Language/German/Grammar/Two-Way-Prepositions/kk





































Кіріспе
Сәлем, құрметті студенттер! Бүгін біз германия тіліндегі екі жақты предлогтарды талқылаймыз. Бұл предлогтар неміс тілінде өте маңызды, себебі олар заттардың орналасуын және олармен әрекеттерді сипаттауда үлкен рөл атқарады. Екі жақты предлогтармен дұрыс жұмыс істей алуымыз, сөйлеу және жазу кезінде коммуникациямызды жақсартады. Сабақ барысында біз олардың қандай мағына беретіні, қалай қолданылатыны және олармен жиі кездесетін мысалдарды қарастырамыз.
Сабақтың құрылымы:
1. Екі жақты предлогтардың анықтамасы
2. Екі жақты предлогтардың қолданылуы
3. Мысалдар
4. Практикалық тапсырмалар
Екі жақты предлогтардың анықтамасы
Екі жақты предлогтар неміс тілінде "wechselpräpositionen" деп аталады. Олар заттардың орналасуын немесе әрекеттердің орындалу бағытын көрсетеді. Бұл предлогтар әрқашан екі түрлі падеж – аккузатив (түзу, яғни бағыт) және датив (орын, яғни орналасу) қолданылуын талап етеді.
Екі жақты предлогтардың қолданылуы
Екі жақты предлогтар датив падежінде қолданылғанда, олар заттардың орналасуын көрсетеді, ал аккузатив падежінде әрекеттің бағытталуын білдіреді. Мысалы, "Ich lege das Buch auf den Tisch." (Мен кітапты үстелдің үстіне қоямын) - мұнда "auf" предлоги аккузатив падежінде. Ал "Das Buch liegt auf dem Tisch." (Кітап үстелде жатыр) - "auf" предлоги датив падежінде.
Мысалдар
Келесі кестеде екі жақты предлогтардың мысалдары ұсынылған:
Неміс | Дыбыстау | Қазақша |
---|---|---|
auf | а́уф | үстінде |
unter | у́нтер | астында |
über | ү́бер | үстінде, жоғары |
vor | фо́р | алдында |
hinter | хи́нтер | артында |
neben | не́бен | жанында |
zwischen | цвишен | арасында |
an | ан | жанында, үстінде |
in | ин | ішінде |
über | ү́бер | үстінде, жоғары |
Мысалдарды толықтыра отырып, әр предлогты қолдану контекстінде қарастырамыз.
Кесте мысалдары
1. auf:
- Ich lege das Buch auf den Tisch. (Мен кітапты үстелдің үстіне қоямын.) - Аккузатив
- Das Buch liegt auf dem Tisch. (Кітап үстелде жатыр.) - Датив
2. unter:
- Die Katze schläft unter dem Tisch. (Мысық үстелдің астында ұйықтап жатыр.) - Датив
- Ich stelle die Kiste unter den Tisch. (Мен жәшікті үстелдің астына қойдым.) - Аккузатив
3. über:
- Die Lampe hängt über dem Tisch. (Шам үстелдің үстінде ілініп тұр.) - Датив
- Wir gehen über die Straße. (Біз көшеден өтеміз.) - Аккузатив
4. vor:
- Der Hund steht vor der Tür. (Ит есіктің алдында тұр.) - Датив
- Ich stelle das Fahrrad vor die Garage. (Мен велосипедті гараждың алдына қоямын.) - Аккузатив
5. hinter:
- Die Blume steht hinter dem Fenster. (Гүл терезенің артында тұр.) - Датив
- Ich parke das Auto hinter das Haus. (Мен машинаны үйдің артына қоямын.) - Аккузатив
6. neben:
- Der Stuhl steht neben dem Tisch. (Орындық үстелдің жанында тұр.) - Датив
- Ich stelle die Tasche neben den Stuhl. (Мен сөмкені орындықтың жанына қоямын.) - Аккузатив
7. zwischen:
- Der Bleistift liegt zwischen den Büchern. (Қарындаш кітаптардың арасында жатыр.) - Датив
- Ich lege den Zettel zwischen die Bücher. (Мен қағазды кітаптардың арасына қоямын.) - Аккузатив
8. an:
- Die Uhr hängt an der Wand. (Сағат қабырғаның жанында ілініп тұр.) - Датив
- Ich hänge das Bild an die Wand. (Мен суретті қабырғаға ілемін.) - Аккузатив
9. in:
- Die Kinder spielen in dem Garten. (Балалар бақшада ойнап жатыр.) - Датив
- Ich gehe in das Zimmer. (Мен бөлмеге кіремін.) - Аккузатив
10. über:
- Der Vogel fliegt über den See. (Құстар көлдің үстінен ұшып жатыр.) - Аккузатив
- Die Wolken schweben über dem Himmel. (Бұлттар аспанда қалқып жүр.) - Датив
Тапсырмалар
Енді біз үйренгенімізді бекіту үшін бірнеше практикалық тапсырмалар орындап көрейік.
Тапсырмалар 1
Төмендегі сөйлемдерге сәйкес предлогтардың қай падежде (аккузатив немесе датив) қолданылатынын анықтаңыз.
1. Ich stelle die Vase ___ den Tisch.
2. Die Katze schläft ___ dem Sofa.
3. Der Stuhl steht ___ der Wand.
4. Ich lege das Buch ___ das Regal.
5. Die Blumen stehen ___ dem Fenster.
Тапсырмалар 2
Төмендегі сөйлемдерді толықтырыңыз:
1. Ich gehe ___ den Park.
2. Die Kinder spielen ___ dem Garten.
3. Das Bild hängt ___ der Wand.
4. Wir sitzen ___ dem Tisch.
5. Das Auto steht ___ der Garage.
Шешімдер
Тапсырмалар 1:
1. auf (аккузатив)
2. unter (датив)
3. an (датив)
4. in (аккузатив)
5. vor (датив)
Тапсырмалар 2:
1. in (аккузатив)
2. in (датив)
3. an (датив)
4. an (датив)
5. hinter (датив)
Енді сіздер екі жақты предлогтарды қолданудағы негіздерді білесіздер. Бұл предлогтармен жұмыс жасау сіздің неміс тілінде сөйлеу қабілетіңізді жақсартады. Келесі сабақта біз басқа маңызды тақырыптарды қарастырамыз.
Басқа сабақтар
- 0 to A1 Course → Grammar → Temporal Prepositions
- 0 to A1 Course → Grammar → Plural Forms
- 0 to A1 Course → Grammar → Personal Pronouns
- 0 to A1 Kurs → Grammatik → Verpflichtungen ausdrücken
- 0 to A1 Course → Grammar → Нөн-сан және жыныс
- 0 to A1 Course
- 0 to A1 Course → Grammar → Expressing Abilities
- 0-тен A1-ге дейінгі толық курс → Grammar → Тақырып және Қосылған Сөйлем
- 0 to A1 Course → Grammar → Separable Verbs
- 0 to A1 Course → Grammar → Жыныс және мақала
- 0 to A1 Course → Grammar → Comparative and Superlative Forms
- 0 dan A1 Dersi → Grammar → Fiiil Çekimleri
- 0 to A1 Course → Grammar → Using Prepositions
- Complete 0 to A1 Course → Grammar → Descriptive Adjectives
- 0 to A1 Course → Grammar → Cases: Nominative and Accusative