Language/Swedish/Grammar/Present-tense/kk
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Кіріспе[edit | edit source]
Швед тілін үйренудің алғашқы кезеңдерінде грамматиканың негізгі ұғымдарын меңгеру өте маңызды. Бүгінгі сабағымызда біз ағымдағы уақытша (present tense) туралы сөйлесеміз. Бұл уақытша форма сізге қазіргі уақытта болып жатқан іс-әрекеттерді сипаттауға мүмкіндік береді. Мысалы, "Мен оқимын", "Ол жүгіріп жатыр" деген сияқты сөйлемдер. Ағымдағы уақытша қолдану арқылы, біз өзіміздің күнделікті өміріміздегі әрекеттерімізді және сезімдерімізді білдіре аламыз.
Бұл сабақта:
- Ағымдағы уақытша дегеніміз не?
- Негізгі ережелер мен қолдану
- 20 мысал
- Жаттығулар мен шешімдер
Ағымдағы уақытша дегеніміз не?[edit | edit source]
Ағымдағы уақытша - бұл іс-әрекеттің қазіргі уақытта орындалып жатқанын білдіретін грамматикалық форма. Швед тілінде ағымдағы уақытша көбінесе етістіктің негізіне -r жалғауын қосу арқылы жасалады. Мысалға, "att läsa" (оқу) етістігін алайық, "jag läser" (мен оқимын).
Ағымдағы уақытшаның құрылымы[edit | edit source]
Швед тілінде ағымдағы уақытша құрылымы:
- Субъект + Етістік + Қосымша
Мысалы:
- Мен (jag) оқимын (läser) кітап (bok).
Негізгі ережелер[edit | edit source]
Ағымдағы уақытша етістіктердің көпшілігі -r жалғауын алады. Дегенмен, кейбір ерекшеліктер де бар. Келесі кестеде кең таралған етістіктерді қарастырамыз.
| Швед | Дыбысталу | Қазақ |
|---|---|---|
| att äta | ат э́та | жеу |
| att dricka | ат дри́ка | ішу |
| att gå | ат гå | бару |
| att se | ат се́ | көру |
| att skriva | ат скри́ва | жазу |
Етістіктердің ағымдағы уақытша формасы[edit | edit source]
Төменде швед тіліндегі етістіктердің ағымдағы уақытша формасын қарастырамыз:
| Швед | Дыбысталу | Қазақ |
|---|---|---|
| jag äter | йаг э́тер | мен жеймін |
| du dricker | ду дри́ккер | сен ішесің |
| han går | хан гåр | ол барады |
| vi ser | ви се́р | біз көреміз |
| de skriver | де скри́вер | олар жазады |
Мысалдар[edit | edit source]
Ағымдағы уақытша етістіктерді қолдану арқылы 20 мысал келтіреміз:
| Швед | Дыбысталу | Қазақ |
|---|---|---|
| jag läser en bok | йаг лэ́сер эн бук | мен кітап оқимын |
| hon studerar svenska | хон студе́рар свен́ска | ол швед тілін оқиды |
| vi spelar fotboll | ви спэ́лар фо́тбол | біз футбол ойнаймыз |
| de arbetar på kontoret | де арбе́тар по конторе́т | олар кеңседе жұмыс істейді |
| du skriver ett brev | ду скри́вер эт брев | сен хат жазасың |
| jag tittar på TV | йаг тита́р по ТЭВЭ | мен телевизор қараймын |
| hon tränar varje день | хон трэ́нар варйэ дэн | ол әр күні жаттығады |
| vi sjunger en sång | ви шы́нґер эн со́нґ | біз ән айтамыз |
| de dansar på festen | де данса́р по фэ́стен | олар мерекеде би билейді |
| jag lagar middag | йаг ла́гар мидда́г | мен кешкі ас дайындаймын |
| du handlar i affären | ду хандла́р и а́фэрэн | сен дүкенде сатып аласың |
| han sover länge | хан со́вер лэ́нгэ | ол ұзақ ұйықтайды |
| vi jobbar hårt | ви йо́бар хорт | біз көп жұмыс істейміз |
| de reser till Sverige | де ре́сер тил Све́рйе | олар Швецияға саяхаттайды |
| du spelar piano | ду спэ́лар пиа́но | сен пианино ойнайсың |
| jag simmar i бассейн | йаг симмар и бассэ́йн | мен бассейнде жүземін |
| hon målar en bild | хон мо́лар эн билд | ол сурет салады |
| vi pratar om vädret | ви пратар ом вэ́дрэт | біз ауа-райы туралы сөйлесеміз |
| de hoppar högt | де хо́ппар хё́гт | олар жоғары секіреді |
| jag skriver en rapport | йаг скри́вер эн ра́ппорт | мен есеп жазамын |
| du läser nyheter | ду лэ́сер нй́этэр | сен жаңалықтар оқисың |
Жаттығулар[edit | edit source]
Енді сіздерге 10 жаттығу ұсынамыз. Әр жаттығу үшін шешімдер мен түсініктемелер беріледі.
1. "Мен жүгіріп жатырмын" сөйлемін шведше жазыңыз.
- Шешім: Jag springer.
2. "Ол кешкі ас дайындап жатыр" сөйлемін шведше жазыңыз.
- Шешім: Hon lagar middag.
3. "Сен кітап оқып жатырсың" сөйлемін шведше жазыңыз.
- Шешім: Du läser en bok.
4. "Біз ауа-райы туралы сөйлесіп жатырмыз" сөйлемін шведше жазыңыз.
- Шешім: Vi pratar om vädret.
5. "Олар футбол ойнап жатыр" сөйлемін шведше жазыңыз.
- Шешім: De spelar fotboll.
6. "Мен су ішіп жатырмын" сөйлемін шведше жазыңыз.
- Шешім: Jag dricker vatten.
7. "Сен пианино ойнап жатырсың" сөйлемін шведше жазыңыз.
- Шешім: Du spelar piano.
8. "Ол сурет салып жатыр" сөйлемін шведше жазыңыз.
- Шешім: Hon målar en bild.
9. "Біз жорыққа дайындалып жатырмыз" сөйлемін шведше жазыңыз.
- Шешім: Vi förbereder oss för en utflykt.
10. "Олар жаңалықтар оқып жатыр" сөйлемін шведше жазыңыз.
- Шешім: De läser nyheter.
Сіздерге осы сабақта ағымдағы уақытша туралы маңызды ақпараттармен танысқаннан кейін, оны швед тілінде сөйлеу мен жазу барысында қолдана алатыныңызды үміттенеміз. Бүгінгі сабақ аяқталды, келесі сабақта кездескенше!