Language/German/Grammar/Expressing-Abilities/az





































Alman dilində hünerlərin ifadəsi, gündəlik dilin və ünsiyyətin əsasını təşkil edir. Bu dərsdə, siz modal fiilləri istifadə edərək öz hünerlərinizi necə ifadə edə biləcəyinizi öyrənəcəksiniz. Üstəlik, siz izn tələb etmək üçün də bu fiilləri necə istifadə edəcəyinizi öyrənəcəksiniz. Bu, alman dilində ünsiyyət qurmağınıza kömək edəcək. Gəlin, dərsin strukturuna baxaq.
Modal Fiillər Nədir?[edit | edit source]
Modal fiillər, bir şeyin mümkünlüyünü, icazəsini ya da bacarığını ifadə etmək üçün istifadə olunan xüsusi fiillərdir. Alman dilində ən çox istifadə olunan modal fiillər bunlardır:
- können – bacarmaq
- dürfen – icazə
- möchten – istəmək
- müssen – məcbur olmaq
- sollen – gərək olmaq
Bu fiilləri cümlələrdə necə istifadə edəcəyimizi öyrənəcəyik. Hər bir fiil üçün 20 nümunə təqdim edəcəyik.
Hünerləri İfadə Etmək[edit | edit source]
Modal fiil können (bacarmaq) ən çox hünerləri ifadə etmək üçün istifadə olunur. Aşağıdakı cədvəldə, können fiilinin müxtəlif cümlələrdə necə istifadə olunduğunu görə bilərsiniz:
German | Pronunciation | North Azerbaijani |
---|---|---|
Ich kann schwimmen. | İx kan şvimmen. | Mən üzə bilirəm. |
Du kannst gut singen. | Du kanst gut zingen. | Sən yaxşı oxuya bilirsən. |
Er kann Deutsch sprechen. | Er kan Doyç şprechen. | O, alman dilində danışa bilir. |
Wir können tanzen. | Vir könnən tantsen. | Biz rəqs edə bilirik. |
Ihr könnt schnell laufen. | İr kənt şnel laufen. | Siz tez qaça bilirsiniz. |
Sie können gut kochen. | Zi könnən gut xoxen. | Onlar yaxşı yemək bişirə bilirlər. |
Ich kann das machen. | İx kan das maxen. | Mən bunu edə bilirəm. |
Du kannst es versuchen. | Du kanst es fərzuxen. | Sən bunu sınaya bilirsən. |
Er kann gut zeichnen. | Er kan gut zayxnen. | O, yaxşı çəkə bilir. |
Wir können zusammen arbeiten. | Vir könnən tsuzammen arbayten. | Biz birgə işləyə bilərik. |
Ihr könnt das Buch lesen. | İr kənt das Bux lesen. | Siz bu kitabı oxuya bilirsiniz. |
Sie können die Sprache lernen. | Zi könnən di şpraxe lernən. | Onlar bu dili öyrənə bilərlər. |
Ich kann die Aufgabe lösen. | İx kan di aufgafe lösen. | Mən bu tapşırığı həll edə bilirəm. |
Du kannst die Antwort geben. | Du kanst di antvort geben. | Sən cavabı verə bilirsən. |
Er kann die Melodie spielen. | Er kan di melodie şpilən. | O, melodiyanı çala bilir. |
Wir können die Regeln befolgen. | Vir könnən di regeln befolgen. | Biz qaydalara riayət edə bilərik. |
Ihr könnt die Probleme lösen. | İr kənt di problemy lösen. | Siz problemləri həll edə bilirsiniz. |
Sie können die Fragen beantworten. | Zi könnən di fraqen beantwortən. | Onlar suallara cavab verə bilərlər. |
Ich kann dir helfen. | İx kan dir helfen. | Mən sənə kömək edə bilərəm. |
Du kannst das Auto fahren. | Du kanst das Auto farən. | Sən avtomobili sürə bilirsən. |
Er kann die Tür öffnen. | Er kan di Tür öfnen. | O, qapını aça bilir. |
İzn Tələb Etmək[edit | edit source]
İzin tələb etmək üçün dürfen (icazə) fiilindən istifadə olunur. Aşağıdakı cədvəldə, dürfen fiilinin cümlələrdə necə istifadə olunduğunu görə bilərsiniz:
German | Pronunciation | North Azerbaijani |
---|---|---|
Ich darf hier bleiben. | İx dɑrf hiər blaiben. | Mən burada qala bilərəm. |
Du darfst das Essen nehmen. | Du dɑrfst das esen nehmən. | Sən yeməyi götürə bilərsən. |
Er darf nicht rauchen. | Er dɑrf niç rauçən. | O, siqaret çəkə bilməz. |
Wir dürfen heute gehen. | Vir dɑrfən hoytə geən. | Biz bu gün gedə bilərik. |
Ihr dürft das Buch lesen. | İr dɑrft das bux lesen. | Siz bu kitabı oxuya bilərsiniz. |
Sie dürfen hier fotografieren. | Zi dɑrfən hiər fotoqrafiren. | Onlar burada şəkil çəkə bilərlər. |
Ich darf das nicht tun. | İx dɑrf das niç tun. | Mən bunu edə bilmərəm. |
Du darfst ins Kino gehen. | Du dɑrfst ins kino geən. | Sən kinoya gedə bilərsən. |
Er darf mit uns kommen. | Er dɑrf mit uns komen. | O, bizimlə gələ bilər. |
Wir dürfen nicht stören. | Vir dɑrfən niç ştören. | Biz narahat edə bilmərik. |
Ihr dürft den Raum betreten. | İr dɑrft den raum betretən. | Siz otağa girə bilərsiniz. |
Sie dürfen die Musik hören. | Zi dɑrfən di muzık hörən. | Onlar musiqini dinləyə bilərlər. |
Ich darf fragen. | İx dɑrf fraqen. | Mən soruşa bilərəm. |
Du darfst das Spiel beginnen. | Du dɑrfst das şpil beginən. | Sən oyunu başlaya bilərsən. |
Er darf die Party organisieren. | Er dɑrf di parti orqaniziren. | O, partiyanı təşkil edə bilər. |
Wir dürfen neue Freunde machen. | Vir dɑrfən neyə fröyndə maxen. | Biz yeni dostlar qura bilərik. |
Ihr dürft die Regeln beachten. | İr dɑrft di regeln bəaxtern. | Siz qaydalara riayət edə bilərsiniz. |
Sie dürfen die Antwort geben. | Zi dɑrfən di antvort geben. | Onlar cavab verə bilərlər. |
Ich darf das nicht vergessen. | İx dɑrf das niç fərgəsən. | Mən bunu unuda bilmərəm. |
Du darfst nicht zu spät kommen. | Du dɑrfst niç tsu şpet komen. | Sən gecikə bilməzsən. |
Er darf die Musik nicht laut machen. | Er dɑrf di muzık niç laut maxen. | O, musiqini səsli edə bilməz. |
İstəmək[edit | edit source]
Modal fiil möchten (istəmək) istəkləri ifadə etmək üçün istifadə olunur. Aşağıdakı cədvəldə, möchten fiilinin cümlələrdə necə istifadə olunduğunu görə bilərsiniz:
German | Pronunciation | North Azerbaijani |
---|---|---|
Ich möchte einen Kaffee. | İx möxtə eynən kaffee. | Mən bir kofe istərdim. |
Du möchtest einen Apfel. | Du möxtə eynən apfel. | Sən bir alma istərsən. |
Er möchte ins Kino gehen. | Er möxtə ins kino geən. | O, kinoya getmək istəyir. |
Wir möchten mehr Zeit haben. | Vir möxtən mer tsayt haben. | Biz daha çox vaxt istəyirik. |
Ihr möchtet ein neues Buch lesen. | İr möxtə eyn nəuis bux lesen. | Siz yeni kitab oxumaq istəyirsiniz. |
Sie möchten nach Deutschland reisen. | Zi möxtən nax Doyçland raizen. | Onlar Almaniyaya səyahət etmək istəyirlər. |
Ich möchte das Auto kaufen. | İx möxtə das auto kaufən. | Mən avtomobil almaq istəyirəm. |
Du möchtest die Musik hören. | Du möxtə di muzık hörən. | Sən musiqini dinləmək istəyirsən. |
Er möchte ein neues Handy. | Er möxtə eyn nəuis hendi. | O, yeni telefon istəyir. |
Wir möchten heute Abend essen. | Vir möxtən hoytə abənd esen. | Biz bu axşam yemək istəyirik. |
Ihr möchtet die Frage stellen. | İr möxtə di fraqə ştellen. | Siz sual vermək istəyirsiniz. |
Sie möchten einen Hund kaufen. | Zi möxtən eyn hund kaufən. | Onlar bir it almaq istəyirlər. |
Ich möchte ins Restaurant gehen. | İx möxtə ins restorant geən. | Mən restorana getmək istəyirəm. |
Du möchtest einen neuen Job finden. | Du möxtə eyn nəuis job finden. | Sən yeni iş tapmaq istəyirsən. |
Er möchte mehr verstehen. | Er möxtə mer fərştehen. | O, daha yaxşı başa düşmək istəyir. |
Wir möchten die Stadt erkunden. | Vir möxtən di ştat erkunden. | Biz şəhəri kəşf etmək istəyirik. |
Ihr möchtet einen Film sehen. | İr möxtə eyn film zehen. | Siz film izləmək istəyirsiniz. |
Sie möchten einen Urlaub machen. | Zi möxtən eyn urlap maxen. | Onlar istirahət etmək istəyirlər. |
Ich möchte mit dir sprechen. | İx möxtə mit dir şprechen. | Mən səninlə danışmaq istəyirəm. |
Du möchtest die Lösung wissen. | Du möxtə di lösung visən. | Sən həlli bilmək istəyirsən. |
Er möchte ein Geschenk bringen. | Er möxtə eyn geshenk bringən. | O, bir hədiyyə gətirmək istəyir. |
Wir möchten zusammen lernen. | Vir möxtən tsuzammen lærnən. | Biz birgə öyrənmək istəyirik. |
Məcəllə[edit | edit source]
Bu dərsdə, modal fiilləri istifadə edərək öz hünerlərinizi ifadə etməyi və icazə istəməyi öyrəndik. İndi, bu biliklərinizi tətbiq etmək üçün bir neçə məşq edəcəyik.
Məşqlər[edit | edit source]
1. Cümlələri tamamlayın: Aşağıdakı cümlələri doldurun.
- Ich _____ (können) Schwimmen.
- Du _____ (dürfen) hier bleiben.
- Er _____ (möchten) ein Buch lesen.
2. Doğru fiili seçin: Aşağıdakı fiillərdən birini seçin.
- Ich _____ (können/dürfen) das machen.
- Du _____ (möchten/müssen) mir helfen.
- Sie _____ (sollen/können) das verstehen.
3. Cümlə qurun: Hər bir fiildən istifadə edərək cümlə qurun.
- Dürfen
- Können
- Möchten
4. Sual yaradın: Aşağıdakı cümlələr üçün sual yaradın.
- Ich kann gut tanzen.
- Du darfst ins Kino gehen.
- Er möchte einen Hund.
5. İzin tələb edin: Aşağıdakı cümlələrə icazə istəyin.
- Ich möchte das Auto fahren.
- Wir dürfen die Fragen stellen.
6. Təsdiq edin: Aşağıdakı cümlələri təsdiq edin.
- Sie können gut kochen.
- Ihr dürft hier bleiben.
7. Cümlələri düzəldin: Aşağıdakı cümlələrdəki səhvləri düzəldin.
- Ich darf nicht gehen.
- Er kann nicht spielen.
8. İstək cümlələri yaradın: Hər biri üçün bir istek cümləsi yaradın.
- Kitab
- Musiqi
- Film
9. Hünerlər siyahısı: Öz hünerlərinizi qeyd edin. Hər birini können fiili ilə ifadə edin.
10. Dialog yaradın: İki nəfər arasında bir dialoq yaradın, burada biri icazə istəyir, digəri isə icazə verir.
Cavablar[edit | edit source]
1. Ich kann Schwimmen.
- Du darfst hier bleiben.
- Er möchte ein Buch lesen.
2. Ich kann das machen.
- Du möchtest mir helfen.
- Sie sollen das verstehen.
3. Dürfen: Ich darf hier bleiben.
- Können: Ich kann gut tanzen.
- Möchten: Ich möchte ein Buch.
4. Kann ich gut tanzen?
- Darf ich ins Kino gehen?
- Möchte er einen Hund?
5. Darf ich das Auto fahren?
- Darf ich die Fragen stellen?
6. Sie können gut kochen. (Doğru)
- Ihr dürft hier bleiben. (Doğru)
7. Ich kann nicht gehen.
- Er darf nicht spielen.
8. Ich möchte ein Buch.
- Ich möchte Musik hören.
- Ich möchte einen Film sehen.
9. Məsələn:
- Mən İngilis dilində danışa bilirəm.
- Mən piano çala bilirəm.
- Mən yüzmək bacarığım.
10. A: Salam, burada qala bilərəmmi?
B: Bəli, burada qala bilərsən.
Other lessons[edit | edit source]
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər kurs → Qrammatika → Məcburiyyətlər haqqında danışmaq
- 0'dan A1'e Kursu → Grammatik → Cinsiyet ve Makaleler
- 0 to A1 Course → Grammar → Cases: Nominative and Accusative
- 0 to A1 Course → Grammar → Separable Verbs
- 0 to A1 Course → Grammar → Noun and Gender
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər tam dərslər → Qrammatik → Ədədlərlə birlikdə prepozisiyaların istifadəsi
- 0 to A1 Course → Grammar → Two-Way Prepositions
- 0 to A1 Course → Grammar → Comparative and Superlative Forms
- 0 to A1 Course
- Temporal Prepositions
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər kurs → Qrammatika → Mülkiyyət zərifləri
- 0-dan A1-dək kurs → Qrammatika → Təsvir edici sifət
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər Alman dili kursu → Qrammatika → Əlfiyyat forması
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər kurs → Qrammatika → Çoxluq formları