Difference between revisions of "Language/Turkish/Grammar/Participles/az"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
| Line 116: | Line 116: | ||
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=1></span> | <span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=1></span> | ||
==Other lessons== | |||
* [[Language/Turkish/Grammar/Pronouns/az|Pronouns]] | |||
* [[Language/Turkish/Grammar/Vowels-and-Consonants/az|0 səviyyədən A1 kursuna → Qrammatika → Səsli və səssiz üns və əlifba haqqında]] | |||
* [[Language/Turkish/Grammar/Adjectives/az|0 to A1 Course → Grammar → Adjectives]] | |||
* [[Language/Turkish/Grammar/Pronunciation/az|Pronunciation]] | |||
* [[Language/Turkish/Grammar/Cases/az|0 to A1 Course → Grammar → Cases]] | |||
* [[Language/Turkish/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 to A1 Course]] | |||
* [[Language/Turkish/Grammar/Nouns/az|0-dan A1 səviyyəsinə qədər → Qramatika → İstifadə edilən isim növləri]] | |||
* [[Language/Turkish/Grammar/Conditional-Sentences/az|0-dan A1 səviyyəsinə qədər olan kurs → Qrammatika → Şərti cümlələr]] | |||
* [[Language/Turkish/Grammar/Verbs/az|Verbs]] | |||
{{Turkish-Page-Bottom}} | {{Turkish-Page-Bottom}} | ||
Latest revision as of 15:01, 13 May 2023
Giriş[edit | edit source]
Merhaba arkadaşlar, bu dersimizde Türkçe sıfat-fiilleri hakkında konuşacağız. Bu ders, A1 seviyesindeki öğrenciler için tasarlanmıştır, bu nedenle sıfat-fiillerinin temel formlarını ve kullanımlarını ele alacağız.
Sıfat-fiilleri geçmiş zaman, şimdiki zaman ve gelecek zaman gibi çeşitli zamanlarda kullanabiliriz. Bu ders boyunca farklı zamanlarda kullanılan sıfat-fiiler örnekleri verilecektir.
Sıfat-Filler Nedir?[edit | edit source]
Sıfat-fiiller, sıfatlar ve fiillerin özelliklerini birleştiren bir tür kelimedir. Tıpkı İngilizce'deki "eating" kelimesi gibi.
We use sıfat-fiiller for many purposes, including:
- description
- causation
- simultaneous actions
- and many more.
Sıfat-fiillerin özellikleri iki kelimelik bir fiil gibi kullanılabilmesi ve cümleye renk eklemesi ile açıklanabilir. Olayları ve isimleri daha renkli ve canlı hale getirmek için sıklıkla kullanılırlar.
Sıfat-fiiller çekimlerle kullanılabilir ve Türkçe dilinde her zaman geçmiş zaman fiili biçiminde kullanılırlar buna ek olarak birçok kez, geçişli bir fiille birlikte kullanılırlar.
Sıfat-Fiillerin Kullanımları[edit | edit source]
Sıfat-fiiller, çoğunlukla geçici bir eylemin sonucunu anlatmak için kullanılır ve sıklıkla telaffuz veya yazma ile açıklık kazandırır. Örnek olarak:
- Yiyen adam = Adam yiyor.
- Okuyan kız = Kız okuyor.
Yukarıdaki örnekte, "yiyen" ve "okuyan", eylemleri yapan kişilere işaret eder ve "iyor" veya "okuyor" fiiline eklenir. Bu özellikleri ile, sıfat-fiiller İngilizce'deki "ing" biçiminde kullanılan fiilimsi kelimelere benzemektedir.
Sıfat-fiillerin kullanımları şunlardır:
Tanımlama[edit | edit source]
Sıfat-fiiller cümleye daha fazla ayrıntı ve renk kattığından isimleri daha tanımlayıcı ve detaylı hale getirirler. Örnek olarak:
| Türkçe | Okunuşu | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| koşan adam | "koşan adam" | koşan adam |
Eş-Zamanlı Eylemler[edit | edit source]
Sıfat-fiiller, birbiriyle ilişkili iki eş zamanlı eylem yapmak için kullanılır. Örnek olarak:
| Türkçe | Okunuşu | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| yemek yiyen adam | "yemek yiyen adam" | qidalan adam |
Neden Sonuç[edit | edit source]
Sıfat-fiiller, neden-sonuç ilişkisi anlatmak için kullanılır. Örnek olarak:
| Türkçe | Okunuşu | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| yemek yiyen adam acıkıyor | "yemek yiyen adam acıkıyor" | qidalan adam açır |
Tümleşik-Zamanlı Eylemler[edit | edit source]
Sıfat-fiiller, diğer eylemler içinde kullanılabilir. Örneğin, belirli bir işlemi yapmayı öğrenmek için bir talimat kılavuzu okurken Tümleşik-Zamanlı Eylemler kullanılır. Örnek olarak:
| Türkçe | Okunuşu | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| akşam yemeği yapmaya başlamadan önce tavayı ısıtan adam | "akşam yemeği yapmaya başlamadan önce tavayı ısıtan adam" | öz yemək hazırlamağa başladan əvvəl dəmi duzluqlu təvəyı qızdıran adam |
Sıfat-Fiillerin Çekimleri[edit | edit source]
Sıfat-fiiller çekimlenir ve Türkçe dilinde çoğunlukla geçmiş zaman fiili biçiminde kullanılır. Sıfat-fiillerin çekimleri şöyledir:
Geçmiş Zaman[edit | edit source]
Eğer eylem geçmiş zaman için kullanılıyorsa, o zaman çekimli bir sıfat-fiil kullanılmalı:
| Türkçe | Eklenen Ek | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| okuyan adam | -dı ve -di sıfat-fiil ekleri | oxuyub olan adam veya oxuyan adam |
Şimdiki Zaman[edit | edit source]
Eğer eylem günümüz için kullanılıyorsa, o zaman çekimli bir sıfat-fiil kullanılmalı:
| Türkçe | Eklenen Ek | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| yemek yiyen tavşan | -iyor sıfat-fiil eki | şəkər çiyayı qutulan hamışının yeyir (bir deyim) |
Gelecek Zaman[edit | edit source]
Eğer işlem gelecek için kullanılıyorsa, o zaman çekimli bir sıfat-fiil kullanılmalı:
| Türkçe | Eklenen Ek | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| yemek yiyen adam yarın buraya gelecek | -acak, -ecek sıfat-fiil ekleri | sabah yola düşdənd buralarada yemək yeyəcək adam elə gəl əbəy |
Sıfat-fiiller ve onların çekimleri Türkçe öğrenenler için zorlu bir konu olabilir. Ancak, bu derste anlatılan tüm örnekleri çalışarak, bu zorlu konuyu kolayca anlayabileceksiniz.
Sonuç[edit | edit source]
Bu Türkçe gramer dersinde, sıfat-fiillerin ne olduğunu ve nasıl kullanılabileceğinin yanı sıra, sıfat-fiillerin geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanlarda nasıl çekimlendiği de açıklandı. Bu dersi tamamladıktan sonra, öğrenciler basit sıfat-fiilleri tespit edebilir ve temel seviyedeki Türkçe metinleri daha iyi anlayabilirler.
Other lessons[edit | edit source]
- Pronouns
- 0 səviyyədən A1 kursuna → Qrammatika → Səsli və səssiz üns və əlifba haqqında
- 0 to A1 Course → Grammar → Adjectives
- Pronunciation
- 0 to A1 Course → Grammar → Cases
- 0 to A1 Course
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər → Qramatika → İstifadə edilən isim növləri
- 0-dan A1 səviyyəsinə qədər olan kurs → Qrammatika → Şərti cümlələr
- Verbs