Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Imperative/az

Серб → Грамматика → 0 до A1 Курс → Фиалар: Буйырлык

Кереш

Серб тилинде буйырлык (императив) фиалары, күндәлек сөйләшмәләрдә, инструкциялар, вәгдәләр һәм тапшыруларда иккинчи рәттән әһәмияткә ия. Бу фиалар, һәркемгә аңлашыла торган һәм чынбарлыкта куллану өчен зарур булган төп сәләтләрне формалаштыра. Буйырлык фиалары, сөйләмдә команда бирү, сорау ясау яки ниндидер хәрәкәтне башкару өчен кирәк. Бүген, без бу фиаларның ничек эшләгәнен өйрәнәчәкбез, һәм аларны ничек дөрес кулланырга икәнен аңлатырбыз.

Тәкдим

Бу дәрестә без:

• Императив фиаларының структурасын һәм формасын өйрәнәчәкбез;

• Буйырлык фиаларының төрләрен караячакбыз;

• Нигездә 20 мисал белән бу фиаларны аңлатачакбыз;

• Укучылар өчен 10 күнегү тәкъдим итәчәкбез.

Императив фиаларының структурасы

Императив фиалар - ул хәрәкәтне башкару өчен командалар бирүче фиалар. Серб телендә, императив фиаларының формалары, гомумән, шәхсәләргә бәйле. Түбәндә, императив фиаларының формаларын һәм структурасын карыйк.

Аңлатмалар

• 1. Шәхси формалар: Императив фиалары, гомумән, 2-нче шәхсәнең формаларын куллана.

• 2. Күплек формасы: Күп кеше өчен команда биргәндә, "ти" формасы "те" формасына үзгәрә.

• 3. Ничек формалаштырыла?: Төп фианың тамырына "и" яки "и" формасының кушылмалары өстәлә.

Мисаллар

Түбәндә, императив фиаларының мисалларын карап чыгыйк:

Серб	Телдән әйтү	Тәрҗемә
Гледај!	/ɡledaɪ/	Кара!
Пиши!	/ˈpiʃi/	Яз!
Разговарај!	/razɡoˈvaraj/	Сөйләш!
Донисите!	/doniˈsɪte/	Килегез!
Читај!	/ˈtʃitaɪ/	Укыйсың!
Слушај!	/ˈsluʃaj/	Тыңла!
Иди!	/ˈidi/	Бар!
Седи!	/ˈsɛdi/	Утыр!
Кувај!	/ˈkuʋaj/	Пешер!
Певај!	/ˈpɛvaɪ/	Җырла!

Буйырлык фиаларының төрләре

Императив фиалары, төрле контекстларда һәм ситуацияләрдә кулланылырга мөмкин. Алар 3 төп төргә бүленә:

1. Кәлимә буйырлык - гади командалар;

2. Күплек буйырлык - берничә кешегә мөрәҗәгать иткәндә;

3. Тәкъдим буйырлык - тәкъдим һәм сорау формасында.

Кәлимә буйырлык

• Мисаллар:

Серб	Телдән әйтү	Тәрҗемә
Иди!	/ˈidi/	Бар!
Седи!	/ˈsɛdi/	Утыр!

Күплек буйырлык

• Мисаллар:

Серб	Телдән әйтү	Тәрҗемә
Идите!	/ˈidi̞te/	Барыгыз!
Седите!	/ˈsɛdi̞te/	Утырыгыз!

Тәкъдим буйырлык

• Мисаллар:

Серб	Телдән әйтү	Тәрҗемә
Хајде!	/ˈxajde/	Әйдә!
Можемо!	/ˈmɔʒɛmɔ/	Без булдыра алабыз!

Практика өчен күнегүләр

1. Императив формасын дөрес сайлагыз:

1. (Гледати) __гледај__ / __гледајте__

2. (Писати) __пиши__ / __пишите__

3. (Разговарати) __разговарај__ / __разговарајте__

4. (Донети) __донисите__ / __дониси__

5. (Читати) __читај__ / __читајте__

Чишелеш:

1. 1. Гледај

2. 2. Пиши

3. 3. Разговарај

4. 4. Донисите

5. 5. Читај

2. Тәрҗемә итегез: "Кара!" (Гледај), "Укыйсың!" (Читај), "Бар!" (Иди).

Чишелеш:

• Кара! - Гледај!

• Укыйсың! - Читај!

• Бар! - Иди!

3. Шәхси формаларны дөрес кушыгыз:

1. Слушај! - (ты) __слушајте__

2. Певај! - (сез) __певајте__

Чишелеш:

1. слу́шајте

2. пева́јте

4. Императив формасын табыгыз:

1. (Кувати) __кувај__ / __кувајте__

2. (Идити) __иди__ / __идите__

Чишелеш:

1. ку́вај

2. идите

5. Фиаларны сөйләшмә контекстыда кулланыгыз:

• Гледај! - Кара!

• Пиши! - Яз!

• Иди! - Бар!

Чишелеш:

• Тәртипкә салу: Кара! Яз! Бар!

6. Мисалларны дөрес сөйләгез:

• Седи! - Утыр!

• Певај! - Җырла!

Чишелеш:

• Утырыгыз! Җырлагыз!

7. Күплек формасын табыгыз:

1. (Слушати) __слушајте__

2. (Седети) __седите__

Чишелеш:

1. слушајте

2. седите

8. Фиаларны кулланып, диалог языгыз:

• Син: Кара!

• Дус: Карам!

Чишелеш:

• Кемдер команданы кабул итә.

9. Сорау формасын табыгыз:

• (Идити) __идите__? - Барырга телисезме?

Чишелеш:

• Идите? - Сез барырга телисезме?

10. Команда формасында фиалар кулланыгыз:

• Сез: Яз!

• Дуска: Пиша!

Чишелеш:

• Яз! - Пиши!

Нәтиҗә

Буйырлык фиалары серб теленең мөһим өлеше булып тора. Алар сөйләшмәләрдә актив рәвештә кулланыла һәм безгә команда бирү, сорау ясау һәм тәкъдим итү мөмкинлеге бирә. Бүген без императив фиаларының структурасын, төрләрен һәм куллану мисалларын өйрәндек. Әгәр сез, бу фиаларны куллануны дәвам итсәгез, татарча сөйләшмәгезне камилләштерерсез.

Серб дили - 0-ден А1-е кимәл

• Курс танытмасы

  ---

Серб грамматикасының танитмасы

• Буйырлык: Кибер мен саны
• Яктыргыштар: Номинатив мен аккузатив
• Сылмалар: Шәхси сылмалар
• Фиалар: Сон кағызы
• Фиалар: Өткен мәртеү

  ---

Серб булагы танитмасы

• Сәламлар мен танысу сөйләшмәләре
• Саннар мен санлау
• Тамак-аш мен ичмек
• Урын-үк мәсәләләре
• Тәэрифләр мен юлынсызлык йөнәти

  ---

Серб күлтүрү танитмасы

• Традицион Серб музыкасы
• Дин көнелары
• Хәлән үчеүләр
• Серб киносу
• Мәсәләләр

  ---

Сылмалар: Иңелешкән сылмалар

• Фиалар: Тәкәвәрлек кағызы
• Сылмалар: Киңәйтү исемләре
• Фиалар: Йөнәү зарысы

  ---

Әзаңыздар алыш-вереш

• Киен җәйләре
• Базарда
• Банклау мен акча

  ---

Спорт һәм динчлек

• Сербстән футбол
• Киеш җилдәре
• Музыка көнелары

  ---

Исемләр: Шакъ өстәлеге

• Фиалар: Мукәммәтлек һәм мукәммәәтсез
• Фиалар: Сылмалар: Көзнең тәрәҗәнеге барлык фиалары

  ---

Эчтәләр һәм көндәлекләр

• Шәһәр буенчалары
• Тәрбияләнү, окуя

  ---

Әдәбият һәм ҡушылык

• Милли-эдәбиәт гыйбәтләре
• Ҡараңғы-гасир Серб һавасы

  ---

Фиалар: Шартлы өстәлеге

• Фиалар: Үчешмәңлекләр
• Фиалар: Булмаган формалары

  ---

Тәфәрәк һәм медиа

• Кино мен театр
• Музыка мен шоулар

  ---

Искусство һәм исемләр буенчалары

• Милли-эйеләримере карлыла белән урынлар
• Караңгы-гасир Серб искусса фәнендә күренешләр

Other lessons

• Complete 0 to A1 Course → Grammar → Pronouns: Personal Pronouns
• Verbs: Present Tense
• 0 to A1 Course
• 0 to A1 Course → Grammar → Verbs: Future Tense
• 0 to A1 Course → Grammar → Verbs: Past Tense
• 0 to A1 Kursu → Qrammatika → Sifetler: Muqayisəli və Ən yüksək
• Cases: Nominative and Accusative
• 0 to A1 Course → Grammar → Nouns: Gender and Number