Language/Japanese/Grammar/Introduction-to-Japanese-Sentence-Structure/kk
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Жапон тілінің сөйлем құрылымы - бұл тілді үйренудің негізі. Сөйлем құрылымын түсіну, сөздердің қалай орналасатынын және олар қалай байланысатынын білу, жапон тілінде дұрыс сөйлеу мен жазу үшін өте маңызды. Бұл сабақта біз жапон тіліндегі сөйлем құрылымының негізгі аспектілерін қарастырамыз.
Сабақтың құрылымы:
- Кіріспе: Жапон тіліндегі сөйлем құрылымының маңызы
- Негізгі сөз тәртібі: Жапон тіліндегі стандартты құрылым
- Сөйлемнің элементтері: Субъект, предикат, объект
- Мысалдар: 20 түрлі сөйлем мысалдары
- Тапсырмалар: 10 жаттығу, шешімдерімен
Кіріспе[edit | edit source]
Жапон тілінде сөйлемдерді дұрыс құру - тілдің негізін түсінудің маңызды бөлігі. Сөйлемнің құрылымы мен сөздердің тәртібі арқылы біз не айтқымыз келетінін жеткізе аламыз.
Жапон тіліндегі стандартты сөйлем құрылымы - Субъект - Объект - Предикат (SOV). Яғни, алдымен кім (субъект), одан кейін не (объект), сосын не істеледі (предикат) айтылады. Мысалы, "Мен алма жеймін" деген сөйлемде "мен" - субъекті, "алма" - объект, "жеймін" - предикат.
Негізгі сөз тәртібі[edit | edit source]
Жапон тіліндегі сөйлемдер көбінесе SOV тәртібімен құрылады. Бұл құрылымның артықшылығы - сөйлемнің мағынасы түсінікті болып, сөйлемнің негізгі бөлігі соңында келеді.
Мысал ретінде келесілерді қарастырайық:
| Жапон | Дыбыстау | Қазақ |
|---|---|---|
| 私はリンゴを食べます | Watashi wa ringo o tabemasu | Мен алма жеймін |
| 猫が魚を食べる | Neko ga sakana o taberu | Мысық балық жейді |
| 彼は本を読みます | Kare wa hon o yomimasu | Ол кітап оқиды |
| 私たちは映画を見る | Watashitachi wa eiga o miru | Біз фильм көреміз |
| 彼女は友達と遊ぶ | Kanojo wa tomodachi to asobu | Ол достарымен ойнайды |
Сөйлемнің құрылымы түбегейлі маңызды, өйткені жапон тілі контекстке негізделген. Негізгі сөз тәртібі SOV болғанымен, сөйлемдегі сөздер контекстке байланысты өзгеруі мүмкін.
Сөйлемнің элементтері[edit | edit source]
Жапон тіліндегі сөйлемдер бірнеше негізгі элементтерден тұрады:
- Субъект: Сөйлемдегі іс-әрекеттің иесі.
- Объект: Субъектінің іс-әрекетіне әсер ететін элемент.
- Предикат: Сөйлемнің іс-әрекетін немесе жағдайын білдіреді.
Мысалдар:
| Жапон | Дыбыстау | Қазақ |
|---|---|---|
| 私は犬を飼っています | Watashi wa inu o katteimasu | Мен ит ұстаймын |
| 彼はサッカーをします | Kare wa sakkā o shimasu | Ол футбол ойнайды |
| 私たちは公園に行きます | Watashitachi wa kōen ni ikimasu | Біз саябаққа барамыз |
| 彼女は日本語を勉強しています | Kanojo wa nihongo o benkyō shiteimasu | Ол жапон тілін оқып жатыр |
| 彼は毎日ジョギングをします | Kare wa mainichi jogingu o shimasu | Ол күн сайын жүгіріс жасайды |
Мысалдар[edit | edit source]
Сабақта жапон тіліндегі сөйлем құрылымын түсіну үшін 20 түрлі мысал ұсынамыз. Мысалдардың әрқайсысы сөйлемнің негізгі элементтерін көрсетеді.
| Жапон | Дыбыстау | Қазақ |
|---|---|---|
| 私は学校に行きます | Watashi wa gakkō ni ikimasu | Мен мектепке барамын |
| 彼女は日本の料理を作ります | Kanojo wa nihon no ryōri o tsukurimasu | Ол жапон тағамдарын дайындайды |
| 私たちは友達と遊びます | Watashitachi wa tomodachi to asobimasu | Біз достарымызбен ойнаймыз |
| 子供たちは公園で遊んでいます | Kodomo-tachi wa kōen de asondeimasu | Балалар саябақта ойнап жатыр |
| 彼は毎朝コーヒーを飲みます | Kare wa mai asa kōhī o nomimasu | Ол әр таң сайын кофе ішеді |
| 私は毎日運動します | Watashi wa mainichi undō shimasu | Мен күн сайын жаттығу жасаймын |
| 彼女は新しい靴を買いました | Kanojo wa atarashii kutsu o kaimashita | Ол жаңа аяқ киім сатып алды |
| 私たちは映画を見ました | Watashitachi wa eiga o mimashita | Біз фильм көрдік |
| 彼は本を読んでいます | Kare wa hon o yondeimasu | Ол кітап оқып жатыр |
| 私は友達に手紙を書きます | Watashi wa tomodachi ni tegami o kakimasu | Мен досыма хат жазамын |
| 彼女は猫を飼っています | Kanojo wa neko o katteimasu | Ол мысық ұстайды |
| 私たちは日本へ行きたいです | Watashitachi wa nihon e ikitai desu | Біз Жапонияға барғымыз келеді |
| 彼は毎日勉強します | Kare wa mainichi benkyō shimasu | Ол күн сайын оқиды |
| 私は夕食を作ります | Watashi wa yūshoku o tsukurimasu | Мен кешкі ас дайындаймын |
| 彼女はピアノを弾きます | Kanojo wa piano o hikimasu | Ол пиано ойнайды |
| 私たちは旅行が好きです | Watashitachi wa ryokō ga suki desu | Біз саяхаттауды ұнатамыз |
| 彼はスポーツが得意です | Kare wa supōtsu ga tokui desu | Ол спортта жақсы |
| 私は毎晩映画を見ます | Watashi wa maiban eiga o mimasu | Мен әр кеш сайын фильм көремін |
| 彼女はお菓子を作るのが好きです | Kanojo wa okashi o tsukuru no ga suki desu | Ол тәттілер жасауды ұнатады |
| 私たちは海に行きました | Watashitachi wa umi ni ikimashita | Біз теңізге бардық |
| 彼は友達とサッカーをしました | Kare wa tomodachi to sakkā o shimashita | Ол достарымен футбол ойнады |
Тапсырмалар[edit | edit source]
Осы бөлімде біз алған білімдеріңізді практикада қолдану үшін 10 жаттығу ұсынамыз.
1. Сөйлем құрылымын анықтау: Төмендегі сөйлемдерден субъекті, объекті және предикатты анықтаңыз.
- 私は映画を見ます (Watashi wa eiga o mimasu)
- 彼女は本を読みます (Kanojo wa hon o yomimasu)
- 彼は友達と遊びます (Kare wa tomodachi to asobimasu)
Шешімдер:
- 1. Субъект: 私 (Watashi), Объект: 映画 (eiga), Предикат: 見ます (mimasu)
- 2. Субъект: 彼女 (Kanojo), Объект: 本 (hon), Предикат: 読みます (yomimasu)
- 3. Субъект: 彼 (Kare), Объект: 友達 (tomodachi), Предикат: 遊びます (asobimasu)
2. Сөйлемдерді толықтыру: Төмендегі сөйлемдерді толықтырыңыз:
- 私は___を食べます (Watashi wa ___ o tabemasu)
- 彼女は___を買います (Kanojo wa ___ o kaimasu)
- 私たちは___に行きます (Watashitachi wa ___ ni ikimasu)
Шешімдер (мысалдар):
- Мен алма жеймін (私はリンゴを食べます - Watashi wa ringo o tabemasu)
- Ол туфли сатып алады (彼女は靴を買います - Kanojo wa kutsu o kaimasu)
- Біз паркке барамыз (私たちは公園に行きます - Watashitachi wa kōen ni ikimasu)
3. Сөйлемдерді аудару: Төмендегі сөйлемдерді жапон тіліне аударыңыз:
- Мен ит ұстаймын.
- Ол кітап оқиды.
Шешімдер:
- 私は犬を飼っています (Watashi wa inu o katteimasu)
- 彼は本を読んでいます (Kare wa hon o yondeimasu)
4. Сөйлемдерді қайта құру: Төмендегі сөйлемдерді SOV тәртібіне ауыстырыңыз:
- Онда кішкентай мысық бар.
- Мен жаңа аяқ киім сатып алдым.
Шешімдер:
- そこに小さな猫がいます (Soko ni chiisana neko ga imasu)
- 私は新しい靴を買いました (Watashi wa atarashii kutsu o kaimashita)
5. Сөйлем құрау: Субъект, объект және предикатты пайдаланып, сөйлем құрыңыз:
- Субъект: 私 (Watashi) - Мен
- Объект: 本 (Hon) - Кітап
- Предикат: 読む (Yomu) - Оқу
Шешім:
- 私は本を読みます (Watashi wa hon o yomimasu) - Мен кітап оқимын.
6. Сипаттау: Сіздердің сүйікті тағамдарыңызды жапон тілінде сипаттаңыз.
Шешім (мысал):
- 私の好きな食べ物は寿司です (Watashi no sukina tabemono wa sushi desu) - Менің сүйікті тағамым суши.
7. Сұрақ қою: Төмендегі сөйлемдерден сұрақ жасау:
- あなたは何をしますか？ (Anata wa nani o shimasu ka?) - Сіз не істейсіз?
- 彼はどこへ行きますか？ (Kare wa doko e ikimasu ka?) - Ол қайда барады?
Шешімдер:
- 何をしますか？ (Nani o shimasu ka?) - Не істейсің?
- どこへ行きますか？ (Doko e ikimasu ka?) - Қайда барасың?
8. Сөйлемдерді өзгерту: Төмендегі сөйлемдерді теріс формаға ауыстырыңыз:
- 私は本を読みます (Watashi wa hon o yomimasu)
- 彼はサッカーをします (Kare wa sakkā o shimasu)
Шешімдер:
- 私は本を読みません (Watashi wa hon o yomimasen) - Мен кітап оқымаймын.
- 彼はサッカーをしません (Kare wa sakkā o shimasen) - Ол футбол ойнамайды.
9. Сөздерді сәйкестендіру: Төмендегі жапон сөздерін қазақша аударумен сәйкестендіріңіз:
- 友達 (Tomodachi) - Дос
- 映画 (Eiga) - Фильм
Шешімдер:
- 友達 - Дос
- 映画 - Фильм
10. Сөйлем жасау: Төмендегі сөздерді пайдаланып сөйлемдер жасаңыз:
- 彼 (Kare) - Ол, 公園 (Kōen) - Саябақ, 行く (Iku) - Барады.
Шешім:
- 彼は公園に行きます (Kare wa kōen ni ikimasu) - Ол саябаққа барады.
Басқа сабақтар[edit | edit source]