Language/Bulgarian/Grammar/Adjectives/az
Հայերէն
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş
Bulgar dilində sifətlər, ifadələrin gözəlliyini artıran və daha ətraflı mənalar təqdim edən vacib bir hissədir. Sifətlər, isimləri təsvir edərək, onların keyfiyyətlərini, vəziyyətlərini və ya xüsusiyyətlərini izah edir. Bu dərsdə biz, bulqar dilində sifətlərin deklinasiyasını öyrənəcəyik və onları sadə cümlələrdə necə istifadə edəcəyimizi öyrənəcəyik. Həmçinin, sifətlərin cins, sayı və hal ilə necə uyğunlaşdığını da öyrənəcəyik.
Bu dərs, "Tam 0-dan A1 Bulqar Dili Kursu" adlı daha geniş bir kursun bir hissəsidir. Kursumuzun müvafiq hissələrindən biri olan bu dərs, sizə bulqar dilindəki sifətlərin istifadəsi ilə bağlı ətraflı biliklər verəcək. İndi dərsimizin strukturu ilə tanış olaq:
Sifətlərin Tərifi
Sifətlər, isimləri təsvir edən sözlərdir. Onlar, isimlərin xüsusiyyətlərini, vəziyyətlərini, rənglərini, ölçülərini və s. ifadə edir. Məsələn:
- Gözəl çiçək
- Böyük ev
- Qırmızı alma
Sifətlərin Deklinasiyası
Bulqar dilində sifətlər, isimlərin cinsinə (kişi, qadın, neytral), sayına (tək, cəm) və halına (nominativ, akuzativ, genitiv, dativ) uyğunlaşmalıdır. Gəlin, bu uyğunlaşmanın necə baş verdiyini anlamaq üçün bir neçə nümunəyə baxaq.
Cins və Say
Sifətlər, isimlərin cinsinə və sayına uyğun olaraq dəyişir. Aşağıda cins və say faktoruna görə sifətlərin dəyişikliyini görəcəksiniz:
| Sifət | Cins (Kişi) | Cins (Qadın) | Cins (Neytral) | Cəm |
|---|---|---|---|---|
| Gözəl | Gözəl | Gözəl | Gözəl | Gözəl |
| Böyük | Böyük | Böyük | Böyük | Böyük |
| Qırmızı | Qırmızı | Qırmızı | Qırmızı | Qırmızı |
| Kiçik | Kiçik | Kiçik | Kiçik | Kiçik |
Sifətlərin Halı
Sifətlərin halı, isimlərin halı ilə uyğunlaşdırılmalıdır. Aşağıda sifətlərin müxtəlif hallarda necə dəyişikliyə uğradığını görəcəksiniz:
| Sifət | Nominativ | Akuzativ | Genitiv | Dativ |
|---|---|---|---|---|
| Gözəl | Gözəl | Gözəl | Gözələ | Gözəl |
| Böyük | Böyük | Böyük | Böyüğə | Böyük |
| Qırmızı | Qırmızı | Qırmızı | Qırmızıya | Qırmızı |
| Kiçik | Kiçik | Kiçik | Kiçikə | Kiçik |
Sifətlərin İstifadəsi
Sifətləri cümlələrdə düzgün istifadə etmək, dilin gözəl bir hissəsidir. Onları isimlərlə birləşdirərək, cümlələrdə təsvir etmə funksiyasını yerinə yetirirlər. Məsələn:
- "Gözəl çiçək açdı."
- "Böyük evdə yaşayırıq."
- "Qırmızı alma çox dadlıdır."
Misal Cümlələr
Sifətlərin istifadəsinə dair daha çox nümunə təqdim edirik:
| Bulgarian | Pronunciation | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| Красив цвете | Krasiv tsvete | Gözəl çiçək |
| Голям дом | Goliam dom | Böyük ev |
| Червена ябълка | Chervenaya yabŭlka | Qırmızı alma |
| Малък човек | Malŭk chovek | Kiçik adam |
| Щастлив ден | Shchastliv den | Şad gün |
| Синя кола | Sinya kola | Mavi maşın |
| Бял сняг | Byal sňag | Ağ qar |
| Зелена трева | Zelena treva | Yaşıl ot |
| Черен котка | Chern kotka | Qara pişik |
| Топла супа | Topla supa | İsti şorba |
Məşq Bölməsi
İndi siz, öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bir neçə məşq edəcəksiniz. Aşağıda 10 məşq təqdim olunur:
Məşq 1
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
1. ________ (gözəl) çiçək açdı.
2. ________ (böyük) evdə yaşayırıq.
3. ________ (qırmızı) alma çox dadlıdır.
Məşq 2
Aşağıdakı sifətlərin cinsini və sayını müəyyən edin:
1. Gözəl
2. Böyük
3. Qırmızı
Məşq 3
Aşağıdakı cümlələri düzgün hal ilə tamamlayın:
1. Искам ________ (красив) цвете.
2. Тя има ________ (голям) дом.
3. Той яде ________ (червен) ябълка.
Məşq 4
Aşağıdakı cümlələrdəki sifətləri doğru hala uyğunlaşdırın:
1. Тази ________ (синя) кола е моя.
2. Аз видях ________ (черен) котка.
3. Тя купи ________ (малък) дом.
Məşq 5
Cümlələri yaradın:
1. "Gözəl çiçək" ifadəsini istifadə edərək cümlə yaradın.
2. "Böyük ev" ifadəsini istifadə edərək cümlə yaradın.
Məşq 6
Aşağıdakı sifətlərin cinsini uyğunlaşdırın:
1. ________ (gözəl) qız
2. ________ (böyük) oğlan
3. ________ (qırmızı) kitab
Məşq 7
Hər bir sifət üçün bir cümlə yazın:
1. Kiçik
2. Şirin
3. İsti
Məşq 8
Aşağıdakı cümlələri tərsinə çevirin:
1. Синя кола
2. Красив цвете
3. Голям дом
Məşq 9
Fikirlərinizi aşağıdakı cümlədə tamamlayın:
1. Mənim ________ (xüsusi) dostum var.
2. Bugünkü hava ________ (gözəl)dir.
Məşq 10
Aşağıdakı sifətlərin cinsini müəyyən edin:
1. Təmiz
2. Yavaş
3. Tez
Həllər
Hər bir məşq üçün düzgün cavabları təqdim edirik:
Məşq 1
1. Gözəl
2. Böyük
3. Qırmızı
Məşq 2
1. Kişi
2. Kişi
3. Kişi
Məşq 3
1. Красив
2. Голям
3. Червен
Məşq 4
1. Синя
2. Черен
3. Малък
Məşq 5
1. "Gözəl çiçək açdı."
2. "Böyük evdə yaşayırıq."
Məşq 6
1. Gözəl qız
2. Böyük oğlan
3. Qırmızı kitab
Məşq 7
1. Kiçik - "Kiçik evdə yaşayırıq."
2. Şirin - "Şirin tort çox dadlıdır."
3. İsti - "İsti çay içmək istəyirəm."
Məşq 8
1. Колата синя
2. Цветето красив
3. Домът голям
Məşq 9
1. Mənim xüsusi dostum var.
2. Bugünkü hava gözəldir.
Məşq 10
1. Təmiz - Qadın
2. Yavaş - Kişi
3. Tez - Kişi