Language/Bulgarian/Grammar/Gender/az
Հայերէն
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş
Bulgar dilində isimlərin cinsi, dilin strukturu və istifadəsi üçün çox önəmlidir. Cins, isimlərin necə istifadə olunduğuna, cümlələrdəki yerinə və digər isimlərlə olan əlaqələrinə təsir göstərir. Bu dərsdə məqsədimiz, bulgar dilində isimlərin cinsini öyrənməkdir. Dərsimizdə, isimlərin cinsini müəyyənləşdirmək üçün bir neçə qayda və nümunə təqdim edəcəyik. Həmçinin, bu bilikləri praktiki tapşırıqlarla möhkəmləndirəcəyik.
Cins Nədir?
Cins, adətən, isimlərin kişi, qadın və ya neytral olduğunu göstərir. Bulgar dilində üç əsas cins var:
- Kişi cinsi
- Qadın cinsi
- Neytral cins
Bu cinslərin hər biri, isimlərin bir-biri ilə uyğunluğuna və cümlənin mənasına təsir edir.
Kişi Cinsi
Kişi cinsi isimlər, adətən, canlı varlıqları və ya kişiləri ifadə edir. Məsələn:
| Bulgarian | Pronunciation | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| мъж | mɯʒ | kişi |
| баща | baʃta | ata |
| учител | uˈt͡ʃitel | müəllim |
| герой | ɡeˈroɪ | qəhrəman |
Qadın Cinsi
Qadın cinsi isimlər, adətən, qadın varlıqları və ya qadınları ifadə edir. Məsələn:
| Bulgarian | Pronunciation | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| жена | ʒeˈna | qadın |
| майка | ˈmaɪka | ana |
| учителка | uˈt͡ʃitelka | müəllimə |
| героиня | ɡeɾoˈinʲa | qəhrəmanə |
Neytral Cins
Neytral cins isimlər, adətən, canlı olmayan varlıqları və ya anlayışları ifadə edir. Məsələn:
| Bulgarian | Pronunciation | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| дете | dɛˈtɛ | uşaq |
| слънце | ˈsɫɯnt͡sɛ | günəş |
| дърво | ˈdɾɤvo | ağac |
| море | moˈrɛ | dəniz |
Cinsin Müəyyənləşdirilməsi
Bulgar dilində isimlərin cinsini müəyyənləşdirmək üçün bir neçə qayda mövcuddur. Bu qaydalar, adətən, isimlərin sonluqlarına görə müəyyən edilir.
Kişi Cinsi Qaydaları
Kişi cinsi isimlərin sonluqları adətən -а, -я, -ка kimi olur. Məsələn:
- мъж (kişi)
- баща (ata)
Qadın Cinsi Qaydaları
Qadın cinsi isimlərin sonluqları adətən -а, -я, -ка ilə bitir. Məsələn:
- жена (qadın)
- учителка (müəllimə)
Neytral Cins Qaydaları
Neytral cins isimlərin sonluqları adətən -о, -е ilə bitir. Məsələn:
- дете (uşaq)
- море (dəniz)
İsimlərin Cinsini Mükəmməl Anlamaq Üçün Nümunələr
İndi sizə bulgar dilində isimlərin cinsini təsdiq edən 20 əlavə nümunə təqdim edirik.
| Bulgarian | Pronunciation | North Azerbaijani |
|---|---|---|
| брат | brat | qardaş |
| сестра | sesˈtra | bacı |
| учител | uˈt͡ʃitel | müəllim |
| учителка | uˈt͡ʃitelka | müəllimə |
| котка | ˈkɔtka | pişik |
| куче | ˈkuʧɛ | it |
| храна | xraˈna | ərzaq |
| къща | ˈkɤʃta | ev |
| сърце | sɤrˈt͡sɛ | ürək |
| работа | raˈbɔta | iş |
| море | moˈrɛ | dəniz |
| небе | nɛˈbɛ | göy |
| звезда | zʲvɛˈzda | ulduz |
| вятър | ˈvjatur | külək |
| светлина | svɛtˈlinɐ | işıq |
| дърво | ˈdɾɤvo | ağac |
| път | pɤt | yol |
| хиена | xiˈɛna | hiyena |
| сокол | soˈkɔl | şahin |
| змея | zmeˈja | ilan |
Praktik Tapşırıqlar
İndi isə, öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bəzi tapşırıqlar təqdim edirik. Bu tapşırıqları yerinə yetirərək, bulgar dilində isimlərin cinsini daha yaxşı öyrənəcəksiniz.
1. Aşağıdakı isimlərin cinsini müəyyənləşdirin:
- дете
- мъж
- книга
- море
- учителка
2. Aşağıdakı cümlələri tamamlayın, adların cinsinə uyğun olan formaları seçin:
- _____ (muj) gülməsi çox gözəldir.
- _____ (žena) işə gedir.
- _____ (dərvo) yaşıldır.
- _____ (учител) mühazirəni verir.
- _____ (сестра) mənim yanımda.
3. Aşağıdakı isimləri kişi, qadın və neytral cinsə ayırın:
- учителка
- море
- майка
- мъж
- дете
4. Hər bir isim üçün bir cümlə yazın:
- котка
- работа
- звезда
- куче
- сърце
5. Aşağıdakı cümlələri düzəldin, cins uyğunsuzluqlarını düzəldin:
- Звездата е красива мъж.
- Кучето е моята сестра.
- Дървото е голямо дете.
- Учителката е нашият брат.
- Море е синьо небе.
Cavablar
1.
- дете - neytral
- мъж - kişi
- книга - qadın
- море - neytral
- учителка - qadın
2.
- Kişi gülməsi çox gözəldir.
- Qadın işə gedir.
- Neytral yaşıldır.
- Kişi mühazirəni verir.
- Qadın mənim yanımda.
3.
- Кişi: мъж
- Qadın: учителка, майка, сестра
- Neytral: дете, море
4.
- Котка: Мəni pişiklərlə oynamağı sevirəm.
- İş: İşim çox maraqlıdır.
- Ulduz: Gecə ulduzlar parlayır.
- İt: İtləri çox sevirəm.
- Ürək: Ürəyi sağlam saxlamaq önəmlidir.
5.
- Звездата е красива жена.
- Кучето е моята сестра. (Düzgün cümlə)
- Дървото е голямо.
- Учителката е нашата сестra.
- Море е синьо.
Bu dərs vasitəsilə bulgar dilində isimlərin cinsini öyrənmək və tətbiq etmək bacarığını inkişaf etdirdiniz. Unutmayın ki, davamlı praktika ilə biliklərinizi daha da möhkəmləndirəcəksiniz.