Difference between revisions of "Language/Turkish/Grammar/Adjectives/az"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
(One intermediate revision by the same user not shown)
Line 1: Line 1:


{{Turkish-Page-Top}}
{{Turkish-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Turkish/az|Türkçe]] </span> → <span cat>[[Language/Turkish/Grammar/az|Dil Bilgisi]]</span> → <span level>[[Language/Turkish/Grammar/0-to-A1-Course/az|0'dan A1'e Kurs]]</span> → <span title>Sıfatlar</span></div>
== Giriş ==


<div class="pg_page_title"><span lang>Turkish</span> → <span cat>Grammar</span> → <span level>[[Language/Turkish/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 to A1 Course]]</span> → <span title>Adjectives</span></div>
Merhaba sevgili öğrenciler! Bugün Türkçe dil bilgisi derslerimizin önemli bir parçası olan "sıfatlar" konusunu ele alacağız. Sıfatlar, cümlelerimizi daha canlı ve bilgi dolu hale getiren kelimelerdir. Türkçe'de sıfatlar, isimleri nitelendirir veya belirtir. Bu dersin amacı, sıfatların nasıl oluşturulacağını ve kullanılacağını anlamanıza yardımcı olmaktır. Sıfatları öğrenmek, Türkçe konuşma ve yazma becerilerinizi geliştirmek için oldukça önemlidir. Bu ders boyunca sizlere birçok örnek ve alıştırma sunacağım. Hazırsanız başlayalım!


__TOC__
__TOC__


== İstifadəsi ==
=== Sıfat Nedir? ===
 
Sıfat, bir isim veya zamiri nitelendiren veya belirten kelimelerdir. Türkçe'de sıfatlar, isimlerin önüne gelerek onları tanımlar. Örneğin:
 
* '''Güzel''' kız
 
* '''Büyük''' ev
 
* '''Hızlı''' araba
 
Bu örneklerden de görebileceğiniz gibi, sıfatlar isimlerin özelliklerini belirtir.
 
=== Sıfatların Türleri ===
 
Türkçe'de sıfatlar birkaç türe ayrılabilir. İşte başlıca sıfat türleri:
 
1. '''Nitelik Sıfatları''': İsimlerin niteliklerini belirten sıfatlardır. Örneğin:
 
* Kırmızı elma
 
* Uzun yol
 
2. '''Belirtme Sıfatları''': İsimlerin belirli veya belirsiz olduğunu gösterir. Örneğin:
 
* Bu kitap
 
* O çocuk
 
3. '''Sayı Sıfatları''': İsimlerin miktarını belirtir. Örneğin:
 
* Üç kalem
 
* Beş masa
 
=== Sıfatların Yapısı ===
 
Türkçe'de sıfatlar genellikle isimlerden önce gelir. Ayrıca, sıfatlar belirli bir yapıya sahiptir. Sıfatlar, genellikle şu şekilde oluşur:
 
* Kök + Sıfat eki
 
Örneğin:
 
* '''Büyük''' (kök) + '''-çe''' (sıfat eki) → '''Büyüce'''
 
* '''Kırmızı''' (kök) + '''-lı''' (sıfat eki) → '''Kırmızılı'''


Sifətlər dildə o cümlələrdə işlənən sözlərdir ki, onlar mənbə olaraq isimlərdən alınır. Adından da aydın olan adlar nisbəti, səs nəzəriyyələri və mənası kimi ehtiva edə bilərlər.
=== Sıfatların Kullanım Kuralları ===


Sifətləri mövcud olan bir şəxs və ya iş haqqında danışan bir şəxs Türkcə dildə sifəti nəticədə təyin edir.
Sıfatların cümlede nasıl kullanılacağına dair bazı kurallar vardır. İşte bu kurallar:


=== Sifət Çatışması ===
* Sıfatlar, nitelendirdikleri isimle uyumlu olmalıdır. Örneğin, "büyük ev" (büyük sıfatı, ev ismi ile uyumlu).


Sifət çatışmalarında, sifət ilkin baxışda ilk izləyici adın cinsinə uyğun düşməlidir. Əgər bir müsəlman qadını düşünürsək, gözəl söz asanlıqla qadın sözü ilə uğurla təyin edilə bilər. Digər tərəfdən, bir kişi üçün qəliz bir baxış və ya axmaqlıq sifətləri qəliz sözləri ilə əvəz edə bilər.
* Sıfatlar, cümlede özne veya nesne olarak kullanılabilir. Örneğin:


=== Tanımlayıcı ("-ki") Sifətlər ===
* "O güzel bir kadın." (özne)


Tanımlayıcı sifətlər inkişaf etmiş bir dil qrammatikası kateqoriyasıdır. Türkcədə, iki variantdan inkişaf etməkdə olduğu aydındır: ilkin, eyni isimlərƏ ("köpek, istilik) yalnız tək sifət əlavə edir: "sarı köpek, sıcak istilik".
* "Bu hızlı araba benim." (nesne)


İkincisi, bir ismin sonuna ünsüzdən ibarət eyni silabik səslərlə ("ad") əhatə edildikdə, öz növü idi: "adı güzel".
=== Örnekler ===


== Nümunələr ==
Şimdi, sıfatların kullanımına dair örnekler verelim. Aşağıdaki tablo, farklı sıfatların nasıl kullanıldığını göstermektedir.


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Türkcə !! Procukasya !! Şimali Azərbaycan dili
 
! Türkçe !! Telaffuz !! Kuzey Azerbaycan Türkçesi
 
|-
 
| Güzel çocuk || [ɡyˈzel ˈtʃodʒak] || Gözəl uşaq
 
|-
 
| Büyük ev || [byˈyɯk ev] || Böyük ev
 
|-
 
| Hızlı araba || [hɯˈzɯl aˈɾaba] || Sürətli maşın
 
|-
 
| Yeşil ağaç || [jeˈʃil aˈɡaʧ] || Yaşıl ağac
 
|-
 
| Ak kedi || [ak ˈkedi] || Ağ pişik
 
|-
 
| Kırmızı elma || [kɯɾˈmɯzɯ ˈelma] || Qırmızı alma
 
|-
|-
| sıcak || sɯˈdʒɑk || İsti
 
| Uzun yol || [uˈzun joɫ] || Uzun yol
 
|-
|-
| soğuk || soˈɰuk || Soyug
 
| Temiz su || [teˈmiz su] || Təmiz su
 
|-
|-
| uzaq || uˈzɑq || Uzaq
 
| Soğuk hava || [soːˈɡuk haˈva] || Soyuq hava
 
|-
|-
| həssas || hæsˈsæs || Təəssüf ki, tərcümə edilə bilmir
 
| Tatlı yemek || [taˈtɯ ˈjɛmek] || Şirin yemək
 
|}
|}


* Bir sifət, təyin olunan isimdən əvvəl qəbul edilə bilər və noqte qoymaq üçün istifadə edilə bilər: "aq t-döşək üzərində sari divar var (sarışın divarin üzərində ağ döşək)".
=== Sıfatlarla Cümle Oluşturma ===
* "Bir çox sifətlər iki tərkibli sözdür və kəskinləri çox zəifdir."
 
Sıfatları kullanarak cümleler oluşturmak, dil öğreniminde önemli bir adımdır. Aşağıda bazı örnek cümleler bulunmaktadır:
 
* "Bu güzel bir resim."
 
* "O büyük bir evde yaşıyor."
 
* "Hızlı arabalar çok pahalıdır."
 
=== Alıştırmalar ===
 
Şimdi öğrendiklerinizi pekiştirmek için alıştırmalar yapalım. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun sıfatlarla doldurun.
 
1. Bu _______ (güzel, güzel) çiçek.
 
2. O _______ (kırmızı, mavi) araba benim.
 
3. _______ (uzun, kısa) bir yolculuk yapmalıyız.
 
4. Bugün hava çok _______ (sıcak, soğuk).
 
5. Bu _______ (tatlı, acı) meyve çok lezzetli.
 
=== Çözümler ===
 
1. Bu '''güzel''' çiçek.
 
2. O '''kırmızı''' araba benim.
 
3. '''Uzun''' bir yolculuk yapmalıyız.
 
4. Bugün hava çok '''sıcak'''.
 
5. Bu '''tatlı''' meyve çok lezzetli.
 
=== Daha Fazla Alıştırma ===
 
Aşağıdaki alıştırmaları da yaparak sıfatları daha iyi anlamaya çalışın:
 
1. Aşağıdaki kelimeleri sıfatlarla eşleştirin:
 
* Kalem (büyük, mavi)
 
* Kitap (eski, yeni)
 
* Masa (kısa, uzun)
 
2. Aşağıdaki cümlelerde sıfatları belirleyin:
 
* "O çok güzel bir kız."
 
* "Bu eski kitap çok ilginç."
 
* "Hızlı bisikletler çok eğlencelidir."
 
=== Çözümler ===


== Qaynaqlar ==
1. Kalem - '''büyük''', '''mavi'''; Kitap - '''eski''', '''yeni'''; Masa - '''kısa''', '''uzun'''.


<references />
2. Cümlelerdeki sıfatlar: "güzel", "eski", "hızlı".
 
=== Sonuç ===
 
Bugün sıfatlar hakkında detaylı bilgiler edindik. Sıfatlar, Türkçe'yi daha renkli ve anlam dolu hale getiren önemli unsurlardır. Artık sıfatların nasıl kullanılacağını, çeşitlerini ve cümlelerde nasıl yer aldığını biliyorsunuz. Unutmayın, pratik yaparak bu bilgileri pekiştirmek çok önemlidir. Gelecek derslerimizde görüşmek üzere!


{{#seo:
{{#seo:
|title=Türkcə Qrammatikası → Sifətlər
|keywords=Türkcə, Sifətlər, təyin olmaq, dyl qrammatikası, öyrənmək
|description=Sifətlər dildə o cümlələrdə işlənən sözlərdir ki, onlar mənbə olaraq isimlərdən alınır. Adından da aydın olan adlar nisbəti, səs nəzəriyyələri və mənası kimi ehtiva edə bilərlər.}}


|title=Türkçe Dil Bilgisi: Sıfatlar


{{Turkish-0-to-A1-Course-TOC-az}}
|keywords=sıfatlar, Türkçe, dil bilgisi, öğrenme, başlangıç
 
|description=Bu derste sıfatların nasıl oluşturulacağını ve kullanılacağını öğreneceksiniz.
 
}}
 
{{Template:Turkish-0-to-A1-Course-TOC-az}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 55: Line 201:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Turkish-0-to-A1-Course]]
[[Category:Turkish-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=1></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 
 


==Other lessons==
* [[Language/Turkish/Grammar/Nouns/az|0-dan A1 səviyyəsinə qədər → Qramatika → İstifadə edilən isim növləri]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Pronouns/az|Pronouns]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Pronunciation/az|Pronunciation]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Participles/az|Participles]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Conditional-Sentences/az|0-dan A1 səviyyəsinə qədər olan kurs → Qrammatika → Şərti cümlələr]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Cases/az|0 to A1 Course → Grammar → Cases]]
* [[Language/Turkish/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 to A1 Course]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Vowels-and-Consonants/az|0 səviyyədən A1 kursuna → Qrammatika → Səsli və səssiz üns və əlifba haqqında]]
* [[Language/Turkish/Grammar/Verbs/az|Verbs]]


{{Turkish-Page-Bottom}}
{{Turkish-Page-Bottom}}

Latest revision as of 04:32, 11 August 2024


Turkish-Language-PolyglotClub-Large.png
Türkçe → Dil Bilgisi → 0'dan A1'e Kurs → Sıfatlar

Giriş[edit | edit source]

Merhaba sevgili öğrenciler! Bugün Türkçe dil bilgisi derslerimizin önemli bir parçası olan "sıfatlar" konusunu ele alacağız. Sıfatlar, cümlelerimizi daha canlı ve bilgi dolu hale getiren kelimelerdir. Türkçe'de sıfatlar, isimleri nitelendirir veya belirtir. Bu dersin amacı, sıfatların nasıl oluşturulacağını ve kullanılacağını anlamanıza yardımcı olmaktır. Sıfatları öğrenmek, Türkçe konuşma ve yazma becerilerinizi geliştirmek için oldukça önemlidir. Bu ders boyunca sizlere birçok örnek ve alıştırma sunacağım. Hazırsanız başlayalım!

Sıfat Nedir?[edit | edit source]

Sıfat, bir isim veya zamiri nitelendiren veya belirten kelimelerdir. Türkçe'de sıfatlar, isimlerin önüne gelerek onları tanımlar. Örneğin:

  • Güzel kız
  • Büyük ev
  • Hızlı araba

Bu örneklerden de görebileceğiniz gibi, sıfatlar isimlerin özelliklerini belirtir.

Sıfatların Türleri[edit | edit source]

Türkçe'de sıfatlar birkaç türe ayrılabilir. İşte başlıca sıfat türleri:

1. Nitelik Sıfatları: İsimlerin niteliklerini belirten sıfatlardır. Örneğin:

  • Kırmızı elma
  • Uzun yol

2. Belirtme Sıfatları: İsimlerin belirli veya belirsiz olduğunu gösterir. Örneğin:

  • Bu kitap
  • O çocuk

3. Sayı Sıfatları: İsimlerin miktarını belirtir. Örneğin:

  • Üç kalem
  • Beş masa

Sıfatların Yapısı[edit | edit source]

Türkçe'de sıfatlar genellikle isimlerden önce gelir. Ayrıca, sıfatlar belirli bir yapıya sahiptir. Sıfatlar, genellikle şu şekilde oluşur:

  • Kök + Sıfat eki

Örneğin:

  • Büyük (kök) + -çe (sıfat eki) → Büyüce
  • Kırmızı (kök) + -lı (sıfat eki) → Kırmızılı

Sıfatların Kullanım Kuralları[edit | edit source]

Sıfatların cümlede nasıl kullanılacağına dair bazı kurallar vardır. İşte bu kurallar:

  • Sıfatlar, nitelendirdikleri isimle uyumlu olmalıdır. Örneğin, "büyük ev" (büyük sıfatı, ev ismi ile uyumlu).
  • Sıfatlar, cümlede özne veya nesne olarak kullanılabilir. Örneğin:
  • "O güzel bir kadın." (özne)
  • "Bu hızlı araba benim." (nesne)

Örnekler[edit | edit source]

Şimdi, sıfatların kullanımına dair örnekler verelim. Aşağıdaki tablo, farklı sıfatların nasıl kullanıldığını göstermektedir.

Türkçe Telaffuz Kuzey Azerbaycan Türkçesi
Güzel çocuk [ɡyˈzel ˈtʃodʒak] Gözəl uşaq
Büyük ev [byˈyɯk ev] Böyük ev
Hızlı araba [hɯˈzɯl aˈɾaba] Sürətli maşın
Yeşil ağaç [jeˈʃil aˈɡaʧ] Yaşıl ağac
Ak kedi [ak ˈkedi] Ağ pişik
Kırmızı elma [kɯɾˈmɯzɯ ˈelma] Qırmızı alma
Uzun yol [uˈzun joɫ] Uzun yol
Temiz su [teˈmiz su] Təmiz su
Soğuk hava [soːˈɡuk haˈva] Soyuq hava
Tatlı yemek [taˈtɯ ˈjɛmek] Şirin yemək

Sıfatlarla Cümle Oluşturma[edit | edit source]

Sıfatları kullanarak cümleler oluşturmak, dil öğreniminde önemli bir adımdır. Aşağıda bazı örnek cümleler bulunmaktadır:

  • "Bu güzel bir resim."
  • "O büyük bir evde yaşıyor."
  • "Hızlı arabalar çok pahalıdır."

Alıştırmalar[edit | edit source]

Şimdi öğrendiklerinizi pekiştirmek için alıştırmalar yapalım. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun sıfatlarla doldurun.

1. Bu _______ (güzel, güzel) çiçek.

2. O _______ (kırmızı, mavi) araba benim.

3. _______ (uzun, kısa) bir yolculuk yapmalıyız.

4. Bugün hava çok _______ (sıcak, soğuk).

5. Bu _______ (tatlı, acı) meyve çok lezzetli.

Çözümler[edit | edit source]

1. Bu güzel çiçek.

2. O kırmızı araba benim.

3. Uzun bir yolculuk yapmalıyız.

4. Bugün hava çok sıcak.

5. Bu tatlı meyve çok lezzetli.

Daha Fazla Alıştırma[edit | edit source]

Aşağıdaki alıştırmaları da yaparak sıfatları daha iyi anlamaya çalışın:

1. Aşağıdaki kelimeleri sıfatlarla eşleştirin:

  • Kalem (büyük, mavi)
  • Kitap (eski, yeni)
  • Masa (kısa, uzun)

2. Aşağıdaki cümlelerde sıfatları belirleyin:

  • "O çok güzel bir kız."
  • "Bu eski kitap çok ilginç."
  • "Hızlı bisikletler çok eğlencelidir."

Çözümler[edit | edit source]

1. Kalem - büyük, mavi; Kitap - eski, yeni; Masa - kısa, uzun.

2. Cümlelerdeki sıfatlar: "güzel", "eski", "hızlı".

Sonuç[edit | edit source]

Bugün sıfatlar hakkında detaylı bilgiler edindik. Sıfatlar, Türkçe'yi daha renkli ve anlam dolu hale getiren önemli unsurlardır. Artık sıfatların nasıl kullanılacağını, çeşitlerini ve cümlelerde nasıl yer aldığını biliyorsunuz. Unutmayın, pratik yaparak bu bilgileri pekiştirmek çok önemlidir. Gelecek derslerimizde görüşmek üzere!

Türk Dili - 0'dan A1'e Kadar Kursu - İçindekiler[edit source]


Türk Alfabesi


Temel Dil Bilgisi


Karmaşık Dil Bilgisi


Günlük İfadeler


Sayılar ve Saat


Türk Kültürü


Günlük Hayat


Other lessons[edit | edit source]


Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Turkish/Grammar/Adjectives/az&oldid=303891"