Language/German/Grammar/Noun-and-Gender/kk





































Бүгінгі сабағымызда біз неміс тіліндегі зат есім мен жыныс туралы сөйлесеміз. Бұл тақырып неміс тілінің негізін құрайды, себебі зат есімдер сөйлемдерде маңызды рөл атқарады. Зат есімдердің жынысын түсініп, біз неміс тілінде күрделі сөйлемдер құра аламыз. Неміс тілінде зат есімдер үш түрлі жынысқа бөлінеді: еркек (der), әйел (die) және орта (das). Бұл жыныстарды білу, зат есімдердің артикльдерімен дұрыс қолдануына көмектеседі.
Сабақтың құрылымы:
1. Зат есімдер мен жыныстар туралы жалпы ақпарат
2. Неміс тіліндегі зат есімдердің жыныстары
3. Зат есімдердің артикльдері
4. Мысалдар мен жаттығулар
5. Қорытынды
Зат есімдер мен жыныстар туралы жалпы ақпарат
Зат есімдер – бұл адамдарды, жануарларды, заттарды немесе түсініктерді білдіретін сөздер. Неміс тілінде зат есімдердің жынысы бар, бұл олардың артикльдеріне әсер етеді. Жыныс зат есімнің формасына байланысты емес, сондықтан оны есте сақтау өте маңызды. Мысалы, «Buch» (кітап) – орта жыныста, ал «Tisch» (үстел) – еркек жыныста.
Неміс тіліндегі зат есімдердің жыныстары
Неміс тілінде зат есімдердің үш жынысы бар:
- Еркек жынысы (der)
- Әйел жынысы (die)
- Орта жыныс (das)
Зат есімдер жынысына байланысты артикльдермен бірге қолданылады. Бұл артикльдер зат есімнің жынысын көрсетеді.
Еркек жынысы (der)
Еркек жынысындағы зат есімдер 'der' артиклімен бірге келеді. Мысалдар:
Неміс | Айтылуы | Қазақ |
---|---|---|
der Mann | дэр манн | ер адам |
der Tisch | дэр тиш | үстел |
der Hund | дэр хунд | ит |
der Lehrer | дэр лээр | мұғалім |
Әйел жынысы (die)
Әйел жынысындағы зат есімдер 'die' артиклімен бірге келеді. Мысалдар:
Неміс | Айтылуы | Қазақ |
---|---|---|
die Frau | ди фрау | әйел |
die Blume | ди блума | гүл |
die Katze | ди катце | мысық |
die Lehrerin | ди лээрерин | әйел мұғалім |
Орта жыныс (das)
Орта жынысындағы зат есімдер 'das' артиклімен бірге келеді. Мысалдар:
Неміс | Айтылуы | Қазақ |
---|---|---|
das Buch | дас бух | кітап |
das Kind | дас кинд | бала |
das Auto | дас ауту | көлік |
das Haus | дас хауc | үй |
Зат есімдердің артикльдері
Неміс тілінде зат есімдермен бірге артикльдер міндетті түрде қолданылады. Артикльдер зат есімнің жынысын, саны мен падежін көрсетеді. Олар үш түрге бөлінеді:
- Нақты артикльдер: der, die, das
- Белгісіз артикльдер: ein, eine
- Негативті артикльдер: kein, keine
Мысалы:
- "ein Mann" (бір ер адам) – еркек жынысы
- "eine Frau" (бір әйел) – әйел жынысы
- "kein Buch" (ешқандай кітап) – орта жынысы
Мысалдар мен жаттығулар
Енді біз неміс тілінде зат есімдер мен жыныстарға қатысты бірнеше жаттығулар орындап, үйренгенімізді бекітеміз.
Жаттығу 1: Артикльдерді таңдау
Төмендегі зат есімдермен дұрыс артикльдерді таңдаңыз: der, die, das.
1. _______ Hund (ит)
2. _______ Katze (мысық)
3. _______ Buch (кітап)
4. _______ Tisch (үстел)
5. _______ Frau (әйел)
Шешім:
1. der Hund
2. die Katze
3. das Buch
4. der Tisch
5. die Frau
Жаттығу 2: Жыныстарды анықтау
Төмендегі зат есімдердің жыныстарын анықтаңыз.
1. Lehrer (мұғалім) - _______
2. Blume (гүл) - _______
3. Kind (бала) - _______
4. Auto (көлік) - _______
5. Mann (ер адам) - _______
Шешім:
1. Lehrer - еркек жынысы
2. Blume - әйел жынысы
3. Kind - орта жыныс
4. Auto - орта жыныс
5. Mann - еркек жынысы
Жаттығу 3: Сөйлемдер құрастыру
Төмендегі зат есімдерді пайдаланып, сөйлемдер құрастырыңыз.
1. Frau, Buch
2. Hund, Lehrer
3. Katze, Kind
4. Tisch, Auto
5. Blume, Mann
Шешім:
1. Die Frau liest ein Buch. (Әйел кітап оқиды.)
2. Der Hund ist ein Lehrer. (Ит мұғалім.)
3. Die Katze spielt mit dem Kind. (Мысық баламен ойнайды.)
4. Der Tisch ist aus Holz. (Үстел ағаштан жасалған.)
5. Die Blume ist schön. (Гүл әдемі.)
Жаттығу 4: Сәйкестендіру
Зат есімдерді жынысымен сәйкестендіріңіз.
1. Hund - A. die
2. Katze - B. das
3. Buch - C. der
4. Frau - D. die
5. Tisch - E. der
Шешім:
1. Hund - C. der
2. Katze - A. die
3. Buch - B. das
4. Frau - A. die
5. Tisch - E. der
Жаттығу 5: Сөздермен жұмыс
Келесі сөздерді жыныстарымен бірге жазыңыз.
1. ______________ (ит)
2. ______________ (гүл)
3. ______________ (кітап)
4. ______________ (үстел)
5. ______________ (әйел)
Шешім:
1. der Hund
2. die Blume
3. das Buch
4. der Tisch
5. die Frau
Қорытынды
Бүгінгі сабақта біз неміс тіліндегі зат есімдер мен жыныстар туралы білдік. Зат есімдердің жынысын анықтау және артикльдерді дұрыс қолдану – неміс тілінде сөйлеу мен жазу үшін өте маңызды. Енді сіз зат есімдер мен жыныстарды түсінгеніңізді және оларды сөйлемдерде қолдана алатындығыңызды білесіз. Бұл білімді келесі сабақтарда қолдана аласыз.
Басқа сабақтар
- 0 to A1 Course → Grammar → Plural Forms
- 0 to A1 Course → Grammar → Using Prepositions
- 0 to A1 Course → Grammar → Temporal Prepositions
- Complete 0 to A1 Course → Grammar → Descriptive Adjectives
- 0 to A1 Kurs → Grammatik → Verpflichtungen ausdrücken
- 0 to A1 Course → Grammar → Using Time Expressions
- 0 to A1 Course
- 0 to A1 Course → Grammar → Comparative and Superlative Forms
- 0-тен A1-ге дейінгі толық курс → Grammar → Тақырып және Қосылған Сөйлем
- 0 to A1 Course → Grammar → Separable Verbs
- 0 dan A1 Dersi → Grammar → Fiiil Çekimleri
- 0 to A1 Course → Grammar → Жыныс және мақала
- 0 to A1 Course → Grammar → Possessive Pronouns
- 0 to A1 Course → Grammar → Two-Way Prepositions
- 0 to A1 Course → Grammar → Personal Pronouns