Language/Kabyle/Grammar/Exam-2-Kabyle-Noun
Tanga/Subject : TAJEṚṚUMT/GRAMMAR
Azwel/Title : AKAYAD WIS SIN “ISEM/NOUN”
Dagi γur-m akayad wis sin γef yisem deg teqbaylit. Here you are the second exam about kabyle noun.
________________________________________ ̣ ̣ I/ ALAΓMU AMEZWARU/FIRST EXERCISE
1/ Efk-iyi-d anamek n yisem deg tutlayt taqbaylit ?
2/ Efk-iyi-d sin (2) yismawen n wemdan, sin (2) yismawen n waxut, sin (2) yismawen n yemγi akw d sin (2) nniḍen n tγawsa?
3/ Dacu d amgarad yellan ger taγawsa takmamt d tγawsa tamadwant ?
4/ Efk-iyi-d sin (2) yismawen n tγawsa takmamt (sin yismawen ikmamen) d sin (2) nniḍen n tγawsa tamadwant (sin yismawen imadwanen) ?
5/ Isem γur-s kraḍ (3) n wudmawen, ini-ten-id ?
6/ Isem amaẓlay yebḍa γef sin : Isem amaẓlay n wemdan d yisem amaẓlay n wadeg, efk-iyi-d sin yismawen imaẓlayen n wemdan d sin nniḍen n wadeg ?
Amawal/Vocabulary
Akayad = Exam, Alaγmu = Exercise, Axut = Animal, Imγi = Plant, Taγawsa = Thing, Amagrad = Difference, Akmam = Concrete, Amadwan (Abstract), Amaẓlay (isem) = Proper (noun), Adeg = Place.
II/ ALAΓMU WIS SIN/SECOND EXERCISE
1/ Isem γur-s sin waddaden, ini-ten-id ?
2/ Eks-d deg twinasin-agi addaden n yisem u sken-iyi-d anwi d isemawen i yellan deg waddad ilelli d wid yellan deg waddad amaruz :
Yura uselmad / Aselmad yura
Aqcic iţţru / Iţţru weqcic
Xedmen yergazen / Irgazen xedmen
Taqcict tura / Tura teqcict
Cebḥent teqcicin / Tiqcicin cebḥent
Temellalt teţweč / Teţweč tmellalt
Yiwet tfunast / Tafunast
Uccen iswa aman / Iswa wuccen aman
Yeṛṛez wul inu / Ul inu yeṛṛez
Aldun yefsi / Yefsi waldun
Yelluẓ yizem / Izem yelluẓ
Imi yeldi / Yeldi yimi
Ldin yimawen / Imawen ldin
3/ Dacu i d-yeskanayen ma yella waddad n yisem d ilelli neγ d amaruz ?
4/ Di tegti amek i yeţţuγal umagrad n yisem amalay deg wasuf mi ara yili deg waddad amaruz u amek yeţţuγal deg wesget mi ara yili deg waddad amaruz ? Efk-d amedya γef wanecta ?
5/ Amagrad n yisem izmer ad yili d “y” deg wasuf, d “y” deg wesget mi ara ad yili deg waddad amaruz, efk-iyi-d amedya γef wanecta ?
6/ Mi ara yili yisem d unti, di tegti amagrad iγelli deg waddad amaruz. Efk-iyi-d amedya γef wanecta ?
7/ Amagrad n yisem asuf neγ n yisem asget izmer ad iţwakkes deg waddad amaruz. Efk-iyid amedya γef wanecta ?
8/ Isem yeţţili d ilelli mi ara :
a/ Isem yezwar amyag/The noun pecedes the verb : Efk-d amedya? b/ Tazelγa ”d” n tilawt tezwar isem/The particle “d” of reality precedes the noun : Efk-d amedya ?
c/ Tanzeγt “s” n tnila tezwar isem/The preposition “s” of direction precedes the noun : Efk-d amedya ? d/ Asmi ara yili yisem d asemmad/When the noun is a complement : Efk-d amedya ?
9/ Isem yeţţili d amaruz mi ara :
a/ Amyag yezwar isem/The verb pecedes the noun : Efk-d amedya? b/ Isem yezwar isem/The noun pecedes the noun : Efk-d amedya ?
c/ Tanzeγt tezwar isem/The preposition pecedes the noun :
Efk-d amedya ?
d/ Amḍan yezwar isem/The number pecedes the noun : Efk-d
amedya ?
e/ Amqim Ameskan yezwar isem/The demonstrative pronoun pecedes the noun : Efk-d amedya ?
III/ ALAΓMU WIS KRAD/THIRD EXERCISE
1/ Llan kra n yismawen ur ţbeddilen ara, γur-sen yiwet talγa ama deg waddad ilelli ama deg waddad amaruz : Efk-iyi-d semmus (5) n yismawen I yellan akka-agi ? Efk-iyi-d daγen semmus tefyirin i deg ad tesxedmeḍ ismawen-agi ?
2/ Ismawen imalayen ur nbeddu-yara s teγri ur γur-sen ara amaruz : Efk-iyi-d sin yismawen imalayen i yeqnen ar tamawt-agi ? Efk-iyi-d daγen snat tefyirin i deg ad tesxedmeḍ ismawen-agi ?
3/ Ismawen untiyen ur nbeddu-yara s “t” ur γur-sen ara amaruz : Efk-iyi-d sin yismawen untiyen i yeqnen ar tamawt-agi ? Efk-iyi-d daγen snat tefyirin i deg ad tesxedmeḍ ismawen-agi ?
Amawal/Dictionary
Addad = state/état (Addaden = states/états) Addad amaruz = state of annexation/état d'annexion Addad ilelli = free state/état libre Akmam = concrete/concret Amadwan = abstract/abstrait Amagrad = initial vowel/voyelle initiale Amalay = masculine/masculin Amaẓlay = proper/propre Amdan = person/personne Amḍan = number/nombre Amqim = pronoun/pronom Amqim ameskan = demonstrative pronoun/pronom démonstratif Asemmad = complement/complément Axut/Aγersiw = animal/animal Imγi = plant/plante Unti = feminine/féminin Asget = plural/pluriel Asuf = singular/singulier Tajeṛṛumt = grammar/grammaire Taγawsa = thing/chose Talγa = form/forme Tasureft = exception/exception (Tisuraf = exceptions/exceptions) Tanzeγt = preposition/préposition Tazelγa = particle/particule