Language/Kazakh/Grammar/Genitive-Case/zh-TW

Қазақ → Грамматика → Жалғыз сандық көрсеткіш

Сыныптық мақсаты:

Бұл сабақта жалғыз сандық көрсеткішімен таныстыруға арналған қазақ тілінің грамматикасын оқыңыз. Бұл сабақта, келесідей әрекеттерді орындауға болады:

• Жалғыз сандық көрсеткішін таныстыру
• Сандар мен сан бөліністерін түсіндіру
• Сандық көрсеткішпен нысандар мен сыртқы сөздердің қолдануын таныстыру

Тақырыбымен танысу

Жалғыз сандық көрсеткіш қазақ тіліндегі ең қолданыстағы грамматикалық түрі. Ол көбірек сандардың нысандар мен сыртқы сөздермен бірге жұмыс істеуіне мүмкіндік береді. Сандық көрсеткіш арқылы көбірек мүмкіндіктерге ие болуға болады, міндетті түрде ағымдағы сабақтағы дағдыларды, орнатуларды және басқаларды сипаттауға мүмкіндік береді.

Жалғыз сандық көрсеткіш

Жалғыз сандық көрсеткіш, сандық үшін өзекті маңызды элементтердің бірі. Ол нысандар мен сыртқы сөздермен бірге жұмыс істейді. Сандардың жалғыз сандық көрсеткішін қолданбауы мүмкін емес.

Жалғыз сандық көрсеткіш пайдалануы

Жалғыз сандық көрсеткішін пайдалануға мүмкіндіктер:

• Нысандар мен сыртқы сөздердің жалғыз сандық формасын табу
• Жалғыз сандық көрсеткіш пайдалануымен топтастыру

Жалғыз сандық көрсеткіш түрлері

Жалғыз сандық көрсеткіш бірнеше түрде пайдаланылады:

• Екінші сандық көрсеткіш (сызуға шығару үшін қолданылады)
• Қайтыс сандық көрсеткіш (жалғыз сандық көрсеткіштің басындағы әріпті қайтысу үшін қолданылады)
• Әдістемелік жалғыз сандық көрсеткіш (сөйлемнің әріпімен бірге жұмыс істейді)

Жалғыз сандық көрсеткіш қалай қолданылады

Екінші сандық көрсеткіш

Кез-келген нысандық сөз қолданылғанда, оған жалғыз сандық көрсеткіш қосу қажет емес. Егер сенімділікті көрсету қажет болса, оны нысандық сөздің соңына қосуға болады.

Мысалы:

Қазақша	Транскрипция	Маңыздылық	Мандарин
адам	adam	адам	rén

Жұмыс істеу үшін «адам» сөзінің соңында жалғыз сандық көрсеткіш қосу мүмкін емес. Бірақ, мысалы «адамның», «адамдардың» және «адамдарның» туралы сөйлемдерді жазу үшін жалғыз сандық көрсеткішті қосу қажет.

Қазақша	Транскрипция	Маңыздылық	Мандарин
адам	adam	адам	rén
адамның	adamnyn	адамның	rén de

Қайтыс сандық көрсеткіш

Қайтыс сандық көрсеткіш жалғыз сандық көрсеткіштің басындағы әріпті қайтақ қосу арқылы жасалады. Бұл әріп сандағы нысандық сөздерге қосылады.

Мысалы:

Қазақша	Транскрипция	Маңыздылық	Мандарин
бала	bala	бала	hái zǐ

Қайтыс сандық көрсеткішін қосу керек болғанда, оған нысандық сөздің басына әріп қосылады.

Қазақша	Транскрипция	Маңыздылық	Мандарин
балалар	balalar	бала + лар	hái zǐ men

Әдістемелік жалғыз сандық көрсеткіш

Қазақ тілінде әдістемелік жалғыз сандық көрсеткіш сөйлемнің әріпімен бірге жұмыс істейді. Ол арқылы сөйлемнің басындағы нысандық сөздерге қосылады.

Мысалы:

Қазақша	Транскрипция	Маңыздылық	Мандарин
қала	qala	қала	chéng shì

Егер әдістемелік жалғыз сандық көрсеткішті пайдалану керек болса, оған сөйлемнің әріпі қосылады.

Қазақша	Транскрипция	Маңыздылық	Мандарин
қалада	qalada	қала + да	chéng shì de

Жалғыз сандық көрсеткіштің нысандар мен сыртқы сөздермен қолдануы

Нысандармен қолдануы

Жалғыз сандық көрсеткіш нысандармен бірге қолданылады. Алдын-ала нысандық сөздерің соңына жалғыз сандық көрсеткіш қосылады. Бұл әріптің нысандық сөздің басынан өткенін көрсетеді.

Мысалы:

Қазақша	Транскрипция	Маңыздылық	Мандарин
әке	äke	әке	fù qīn

Қазақша «әке» сөзінің «қызметкердің әкесі» деген мағынаны қарастыру үшін, ғана «әкенің» деген сөйлемді жазу үшін жалғыз сандық көрсеткіш қосу қажет.

Қазақша	Транскрипция	Маңыздылық	Мандарин
қызметкердің әкесі	qyzmetkerdiñ äkesi	әке + сі	fù qīn

Сыртқы сөздермен қолдануы

Жалғыз сандық көрсеткіш сыртқы сөздермен бірге қолданылады. Олардың арасында «бар», «жоқ», «бірден төртке дейінгі сандар», «бірнеше» және «бәрі» туралы сөйлемдерді жазуға м

哈薩克語課程-0- A1級內容表

• 課程介紹

  ---

哈薩克语发音

• 辅音
• 元音
• 重音和语调

  ---

问候和基本表达

• 会面和问候
• 提问表达
• 数字和计数

  ---

哈薩克语格

• 主格
• 宾格
• 所有格
• 与格
• 位格
• 工具格

  ---

飲食

• 基本食品詞彙
• 餐厅短语
• 烹饪动词

  ---

動詞

• 现在时
• 过去时
• 将来时
• 祈使语气

  ---

传统和习俗

• 婚礼庆典
• 节日和假期
• 音乐和舞蹈
• 美食和烹饪艺术

  ---

家庭和人际关系

• 家庭基本词汇
• 浪漫关系
• 友谊和社交

  ---

形容词

• 定语和谓语形容词
• 比较和最高级程度
• 带有的形容词

  ---

旅行和方向

• 交通词汇
• 寻问和给出方向
• 住宿和住宿

  ---

代词

• 人称代词
• 指示代词

  ---

购物及消费

• 基本购物词汇
• 尺寸和度量
• 货币和支付

  ---

艺术和文学

• 著名作家和诗人
• 民间故事和传说
• 视觉艺术和手工

  ---

副词

• 一般副词
• 时间副词
• 情态副词

  ---

健康和医疗紧急情况

• 基本医疗词汇
• 医疗紧急情况的表达

  ---

运动和娱乐

• 哈萨克斯坦流行运动
• 传统游戏和娱乐活动
• 娱乐和夜生活

  ---

介词和后置词

• 简单介词
• 复合介词和后置词

  ---

自然和环境

• 基本自然词汇
• 天气表达式
• 生态和保护术语