Language/Bulgarian/Grammar/Vowels/az
Հայերէն
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Giriş
Bolqar dilində ünlülər, yəni samitlərdən fərqli olaraq, sözlərin tələffüzündə və mənasında çox önəmli rol oynayır. Onlar, dilin melodiyasını, ritmini və hissini formalaşdırır. Bu dərsdə, Bolqar dilindəki ünlülərin müxtəlif səslərini anlayaraq, ayırd etməyi öyrənəcəyik. Ünlülərin düzgün tələffüzü, danışıq qabiliyyətinizi artıracaq və başqaları ilə daha səmərəli ünsiyyət qurmağınıza kömək edəcək.
Bolqar Ünlüləri Nədir?
Bolqar dilində 6 əsas ünlü var: a, e, i, o, u, y. Hər biri özünəməxsus tələffüzə malikdir. Bu ünlülər, sözlərin mənasını dəyişdirə bilər. Məsələn, "pata" (balıq) və "pate" (yemək) sözlərindəki ünlü fərqləri, iki tamamilə fərqli mənaları ortaya qoyur.
Bolqar Ünlülərinin Tələffüzü
Bolqar dilindəki ünlülərin tələffüzü ilə tanış olaq. Aşağıdakı cədvəl, hər bir ünlünün tələffüzü və onun Azərbaycan dilindəki qarşılığını nümayiş etdirir.
| Bolqar | Tələffüz | Şimali Azərbaycan |
|---|---|---|
| а | [a] | a |
| е | [ɛ] | e |
| и | [i] | i |
| о | [o] | o |
| у | [u] | u |
| y | [ɨ] | y |
Ünlülərin Fərqləri
Fərqli ünlülərin tələffüzündəki incəlikləri başa düşmək, Bolqar dilində ünsiyyətin əsasını təşkil edir. Hər bir ünlü, sözün ahəngini dəyişdirə və ifadə tərzini formalaşdıra bilər. Aşağıda, Bolqar dilindəki ünlülərin tələffüzünü göstərən 20 nümunə təqdim edilir.
| Bolqar | Tələffüz | Şimali Azərbaycan |
|---|---|---|
| мама | [ˈmamɐ] | mama |
| тате | [ˈtɐtɛ] | ata |
| пиле | [ˈpilɛ] | toyuq |
| кола | [ˈkola] | kola |
| риба | [ˈribɐ] | balıq |
| дупе | [ˈdupɛ] | arxa |
| мляко | [ˈmljɐko] | süd |
| сърце | [sɤrˈt͡sɛ] | ürək |
| звезда | [zvɪˈzda] | ulduz |
| стая | [ˈstajɐ] | otaq |
| пясък | [ˈpjasɨk] | qum |
| хляб | [ˈxlʲap] | çörək |
| вода | [ˈvɔdɐ] | su |
| любо | [ˈljubɔ] | sevgi |
| сън | [sɤn] | yuxu |
| луна | [ˈlunɐ] | ay |
| цвете | [ˈtsvɛtɛ] | çiçək |
| корен | [ˈkɔrɛn] | kök |
| светлина | [svɛtˈlinɐ] | işıq |
| стена | [ˈstɛnɐ] | divar |
Ünlü Dəyişiklikləri
Bolqar dilində, ünlülərin dəyişiklikləri də əhəmiyyətlidir. Məsələn, "к'от" (pişik) və "кот" (kedi) sözləri, ünlü dəyişməsi ilə fərqlənir. Bu səbəbdən, ünlülərin dəyişikliklərini öyrənmək, dilin mənasını tam başa düşmək üçün vacibdir.
Praktik Tapşırıqlar
İndi, öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bir neçə tapşırıq təqdim edirik. Bu tapşırıqlar, sizə ünlüləri tanımağa, tələffüz etməyə və başqaları ilə ünsiyyət qurmağa kömək edəcək.
1. Aşağıdakı sözləri tələffüz edin və onların mənalarını qeyd edin:
- мама
- риба
- звезда
2. Aşağıdakı cədvəldəki ünlüləri tapın və Bolqar dilindəki müvafiq sözləri yazın:
- a
- e
- o
3. Bolqar dilindəki aşağıdakı cümlələri tələffüz edin:
- Аз съм учител. (Mən müəlliməm.)
- Ти как се казваш? (Sənin adın nədir?)
4. Aşağıdakı sözlərin mənalarını tapın və düzgün tələffüz edin:
- хляб
- стая
- луна
5. Bu cümlədəki ünlüləri ayırın: "Птиците пеят." (Quşlar oxuyur.)
6. Aşağıdakı sözlərin tələffüzünü düzgün yazın:
- кола
- дупе
- вода
7. Bolqar dilindəki 10 ünlü söz yazın və onların tələffüzünü qeyd edin.
8. Aşağıdakı cümləni düzgün tələffüz edin: "Това е моят дом." (Bu, mənim evimdir.)
9. Bolqar dilindəki 5 cümləni tələffüz edin və onların mənalarını qeyd edin.
10. Aşağıdakı sözləri oxuyun və onların mənalarını yazın:
- сърце
- любо
- цвете
Cavablar
1. mama - ana; riba - balıq; zvyezda - ulduz.
2. a - мама; e - риба; o - звезда.
3. Tələffüzlər: Аз съм учител. - [az sɤm uˈt͡siːtɛl]; Ти как се казваш? - [ti kɑk sɛ ˈkɑzvɐʃ].
4. хляб - çörək; стая - otaq; луна - ay.
5. Птиците - ünlü; пеят - ünlü.
6. кола - [ˈkola]; дупе - [ˈdupɛ]; вода - [ˈvɔdɐ].
7. 1. мама - [ˈmamɐ]; 2. риба - [ˈribɐ]; 3. звезда - [zvɪˈzda]; 4. стая - [ˈstajɐ]; 5. хляб - [ˈxlʲap]; 6. вода - [ˈvɔdɐ]; 7. луна - [ˈlunɐ]; 8. любо - [ˈljubɔ]; 9. цвете - [ˈtsvɛtɛ]; 10. корен - [ˈkɔrɛn].
8. Tələffüz: [tɔˈva ɛ ˈmɔjɐt dɔm].
9. Cümlələr: 1. Аз съм учител. - [az sɤm uˈt͡siːtɛl] - Mən müəlliməm. 2. Ти как се казваш? - [ti kɑk sɛ ˈkɑzvɐʃ] - Sənin adın nədir? 3. Слънцето грее. - [ˈslɤnt͡sɛtɔ ˈɡrɛɛ] - Günəş parlayır. 4. Обичам да чета. - [ˈobit͡ʃam dɐ t͡ʃɛˈtɑ] - Oxumağı sevirəm. 5. Времето е хубаво. - [ˈvrɛmɛtɔ ɛ ˈxuːbɐvɔ] - Hava gözəldir.
10. Tələffüzlər: сърце - [sɤrˈt͡sɛ]; любо - [ˈljubɔ]; цвете - [ˈtsvɛtɛ].