Language/Turkish/Grammar/Verbs/az

Türkçe → Dil Bilgisi → 0'dan A1'e Kurs → Fiiller

Giriş

Merhaba sevgili öğrenciler! Bugün Türkçe dilbilgisi dersimizde fiillerin temellerini öğreneceğiz. Fiiller, cümlelerimizin kalbidir. Onlar, eylemleri, durumları veya değişimleri ifade ederler. Türkçe’de fiil çekimleri oldukça önemlidir; çünkü bir eylemin zamanını, kişisini ve durumunu belirtir. Bu ders boyunca, fiil çekimlerinin nasıl yapıldığını ve farklı zamanları kullanmayı öğreneceğiz. Ayrıca, bolca örnek ve alıştırma ile bu bilgileri pekiştireceğiz.

Bu dersin yapısı şöyle olacak:

• Fiil nedir?

• Fiil çekimlerinin temelleri

• Türkçe'deki zamanlar

• Örnekler

• Alıştırmalar

Fiil Nedir?

Fiil, bir eylemi veya durumu ifade eden kelimelerdir. Örneğin, "yemek", "gitmek", "okumak" gibi kelimeler fiildir. Fiiller, cümle içinde özneye göre değişiklik gösterir ve genellikle cümlede eylemi belirten kelimelerdir.

Fiil Çekimlerinin Temelleri

Türkçede fiil çekimleri, özneye ve zamanına göre değişir. Fiil çekimlerinde kullanılan bazı temel kurallar şunlardır:

• Fiiller, şahıs ekleri ile çekimlenir.

• Zaman ve kip belirleme önemlidir.

Türkçe'deki Zamanlar

Türkçede üç temel zaman vardır:

1. Geniş Zaman

2. Geçmiş Zaman

3. Gelecek Zaman

Her zaman için fiil çekimlerine birer örnek inceleyelim.

Geniş Zaman

Geniş zaman, genel eylemleri veya alışkanlıkları ifade eder. Geniş zaman fiil çekimi, fiilin köküne uygun ekler eklenerek yapılır.

Türkçe	Telaffuz	Kuzey Azerbaycan Türkçesi
Ben gelirim	ben geleˈrim	Mən gəlirəm
Sen gelirsin	sen geleˈrsin	Sən gəlirsən
O gelir	o ˈɡeˈlir	O gəlir
Biz geliriz	biz geleˈriz	Biz gəlirik
Siz gelirsiniz	siz geleˈrsiɳiz	Siz gəlirsiniz
Onlar gelirler	onˈlar ˈɡeˈlirler	Onlar gəlirlər

Geçmiş Zaman

Geçmiş zaman, daha önce gerçekleşmiş eylemleri ifade eder. Geçmiş zaman fiil çekiminde -di eki kullanılır.

Türkçe	Telaffuz	Kuzey Azerbaycan Türkçesi
Ben geldim	ben ɡelˈdim	Mən gəldim
Sen geldin	sen ɡelˈdin	Sən gəldin
O geldi	o ɡelˈdi	O gəldi
Biz geldik	biz ɡelˈdik	Biz gəldik
Siz geldiniz	siz ɡelˈdiniz	Siz gəldiniz
Onlar geldiler	onˈlar ɡelˈdiˌler	Onlar gəldilər

Gelecek Zaman

Gelecek zaman, gelecekte gerçekleşecek eylemleri ifade eder. Gelecek zaman fiil çekiminde -ecek veya -acak eki kullanılır.

Türkçe	Telaffuz	Kuzey Azerbaycan Türkçesi
Ben geleceğim	ben geleˈdʒeˈim	Mən gələcəyəm
Sen geleceksin	sen geleˈdʒekˈsin	Sən gələcəksən
O gelecek	o geleˈcek	O gələcək
Biz geleceğiz	biz geleˈdʒeˈiɟiz	Biz gələcəyik
Siz geleceksiniz	siz geleˈdʒekˈsiɳiz	Siz gələcəksiniz
Onlar gelecekler	onˈlar geleˈcekˌler	Onlar gələcəklər

Örnekler

Şimdi, yukarıda öğrendiğimiz fiil çekimlerini daha iyi anlamak için bazı örnekler verelim. Her zaman için farklı fiilleri kullanarak örnek cümleler oluşturacağız.

Geniş Zaman Örnek Cümleler

1. Ben kitap okurum. (Mən kitab oxuyuram.)

2. Sen her sabah koşarsın. (Sən hər səhər qaçırsan.)

3. O film izler. (O film izləyir.)

4. Biz sinemaya gideriz. (Biz kinoya gedirik.)

5. Siz müzik dinlersiniz. (Siz musiqi dinləyirsiniz.)

6. Onlar ders çalışırlar. (Onlar dərs çalışırlar.)

Geçmiş Zaman Örnek Cümleler

1. Ben dün sinemaya gittim. (Mən dün kinoya getdim.)

2. Sen geçen hafta tatile çıktın. (Sən keçən həftə tətildən çıxdın.)

3. O sabah kahvaltı yaptı. (O səhər səhər yeməyi etdi.)

4. Biz geçen yıl İstanbul'a gittik. (Biz keçən il İstanbul'a getdik.)

5. Siz akşam yemeği yediniz. (Siz axşam yeməyi yediniz.)

6. Onlar yaz tatilinde denize girdiler. (Onlar yaz tətillərində dənizə girdilər.)

Gelecek Zaman Örnek Cümleler

1. Ben yarın alışverişe gideceğim. (Mən sabah alış-verişə gedəcəyəm.)

2. Sen hafta sonu pikniğe geleceksin. (Sən həftə sonu pikniyə gələcəksən.)

3. O yarın toplantıya katılacak. (O sabah toplantıya qatılacaq.)

4. Biz bu akşam sinemaya gideceğiz. (Biz bu axşam kinoya gedəcəyik.)

5. Siz gelecek yaz tatile çıkacaksınız. (Siz gələn yaz tətilə çıxacaqsınız.)

6. Onlar yazın tatile gidecekler. (Onlar yazda tətillərə gedəcəklər.)

Alıştırmalar

Şimdi öğrendiklerimizi pekiştirmek için bazı alıştırmalar yapalım. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun fiil çekimleri ile doldurun.

Alıştırma 1

Aşağıdaki cümleleri geniş zamanla tamamlayın:

1. Ben her gün ______ (yüzmek).

2. Sen kahvaltıda ______ (yemek).

3. O okula ______ (gitmek).

4. Biz akşam ______ (film izlemek).

5. Siz her yaz ______ (seyahat etmek).

6. Onlar her hafta ______ (spor yapmak).

Alıştırma 2

Aşağıdaki cümleleri geçmiş zaman kullanarak tamamlayın:

1. Ben dün ______ (alışveriş yapmak).

2. Sen geçen hafta ______ (sinema gitmek).

3. O sabah ______ (kahvaltı yapmak).

4. Biz geçen yaz ______ (deniz girmek).

5. Siz geçen yıl ______ (tatile çıkmak).

6. Onlar geçen hafta ______ (futbol oynamak).

Alıştırma 3

Aşağıdaki cümleleri gelecek zaman ile tamamlayın:

1. Ben yarın ______ (arkadaşla buluşmak).

2. Sen hafta sonu ______ (pikniğe gitmek).

3. O yarın ______ (toplantıya katılmak).

4. Biz bu akşam ______ (film izlemek).

5. Siz gelecek yaz ______ (tatile çıkmak).

6. Onlar yazın ______ (dağa gitmek).

Çözümler

Her alıştırmanın çözümü aşağıda verilmiştir. Bu çözümleri inceleyerek öğrendiklerinizi kontrol edebilirsiniz.

Alıştırma 1 Çözümleri

1. Ben her gün yüzüyorum.

2. Sen kahvaltıda yiyorsun.

3. O okula gidiyor.

4. Biz akşam film izliyoruz.

5. Siz her yaz seyahat ediyorsunuz.

6. Onlar her hafta spor yapıyorlar.

Alıştırma 2 Çözümleri

1. Ben dün alışveriş yaptım.

2. Sen geçen hafta sinema gittin.

3. O sabah kahvaltı yaptı.

4. Biz geçen yaz denize girdik.

5. Siz geçen yıl tatile çıktınız.

6. Onlar geçen hafta futbol oynadılar.

Alıştırma 3 Çözümleri

1. Ben yarın arkadaşla buluşacağım.

2. Sen hafta sonu pikniğe gideceksin.

3. O yarın toplantıya katılacak.

4. Biz bu akşam film izleyeceğiz.

5. Siz gelecek yaz tatile çıkacaksınız.

6. Onlar yazın dağa gidecekler.

Sonuç

Bugün Türkçe fiillerin temellerini öğrendik. Fiil çekimlerinin zamanlarına göre nasıl değiştiğini ve cümle içinde nasıl kullanıldığını gördük. Unutmayın ki Türkçe öğrenmek sabır ve pratik gerektirir. Bol bol alıştırma yaparak öğrendiklerinizi pekiştirmeye çalışın. Sonraki dersimizde görüşmek üzere!

Türk Dili - 0'dan A1'e Kadar Kursu - İçindekiler

• Kurs Sunumu

  ---

Türk Alfabesi

• Sesli Harfler ve Sessiz Harfler
• Telaffuz

  ---

Temel Dil Bilgisi

• İsimler
• Fiiller
• Sıfatlar
• Zamirler

  ---

Karmaşık Dil Bilgisi

• Durumlar
• Ortaklar
• Koşul Cümleleri

  ---

Günlük İfadeler

• Selamlama
• Yön Sorma
• Yiyecek ve İçecek
• Alışveriş

  ---

Sayılar ve Saat

• Kardinal Sayılar
• Sıra Sayıları
• Saat

  ---

Türk Kültürü

• Tarih ve Coğrafya
• Gelenekler ve Adetler
• Mutfak
• Sanat ve Festivaller

  ---

Günlük Hayat

• Konut
• Aile ve İlişkiler
• Din
• Ulaşım ve Seyahat

Other lessons

• 0 to A1 Course → Grammar → Cases
• Participles
• 0 to A1 Course → Grammar → Adjectives
• 0 səviyyədən A1 kursuna → Qrammatika → Səsli və səssiz üns və əlifba haqqında
• 0-dan A1 səviyyəsinə qədər → Qramatika → İstifadə edilən isim növləri
• Pronunciation
• 0 to A1 Course
• Pronouns
• 0-dan A1 səviyyəsinə qədər olan kurs → Qrammatika → Şərti cümlələr