Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Infinitives/kk

Серб → Грамматика → 0-ден A1-ге дейінгі курс → Етістіктер: Тұйық форма

Сәлем, құрметті студенттер! Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы — серб тіліндегі етістіктердің тұйық формасы. Бұл тақырып серб тілінің грамматикасында өте маңызды, себебі етістіктер - сөйлемнің негізі болып табылады. Тұйық форма — етістіктің негізгі түрі, оны біз басқа етістік формаларына (мысалы, болашақ немесе өткен уақыт) ауыстыру үшін қолданамыз.

Сабақтың құрылымы келесідей болады:

1. Тұйық форманың анықтамасы

2. Тұйық форманың қалай жасалатыны

3. Тұйық форманың қолдану мысалдары

4. Тұйық формамен байланысты жаттығулар

Тұйық форманың анықтамасы

Тұйық форма — бұл етістіктің негізгі формасы, ол іс-әрекетті немесе жағдайды білдіреді, бірақ субъектіні (орындаушыны) көрсетпейді. Мысалы, "жүгіру" деген тұйық формасы, бірақ "мен жүгіремін" деген сияқты емес. Біз тұйық форманы іс-әрекетті білдіру үшін, сондай-ақ түрлі грамматикалық формаларды жасау үшін қолданамыз.

Тұйық форманың қалай жасалатыны

Серб тілінде етістіктердің тұйық формасы үш негізгі топқа бөлінеді:

1. Топ 1: -ати, -ити, -ети

2. Топ 2: -овати

3. Топ 3: -ити

Төменде әр топтың мысалдарын келтіреміз:

Топ	Серб	Басқа	Казах
1	писати	[пісати]	жазу
1	трчати	[трачати]	жүгіру
1	читати	[читати]	оқу
2	радити	[радити]	жұмыс істеу
2	говарати	[говарати]	сөйлесу
3	певати	[певати]	ән айту
3	играти	[играти]	ойнау

Тұйық форманың қолдану мысалдары

Тұйық форма серб тілінде түрлі контекстерде қолданылады. Мысалы, егер біз "жазу" дегенді қолдансақ, біз "жазу" формасымен әрекетті білдіреміз, бірақ кімнің жазатынын көрсетпейміз. Төменде тұйық форманың қолдану мысалдарын келтіреміз:

Серб	Дыбыстық транскрипция	Қазақ
да читам	[да читам]	мен оқимын
да пишем	[да пишем]	мен жазамын
да играм	[да играм]	мен ойнаймын
да трчим	[да трчим]	мен жүгіремін

Тұйық форма мен етістіктердің байланысы

Етістіктердің тұйық формасы басқа етістік формаларын жасау үшін негіз болып табылады. Мысалы, "жазу" формасын қолдана отырып, біз "мен жазамын" немесе "мен жаздым" деп айтуымыз мүмкін. Тұйық форма — грамматика негіздерінің бірі.

Жаттығулар

Енді сіздер тұйық форманы түсінгеніңізді тексеру үшін бірнеше жаттығуларды орындап көрейік:

1. Төмендегі етістіктерді тұйық формаға айналдырыңыз:

• Оқу

• Жүзу

• Сөйлесу

• Жазу

Шешімдері:

• оқу → читати

• жүзу → пливати

• сөйлесу → говорити

• жазу → писати

2. Тұйық форманы қолдана отырып, сөйлемдер құрастырыңыз:

• Мен __ (жазу) кітап

• Ол __ (сөйлесу) достарымен

• Біз __ (жүгіру) паркте

Шешімдері:

• Мен жазамын кітап

• Ол сөйлеседі достарымен

• Біз жүгіреміз паркте

3. Төмендегі ұсыныстарды аяқтаңыз:

• Мен __ (жаттығу) спорт залында.

• Олар __ (жазу) хат.

• Сен __ (оқу) қызықты кітап.

Шешімдері:

• Мен жаттығамын спорт залында.

• Олар жазады хат.

• Сен оқисың қызықты кітап.

4. Тұйық форманы анықтаңыз:

• жүгіріп

• сөйлесетін

• жазады

Шешімдері:

• жүгіріп → трчати

• сөйлесетін → говорити

• жазады → писати

5. Тұйық форманы табыңыз:

• Қайсысы тұйық форма: "жазамын" немесе "жазу"?

Шешімі:

• "жазу" — тұйық форма.

Қорытынды

Бүгінгі сабақта серб тіліндегі етістіктердің тұйық формасын зерттедік. Оны қалай жасау керектігін, қалай қолдану керектігін, және жаттығулар арқылы оны тәжірибеде қалай қолдану керектігін білдік. Енді сіздер серб тілінде етістіктердің тұйық формасын пайдалану үшін қажетті білімдерді меңгердіңіздер.

Сіздерге серб тілін үйрену жолында сәттілік тілеймін!

Serbian Course - A1-ға дейінгі 0

• Курстық танымдық

  ---

Серб тілінің грамматикасына кірісу

• Сөздер: жыныс және сан
• Падалар: Іздеушілік және лақытып
• Мысал құдіреттері: Тұйықтаулар
• Көрсеткіш уақыты: Мысалдар
• Әлдеқашан өткен уақыт: Мысалдар

  ---

Серб тілінің лексикологиясына кірісу

• Саламлау және танису
• Нөмірлер және сан анықтау
• Тағамдар және ішкі ыдыс
• Отбасы және ауқаттар
• Жүгіру және бағыт

  ---

Серб күлііне кірісу

• Дәстүрлі серб музыкасы
• Дінді жазбалар
• Ұлттық танцылар
• Серб кінематографы
• Тағамдар жетілдіруі

  ---

Мысал құдіреттері: Өзінше мысал құдіреттері

• Келесі уақыт: Мысалдар
• Мұғалімделушілер: Салыстыру мен ең артық
• Ұялысы: Мысалдар

  ---

Сауда

• Киімдер мен аксессуарлар
• Дүкен жайлы
• Банк және ақша

  ---

Спорт және демалыс

• Сербияда футбол
• Қысқа мерекелер
• Музыкалық дағдарлар

  ---

Мұғалімделушілер: Жол алдындағы мұғалімделушілер

• Уақыт: Толықтыруға және толықтырусыз
• Уақыт: Көзінен өту командасы

  ---

Жұмыс және профессиялар

• Қаладагы орындар
• Білім және жетістік

  ---

Әдебиет және әңгіме

• Ортағалық серб әдебиеті
• Қазіргі серб сөз мактанушыларының поэзиясы

  ---

Уақыт: Шартты уақыт

• Уақыт: Қатысушылар
• Уақыт: Нәтижелер

  ---

Мәдиә және медиа

• Кино және театр
• Музыка және көркемдер

  ---

Сән және көркем қалайды

• Танымал серб суретшілері
• Қазіргі серб өнері

Басқа сабақтар

• 0-А1 курсы → Грамматика → Сан есім: жыныс мен сан
• 0-А1 Курсы → Грамматика → Атаулар: Жеке Атаулар
• 0-А1 Курстары → Грамматика → Сипаттамалар: Тарымдылық және ең үлкендік
• 0 to A1 Course
• 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Қазіргі уақыттық шақ
• 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Қос көрсеткілер: Әрекеттердің бөліктері
• Курс 0 до A1 → Грамматика → Глаголы: повелительное наклонение
• 0-А1 курсы → Грамматика → Толық иә жалғыз етістіктер: грамматикалық түсінік
• 0-А1 курстары → Грамматика → Өзін-өзіне сөйлеу ережелері
• 0-А1 курстары → Грамматика → Мындай мазмұны: Номинатив және Аккузатив
• Курс 0 до A1 → Грамматика → Глаголы: Будущее время
• 0-А1 курсы → Грамматика → Өткен уақыт: шығармалар