Difference between revisions of "Language/Turkish/Grammar/Conditional-Sentences/az"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Turkish-Page-Top}}
{{Turkish-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Turkish/az|Türkçe]] </span> → <span cat>[[Language/Turkish/Grammar/az|Dil Bilgisi]]</span> → <span level>[[Language/Turkish/Grammar/0-to-A1-Course/az|0'dan A1'e Kurs]]</span> → <span title>Koşul Cümleleri</span></div>
== Giriş == 
Merhaba sevgili öğrenciler! Bugün Türkçe dil bilgisi dersimizde '''koşul cümleleri''' konusunu ele alacağız. Koşul cümleleri, bir durumun gerçekleşmesi için gerekli şartları ifade eder. Bu cümleler, günlük hayatta sıkça kullanılır ve Türkçe'yi daha akıcı bir şekilde konuşabilmeniz için oldukça önemlidir.
Bu derste, koşul cümlelerinin nasıl oluşturulacağını ve kullanılacağını öğreneceksiniz. Ayrıca, örnekler ve alıştırmalar ile konuya dair pratik yapma fırsatınız olacak.


<div class="pg_page_title"><span lang>Turkish</span> → <span cat>Qrammatika</span> → <span level>[[Language/Turkish/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1 səviyyəsinə qədər olan kurs]]</span> → <span title>Şərti cümlələr</span></div>
Dersin yapısı aşağıdaki gibidir:


__TOC__
__TOC__


== Şərti cümlələr ==
=== Koşul Cümlelerinin Yapısı === 
 
Koşul cümleleri genellikle "eğer" bağlacı ile başlar. Türkçede iki ana tür koşul cümlesi bulunmaktadır: gerçek koşul cümleleri ve hayali koşul cümleleri.


Şərti cümlələr, bir hadisənin baş verməsi üzrə bir şərtin yerinə yetirilməsinə bağlıdır. Məsələn, "Əgər hava çox soyuq olsa, mən evdə qalacağam." Burada "hava çox soyuq olsa" şərt, "mən evdə qalacağam" isə başqa bir şərtin yerinə yetiriləcək fəaliyyət göstərir.
* '''Gerçek Koşul Cümleleri:''' Gerçekleşmesi muhtemel durumları ifade eder.  


Şərti cümlələr təxminən üç hissəyə bölünür: şərt hissəsi, aparan hissə və nəticə hissəsi. Bu hissələr Türkcədə "əgər" şərt sözü ilə başlayan şərtlərlə ifadə olunur.  
* '''Hayali Koşul Cümleleri:''' Gerçekleşmeyecek veya gerçekleşmesi düşük ihtimal olan durumları ifade eder.  


== Şərt hissəsi ==
Aşağıda koşul cümlelerinin yapısını inceleyeceğiz:


Şərt hissəsi şərtlərdə əsas rol oynayır. Şərt hissəsi "əgər" sözü ilə başlayır və bir şərti ifadə edir.
==== Gerçek Koşul Cümleleri ==== 


Məsələn:
Gerçek koşul cümleleri "eğer" ile başlar ve genellikle geniş zaman kullanılır.


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Türkcə !! Telaffuz !! Azərbaycanca
 
! Türkçe !! Telaffuz !! Kuzey Azerbaycan Türkçesi
 
|-
|-
| Əgər sabah yağış yağarsa || [eɣæɾ sɑbɑh jɑʁɯʃ jɑɣɑɾsɑ] || Səhər yağış yağarsa  
 
| Eğer yağmur yağarsa, pikniğe gitmeyiz. || Eˈɾ eˈɾ jaˈmuɾ jaˈaɾsa, piˈkniːɡe ɡitˈmejiz. || Əgər yağmur yağarsa, pikniyə getməyəcəyik.
 
|-
|-
| Əgər mən tələbə olmasam || [eɣæɾ mæn tæləbæ olmɑsɑm] || Mən tələbə olmasam
 
| Eğer çok çalışırsan, sınavı geçersin. || Eˈɾ eˈɾ tʃoˈk tʃaˈlɯʃɯɾsan, sɯˈnavi ˈɡeˈtʃeɾsin. || Əgər çox çalışsan, imtahandan keçəcəksən.
 
|-
|-
| Əgər çox işim yoxdursa || [eɣæɾ tʃox iʃim joxduɾsɑ] || Çox işim yoxdursa
 
| Eğer erken kalkarsan, kahvaltı yaparsın. || Eˈɾ eˈɾ eˈɾkɛŋ kaɫˈkaɾsan, kaˈhvaltɯ jaˈpaɾsɯn. || Əgər tez qalxarsan, səhər yeməyi edərsən.
 
|-
 
| Eğer kitap okursan, bilgi sahibi olursun. || Eˈɾ eˈɾ kiˈtap oˈkuɾsan, bilˈɡi saˈhiːbɪ oˈluɾsun. || Əgər kitab oxuyarsan, bilik sahibi olarsan.
 
|-
 
| Eğer hava güzel olursa, denize gireceğiz. || Eˈɾ eˈɾ haˈva ɡuˈzel oˈluɾsa, deˈnize ɡiˈɾeˈdʒɛɪz. || Əgər hava gözəl olarsa, dənizə girəcəyik.
 
|}
|}


== Aparan hissə ==
==== Hayali Koşul Cümleleri ==== 


Aparan hissə, başqa bir şərtin yerinə yetiriləcək fəaliyyəti ifadə edir. Bu hissə də "əgər" sözündən sonra gəlir və "sən" kimi şəxslərə vurğu edir.
Hayali koşul cümleleri genellikle "eğer" ile başlar ama geçmiş zaman kullanılır.
 
{| class="wikitable"


Məsələn:
! Türkçe !! Telaffuz !! Kuzey Azerbaycan Türkçesi


{| class="wikitable"
! Türkcə !! Telaffuz !! Azərbaycanca
|-
|-
| Əgər sabah yağış yağarsa, sən şəhərdən çıxma || [eɣæɾ sɑbɑh jɑʁɯʃ jɑɣɑɾsɑ, sen ʃæhæɾdæn tʃixmɑ] || Səhər yağış yağarsa, şəhərdən çıxma
 
| Eğer zengin olsaydım, seyahate giderdim. || Eˈɾ eˈɾ zɛŋˈɡin oˈlsaɯdɯm, seˈjaːhaˈte ɡiˈdeɾdɯm. || Əgər zəngin olsaydım, səyahətə gedərdim.
 
|-
|-
| Əgər mən tələbə olmasam, sən də olmamalısın || [eɣæɾ mæn tæləbə olmɑsɑm, sen də olmɑmɑlɯsɯn] || Mən tələbə olmasam, sən də olmamalısın
 
| Eğer zamanım olsaydı, daha çok kitap okurdum. || Eˈɾ eˈɾ zaˈmanɯm oˈlsaɯdɯ, daˈha tʃoˈk kiˈtap oˈkuɾdɯm. || Əgər vaxtım olsaydı, daha çox kitab oxuyardım.
 
|-
|-
| Əgər çox işim yoxdursa, sən də mənimlə gedə bilərsən || [eɣæɾ tʃox iʃim joxduɾsɑ, sen də mænimlæ gædæ bilærsæn] || Çox işim yoxdursa, sən də mənimlə gedə bilərsən
|}


== Nəticə hissəsi ==
| Eğer burada olsaydın, birlikte eğlenirdik. || Eˈɾ eˈɾ buˈɾada oˈlsaɯdɯn, biˈɾlikte eˈɡlæːniɾdɪk. || Əgər burada olsaydın, bir yerdə əylənərdik.


Nəticə hissəsi, şərtlərin yerinə yetirilməsi halında baş verəcək nəticəni ifadə edir. Bu hissə "əgər" sözündən sonra gəlir və "o" kimi bir şeyi vurğulayır.
|-


Məsələn:
| Eğer evde olsaydım, film izlerdim. || Eˈɾ eˈɾ evˈde oˈlsaɯdɯm, fiˈlm izˈleɾdɯm. || Əgər evdə olsaydım, film izləyərdim.


{| class="wikitable"
! Türkcə !! Telaffuz !! Azərbaycanca
|-
|-
| Əgər sabah yağış yağarsa, sən şəhərdən çıxma, o zaman isləyə bilərsən || [eɣæɾ sɑbɑh jɑʁɯʃ jɑɣɑɾsɑ, sen ʃæhæɾdæn tʃixmɑ, o zæmæn isləjæ bilærsæn] || Səhər yağış yağarsa, şəhərdən çıxma, o zaman isləyə bilərsən
 
|-
| Eğer daha çok çalışsaydım, daha iyi olurdu. || Eˈɾ eˈɾ daˈha tʃoˈk tʃaˈlɯsˈsaɯdɯm, daˈha iˈi oˈluɾdu. || Əgər daha çox çalışsaydım, daha yaxşı olardı.
| Əgər mən tələbə olmasam, sən də olmamalısın, o zaman bizimlə birgə gedə bilərik || [eɣæɾ mæn tæləbə olmɑsɑm, sen də olmɑmɑlɯsɯn, o zæmæn bizimlə birgə gædæ bilærik] || Mən tələbə olmasam, sən də olmamalısın, o zaman bizimlə birgə gedə bilərik
 
|-
| Əgər çox işim yoxdursa, sən də mənimlə gedə bilərsən, o zaman yemək yeyə bilərik || [eɣæɾ tʃox iʃim joxduɾsɑ, sen də mænimlæ gædæ bilærsæn, o zæmæn jemæk jæjæ bilærik] || Çox işim yoxdursa, sən də mənimlə gedə bilərsən, o zaman yemək yeyə bilərik
|}
|}


== Qrammatik qaydaları ==
=== Koşul Cümleleri ile İlgili Önemli Noktalar === 
 
* Koşul cümlelerinde "eğer" bağlacının kullanımı yaygındır.
 
* Gerçek koşul cümleleri için geniş zaman, hayali koşul cümleleri için geçmiş zaman kullanılır.
 
* Koşul cümleleri, duruma bağlı olarak olumlu veya olumsuz olabilir.
 
=== Uygulama ve Alıştırmalar === 
 
Şimdi öğrendiklerimizi pekiştirmek için bazı alıştırmalar yapalım. Aşağıdaki cümlelerde "eğer" bağlacını ve uygun zamanı kullanarak koşul cümleleri oluşturun.
 
1. (hava sıcak) → (plaja gideceğiz)
 
2. (ödev yapmazsan) → (notun düşük olur)
 
3. (zamanım olursa) → (sinemaya gideceğim)
 
4. (para kazanırsan) → (yeni bir telefon alırsın)
 
5. (yemek yapmayı öğrenirsen) → (herkese yemek yaparsın)
 
==== Çözümler ====
 
1. Eğer hava sıcak olursa, plaja gideceğiz.
 
2. Eğer ödev yapmazsan, notun düşük olur.
 
3. Eğer zamanım olursa, sinemaya gideceğim.
 
4. Eğer para kazanırsan, yeni bir telefon alırsın.
 
5. Eğer yemek yapmayı öğrenirsen, herkese yemek yaparsın.
 
=== Ekstra Alıştırmalar === 
 
Aşağıdaki cümlelerde boşlukları doldurun:
 
1. Eğer (yağmur) __________, dışarı çıkmayız.


Şərti cümlələr qrammatik olaraq qaydaları ehtiva edir:
2. Eğer (güzel) __________, pikniğe gidebiliriz.


* Şərtlər "əgər" sözü ilə başlayır.
3. Eğer (zengin) __________, seyahat ederdim.
* Aparan hissə "sən" kimi bir şəxsə vurğu edir.
* Nəticə hissəsi "o" kimi bir şeyi vurğulayır.
* Şərt, aparan və nəticə hissələri arasında vergül qoyulmalıdır.


== Məsələlər ==
4. Eğer (erken) __________, kahvaltı yaparız.


Hər hansı bir dilin öyrənilməsi məsələlərlə birləşir. Şərti cümlələr öyrənildikdən sonra tələbələr müxtəlif məsələlərlə üzləşə bilərlər. Burada bir neçə məsələni təqdim edirik:
5. Eğer (ödev) __________, öğretmen memnun olur.


=== Məsələ 1 ===
==== Çözümler ====


Aşağıdakı şərti cümləni tərcümə edin: "Əgər sən dərslərinə çalışarsan, səni sınavda uğurlu nəticə gözləyir."
1. Eğer yağmur yağarsa, dışarı çıkmayız.


Cavab: "Əgər sen dərslərinə çalışarsan, sınavda uğurlu nəticə gözləyirik."
2. Eğer hava güzel olursa, pikniğe gidebiliriz.


=== Məsələ 2 ===
3. Eğer zengin olsaydım, seyahat ederdim.


Aşağıdakı şərti cümləni tərcümə edin: "Əgər hava çox soyuq olsa, mən evdə qalacağam."
4. Eğer erken kalkarsan, kahvaltı yaparız.


Cavab: "Əgər hava çox soyuq olsa, mən evdə qalacağam."
5. Eğer ödevini yaparsan, öğretmen memnun olur.


== Əlavə məlumatlar ==
=== Sonuç === 


Şərti cümlələr Türkcədə vacib bir qrammatik hissəsidir və hər dil öyrənilərkən öyrənilməlidir. Şərtlər, aparan hissələr və nəticə hissələri arasında qrammatik qaydaları bilmək vacibdir. Bu, tələbələrin daha doğru və mənasına uyğun şərti cümlələr yazmağı bacarmalarına kömək edəcəkdir.
Bugün koşul cümleleri hakkında önemli bilgiler edindik. Gerçek ve hayali koşul cümlelerini ayırt etmeyi öğrendik. Bu bilgileri günlük konuşmalarımızda kullanarak Türkçe'mizi geliştirebiliriz. Unutmayın, her zaman pratik yaparak öğrenmek en etkili yoldur!


{{#seo:
{{#seo:
|title=Turkish Grammar → Şərti Cümlələr
 
|keywords=Turkish, Qrammatika, Şərti Cümlələr, A1 səviyyəsi, dərslər
|title=Türkçe Koşul Cümleleri
|description=Türkcənin şərti cümlələri öyrənilir. Şərtlər, aparan hissələr və nəticə hissələri arasında qrammatik qaydalar öyrənilir. Dərslər A1 səviyyəsinə uyğundur.
 
|keywords=Türkçe, koşul cümleleri, dil bilgisi, Türkçeyi öğren, Türkçe alıştırmalar
 
|description=Bu derste koşul cümlelerinin nasıl oluşturulacağını ve kullanılacağını öğreneceksiniz.
 
}}
}}


{{Turkish-0-to-A1-Course-TOC-az}}
{{Template:Turkish-0-to-A1-Course-TOC-az}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 101: Line 165:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Turkish-0-to-A1-Course]]
[[Category:Turkish-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>




Latest revision as of 05:24, 11 August 2024


Turkish-Language-PolyglotClub-Large.png
Türkçe → Dil Bilgisi → 0'dan A1'e Kurs → Koşul Cümleleri

Giriş[edit | edit source]

Merhaba sevgili öğrenciler! Bugün Türkçe dil bilgisi dersimizde koşul cümleleri konusunu ele alacağız. Koşul cümleleri, bir durumun gerçekleşmesi için gerekli şartları ifade eder. Bu cümleler, günlük hayatta sıkça kullanılır ve Türkçe'yi daha akıcı bir şekilde konuşabilmeniz için oldukça önemlidir.

Bu derste, koşul cümlelerinin nasıl oluşturulacağını ve kullanılacağını öğreneceksiniz. Ayrıca, örnekler ve alıştırmalar ile konuya dair pratik yapma fırsatınız olacak.

Dersin yapısı aşağıdaki gibidir:

Koşul Cümlelerinin Yapısı[edit | edit source]

Koşul cümleleri genellikle "eğer" bağlacı ile başlar. Türkçede iki ana tür koşul cümlesi bulunmaktadır: gerçek koşul cümleleri ve hayali koşul cümleleri.

  • Gerçek Koşul Cümleleri: Gerçekleşmesi muhtemel durumları ifade eder.
  • Hayali Koşul Cümleleri: Gerçekleşmeyecek veya gerçekleşmesi düşük ihtimal olan durumları ifade eder.

Aşağıda koşul cümlelerinin yapısını inceleyeceğiz:

Gerçek Koşul Cümleleri[edit | edit source]

Gerçek koşul cümleleri "eğer" ile başlar ve genellikle geniş zaman kullanılır.

Türkçe Telaffuz Kuzey Azerbaycan Türkçesi
Eğer yağmur yağarsa, pikniğe gitmeyiz. Eˈɾ eˈɾ jaˈmuɾ jaˈaɾsa, piˈkniːɡe ɡitˈmejiz. Əgər yağmur yağarsa, pikniyə getməyəcəyik.
Eğer çok çalışırsan, sınavı geçersin. Eˈɾ eˈɾ tʃoˈk tʃaˈlɯʃɯɾsan, sɯˈnavi ˈɡeˈtʃeɾsin. Əgər çox çalışsan, imtahandan keçəcəksən.
Eğer erken kalkarsan, kahvaltı yaparsın. Eˈɾ eˈɾ eˈɾkɛŋ kaɫˈkaɾsan, kaˈhvaltɯ jaˈpaɾsɯn. Əgər tez qalxarsan, səhər yeməyi edərsən.
Eğer kitap okursan, bilgi sahibi olursun. Eˈɾ eˈɾ kiˈtap oˈkuɾsan, bilˈɡi saˈhiːbɪ oˈluɾsun. Əgər kitab oxuyarsan, bilik sahibi olarsan.
Eğer hava güzel olursa, denize gireceğiz. Eˈɾ eˈɾ haˈva ɡuˈzel oˈluɾsa, deˈnize ɡiˈɾeˈdʒɛɪz. Əgər hava gözəl olarsa, dənizə girəcəyik.

Hayali Koşul Cümleleri[edit | edit source]

Hayali koşul cümleleri genellikle "eğer" ile başlar ama geçmiş zaman kullanılır.

Türkçe Telaffuz Kuzey Azerbaycan Türkçesi
Eğer zengin olsaydım, seyahate giderdim. Eˈɾ eˈɾ zɛŋˈɡin oˈlsaɯdɯm, seˈjaːhaˈte ɡiˈdeɾdɯm. Əgər zəngin olsaydım, səyahətə gedərdim.
Eğer zamanım olsaydı, daha çok kitap okurdum. Eˈɾ eˈɾ zaˈmanɯm oˈlsaɯdɯ, daˈha tʃoˈk kiˈtap oˈkuɾdɯm. Əgər vaxtım olsaydı, daha çox kitab oxuyardım.
Eğer burada olsaydın, birlikte eğlenirdik. Eˈɾ eˈɾ buˈɾada oˈlsaɯdɯn, biˈɾlikte eˈɡlæːniɾdɪk. Əgər burada olsaydın, bir yerdə əylənərdik.
Eğer evde olsaydım, film izlerdim. Eˈɾ eˈɾ evˈde oˈlsaɯdɯm, fiˈlm izˈleɾdɯm. Əgər evdə olsaydım, film izləyərdim.
Eğer daha çok çalışsaydım, daha iyi olurdu. Eˈɾ eˈɾ daˈha tʃoˈk tʃaˈlɯsˈsaɯdɯm, daˈha iˈi oˈluɾdu. Əgər daha çox çalışsaydım, daha yaxşı olardı.

Koşul Cümleleri ile İlgili Önemli Noktalar[edit | edit source]

  • Koşul cümlelerinde "eğer" bağlacının kullanımı yaygındır.
  • Gerçek koşul cümleleri için geniş zaman, hayali koşul cümleleri için geçmiş zaman kullanılır.
  • Koşul cümleleri, duruma bağlı olarak olumlu veya olumsuz olabilir.

Uygulama ve Alıştırmalar[edit | edit source]

Şimdi öğrendiklerimizi pekiştirmek için bazı alıştırmalar yapalım. Aşağıdaki cümlelerde "eğer" bağlacını ve uygun zamanı kullanarak koşul cümleleri oluşturun.

1. (hava sıcak) → (plaja gideceğiz)

2. (ödev yapmazsan) → (notun düşük olur)

3. (zamanım olursa) → (sinemaya gideceğim)

4. (para kazanırsan) → (yeni bir telefon alırsın)

5. (yemek yapmayı öğrenirsen) → (herkese yemek yaparsın)

Çözümler[edit | edit source]

1. Eğer hava sıcak olursa, plaja gideceğiz.

2. Eğer ödev yapmazsan, notun düşük olur.

3. Eğer zamanım olursa, sinemaya gideceğim.

4. Eğer para kazanırsan, yeni bir telefon alırsın.

5. Eğer yemek yapmayı öğrenirsen, herkese yemek yaparsın.

Ekstra Alıştırmalar[edit | edit source]

Aşağıdaki cümlelerde boşlukları doldurun:

1. Eğer (yağmur) __________, dışarı çıkmayız.

2. Eğer (güzel) __________, pikniğe gidebiliriz.

3. Eğer (zengin) __________, seyahat ederdim.

4. Eğer (erken) __________, kahvaltı yaparız.

5. Eğer (ödev) __________, öğretmen memnun olur.

Çözümler[edit | edit source]

1. Eğer yağmur yağarsa, dışarı çıkmayız.

2. Eğer hava güzel olursa, pikniğe gidebiliriz.

3. Eğer zengin olsaydım, seyahat ederdim.

4. Eğer erken kalkarsan, kahvaltı yaparız.

5. Eğer ödevini yaparsan, öğretmen memnun olur.

Sonuç[edit | edit source]

Bugün koşul cümleleri hakkında önemli bilgiler edindik. Gerçek ve hayali koşul cümlelerini ayırt etmeyi öğrendik. Bu bilgileri günlük konuşmalarımızda kullanarak Türkçe'mizi geliştirebiliriz. Unutmayın, her zaman pratik yaparak öğrenmek en etkili yoldur!

Türk Dili - 0'dan A1'e Kadar Kursu - İçindekiler[edit source]


Türk Alfabesi


Temel Dil Bilgisi


Karmaşık Dil Bilgisi


Günlük İfadeler


Sayılar ve Saat


Türk Kültürü


Günlük Hayat


Other lessons[edit | edit source]


Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Turkish/Grammar/Conditional-Sentences/az&oldid=304036"