Language/Turkish/Grammar/Participles/az

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
Rate this lesson:
0.00
(0 votes)


Turkish-Language-PolyglotClub-Large.png
Türkçe → Dil Bilgisi → 0'dan A1'e Kurs → Ortaçlar

Giriş[edit | edit source]

Türkçe dil bilgisi, dilin yapısını ve kurallarını anlamamız için oldukça önemlidir. Bugünkü dersimizde, ortaçlar konusuna odaklanacağız. Ortaçlar, cümlede eylemi veya durumu ifade eden önemli bir dil bilgisi unsuru olup, cümlelerimizi daha akıcı ve anlamlı hale getirebilir. Bu dersin amacı, başlangıç seviyesindeki öğrencilerin ortaçları anlamalarını ve kullanmalarını sağlamaktır. Ortaçların nasıl oluşturulduğu ve hangi durumlarda kullanıldığı hakkında detaylı bilgi vereceğiz.

Dersin yapısı şu şekildedir:

  • Ortaçların tanımı
  • Ortaç türleri
  • Kullanım örnekleri
  • Uygulama çalışmaları

Ortaçların Tanımı[edit | edit source]

Ortaçlar, cümlede eylemi veya durumu niteleyen, bir fiil kökünden türetilen kelimelerdir. Türkçede iki ana tür ortaç vardır: sıfat ortaçları ve zarf ortaçları. Sıfat ortaçları, bir ismi nitelendirirken; zarf ortaçları, fiillerin nasıl yapıldığını veya hangi koşullarda gerçekleştiğini belirtir.

Ortaç Türleri[edit | edit source]

Sıfat Ortaçları[edit | edit source]

Sıfat ortaçları, eylemin veya durumun öznesini belirtir. Genellikle “-an”, “-en”, “-mış”, “-miş” gibi eklerle oluşturulur.

Örnekler:

Türkçe Telaffuz Kuzey Azerbaycan Dili
koşan koˈʃan qaçan
okuyan oˈkujan oxuyan
gelmiş ˈɟelmiʃ gəlmiş
yapmış ˈjapmiʃ etmiş

Zarf Ortaçları[edit | edit source]

Zarf ortaçları, eylemin nasıl yapıldığını veya hangi koşullarda gerçekleştiğini belirtir. Genellikle “-arak”, “-erek”, “-madan”, “-meden” gibi eklerle oluşturulur.

Örnekler:

Türkçe Telaffuz Kuzey Azerbaycan Dili
gülerek ɟuˈleɾek gülərək
koşarak koˈʃaɾak qaçaraq
düşünmeden dyʃynˈmedɛn düşünmədən
konuşarak koˈnuʃaɾak danışaraq

Kullanım Örnekleri[edit | edit source]

Ortaçların cümle içindeki kullanımları, dilin akıcılığını artırır. Aşağıda ortaçların cümlelerdeki kullanımına dair örnekler bulacaksınız.

Türkçe Cümle Telaffuz Kuzey Azerbaycan Dili
Koşan çocuk çok mutlu. koˈʃan ʧoˈʤuk ʤok muˈtlu qaçan uşaq çox sevincli.
Okuyan öğrenci başarılı oldu. oˈkujan œɾˈdʒɛnʤi baˈʃaɾɯlɯ oˈldu oxuyan tələbə müvəffəq oldu.
Gülerek konuştu. ɟuˈleɾɛk koˈnuʃtu gülərək danışdı.
Düşünmeden hareket etme. dyʃynˈmedɛn haˈɾeˈket ɛtˈme düşünmədən hərəkət etmə.

Uygulama Çalışmaları[edit | edit source]

Şimdi, öğrendiklerinizi pekiştirmek için bazı alıştırmalar yapalım.

Alıştırma 1: Ortaçları Belirleme[edit | edit source]

Aşağıdaki cümlelerdeki ortaçları belirleyin:

1. Koşan adam hızlı.

2. Okuyan çocuk ders çalışıyor.

3. Gülerek güldü.

4. Düşünmeden karar verdi.

Çözüm:

1. koşan

2. okuyan

3. gülerek

4. düşünmeden

Alıştırma 2: Ortaçlarla Cümle Kurma[edit | edit source]

Verilen fiil köklerinden ortaç oluşturup cümle kurunuz:

1. Yazmak

2. Gülmek

3. Oynamak

4. Koşmak

Çözüm:

1. Yazmak → Yazarak: Yazarak kitap okudum.

2. Gülmek → Gülerek: Gülerek arkadaşlarımla eğlendim.

3. Oynamak → Oynayarak: Oynayarak zaman geçirdim.

4. Koşmak → Koşarak: Koşarak sağlıklı kalabilirim.

Alıştırma 3: Cümle Tamamlama[edit | edit source]

Aşağıdaki cümleleri uygun ortaçlarla tamamlayın:

1. Gülerek ________. (konuşmak)

2. Düşünmeden ________. (hareket etmek)

3. Koşarak ________. (gelmek)

4. Okuyarak ________. (öğrenmek)

Çözüm:

1. Gülerek konuştum.

2. Düşünmeden hareket etme.

3. Koşarak geldim.

4. Okuyarak öğrendim.

Alıştırma 4: Yanlış Ortaç Düzeltme[edit | edit source]

Aşağıdaki cümlelerdeki yanlış ortaçları doğru haliyle değiştirin:

1. Koşarak geldiğin.

2. Okuyarak ders çalıştın mı?

3. Gülerek gülüyordu.

4. Düşünmeden karar alıyordu.

Çözüm:

1. Koşarak geldi. (doğru: geldiğin → geldi)

2. Okuyarak ders çalıştın mı? (doğru: çalıştın mı? → çalışmak)

3. Gülerek gülüyordu. (doğru: gülerek → gülerek gülüyordu)

4. Düşünmeden karar alıyordu. (doğru: karar alıyordu → karar veriyordu)

Alıştırma 5: Cümle Analizi[edit | edit source]

Aşağıdaki cümleyi analiz edip hangi ortaçların kullanıldığını belirtin:

1. Düşünerek doğru karar verdi.

Çözüm:

Cümledeki ortaç: düşünerek

Sonuç[edit | edit source]

Bugün, Türkçe dilinde ortaçların nasıl kullanıldığını öğrendik. Ortaçlar, cümlelerimizi daha zengin ve anlamlı hale getirir. Şimdi, öğrendiklerinizi pekiştirmeniz için bol bol pratik yapmalısınız. Unutmayın, dil öğrenme süreci devamlılık gerektirir. Her zaman pratik yaparak ilerleyebilirsiniz.

Türk Dili - 0'dan A1'e Kadar Kursu - İçindekiler[edit source]


Türk Alfabesi


Temel Dil Bilgisi


Karmaşık Dil Bilgisi


Günlük İfadeler


Sayılar ve Saat


Türk Kültürü


Günlük Hayat


Other lessons[edit | edit source]


Contributors

Maintenance script

Create a new Lesson

Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Turkish/Grammar/Participles/az&oldid=303996"