Language/Mandarin-chinese/Grammar/Particles-and-Structure-Particles/az
Հայերէն
Български език
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş[edit | edit source]
Mandarin Çin dilində qrammatika öyrənmək, dilin strukturu və ifadə tərzi haqqında dərin bilik əldə etmək üçün əhəmiyyətlidir. Bu dərs, dilin quruluşunu daha da anlamaq və ünsiyyət bacarıqlarını artırmaq məqsədini güdür. Partikullar, cümlənin mənasını dəyişdirən və ya əlavə məlumat verən kiçik, lakin güclü elementlərdir. Bu dərsdə, Mandarin Çin dilindəki partikullar və struktur partikulları haqqında ətraflı məlumat verəcəyik. Bu elementlər, cümlələrin daha aydın və mənalı olmasına kömək edir.
Dərsimiz aşağıdakı struktura əsaslanır:
Partikulların anlamı[edit | edit source]
Partikullar, cümlələrin mənasını dəyişdirmək və ya konkretləşdirmək üçün istifadə edilən sözlərdir. Mandarin dilində partikulların istifadəsi, cümlənin tonunu və ya kontekstini gücləndirir. Bu, Mandarin dilinin özünəməxsus xüsusiyyətlərindən biridir. Məsələn, 'le' (了) partikulu tamamlanmış bir hərəkəti ifadə edir, 'ma' (吗) isə sual cümləsi yaradır.
Struktur Partikullar[edit | edit source]
Struktur partikullar, cümlənin quruluşunu müəyyən edən və ya cümlə içindəki elementlərin əlaqəsini göstərən sözlərdir. Mandarin dilində ən çox istifadə olunan struktur partikulları 'de' (的), 'ge' (个) və 'ne' (呢) dir. Bu partikullar, cümlənin daha aydın və anlaşılan olmasına kömək edir.
Partikulların istifadəsi[edit | edit source]
Aşağıda Mandarin Çin dilindəki bəzi əsas partikulların istifadəsi ilə bağlı nümunələr təqdim olunur:
| Mandarin Çin | Tələffüz | Şimal Azərbaycanı |
|---|---|---|
| 吗 (ma) | mǎ | sual particulu |
| 了 (le) | le | tamamlanma particulu |
| 的 (de) | de | əlaqə particulu |
| 呢 (ne) | ne | əlaqə və ya sual particulu |
| 吧 (ba) | ba | təklif particulu |
Struktur Partikulların istifadəsi[edit | edit source]
Struktur partikullar, cümlənin daha aydın olmasına kömək edir və aşağıdakı nümunələrdə aydın şəkildə göstərilir:
| Mandarin Çin | Tələffüz | Şimal Azərbaycanı |
|---|---|---|
| 个 (ge) | gè | sayğac partikulu |
| 的 (de) | de | əlaqə partikulu |
| 们 (men) | men | çoğul partikulu |
| 吧 (ba) | ba | təklif particulu |
| 呢 (ne) | ne | sual və ya əlaqə partikulu |
Partikulların funksiyaları[edit | edit source]
Mandarin Çin dilində partikulların bir neçə əsas funksiyası vardır:
- Sual yaradılması: "吗" (ma) istifadə edilməklə sual cümlələri yaradılır.
- Tamamlanma ifadəsi: "了" (le) hərəkətin başa çatdığını bildirir.
- Məlumatın aydınlaşdırılması: "的" (de) əlaqə quraraq, məlumatları daha konkretləşdirir.
Praktik nümunələr[edit | edit source]
Aşağıda, Mandarin Çin dilində daha geniş nümunələr təqdim olunur. Hər nümunə, konkret bir partikula fokuslanır.
| Mandarin Çin | Tələffüz | Şimal Azərbaycanı |
|---|---|---|
| 你好吗? (Nǐ hǎo ma?) | nǐ hǎo mǎ | Necəsiniz? |
| 他吃了饭 (Tā chīle fàn) | tā chīle fàn | O, yemək yedi. |
| 这是我的书 (Zhè shì wǒ de shū) | zhè shì wǒ de shū | Bu, mənim kitabımdır. |
| 你呢? (Nǐ ne?) | nǐ ne | Bəs sən? |
| 我们去吧! (Wǒmen qù ba!) | wǒmen qù ba | Gəlin gedək! |
Məşqlər[edit | edit source]
Bu hissədə öyrəndiyimiz bilikləri tətbiq etmək üçün bir neçə praktiki məşq təqdim edirik.
Məşq 1: Partikulları müəyyən edin[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələrdəki partikulları tapın:
1. 你好吗?
2. 他去学校了。
3. 这是我的朋友。
4. 你们呢？
5. 我们一起去吧！
Cavablar:
1. 吗 (ma)
2. 了 (le)
3. 的 (de)
4. 呢 (ne)
5. 吧 (ba)
Məşq 2: Cümlələri tamamlayın[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri uyğun partikullar ilə tamamlayın:
1. 你要喝水__?
2. 他已经完成了__工作。
3. 这是我__家。
4. 我们一起去__。
5. 你觉得怎么样__？
Cavablar:
1. 吗 (ma)
2. 的 (de)
3. 的 (de)
4. 吧 (ba)
5. 呢 (ne)
Məşq 3: Sual cümlələri yaradın[edit | edit source]
Aşağıdakı ifadələrdən sual cümlələri yaradın:
1. 你喜欢音乐。
2. 他是学生。
3. 他们在家。
4. 我们去公园。
5. 你会说汉语吗？
Cavablar:
1. 你喜欢音乐吗？
2. 他是学生吗？
3. 他们在家吗？
4. 我们去公园吗？
5. 你会说汉语吗？
Məşq 4: Müxtəlif cümlə strukturlarını yaradın[edit | edit source]
Aşağıdakı ifadələri istifadə edərək cümlə yaradın:
1. 我 (Wǒ)
2. 昨天 (zuótiān)
3. 吃 (chī)
4. 苹果 (píngguǒ)
5. 了 (le)
Cavab:
我昨天吃了苹果。(Mən dünən alma yedim.)
Məşq 5: Partikulları birləşdirin[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri uyğun partikullarla birləşdirin:
1. 你在做什么？
2. 他已经来了。
3. 你们的书是新的。
4. 我们去哪里？
5. 你觉得这个怎么样？
Cavablar:
1. 你在做什么呢？
2. 他已经来了吧。
3. 你们的书是新的的。
4. 我们去哪里呢？
5. 你觉得这个怎么样？
Məşq 6: Sözləri düzgün sıraya düzün[edit | edit source]
Aşağıdakı sözləri düzgün sıraya düzün:
1. 吗 (ma) | 你 (nǐ) | 好吗 (hǎo)
2. 苹果 (píngguǒ) | 吃 (chī) | 我 (wǒ) | 了 (le)
3. 的 (de) | 这是 (zhè shì) | 书 (shū)
Cavablar:
1. 你好吗？
2. 我吃了苹果。
3. 这是我的书。
Məşq 7: Cümlələri tərcümə edin[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri Şimal Azərbaycan dilindən Mandarin Çin dilinə tərcümə edin:
1. Sən necə?
2. O, məktəbdədir.
3. Bu, mənim dostumdur.
Cavablar:
1. 你好吗？
2. 他在学校。
3. 这是我的朋友。
Məşq 8: Partikulları düzgün istifadə edin[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələrdə düzgün partikulları istifadə edin:
1. 你去__吗？
2. 他吃了__饭。
3. 这是我的__书。
Cavablar:
1. 吗 (ma)
2. 的 (de)
3. 的 (de)
Məşq 9: Müxtəlif cümlələr yaradın[edit | edit source]
Aşağıdakı sözləri istifadə edərək cümlələr yaradın:
1. 我 (Wǒ)
2. 学习 (xuéxí)
3. 汉语 (hànyǔ)
4. 吗 (ma)
Cavab:
我学习汉语吗？(Mən Mandarin öyrənirəmmi?)
Məşq 10: Fikir yürüdün[edit | edit source]
Aşağıdakı ifadələrdəki fikirləri birləşdirin:
1. 我们去公园吧。
2. 你呢？
Cavab:
我们去公园吧，你呢？(Gəlin parka gedək, bəs sən?)