Language/Czech/Grammar/Present-Tense/nl

Tsjechisch → Grammatica → 0 tot A1 Cursus → Tegenwoordige Tijd

Inleiding

Welkom bij de les over de tegenwoordige tijd in het Tsjechisch! Deze tijd is essentieel voor het beschrijven van wat er nu gebeurt of wat er in de nabije toekomst staat te gebeuren. Of je nu praat over wat je vandaag doet, je dagelijkse routine beschrijft, of plannen maakt voor de komende dagen, de tegenwoordige tijd is waar je mee aan de slag wilt. In deze les gaan we de basisprincipes van de tegenwoordige tijd verkennen, enkele belangrijke werkwoorden leren, en je zult ook praktische oefeningen doen om je kennis te versterken.

Wat is de Tegenwoordige Tijd?

De tegenwoordige tijd in het Tsjechisch wordt gebruikt om acties of toestanden te beschrijven die op dit moment plaatsvinden. Het is vergelijkbaar met de tegenwoordige tijd in het Nederlands. In deze tijd kun je verschillende soorten zinnen formuleren, zoals:

• Feiten

• Gewoontes

• Huidige acties

• Toekomstige plannen

Basisstructuur van Werkwoorden

In het Tsjechisch zijn werkwoorden onderverdeeld in verschillende groepen op basis van hun vervoeging. De meest voorkomende groepen zijn:

• Reguliere werkwoorden: Deze volgen een standaard patroon.

• Onregelmatige werkwoorden: Deze hebben unieke vervoegingen die je moet onthouden.

Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste vervoegingen van regelmatige werkwoorden in de tegenwoordige tijd.

Vervoeging van Reguliere Werkwoorden

Bij de meeste regelmatige werkwoorden in het Tsjechisch eindigt de stam op -at, -it, of -et. De vervoegingen zijn als volgt:

Werkwoord Vervoeging: Voorbeeldwerkwoord "mít" (hebben)

Persoon	Vervoeging	Voorbeeldzin	Vertaling
Ik	mám	Já mám knihu.	Ik heb een boek.
Jij	máš	Ty máš auto.	Jij hebt een auto.
Hij/Zij/Het	má	On má psa.	Hij heeft een hond.
Wij	máme	My máme čas.	Wij hebben tijd.
Jullie	máte	Vy máte peníze.	Jullie hebben geld.
Zij	mají	Oni mají dům.	Zij hebben een huis.

Werkwoord Vervoeging: Voorbeeldwerkwoord "dělat" (doen)

Persoon	Vervoeging	Voorbeeldzin	Vertaling
Ik	dělám	Já dělám úkol.	Ik maak huiswerk.
Jij	děláš	Ty děláš snídani.	Jij maakt ontbijt.
Hij/Zij/Het	dělá	Ona dělá cvičení.	Zij doet oefeningen.
Wij	děláme	My děláme projekt.	Wij doen een project.
Jullie	děláte	Vy děláte chybu.	Jullie maken een fout.
Zij	dělají	Oni dělají hru.	Zij doen een spel.

Onregelmatige Werkwoorden

Onregelmatige werkwoorden hebben unieke vormen en moeten vaak uit het hoofd worden geleerd. Een voorbeeld van een onregelmatig werkwoord is "být" (zijn).

Persoon	Vervoeging	Voorbeeldzin	Vertaling
Ik	jsem	Já jsem učitel.	Ik ben een leraar.
Jij	jsi	Ty jsi student.	Jij bent een student.
Hij/Zij/Het	je	On je lékař.	Hij is een dokter.
Wij	jsme	My jsme doma.	Wij zijn thuis.
Jullie	jste	Vy jste přátelé.	Jullie zijn vrienden.
Zij	jsou	Oni jsou šťastní.	Zij zijn gelukkig.

Voorbeelden van de Tegenwoordige Tijd

Hieronder volgen enkele voorbeelden van hoe je de tegenwoordige tijd kunt gebruiken in verschillende contexten. Dit zal je helpen om te begrijpen hoe je deze tijd in je eigen zinnen kunt toepassen.

Voorbeeldzinnen

Czech	Pronunciation	Dutch
Já jím jablko.	Já jím jablko.	Ik eet een appel.
Ty čteš knihu.	Ty čteš knihu.	Jij leest een boek.
On pracuje v kanceláři.	On pracuje v kanceláři.	Hij werkt op kantoor.
Ona zpívá píseň.	Ona zpívá píseň.	Zij zingt een lied.
My hrajeme fotbal.	My hrajeme fotbal.	Wij spelen voetbal.
Vy studujete jazyk.	Vy studujete jazyk.	Jullie studeren een taal.
Oni cestují do Prahy.	Oni cestují do Prahy.	Zij reizen naar Praag.
Já koupím chleba.	Já koupím chleba.	Ik koop brood.
Ty jedeš do školy.	Ty jedeš do školy.	Jij gaat naar school.
On dává dárek.	On dává dárek.	Hij geeft een cadeau.

Oefeningen

Laten we nu enkele oefeningen doen om te zien hoe goed je de tegenwoordige tijd hebt begrepen. Probeer de zinnen in de tegenwoordige tijd te vormen op basis van de gegeven informatie.

Oefening 1: Vul de lege plekken in

Vul de lege plekken in met de juiste vorm van het werkwoord "být" (zijn).

1. Já ___ student. (ik ben)

2. Ty ___ učitelka. (jij bent)

3. On ___ lékař. (hij is)

4. My ___ doma. (wij zijn)

5. Oni ___ přátelé. (zij zijn)

Oefening 2: Maak zinnen

Maak zinnen in de tegenwoordige tijd met de volgende werkwoorden:

• jíst (eten)

• číst (lezen)

• hrát (spelen)

1. Já ___ (jíst) jablko.

2. Ty ___ (číst) noviny.

3. On ___ (hrát) hru.

Oefening 3: Vertaal naar het Tsjechisch

Vertaal de volgende zinnen naar het Tsjechisch:

1. Ik lees een boek.

2. Jij eet een appel.

3. Wij spelen voetbal.

Oefening 4: Vervoeg de werkwoorden

Vervoeg de werkwoorden "dělat" (doen) en "mít" (hebben) in de tegenwoordige tijd voor alle personen.

Oefening 5: Maak vragen

Maak vragen in de tegenwoordige tijd met de volgende zinnen:

• Ty jsi student. (Jij bent een student.)

• Ona čte knihu. (Zij leest een boek.)

Oefening 6: Maak een dialoog

Bedenk een korte dialoog tussen twee vrienden waarin ze praten over hun dagelijkse routine.

Oefening 7: Invullen van de juiste vorm

Kies de juiste vorm van het werkwoord uit de haakjes:

1. Já (jít) ___ do školy.

2. Ty (být) ___ šťastný.

3. On (mít) ___ nový stůl.

Oefening 8: Beschrijf jezelf

Schrijf een korte tekst over jezelf in de tegenwoordige tijd. Gebruik minstens vijf zinnen.

Oefening 9: Maak een samenvatting

Maak een samenvatting van wat je vandaag hebt geleerd over de tegenwoordige tijd.

Oefening 10: Schrijf een toekomstplan

Schrijf een kort stukje over wat je van plan bent te doen dit weekend, gebruik de tegenwoordige tijd.

Oplossingen

Hier zijn de oplossingen voor de oefeningen zodat je je antwoorden kunt controleren.

Oplossingen voor Oefening 1

1. jsem

2. jsi

3. je

4. jsme

5. jsou

Oplossingen voor Oefening 2

1. Já jím jablko.

2. Ty čteš noviny.

3. On hraje hru.

Oplossingen voor Oefening 3

1. Já čtu knihu.

2. Ty jíš jablko.

3. My hrajeme fotbal.

Oplossingen voor Oefening 4

dělat:

• já dělám

• ty děláš

• on/ona dělá

• my děláme

• vy děláte

• oni dělají

mít:

• já mám

• ty máš

• on/ona má

• my máme

• vy máte

• oni mají

Oplossingen voor Oefening 5

• Jsi student?

• Čte ona knihu?

Oplossingen voor Oefening 6

Voorbeelddialoog:

• A: Ahoj! Co děláš dnes?

• B: Ahoj! Já dělám úkoly. A ty?

• A: Já hraju fotbal.

Oplossingen voor Oefening 7

1. jdu

2. jsi

3. má

Oplossingen voor Oefening 8

Voorbeeldtekst:

• Ahoj! Já jsem Jan. Já mám rád fotbal. Každý den hraju s přáteli. Ráno jím snídani a potom jdu do školy.

Oplossingen voor Oefening 9

Voorbeeldsamenvatting:

• D vandaag heb ik geleerd hoe je de tegenwoordige tijd gebruikt. Ik heb verschillende werkwoorden en hun vervoegingen bestudeerd. Ik kan nu zinnen maken over wat ik doe.

Oplossingen voor Oefening 10

Voorbeeldplan:

• O víkendu chci jít do kina a hrát fotbal s přáteli.

Gefeliciteerd! Je hebt de basis van de tegenwoordige tijd in het Tsjechisch geleerd. Blijf oefenen en gebruik deze tijd in je dagelijkse gesprekken. Het zal je helpen om je Tsjechische vaardigheden te verbeteren en meer zelfvertrouwen te krijgen in het spreken van de taal.

Inhoudsopgave - Tsjechische Cursus - 0 tot A1

• Cursus presentatie

  ---

Alfabet en Uitspraak

• Medeklinkers
• Klinkers
• Accenten en Speciale Tekens

  ---

Zelfstandige naamwoorden en Voornaamwoorden

• Inleiding tot zelfstandige naamwoorden
• Persoonlijke voornaamwoorden
• Aanwijzende voornaamwoorden
• Bezittelijke voornaamwoorden

  ---

Werkwoorden

• Inleiding tot werkwoorden
• Tegenwoordige tijd
• Verleden tijd
• Toekomende tijd

  ---

Bijvoeglijke naamwoorden en Bijwoorden

• Inleiding tot bijvoeglijke naamwoorden
• Inleiding tot bijwoorden
• Vergelijkingsvormen

  ---

Begroetingen en Introdukties

• Begroetingen en afscheid
• Vragen stellen en informatie geven
• Smalltalk en voorkeuren uitdrukken

  ---

In het Restaurant

• Eten bestellen
• Vragen om de rekening en fooi geven
• Eet etiquette

  ---

Dagelijks Leven

• Winkelen
• Transport
• Gezondheid en Medische noodgevallen

  ---

Geschiedenis en Tradities

• Geschiedenis en Tsjechische regio's
• Festivals en vieringen
• Tsjechische keuken

  ---

Kunst en Erfgoed

• Tsjechische literatuur
• Architectuur en Bezienswaardigheden
• Tsjechische Film en Muziek