Language/Turkish/Grammar/Participles/az
Giriş[edit | edit source]
Merhaba arkadaşlar, bu dersimizde Türkçe sıfat-fiilleri hakkında konuşacağız. Bu ders, A1 seviyesindeki öğrenciler için tasarlanmıştır, bu nedenle sıfat-fiillerinin temel formlarını ve kullanımlarını ele alacağız.
Sıfat-fiilleri geçmiş zaman, şimdiki zaman ve gelecek zaman gibi çeşitli zamanlarda kullanabiliriz. Bu ders boyunca farklı zamanlarda kullanılan sıfat-fiiler örnekleri verilecektir.
Sıfat-Filler Nedir?[edit | edit source]
Sıfat-fiiller, sıfatlar ve fiillerin özelliklerini birleştiren bir tür kelimedir. Tıpkı İngilizce'deki "eating" kelimesi gibi.
We use sıfat-fiiller for many purposes, including:
- description
- causation
- simultaneous actions
- and many more.
Sıfat-fiillerin özellikleri iki kelimelik bir fiil gibi kullanılabilmesi ve cümleye renk eklemesi ile açıklanabilir. Olayları ve isimleri daha renkli ve canlı hale getirmek için sıklıkla kullanılırlar.
Sıfat-fiiller çekimlerle kullanılabilir ve Türkçe dilinde her zaman geçmiş zaman fiili biçiminde kullanılırlar buna ek olarak birçok kez, geçişli bir fiille birlikte kullanılırlar.
Sıfat-Fiillerin Kullanımları[edit | edit source]
Sıfat-fiiller, çoğunlukla geçici bir eylemin sonucunu anlatmak için kullanılır ve sıklıkla telaffuz veya yazma ile açıklık kazandırır. Örnek olarak:
- Yiyen adam = Adam yiyor.
- Okuyan kız = Kız okuyor.
Yukarıdaki örnekte, "yiyen" ve "okuyan", eylemleri yapan kişilere işaret eder ve "iyor" veya "okuyor" fiiline eklenir. Bu özellikleri ile, sıfat-fiiller İngilizce'deki "ing" biçiminde kullanılan fiilimsi kelimelere benzemektedir.
Sıfat-fiillerin kullanımları şunlardır:
Tanımlama[edit | edit source]
Sıfat-fiiller cümleye daha fazla ayrıntı ve renk kattığından isimleri daha tanımlayıcı ve detaylı hale getirirler. Örnek olarak:
Türkçe | Okunuşu | North Azerbaijani |
---|---|---|
koşan adam | "koşan adam" | koşan adam |
Eş-Zamanlı Eylemler[edit | edit source]
Sıfat-fiiller, birbiriyle ilişkili iki eş zamanlı eylem yapmak için kullanılır. Örnek olarak:
Türkçe | Okunuşu | North Azerbaijani |
---|---|---|
yemek yiyen adam | "yemek yiyen adam" | qidalan adam |
Neden Sonuç[edit | edit source]
Sıfat-fiiller, neden-sonuç ilişkisi anlatmak için kullanılır. Örnek olarak:
Türkçe | Okunuşu | North Azerbaijani |
---|---|---|
yemek yiyen adam acıkıyor | "yemek yiyen adam acıkıyor" | qidalan adam açır |
Tümleşik-Zamanlı Eylemler[edit | edit source]
Sıfat-fiiller, diğer eylemler içinde kullanılabilir. Örneğin, belirli bir işlemi yapmayı öğrenmek için bir talimat kılavuzu okurken Tümleşik-Zamanlı Eylemler kullanılır. Örnek olarak:
Türkçe | Okunuşu | North Azerbaijani |
---|---|---|
akşam yemeği yapmaya başlamadan önce tavayı ısıtan adam | "akşam yemeği yapmaya başlamadan önce tavayı ısıtan adam" | öz yemək hazırlamağa başladan əvvəl dəmi duzluqlu təvəyı qızdıran adam |
Sıfat-Fiillerin Çekimleri[edit | edit source]
Sıfat-fiiller çekimlenir ve Türkçe dilinde çoğunlukla geçmiş zaman fiili biçiminde kullanılır. Sıfat-fiillerin çekimleri şöyledir:
Geçmiş Zaman[edit | edit source]
Eğer eylem geçmiş zaman için kullanılıyorsa, o zaman çekimli bir sıfat-fiil kullanılmalı:
Türkçe | Eklenen Ek | North Azerbaijani |
---|---|---|
okuyan adam | -dı ve -di sıfat-fiil ekleri | oxuyub olan adam veya oxuyan adam |
Şimdiki Zaman[edit | edit source]
Eğer eylem günümüz için kullanılıyorsa, o zaman çekimli bir sıfat-fiil kullanılmalı:
Türkçe | Eklenen Ek | North Azerbaijani |
---|---|---|
yemek yiyen tavşan | -iyor sıfat-fiil eki | şəkər çiyayı qutulan hamışının yeyir (bir deyim) |
Gelecek Zaman[edit | edit source]
Eğer işlem gelecek için kullanılıyorsa, o zaman çekimli bir sıfat-fiil kullanılmalı:
Türkçe | Eklenen Ek | North Azerbaijani |
---|---|---|
yemek yiyen adam yarın buraya gelecek | -acak, -ecek sıfat-fiil ekleri | sabah yola düşdənd buralarada yemək yeyəcək adam elə gəl əbəy |
Sıfat-fiiller ve onların çekimleri Türkçe öğrenenler için zorlu bir konu olabilir. Ancak, bu derste anlatılan tüm örnekleri çalışarak, bu zorlu konuyu kolayca anlayabileceksiniz.
Sonuç[edit | edit source]
Bu Türkçe gramer dersinde, sıfat-fiillerin ne olduğunu ve nasıl kullanılabileceğinin yanı sıra, sıfat-fiillerin geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanlarda nasıl çekimlendiği de açıklandı. Bu dersi tamamladıktan sonra, öğrenciler basit sıfat-fiilleri tespit edebilir ve temel seviyedeki Türkçe metinleri daha iyi anlayabilirler.
Other lessons[edit | edit source]
- Pronouns
- 0 səviyyədən A1 kursuna → Qrammatika → Səsli və səssiz üns və əlifba haqqında
- 0 to A1 Course → Grammar → Adjectives
- Pronunciation
- 0 to A1 Course → Grammar → Cases
- 0 to A1 Course
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər → Qramatika → İstifadə edilən isim növləri
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər olan kurs → Qrammatika → Şərti cümlələr
- Verbs