Language/Kazakh/Grammar/General-Adverbs/az
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
İlk öncə, Kazax dili öyrənmək istəyən hər kəs üçün "ümumi zərflər" mövzusu çox əhəmiyyətlidir. Zərflər, cümlələrdəki fəalları, sifətləri və digər zərfləri dəyişdirərək ifadənin anlamını daha da zənginləşdirir. Bu dərs boyunca ümumi zərflərin nə olduğunu, necə istifadə edildiyini öyrənəcəyik. Dərsi başlamaq üçün, ilk olaraq zərflərin özlərinə dair bir neçə əsas məlumat verəcəyik, sonra isə onların istifadəsi ilə bağlı misallar təqdim edəcəyik. Həmçinin, dərsi daha interaktiv etmək üçün bir neçə tapşırıq da verəcəyik.
Ümumi Zərflərin Tərifi[edit | edit source]
Zərflər, fiil, sifət və digər zərfləri dəyişdirən sözlərdir. Onlar cümlənin mənasını genişləndirir və ifadələrin dəqiqliyini artırır. Məsələn, "sürətli qaçmaq" ifadəsində "sürətli" sifət zərf ilə dəyişdirilə bilər. Zərflər zaman, yer, miqdar, şəkildə və digər aspektləri göstərə bilər.
Ümumi Zərflərin Növləri[edit | edit source]
Ümumi zərflər bir neçə kateqoriyaya bölünür:
- **Zaman Zərfləri**: Hərəkətin nə vaxt baş verdiyini bildirir. Məsələn, "indi", "bu gün".
- **Məkan Zərfləri**: Hərəkətin harada baş verdiyini göstərir. Məsələn, "burada", "orada".
- **Miqdar Zərfləri**: Hərəkətin nə qədər olduğunu bildirir. Məsələn, "çox", "az".
- **Şəkil Zərfləri**: Hərəkətin necə olduğunu bildirir. Məsələn, "gözəl", "sürətlə".
Ümumi Zərflərin İstifadəsi[edit | edit source]
Zərflər, cümlələrdəki digər sözləri dəyişdirir. Məsələn:
- **Fiil Zərfi**: "O, sürətlə qaçır" (burada "sürətlə" zərfi "qaçır" fiilini dəyişdirir)
- **Sifət Zərfi**: "Bu kitab çox maraqlıdır" (burada "çox" zərfi "maraqlıdır" sifətini dəyişdirir)
- **Zərf Zərfi**: "O, tez-tez gəlir" (burada "tez-tez" zərfi "gəlir" fiilini dəyişdirir)
Misallar[edit | edit source]
İndi isə, ümumi zərflərin istifadəsinə dair bir neçə misal təqdim edək. Bu misallar, zərflərin cümlələrdə necə yer aldığını və onların ifadə etdiyi mənaları daha aydın görməyə kömək edəcək.
| Kazakh | Pronunciation | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| Ол тез жүгіреді. | Ol tez jügiredi. | O, tez qaçır. |
| Мен мұны бүгін сатып алдым. | Men mūny būgin satıp aldım. | Mən bunu bu gün aldım. |
| Біз шайды мұнда ішеміз. | Biz şaydı mūnda işeymiz. | Biz çayı burada içirik. |
| Ол көп кітап оқиды. | Ol köp kitap oqidy. | O, çox kitab oxuyur. |
| Олар сәлемдемені кешікті. | Olar sälemdemeni keşikti. | Onlar hədiyyəni gecikdiriblər. |
| Мен жиі саяхаттаймын. | Men jii sayaxattaymın. | Mən tez-tez səyahət edirəm. |
| Бұл фильм өте қызықты. | Bul film öte qızıqtı. | Bu film çox maraqlıdır. |
| Ол қарлы жерде ойнады. | Ol qarlı yerde oynadı. | O, qarla örtülü yerdə oynadı. |
| Мен саған әрқашан көмектесемін. | Men sağına ärqaşan kömektesemin. | Mən sənə hər zaman kömək edəcəyəm. |
| Олар кешке кездеседі. | Olar keşke kedesedi. | Onlar axşam görüşəcəklər. |
İstifadə Məsələləri[edit | edit source]
İndi isə, ümumi zərfləri daha yaxşı anlamaq üçün bir neçə tapşırıq təqdim edirik. Bu tapşırıqları yerinə yetirərək öyrəndiklərinizi tətbiq edə bilərsiniz.
1. Aşağıdakı cümlələrdəki zərfləri tapın:
* "O, yavaş-yavaş gəlir." * "Biz bu işi tez başa çatdırmalıyıq." * "Sən çox gözəl oxuyursan."
2. Aşağıdakı cümlələri zərflərlə tamamlayın:
* "O, ______(tez) qaçır." * "Bu film ______(çox) maraqlıdır." * "Mən bu gün ______(həmişə) gəlirəm."
3. Aşağıdakı ifadələri zərflərlə dəyişdirin:
* "O, gözəl oynayır." (şəkil zərfi) * "Mən burada işləyirəm." (məkan zərfi) * "Biz bunu tez etməliyik." (zaman zərfi)
4. Aşağıdakı cümlələri düzəldin:
* "O, yavaş qaçır." -> "O, ______(tez) qaçır." * "Bu kitab maraqlı." -> "Bu kitab ______(çox) maraqlıdır." * "Onlar burada." -> "Onlar ______(burada) gəlib."
5. Zərflərin sinonimlərini tapın:
* "tez" - ______ * "çox" - ______ * "gözəl" - ______
Həllər[edit | edit source]
1. Zərflər: "yavaş-yavaş", "tez", "çox". 2. Cümlələr: "O, tez qaçır.", "Bu film çox maraqlıdır.", "Mən bu gün həmişə gəlirəm." 3. Düzəldilmiş ifadələr: "O, gözəl oynayır.", "Mən burada işləyirəm.", "Biz bunu tez etməliyik." 4. Düzəlişlər: "O, tez qaçır.", "Bu kitab çox maraqlıdır.", "Onlar burada gəlib." 5. Sinonimlər: "tez" - "sürətli", "çox" - "az", "gözəl" - "gözəl".
Bu dərs vasitəsilə ümumi zərfləri öyrənmiş olduq. Ümid edirəm ki, bu mövzu sizə Kazax dilini daha yaxşı öyrənməyə kömək edəcək. İndi siz zərfləri cümlələrdə rahatlıqla istifadə edə biləcəksiniz.