Language/Kazakh/Grammar/Instrumental-Case/el
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Мұнда не үйренесіз?[επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Бұл сабақта, құралдық тәрізді қалай қолдануға боладыңызды үйренесіз. Құралдық тәріз, үшін, әдетте, жабдық, өнім, немесе іс-әрекетті анықтау үшін пайдаланылады. Бұл сабақтың аяғында, құралдық тәрізді қолдану туралы қосымша ақпарат жинақтырылған.
Құралдық тәріз неден керек?[επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Құралдық тәріз, қазақ тілінде жабдықты, өнімді, немесе іс-әрекетті анықтау үшін пайдалануға мүмкіндік береді. Ол, өзара өзіндік келісімнің бір түрі деп атауға болады, бірақ ол үшін келесі сұраққа жауап беру керек:
Қандай жағдайда құралдық тәрізді қолдануға болады?
Жауап: Құралдық тәріз, іс-әрекеттердің жасалуында немесе өнімнің кезінде пайдаланылады.
Мысалы, "Әке мен қызы ойнағанда құралдық тәрізді пайдалануға болады."
Құралдық тәріздің пайдалануы[επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Құралдық тәріз, қазақ тілінде "менің арқылымен", "сенің арқылымен", "оның арқылымен" деген мағыналарды береді. Осындай мағыналармен қолданылғанда, құралдық тәріз үшін келесі орнату үлгілерін пайдалануға болады:
- Сөйлемнің соңындағы "мен", "сен", "о" қалғанда, құралдық тәріз қолданылады.
- Құралдық тәріздің орнатуы - "менің арқылымен", "сенің арқылымен", "оның арқылымен".
- Құралдық тәріздің орнатуы, сөйлемнің алдындағы жеке тұлға "мен" немесе "сен" болса, оның орнатуы "менен" немесе "сенен" болады. Мысалы, "мен қалғанда" - "менен қалғанда", "сен келгенде" - "сенен келгенде".
Тіркемелер[επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Құралдық тәрізді қолдану туралы мысалдар:
| Қазақ | Транскрипция | Орысша |
|---|---|---|
| Ол қалғанда құралдық тәрізді қолданды. | Ol qalğanda quraldyq tərizdі qoldandy. | Он осталось орудием при его пребывании. |
| Мен осы үшін бір құралдық тәріз алдым. | Men osy üşin bir quraldyq təriz aldım. | Я взял один инструмент для этого. |
| Олар осы іс-әрекетті құралдық тәрізмен жасады. | Olar osy is-äreketі quraldyq tərizmen jasady. | Они выполняли эту операцию с помощью этого инструмента. |
Қосымша ақпарат[επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Құралдық тәрізді пайдалану туралы көбірек ақпараттық материалдар қатарында табылуы мүмкін. Оның өзара өзіндік мағынасы бар, оны пайдалану мүмкіндігі әр тілдің әдетте қолданылатын аймақтарында және қолданылатын жерлерінде айтарланады. Қазақстанда құралдық тәрізді пайдалануға міндетті тілдік мектеп оқуларының білімінде кіреді.