Language/Kazakh/Grammar/Simple-Prepositions/az
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş[edit | edit source]
Kazax dili, özünəməxsus qrammatik quruluşu ilə tanınır. Bu dilin öyrənilməsi üçün vacib olan əsas elementlərdən biri prepozisiyalardır. Prepozisiyalar, cümlədəki sözlərin bir-biri ilə əlaqəsini müəyyən edir və fikrin dəqiqliyini artırır. Bu dərsdə siz Kazax dilindəki ən sadə prepozisiyaları öyrənəcəksiniz. Bu öyrənmə prosesi, cümlə quruluşunu daha yaxşı anlamağınıza kömək edəcək və nitqinizin zənginliyini artıracaq. Dərsimiz aşağıdakı struktura malikdir: - Prepozisiyaların tərifi - Ən çox istifadə olunan prepozisiyalar - Prepozisiyaların istifadəsi ilə bağlı nümunələr - Məşqlər və tətbiq senariləri
Prepozisiyaların Tərifi[edit | edit source]
Prepozisiyalar, adətən isimlərdən və zamirlərdən əvvəl gələn, onların cümlədəki digər sözlərlə olan əlaqələrini göstərən sözlərdir. Kazax dilində prepozisiyalar, zaman, məkan və münasibət ifadə etməyə kömək edir. Məsələn, "üstündə", "yanında", "arxasında" kimi prepozisiyalar, bir əşyanın digərinin yanında və ya altında olduğunu göstərir.
Ən Çox İstifadə Olunan Prepozisiyalar[edit | edit source]
Kazax dilində bir çox prepozisiya var, lakin burada ən çox istifadə olunanlardan bəzilərini təqdim edirik:
| Kazakh | Pronunciation | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| үстінде | üstinde | üstündə |
| алдында | aldynda | önündə |
| arxасында | arqasinda | arxasında |
| yanında | yanında | yanında |
| ішінде | içində | içində |
| сыртында | syrtynda | xaricində |
| алдында | aldynda | qarşısında |
| арасында | arasynda | arasında |
| арқылы | arqyly | vasitəsilə |
| төyündə | töynde | yuxarıda |
Prepozisiyaların İstifadəsi ilə Bağlı Nümunələr[edit | edit source]
İndi isə təqdim etdiyimiz prepozisiyaların istifadəsinə dair nümunələrə baxaq. Bu nümunələr, prepozisiyaların cümlələrdə necə işlədiyini və onların cümlənin mənasına necə təsir etdiyini göstərir.
| Kazakh | Pronunciation | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| Кітап үстінде. | Kitap üstinde. | Kitab üstündədir. |
| Ол менim алдыңда. | Ol menim aldında. | O, mənim önimdadır. |
| Мысық дивanın артында. | Mysıq divanyn arqasında. | Pişik divanın arxasında. |
| Менің досum yanımda. | Menin dosum yanında. | Mənim dostum yanımdadır. |
| Сумен ішінде. | Sumen içində. | Su, içindədir. |
| Кітап сөренің сыртында. | Kitap sırin syrynında. | Kitab, rəfin xaricindədir. |
| Автобус менің алдımda. | Avtobus menim aldımda. | Avtobus, mənim qarşımdadır. |
| Ол екеуінің арасында тұр. | Ol ekewiniŋ arasynda tur. | O, ikisinin arasında dayanır. |
| Пошта арқылы келді. | Poshta arqyly keldi. | Poçt vasitəsilə gəldi. |
| Күн төбеде жарқырайды. | Kün töbede jarqıraidi. | Gün yuxarıda parlayır. |
Prepozisiyaların İstifadəsi[edit | edit source]
Kazax dilində prepozisiyaların düzgün istifadəsi, nitqimizin anlaşıqlığını artırır. Hər bir prepozisiya, özünə aid xüsusi bir kontekstdə istifadə olunur. Məsələn, "üstündə" prepozisiyası, bir əşyanın digərinin üstündə olduğunu bildirir. "Yanda" isə, bir əşyanın digərinin yanında olduğunu göstərir. Bu cür nüanslar, dilin incəliklərini öyrənməyə kömək edir.
Tətbiq Məşqləri[edit | edit source]
Məşqlər, öyrəndiklərimizi praktika etmək üçün əla bir yoldur. Aşağıdakı işləri yerinə yetirin və prepozisiyaların istifadəsini möhkəmləndirin.
Məşq 1[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın: 1. Кітап ___ үстінде. 2. Мен ___ жұмысымdayam. 3. Сусын ___ үстündə.
- Cavablar:**
1. Кітап үстінде. 2. Мен işimdə. 3. Сусın yanında.
Məşq 2[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri düzəldin: 1. Ол менim ___ arxasında. 2. Мен ___ yanında otururam. 3. Сіз ___ önündə durursunuz.
- Cavablar:**
1. Ол менim arxasında. 2. Mən dostumun yanında otururam. 3. Siz onun önündə durursunuz.
Məşq 3[edit | edit source]
Aşağıdakı prepozisiyaları istifadə edərək cümlələr yaradın: - arasında - сыртında - içinde
- Cavablar:**
1. Kitablar masanın arasında. 2. Mənim telefonum çantanın içində. 3. Судың сыртında bir daş var.
Məşq 4[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri prepozisiyalarla tamamlayın: 1. Мен ___ (arxasında) olduğumu hiss edirəm. 2. Піштек ___ (yanında) əyləşib. 3. Кіtap ___ (üstündə) bir qələm var.
- Cavablar:**
1. Мен onun arxasında olduğumu hiss edirəm. 2. Пişik yanımda əyləşib. 3. Kitapın üstündə bir qələm var.
Məşq 5[edit | edit source]
Dörd cümlə yazın, hər biri bir prepozisiya istifadə etməlidir.
- Cavablar:**
1. Mənim dostum xaricində oturur. 2. Kitab masanın içindədir. 3. Suyun üstündə bir gül var. 4. O, mənim qarşımdadır.
Məşq 6[edit | edit source]
Aşağıdakı prepozisiyaları cümlələrdə düzgün yerlərdə istifadə edin: - yanında - arxasında - surətində
- Cavablar:**
1. Mənim dostum yanımda dayanır. 2. Pişik arxasında gizlənib. 3. O, surətində gəlib.
Məşq 7[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri yazın, prepozisiyaları dəyişərək fərqli mənalar yaradın: 1. O, kitabın yanında. 2. O, kitabın arxasında.
- Cavablar:**
1. O, kitabın yanında. 2. O, kitabın arxasında.
Məşq 8[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri düzəldin: 1. Менің досum ___ (yanında) durur. 2. Кітап ___ (üstündə) bir qələm var.
- Cavablar:**
1. Mənim dostum yanımda durur. 2. Kitapın üstündə bir qələm var.
Məşq 9[edit | edit source]
Aşağıdakı prepozisiyaları istifadə edərək yeni cümlələr yaradın: - төyündə - сыртında - алдында
- Cavablar:**
1. Gül, masanın üstündədir. 2. Kitap, stulun arxasında durur. 3. O, mənim önümde dayanır.
Məşq 10[edit | edit source]
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın: 1. Мен ___ (içində) otururam. 2. Кітап ___ (yanında) durur.
- Cavablar:**
1. Mən evin içində otururam. 2. Kitap masa yanında durur.
Nəticə[edit | edit source]
Bu dərsdə, Kazakh dilindəki sadə prepozisiyaları öyrənərək, onların düzgün istifadəsini praktika etdiniz. Prepozisiyalar, cümlənin mənasını anlamağa və nitqinizin zənginliyini artırmağa kömək edir. Unutmayın ki, hər bir prepozisiya fərqli kontekstdə istifadə olunur və bu, dilin gözəlliyini göstərir.