседі.
Сабақтың құрылымы:
- Ептіліктің анықтамасы
- Ептіліктерді қалыптастыру
- Ептіліктердің орналасуы
- Мысалдар
- Тапсырмалар
Ептіліктің анықтамасы
Ептілік - бұл сөйлемдерде әрекетті немесе сипаттаманы көрсететін сөздер. Араб тіліндегі ептіліктер көбінесе етістік, сын есім немесе зат есімдердің формаларынан қалыптасады. Мысалы, «жылдам» (سريع) сөзі - бұл ептілік, ол қандай да бір әрекеттің жылдамдығын көрсетеді.
Ептіліктерді қалыптастыру
Араб тілінде ептіліктерді қалыптастыру бірнеше тәсілдермен жүзеге асырылады. Ең көп таралған тәсілдер:
1. Сын есімдерден: Сын есімдер ептіліктерді жасау үшін қолданылады.
2. Етістіктерден: Етістіктердің формаларынан ептіліктер қалыптасады.
Сын есімдерден ептіліктерді қалыптастыру
Сын есімдер ептіліктерді жасау үшін кеңінен қолданылады. Мысалы:
Стандартты араб тілі | Дыбыстау | Қазақша |
---|---|---|
سريع | sariiʕ | жылдам |
جميل | jamiil | әдемі |
قوي | qawiiy | қуатты |
سهل | sahil | жеңіл |
Етістіктерден ептіліктерді қалыптастыру
Етістіктердің формаларынан ептіліктерді қалыптастыру да маңызды. Мысалы:
Стандартты араб тілі | Дыбыстау | Қазақша |
---|---|---|
يكتب | yaktubu | жазады |
يأكل | ya'kulu | жейді |
يشرب | yashrabu | ішеді |
يلعب | yal'abu | ойнайды |
Ептіліктердің орналасуы
Ептіліктердің сөйлемде орналасуы маңызды рөл атқарады. Олар зат есімдерден немесе етістіктерден кейін келеді. Ептіліктер, әдетте, келесі орындарда кездеседі:
1. Сөйлемнің басында: Мысалы, «Жылдам жүгіреді» (سريع يجري).
2. Сөйлемнің ортасында: Мысалы, «Ол жылдам жүгіреді» (هو يجري سريع).
3. Сөйлемнің соңында: Мысалы, «Ол жүгіреді жылдам» (هو يجري بسرعة).
Мысалдар
Сабақта үйренгенімізді бекіту үшін бірнеше мысал келтірейік:
Стандартты араб тілі | Дыбыстау | Қазақша |
---|---|---|
هو سريع | huwa sariiʕ | Ол жылдам |
الفتاة جميلة | al-fataa jamiila | Қыз әдемі |
هو يكتب بسرعة | huwa yaktubu bisur'a | Ол тез жазады |
الطقس جيد | at-taqsu jayyid | Ауа-райы жақсы |
الكتاب سهل | al-kitaabu sahil | Кітап жеңіл |
Ептіліктердің түрлері
Араб тілінде ептіліктердің әртүрлі түрлері бар:
- Сын есімдер: Жылдам, әдемі.
- Етістіктер: Жазады, ойнайды.
- Салмақты ептіліктер: Күшті, жоғары.
- Себепті ептіліктер: Неге, не үшін.
Тапсырмалар
Сабақта үйренгенімізді бекіту үшін бірнеше тапсырма орындайық:
1. Ептіліктерді табу: Берілген сөйлемдердегі ептіліктерді табыңыз.
2. Ептіліктерді қолдану: Өз сөйлемдеріңізде ептіліктерді қолданыңыз.
3. Сөйлемдерді толықтыру: Сөйлемдерді ептіліктермен толықтырыңыз.
Тапсырма 1
Төмендегі сөйлемдердегі ептіліктерді табыңыз:
- 1) الفتاة سريعة.
- 2) الكتاب جميل.
- 3) هو قوي.
Шешімі:
- 1) Сапалы ептілік: سريعة
- 2) Сапалы ептілік: جميل
- 3) Сапалы ептілік: قوي
Тапсырма 2
Төмендегі сөйлемдерді ептіліктермен толықтырыңыз:
- 1) الكتاب __________.
- 2) الفتاة __________.
- 3) هو __________.
Шешімі:
- 1) الكتاب سهل. (Кітап жеңіл.)
- 2) الفتاة جميلة. (Қыз әдемі.)
- 3) هو قوي. (Ол күшті.)
Тапсырма 3
Төмендегі сөйлемдерді толықтырыңыз:
- 1) Она __________. (жылдам жүгіреді)
- 2) Мы __________. (тез жазады)
- 3) Они __________. (жоғары секіреді)
Шешімі:
- 1) Она تجري سريعاً. (Ол жылдам жүгіреді.)
- 2) Мы نكتب بسرعة. (Біз тез жазады.)
- 3) Они يقفزون عالياً. (Олар жоғары секіреді.)
Осы сабақта біз ептіліктерді қалыптастыру мен орналастыруды үйрендік. Ептіліктерді дұрыс пайдалану - араб тіліндегі сөйлесулерімізді байытады. Келесі сабақта кездескенше!