Language/Moroccan-arabic/Grammar/Gender-and-Plurals/az
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş[edit | edit source]
Moroccan Arabic, ya da Darija, özünəməxsus cinsiyyət və çoxluq qaydaları ilə zəngin bir dildir. Bu dərs cinsiyyət və çoxluqların necə işlədiyini öyrənməyiniz üçün əhəmiyyətli bir addımdır. Hər bir dilin öz qaydaları və strukturları var, və bu qaydalar sizə gündəlik həyatınızda və ünsiyyətinizdə daha rahat olmağa kömək edəcək. Bu dərsin sonunda, siz cinsiyyətin nə olduğunu, hansı isimlərin necə cinsiyyətini təyin etməyinizi və çoxluq formalarını necə yaratmağı öyrənəcəksiniz. Dərsimiz aşağıdakı başlıqlara bölünəcək:
Cinsiyyətin Anlayışı[edit | edit source]
Cinsiyyət, isimlərin kişi və qadın formalarını ayıran bir anlayışdır. Moroccan Arabic dilində, isimlərin cinsiyyətini bilmək, müvafiq cümlə quruluşunu yaratmaq üçün vacibdir. İki əsas cinsiyyət var:
- Kişi cins: Kişi isimləri, adətən kişi varlıqları və ya kişi cinsinə aid olan şeyləri ifadə edir.
- Qadın cins: Qadın isimləri, qadın varlıqları və ya qadın cinsinə aid olan şeyləri ifadə edir.
Cinsiyyətin Təyini[edit | edit source]
Moroccan Arabic-də cinsiyyətin müəyyən edilməsi, adətən isimlərin sonluqlarına əsaslanır. Aşağıda cinsiyyətin təyin edilməsi üçün bəzi əsas qaydaları təqdim edirik:
- Kişi isimləri adətən səslərdə -e, -i, -o ilə bitmir.
- Qadın isimləri isə çox vaxt -a, -h, -t ilə bitir.
| Moroccan Arabic | Pronunciation | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| مُعَلِّم | muʕallim | müəllim |
| مُعَلِّمَة | muʕallima | müəllimə |
| كَاتِب | kætɪb | yazıçı |
| كَاتِبَة | kætɪba | yazıçı (qadın) |
Çoxluqların Yaradılması[edit | edit source]
Çoxluq formaları, bir cinsiyyətin bir neçə varlığını ifadə etmək üçün istifadə olunur. Moroccan Arabic-də çoxluq yaratmaq üçün aşağıdakı qaydalar mövcuddur:
- Kişi isimlərində çoxluq, adətən -in, -en, -a ilə bitən şəkilçilər əlavə edilərək yaradılır.
- Qadın isimlərində isə -at şəkilçisi əlavə edilir.
| Moroccan Arabic | Pronunciation | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| مُعَلِّمُونَ | muʕallimun | müəllimlər (kişi) |
| مُعَلِّمَات | muʕallimat | müəllimələr (qadın) |
| كَتَبَات | kətəbat | yazıçılar (qadın) |
| كَتَبُونَ | kətəbun | yazıçılar (kişi) |
Cinsiyyətin İstifadəsi[edit | edit source]
Cinsiyyətin düzgün istifadəsi, dilin düzgünlüyü və ünsiyyətin aydınlığı üçün vacibdir. Gündəlik həyatda cinsiyyəti bilmək, doğru ifadələr yaratmağınıza kömək edəcək. Məsələn:
- "Müəllim gəldi" dediyinizdə, kişi müəllim üçün "مُعَلِّم" (muʕallim) istifadə edirsiniz.
- "Müəllimə gəldi" dediyinizdə isə qadın müəllim üçün "مُعَلِّمَة" (muʕallima) istifadə edirsiniz.
Çoxluqların İstifadəsi[edit | edit source]
Çoxluqların istifadəsi gündəlik ünsiyyətdə çox yaygındır. Bu, insanları daha çox sayda ifadə etməyə imkan tanıyır. Məsələn:
- "Müəllimlər gəldi" dediyinizdə, "مُعَلِّمُونَ" (muʕallimun) istifadə edirsiniz.
- "Müəllimələr gəldi" dediyinizdə "مُعَلِّمَات" (muʕallimat) istifadə edirsiniz.
Məşq və Tətbiq[edit | edit source]
Bu dərs boyunca öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün aşağıdakı məşqləri yerinə yetirin. Hər bir məşq üçün cavabları və izahları da təqdim olunur.
Məşq 1: Cinsiyyət Təyini[edit | edit source]
Aşağıdakı isimlərin cinsiyyətini müəyyən edin:
1. كَلْب
2. قطة
3. بَيْت
4. مَرْأَة
Cavablar:
1. Kişi
2. Qadın
3. Kişi
4. Qadın
Məşq 2: Çoxluq Yaratma[edit | edit source]
Aşağıdakı isimləri çoxluq formalarına çevirin:
1. مُعَلِّم
2. كَاتِبَة
3. طَالِب
4. مَرْأَة
Cavablar:
1. مُعَلِّمُونَ (muʕallimun)
2. كَاتِبَات (kætɪbat)
3. طُلّاب (ṭullab)
4. مَرْأَات (marʼat)
Məşq 3: Cümlə Quraşdırma[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri düzgün cinsiyyətə uyğun şəkildə düzəldin:
1. (مُعَلِّم) gəldi.
2. (مُعَلِّمَة) gəldi.
Cavablar:
1. Kişi: "مُعَلِّم جاء" (muʕallim jaʔ).
2. Qadın: "مُعَلِّمَة جاءت" (muʕallima jaʔat).
Məşq 4: Cinsiyyət Düzgünlüyü[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri düzgün cinsiyyətlə tamamlayın:
1. (مُعَلِّمَة) ________ (gəldi).
2. (مُعَلِّم) ________ (gəldi).
Cavablar:
1. مُعَلِّمَة جاءت (muʕallima jaʔat).
2. مُعَلِّم جاء (muʕallim jaʔ).
Məşq 5: İsimlərin Çoxluq Formaları[edit | edit source]
Aşağıdakı isimlərin çoxluq formalarını tapın:
1. كَاتِب
2. مُعَلِّمَة
Cavablar:
1. كَتَبة (kətəbat)
2. مُعَلِّمَات (muʕallimat)
Məşq 6: İsim İfadələri[edit | edit source]
Aşağıdakı isim ifadələrini cinsiyyətə uyğun şəkildə düzəldin:
1. (پِنجَره) ________ (gözəl).
2. (مَكتَب) ________ (yeni).
Cavablar:
1. پنجره جميلة (pinjarə jamilə).
2. مكتب جديد (maktab jadid).
Məşq 7: Cinsiyyət Məsələləri[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri cinsiyyətə uyğun tamamlayın:
1. (مَرْأَة) ________ (gözəl).
2. (رَجُل) ________ (güclü).
Cavablar:
1. مَرْأَة جميلة (marʼat jamilə).
2. رَجُل قوي (rajuːl qawi).
Məşq 8: Cinsiyyət və Çoxluq[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri cinsiyyətə və çoxluğa uyğun şəkildə düzəldin:
1. (مُعَلِّمَات) ________ (gəlir).
2. (مُعَلِّمُونَ) ________ (gelir).
Cavablar:
1. مُعَلِّمَات يأتين (muʕallimat jaʔtīn).
2. مُعَلِّمُونَ يأتون (muʕallimun jaʔtūn).
Məşq 9: Tamamlanmış Cümlələr[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri tamamlamağa çalışın:
1. (قطة) ________ (yemək).
2. (بَيْت) ________ (gözəl).
Cavablar:
1. قطة تأكل (qiṭṭa taʔkul).
2. بيت جميل (bayt jamil).
Məşq 10: Cinsiyyət Düzgünlüyü[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri cinsiyyətə uyğun düzəldin:
1. (مُعَلِّمَة) ________ (yazır).
2. (مُعَلِّم) ________ (yazır).
Cavablar:
1. مُعَلِّمَة تكتب (muʕallima taktub).
2. مُعَلِّم يكتب (muʕallim yaktub).
Bu məşqlər sizə cinsiyyət və çoxluqları daha yaxşı anlamağa kömək edəcək. Hər bir cümləni düzgün şəkildə qurmağa çalışın və daha sonra müzakirə edin. Unutmayın ki, dil öyrənmək bir prosesdir, buna görə də səbrli olun.
Other lessons[edit | edit source]