Language/Japanese/Grammar/Verb-Conjugation/kk





































Жапон тілінде етістік түрлендіру — бұл тілді үйренуде ең маңызды аспектілердің бірі. Етістіктердің түрлендірілуі сөйлемдерде іс-әрекет неғұрлым нақты көрініс табу үшін қажет. Бұл сабақта біз қазіргі және өткен шақтағы етістіктерді, сондай-ақ жағымды және жағымсыз формаларын үйренеміз. Етістіктерді дұрыс түрлендіру — жапон тілінде тиімді қарым-қатынас жасау үшін қажетті дағды.
Сабақтың құрылымы:
- Етістік түрлендірудің негіздері
- Қазіргі шақтағы етістіктер
- Өткен шақтағы етістіктер
- Жағымды және жағымсыз формалар
- Мысалдар
- Тапсырмалар
Етістік түрлендірудің негіздері
Жапон тіліндегі етістіктер негізгі үш категорияға бөлінеді: I тип, II тип және ерекше етістіктер. Олар өздерінің түрлендіру ережелерімен ерекшеленеді. I типтегі етістіктер -ru (る) немесе -u (う) дыбыстарымен аяқталады, ал II типтегі етістіктер тек -ru (る) дыбысымен аяқталады.
Қазіргі шақтағы етістіктер
Қазіргі шақтағы етістіктердің жағымды және жағымсыз формаларын қарастырайық.
Жағымды формалар
I типтегі етістіктер үшін -u (う) дыбысын жою керек, одан кейін -imasu (います) қосылады. II типтегі етістіктер үшін -ru (る) дыбысын жою керек, одан кейін -masu (ます) қосылады.
Мысалдар
Жапон | Айтылуы | Қазақша |
---|---|---|
たべる (taberu) | табэру | жеу |
たべます (tabemasu) | табэмацу | жеймін |
のむ (nomu) | номү | ішу |
のみます (nomimasu) | номимасү | ішемін |
かう (kau) | кау | сатып алу |
かいます (kaimasu) | каймасү | сатып аламын |
Өткен шақтағы етістіктер
Өткен шақтағы етістіктердің жағымды формалары -masu (ます) формасын -mashita (ました) формасына ауыстыру арқылы жасалады. Жағымсыз формасы -masen (ません) формасынан -masen deshita (ませんでした) формасына ауысады.
Мысалдар
Жапон | Айтылуы | Қазақша |
---|---|---|
たべました (tabemashita) | табэмащита | жедім |
たべませんでした (tabemasen deshita) | табэмащэн дэшита | жемедім |
のみました (nomimashita) | номимашита | іштім |
のみませんでした (nomimasen deshita) | номимасэн дэшита | ішпедім |
かいました (kaimashita) | каймашита | сатып алдым |
かいませんでした (kaimasen deshita) | каймасэн дэшита | сатып алған жоқпын |
Жағымсыз формалар
Етістіктердің жағымсыз формалары жапон тілінде маңызды рөл атқарады. Жағымсыз форманы жасаудың негізгі ережелері:
- I типтегі етістіктер үшін -u (う) дыбысын жою керек, одан кейін -anai (あない) немесе -masen (ません) қосылады.
- II типтегі етістіктер үшін -ru (る) дыбысын жою керек, одан кейін -nai (ない) немесе -masen (ません) қосылады.
Мысалдар
Жапон | Айтылуы | Қазақша |
---|---|---|
たべない (tabenai) | табэнай | жемеймін |
のまない (nomanai) | номанай | ішпеймін |
かわない (kawanai) | каванай | сатып алмаймын |
Тапсырмалар мен практикалық жаттығулар
Сабақ барысында үйренгендеріңізді бекіту үшін бірнеше тапсырма ұсынамыз.
Тапсырма 1
Төмендегі етістіктерді қазіргі шақтағы жағымды формаға түрлендіріңіз:
1. かう (kau)
2. たべる (taberu)
3. のむ (nomu)
Шешім
1. かいます (kaimasu)
2. たべます (tabemasu)
3. のみます (nomimasu)
Тапсырма 2
Төмендегі етістіктерді өткен шақтағы жағымды формаға түрлендіріңіз:
1. かう (kau)
2. たべる (taberu)
3. のむ (nomu)
Шешім
1. かいました (kaimashita)
2. たべました (tabemashita)
3. のみました (nomimashita)
Тапсырма 3
Төмендегі етістіктерді қазіргі шақтағы жағымсыз формаға түрлендіріңіз:
1. かう (kau)
2. たべる (taberu)
3. のむ (nomu)
Шешім
1. かわない (kawanai)
2. たべない (tabenai)
3. のまない (nomanai)
Тапсырма 4
Төмендегі етістіктерді өткен шақтағы жағымсыз формаға түрлендіріңіз:
1. かう (kau)
2. たべる (taberu)
3. のむ (nomu)
Шешім
1. かいませんでした (kaimasen deshita)
2. たべませんでした (tabemasen deshita)
3. のみませんでした (nomimasen deshita)
Тапсырма 5
Сөйлемдер құрастырыңыз:
1. Жеймін.
2. Сатып аламын.
3. Ішпеймін.
Шешім
1. たべます。(tabemasu)
2. かいます。(kaimasu)
3. のまない。(nomanai)
Тапсырма 6
Төмендегі сөйлемдерді аударыңыз:
1. Мен сатып алдым.
2. Мен жемеймін.
3. Мен ішпедім.
Шешім
1. 私は買いました。(Watashi wa kaimashita.)
2. 私は食べない。(Watashi wa tabenai.)
3. 私は飲みませんでした。(Watashi wa nomimasen deshita.)
Тапсырма 7
Төмендегі етістіктерді қазіргі шақтағы жағымды және жағымсыз формаларда жазыңыз:
1. たべる (taberu)
2. のむ (nomu)
Шешім
| Жағымды форма | Жағымсыз форма |
| - | - |
| たべます (tabemasu) | たべない (tabenai) |
| のみます (nomimasu) | のまない (nomanai) |
Тапсырма 8
Төмендегі етістіктердің өткен шақтағы жағымды формаларын жазыңыз:
1. かう (kau)
2. のむ (nomu)
Шешім
1. かいました (kaimashita)
2. のみました (nomimashita)
Тапсырма 9
Етістіктерді түрлендірудің ережелерін есте сақтаңыз. Жазу барысында етістіктердің түрленуін дұрыс жазыңыз.
Тапсырма 10
Сіз жасаған сөйлемдерді достарыңызбен бөлісіңіз. Олардың пікірін тыңдаңыз.
Басқа сабақтар
- 0 to A1 Course
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Хирагана оқу және жазу
- 0-А1 курстары → Грамматика → Япон тілінің қазіргі тірі
- Complete 0 to A1 Course → Grammar → Particle は and が