Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Past-Tense/tr





































Giriş
Sırpça dilinde öğrenilecek en önemli konulardan biri de fiillerin zamanlarıdır. Geçmiş zaman, özellikle Sırpça'da sıkça kullanılan bir zaman dilimidir ve iletişimde büyük bir rol oynar. Bu dersimizde geçmiş zaman fiillerinin nasıl kullanıldığını, çekimlerini ve günlük hayatta nasıl yer bulduğunu öğreneceğiz. Hem teorik bilgi hem de pratik uygulamalar ile konuyu pekiştireceğiz. Öğreneceğimiz bu bilgiler, Sırpça konuşma ve yazma becerilerinizi geliştirecek, kendinizi ifade etme yeteneğinizi artıracaktır.
Geçmiş Zaman Nedir?
Geçmiş zaman, bir eylemin geçmişte gerçekleştiğini ifade eder. Sırpça'da geçmiş zaman, eylemin tamamlandığını veya belirli bir zaman diliminde gerçekleştiğini belirtmek için kullanılır. Geçmiş zaman fiilleri, özneye ve fiilin türüne göre değişiklik gösterir.
Geçmiş Zaman Fiil Yapıları
Sırpçada geçmiş zaman fiil çekimleri genellikle iki ana gruba ayrılır: tamamlanmış ve tamamlanmamış fiiller. Tamamlanmış fiiller, eylemin sona erdiğini belirtirken, tamamlanmamış fiiller ise eylemin henüz tamamlanmadığını ya da sürekli bir durumu ifade eder.
Tamamlanmış Fiiller
Tamamlanmış fiiller, geçmişte belirli bir zamanda sona ermiş eylemleri ifade eder. Bu fiiller genellikle "-o" ekini alır. Örneğin: "videti" (görmek) fiilinin geçmiş zaman çekimi "video" (gördü) şeklinde olur.
Tamamlanmamış Fiiller
Tamamlanmamış fiiller, geçmişte devam eden veya sürekli bir durumu ifade eder. Bu fiiller genellikle "-a" ekini alır. Örneğin: "čitati" (okumak) fiilinin geçmiş zaman çekimi "čitao" (okudu) şeklinde olur.
Fiil Çekimleri
Şimdi, geçmiş zaman fiil çekimlerini daha iyi anlamak için bazı örneklerle inceleyelim.
Sırpça | Telaffuz | Türkçe |
---|---|---|
video | ˈvidɛɔ | gördü |
čitao | ˈt͡ʃitɑɔ | okudu |
pisao | ˈpisaɔ | yazdı |
igrao | ˈiɡrɑɔ | oynadı |
kupio | ˈkupiɔ | satın aldı |
slušao | ˈsluʃɑɔ | dinledi |
učio | ˈut͡ʃiɔ | öğrendi |
radio | ˈrɑdiɔ | çalıştı |
putovao | ˈputɔvɑɔ | seyahat etti |
pričao | ˈprit͡ʃɑɔ | konuştu |
Geçmiş Zaman Kullanımı
Geçmiş zaman, günlük hayatta birçok durum için kullanılır. Örneğin, bir olayı anlatırken, bir anıyı paylaşırken veya geçmişteki bir durumu ifade ederken geçmiş zaman kullanılır. Bu kullanım, Sırpça konuşan kişilerle daha akıcı bir iletişim kurmanıza yardımcı olur.
Alıştırmalar
Öğrendiğimiz bilgileri pekiştirmek için aşağıdaki alıştırmaları yapalım.
Alıştırma 1: Fiil Çekimleri
Aşağıdaki fiilleri geçmiş zaman çekimlerine dönüştürün:
1. pisati (yazmak)
2. čitati (okumak)
3. videti (görmek)
4. slušati (dinlemek)
5. igrati (oynamak)
Alıştırma 2: Cümle Tamamlama
Aşağıdaki cümleleri uygun geçmiş zaman fiilleri ile tamamlayın:
1. Ja _____ (ići) u bioskop. (Ben sinemaya gittim.)
2. Ona _____ (gledati) film. (O filmi izledi.)
3. Mi _____ (putovati) u Beograd. (Biz Belgrad’a seyahat ettik.)
4. Ti _____ (učiti) srpski. (Sen Sırpça öğrendin.)
5. Oni _____ (žuriti) na sastanak. (Onlar toplantıya yetiştirdiler.)
Alıştırma 3: Doğru Yanıtı Seçin
Aşağıdaki cümlelerde doğru geçmiş zaman fiilini seçin:
1. On _____ (video / vidi) svoju sestru. (O kız kardeşini gördü.)
2. Mi _____ (čitali / čitali smo) knjigu. (Biz kitabı okuduk.)
3. Ti _____ (slušao / slušaš) muziku. (Sen müziği dinledin.)
4. Ona _____ (igrao / igrala) fudbal. (O futbol oynadı.)
5. Ja _____ (radio / radim) juče. (Ben dün çalıştım.)
Alıştırma 4: Kısa Cümle Yazma
Aşağıdaki fiilleri kullanarak kısa cümleler yazın:
1. kupiti (satın almak)
2. pričati (konuşmak)
3. putovati (seyahat etmek)
4. slušati (dinlemek)
5. gledati (izlemek)
Alıştırma 5: Geçmiş Zaman Soru Cümleleri
Aşağıdaki cümleleri geçmiş zaman soru cümlesine dönüştürün:
1. Ti si učio srpski. (Sen Sırpça öğrendin.)
2. Ona je gledala film. (O filmi izledi.)
3. Mi smo putovali u Beograd. (Biz Belgrad’a seyahat ettik.)
4. On je slušao muziku. (O müziği dinledi.)
5. Ja sam pisao pismo. (Ben mektup yazdım.)
Alıştırma 6: Cümle Oluşturma
Aşağıdaki kelimeleri kullanarak geçmiş zaman cümleleri oluşturun:
1. juče, (gördü)
2. prošli vikend, (okudu)
3. oni, (konuştu)
4. ona, (yazdı)
5. mi, (seyahat ettik)
Alıştırma 7: Fiil Eşleştirme
Aşağıdaki fiilleri geçmiş zaman haliyle eşleştirin:
1. ići - _____
2. pisati - _____
3. čitati - _____
4. slušati - _____
5. igrati - _____
Alıştırma 8: Cümle Analizi
Aşağıdaki cümleleri analiz edin ve özne, yüklem gibi öğeleri belirleyin:
1. Ja sam kupio knjigu. (Ben kitap satın aldım.)
2. Ona je slušala muziku. (O müziği dinledi.)
3. Mi smo putovali u Beograd. (Biz Belgrad’a seyahat ettik.)
4. Ti si video film. (Sen filmi gördün.)
5. Oni su igrali fudbal. (Onlar futbol oynadı.)
Alıştırma 9: Gerçek Olmuş Olaylar
Geçmişte başınıza gelen üç olayı Sırpça geçmiş zaman kullanarak yazın.
Alıştırma 10: Hikaye Yazma
Kısa bir hikaye yazın ve geçmiş zamandaki olayları kullanın. En az üç cümle içermelidir.
Çözümler
Aşağıda, yukarıdaki alıştırmaların çözümleri verilmiştir.
Çözüm 1: Fiil Çekimleri
1. pisao
2. čitao
3. video
4. slušao
5. igrao
Çözüm 2: Cümle Tamamlama
1. Ja sam išao u bioskop.
2. Ona je gledala film.
3. Mi smo putovali u Beograd.
4. Ti si učio srpski.
5. Oni su žurili na sastanak.
Çözüm 3: Doğru Yanıtı Seçin
1. video
2. čitali smo
3. slušaš
4. igrala
5. radio
Çözüm 4: Kısa Cümle Yazma
Örnek Cümleler:
1. Ja sam kupio hleb. (Ben ekmek satın aldım.)
2. Ona je pričala o svojim prijateljima. (O arkadaşlarından bahsetti.)
3. Mi smo putovali prošlog leta. (Biz geçen yaz seyahat ettik.)
4. Ti si slušao pesmu. (Sen şarkıyı dinledin.)
5. Oni su gledali film u bioskopu. (Onlar sinemada film izledi.)
Çözüm 5: Geçmiş Zaman Soru Cümleleri
1. Da li si učio srpski?
2. Da li je gledala film?
3. Da li smo putovali u Beograd?
4. Da li je slušaо muziku?
5. Da li sam pisao pismo?
Çözüm 6: Cümle Oluşturma
Örnek Cümleler:
1. Juče je video svoju prijateljicu. (Dün arkadaşını gördü.)
2. Prošli hafta sonu je čitao knjigu. (Geçen hafta sonu kitap okudu.)
3. Oni su pričali o planovima. (Onlar planlar hakkında konuştular.)
4. Ona je napisala bir mektup. (O bir mektup yazdı.)
5. Mi smo putovali u Crnu Goru. (Biz Karadağ’a seyahat ettik.)
Çözüm 7: Fiil Eşleştirme
1. ići - išao
2. pisati - pisao
3. čitati - čitao
4. slušati - slušao
5. igrati - igrao
Çözüm 8: Cümle Analizi
1. Ja (özne) sam kupio (yüklem) knjigu (nesne).
2. Ona (özne) je slušala (yüklem) muziku (nesne).
3. Mi (özne) smo putovali (yüklem) u Beograd (nesne).
4. Ti (özne) si video (yüklem) film (nesne).
5. Oni (özne) su igrali (yüklem) fudbal (nesne).
Çözüm 9: Gerçek Olmuş Olaylar
Öğrencilerin kendi cevapları.
Çözüm 10: Hikaye Yazma
Öğrencilerin kendi hikayeleri.
diğer dersler
- 0'dan A1 Seviyesine Tamamlama Kursu → Gramer → İsimler: Cinsiyet ve Sayı
- 0 - A1 Dersi → Gramer → Zamirler: Kişisel Zamirler
- 0 to A1 Course
- 0'dan A1'e Kadar Sırpça Kursu → Gramer → Hal: Nominatif ve Akkusatif
- 0'dan A1'e Kursu → Gramer → Fiiller: Şimdiki Zaman