Language/Hebrew/Grammar/Pronouns/kk
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
العربية القياسية
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Кіріспе
Иврит тілінің грамматикасында есімдіктердің маңызы зор. Есімдіктер – сөйлемдерде заттар мен адамдарды ауыстыратын, олардың атын атамай-ақ олар туралы ақпарат беретін сөздер. Бұл бізге сөйлегенде немесе жазағанда қайталануды болдырмауға, сөйлемдерімізді жеңілдетуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, есімдіктерді дұрыс қолдану – иврит тілін меңгерудегі негізгі қадамдардың бірі. Бүгінгі сабақта біз ивриттегі есімдіктерді, олардың қалай қолданылатынын және сөйлемдерде қалай жұмыс істейтінін қарастырамыз.
Есімдіктердің түрлері
Иврит тілінде есімдіктер бірнеше түрге бөлінеді. Олардың арасында:
- Жеке есімдіктер
- Көптік есімдіктер
- Иелі есімдіктер
- Көрсеткіш есімдіктер
Жеке есімдіктер
Жеке есімдіктер – бұл адамдарды немесе заттарды атайтын сөздер. Ивритте барлық жеке есімдіктердің формалары бар. Төменде жеке есімдіктердің кестесі:
| Hebrew | Pronunciation | Kazakh |
|---|---|---|
| אני | ani | мен |
| אתה | ata | сен (ер) |
| את | at | сен (әйел) |
| הוא | hu | ол (ер) |
| היא | hi | ол (әйел) |
| אנחנו | anachnu | біз |
| אתם | atem | сіздер (ер) |
| אתן | aten | сіздер (әйел) |
| הם | hem | олар (ер) |
| הן | hen | олар (әйел) |
Көптік есімдіктер
Көптік есімдіктер – бір немесе бірнеше заттарды немесе адамдарды білдіреді. Олардың формалары да әртүрлі. Төменде бірнеше мысал:
| Hebrew | Pronunciation | Kazakh |
|---|---|---|
| אנחנו | anachnu | біз |
| אתם | atem | сіздер (ер) |
| אתן | aten | сіздер (әйел) |
| הם | hem | олар (ер) |
| הן | hen | олар (әйел) |
Иелі есімдіктер
Иелі есімдіктер – заттың немесе адамның кімге тиесілі екенін көрсетеді. Олардың формалары ивритте нақты. Мысалдарды қарастырайық:
| Hebrew | Pronunciation | Kazakh |
|---|---|---|
| שלי | sheli | менің |
| שלך | shelcha | сенің (ер) |
| שלך | shelach | сенің (әйел) |
| שלו | shelov | оның (ер) |
| שלה | shela | оның (әйел) |
| שלנו | shelanu | біздің |
| שלכם | shelachem | сіздердің (ер) |
| שלכם | shelachen | сіздердің (әйел) |
| שלהם | shelhem | олардың (ер) |
| שלהן | shelhen | олардың (әйел) |
Көрсеткіш есімдіктер
Көрсеткіш есімдіктер – белгілі бір заттар мен адамдарды көрсету үшін қолданылады. Мысал:
| Hebrew | Pronunciation | Kazakh |
|---|---|---|
| זה | ze | бұл (ер) |
| זו | zo | бұл (әйел) |
| אלה | ele | бұл (көп) |
| ההוא | hahu | ол (ер, алыста) |
| ההיא | hahi | ол (әйел, алыста) |
Есімдіктерді сөйлемдерде қолдану
Есімдіктер сөйлемдерде әртүрлі рөлдер атқарады. Дұрыс қолдану үшін, оларды сөйлемдердің құрылымында қалай пайдалану керектігін білу маңызды. Төменде бірнеше мысал:
| Hebrew | Pronunciation | Kazakh |
|---|---|---|
| אני אוהב את הספר | ani ohev et hasefer | Мен кітапты жақсы көремін. |
| אתה תלמיד טוב | ata talmid tov | Сен жақсы оқушысың. |
| היא רוקדת יפה | hi rokedet yafe | Ол әдемі би билейді. |
| אנחנו נוסעים לישראל | anachnu nos'im le'Yisrael | Біз Израильге сапар шегеміз. |
| הם עובדים קשה | hem ovdim kashe | Олар ауыр жұмыс істейді. |
Практика мен жаттығулар
Енді біз алған білімімізді практикада қолдануға көшеміз. Төменде бірнеше жаттығулар бар:
Жаттығу 1: Есімдіктерді толықтыру
Сөйлемдерді толықтырыңыз:
1. _____ (мен) אוהב את החתול.
2. _____ (сен - әйел) הולכת לבית ספר.
3. _____ (ол - ер) משחק כדורגל.
4. _____ (біз) אוהבים את המוזיקה.
5. _____ (сіздер - әйел) רואות את הסרט.
Жаттығу 2: Есімдіктерді сәйкестендіру
Төмендегі сөздерді сәйкес есімдіктермен сәйкестендіріңіз:
1. שלי -
2. אתם -
3. הם -
4. היא -
5. זה -
Жаттығу 3: Сөйлемдерді аудару
Төмендегі сөйлемдерді ивритке аударыңыз:
1. Менің үйім.
2. Сіздің катыңыз (әйел).
3. Ол (әйел) жақсы ән айтады.
4. Біз көп жұмыс істейміз.
5. Олар (ер) мектепте.
Жаттығу 4: Жазу жаттығулары
Келесі сөйлемдерді жазыңыз:
1. Менің атым ...
2. Сіздің достарыңыз ...
3. Олар (әйел) ...
Жаттығу 5: Сұрақтар қою
Сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Сіздің атыңыз кім?
2. Ол (ер) қайда бара жатыр?
3. Біз не істейміз?
Жаттығу 6: Көптік есімдіктер
Келесі сөйлемдерді көптік есімдіктермен толықтырыңыз:
1. _____ (біз) אוהבים את השוקולד.
2. _____ (сіздер - ер) הולכים לבית קפה.
3. _____ (олар - әйел) רוצות להיפגש.
Жаттығу 7: Иелі есімдіктер
Төмендегі сөйлемдерді иелі есімдіктермен толықтырыңыз:
1. זה _____ (менің) ספר.
2. זו _____ (сенің - әйел) תרמיל.
3. הם _____ (олардың) מחשבים.
Жаттығу 8: Көрсеткіш есімдіктер
Сөйлемдерге көрсеткіш есімдіктерді қойыңыз:
1. _____ (бұл - әйел) יפה.
2. _____ (ол - ер, алыста) נמצא שם.
3. _____ (бұл - көп) עוגות טעימות.
Жаттығу 9: Сөйлемдерді толықтыру
Сөйлемдерді есімдіктермен толықтырыңыз:
1. _____ (мен) רוצה לאכול.
2. _____ (сен - ер) מדבר יפה.
3. _____ (ол - әйел) לומדת הרבה.
Жаттығу 10: Сұрақтарға жауап беру
Сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Сіздің досыңыз кім?
2. Ол (әйел) қайда барады?
3. Біз не жейміз?
Шешімдер
Жаттығу 1
1. אני
2. את
3. הוא
4. אנחנו
5. אתם
Жаттығу 2
1. שלי
2. אתם
3. הם
4. היא
5. זה
Жаттығу 3
1. הבית שלי
2. שלך
3. היא שרה יפה.
4. אנחנו עובדים הרבה.
5. הם בבית ספר.
Жаттығу 4
1. Менің атым ...
2. Сіздің достарыңыз ...
3. Олар (әйел) ...
Жаттығу 5
1. Менің атым ...
2. Ол (ер) ...
3. Біз ...
Жаттығу 6
1. Біз шоколадты жақсы көреміз.
2. Сіздер (ер) кафе барудасыңыз.
3. Олар (әйел) кездесуді қалайды.
Жаттығу 7
1. זה ספר שלי.
2. זו התרמיל שלך.
3. הם מחשבים שלהם.
Жаттығу 8
1. זו יפה.
2. ההוא נמצא שם.
3. אלה עוגות טעימות.
Жаттығу 9
1. Мен тамақтанғым келеді.
2. Сен (ер) әдемі сөйлесесің.
3. Ол (әйел) көп оқиды.
Жаттығу 10
1. Сенің досың кім?
2. Ол (әйел) қайда барады?
3. Біз не жейміз?