Difference between revisions of "Language/Moroccan-arabic/Grammar/Past-Tense/kk"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Moroccan-arabic-Page-Top}} | {{Moroccan-arabic-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Moroccan-arabic/kk|Марокко араб тілі]] </span> → <span cat>[[Language/Moroccan-arabic/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Moroccan-arabic/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Өткен шақ</span></div> | |||
== Кіріспе == | |||
Марокко араб тілі, немесе дарыжа, – бұл әлемдегі ең қызықты және ерекше тілдердің бірі. Бұл тілдің грамматикасы, әсіресе өткен шақ, өте маңызды, себебі ол сізге өткен тәжірибелеріңіз бен оқиғаларыңызды бөлісуге мүмкіндік береді. Бүгін біз өткен шақтағы етістіктердің құрылымына назар аударамыз. Бұл сабақта біз регулярлы етістіктерді қалай конъюгациялауды үйренеміз. Сіздерге 20 мысал, 10 жаттығу, және олардың шешімдері ұсынылады. | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
== | === Өткен шақтың құрылымы === | ||
Өткен шақта регулярлы етістіктердің конъюгациясы өте қарапайым. Марокко араб тілінде өткен шақтағы етістіктердің формалары еркек және әйел жынысына, сондай-ақ көпше және жекеше түрлерге байланысты өзгереді. | |||
==== Етістіктердің конъюгациясы ==== | |||
Өткен шақта регулярлы етістіктердің жекеше және көпше формаларын қарастырайық. | |||
* '''Еркек жекеше''': етістіктің түбіріне "-ت" қосылады. | |||
* '''Әйел жекеше''': етістіктің түбіріне "-ت" қосылады, бірақ соңында "-ت" болады. | |||
* '''Көпше''': етістіктің түбіріне "-وا" қосылады. | |||
Мысал ретінде "жазу" етістігін алайық. | |||
{| class="wikitable" | |||
! Moroccan Arabic !! Pronunciation !! Kazakh | |||
|- | |||
| كَتَبْتَ || katabta || Сен жаздың | |||
|- | |||
| كَتَبَتْ || katabat || Ол (әйел) жазды | |||
|- | |||
| كَتَبُوا || katabu || Олар жазды | |||
|} | |||
=== | === Мысалдар === | ||
Келесі мысалдарда әр түрлі етістіктер өткен шақта қалай конъюгацияланатынын көреміз. | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Moroccan Arabic !! Pronunciation !! Kazakh | |||
|- | |- | ||
| | |||
| أَكَلْتَ || akalta || Сен жедің | |||
|- | |- | ||
| | |||
| أَكَلَتْ || akalat || Ол (әйел) жеді | |||
|- | |||
| أَكَلُوا || akalu || Олар жеді | |||
|- | |- | ||
| | |||
| شَرِبْتَ || sharabta || Сен іштің | |||
|- | |- | ||
| | |||
| شَرِبَتْ || sharabat || Ол (әйел) ішті | |||
|- | |- | ||
| شَرِبُوا || sharabu || Олар ішті | |||
|- | |||
| ذَهَبْتَ || dhahabta || Сен бардың | |||
|- | |||
| ذَهَبَتْ || dhahabat || Ол (әйел) барды | |||
|- | |||
| ذَهَبُوا || dhahabu || Олар барды | |||
|- | |- | ||
| | |||
| قَرَأْتَ || qara'ata || Сен оқыдың | |||
|- | |- | ||
| | |||
| قَرَأَتْ || qara'at || Ол (әйел) оқыды | |||
|- | |- | ||
| | |||
| قَرَأُوا || qara'u || Олар оқыды | |||
|- | |- | ||
| | |||
| لَعِبْتَ || la'abta || Сен ойнадың | |||
|- | |- | ||
| لَعِبَتْ || la'ibat || Ол (әйел) ойнады | |||
|- | |||
| لَعِبُوا || la'ibu || Олар ойнады | |||
|- | |- | ||
| | |||
| خَرَجْتَ || kharajta || Сен шықтың | |||
|- | |- | ||
| | |||
| خَرَجَتْ || kharajat || Ол (әйел) шықты | |||
|- | |- | ||
| | |||
| خَرَجُوا || kharaju || Олар шықты | |||
|- | |- | ||
| شَاهَدْتَ || shahadta || Сен көрдің | |||
|- | |||
| شَاهَدَتْ || shahadat || Ол (әйел) көрді | |||
|- | |- | ||
| | |||
| شَاهَدُوا || shahadu || Олар көрді | |||
|- | |- | ||
| | |||
| سَافَرْتَ || safarta || Сен саяхаттадың | |||
|- | |- | ||
| | |||
| سَافَرَتْ || safarat || Ол (әйел) саяхаттады | |||
|- | |- | ||
| | |||
| سَافَرُوا || safaru || Олар саяхаттады | |||
|} | |} | ||
== | === Жаттығулар === | ||
Енді өткен шақта етістіктерді қалай қолдану керектігін түсіну үшін 10 жаттығу ұсынамыз. Әр жаттығу аяқталғаннан кейін, шешімдер мен түсіндірмелер беріледі. | |||
==== Жаттығу 1: Конъюгация жасау ==== | |||
Төмендегі етістіктерді өткен шақта конъюгациялаңыз: | |||
1. Жазу (كتابة). | |||
2. Оқу (قراءة). | |||
3. Пісіріп (طبخ). | |||
* Шешімдер: | |||
1. كَتَبْتَ (katabta), كَتَبَتْ (katabat), كَتَبُوا (katabu) | |||
2. قَرَأْتَ (qara'ata), قَرَأَتْ (qara'at), قَرَأُوا (qara'u) | |||
3. طَبَخْتَ (tabakhta), طَبَخَتْ (tabakhat), طَبَخُوا (tabakhu) | |||
==== Жаттығу 2: Сұрақтарға жауап беру ==== | |||
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз: | |||
1. Сен өткен аптада не жедің? | |||
2. Ол кеше не оқыды? | |||
3. Олар өткен жылы қайда барды? | |||
* Шешімдер: | |||
1. أَكَلْتُ (akalto). | |||
2. قَرَأَتْ (qar'at). | |||
3. ذَهَبُوا (dhahabu). | |||
==== Жаттығу 3: Сөйлемдерді толықтыру ==== | |||
Төмендегі сөйлемдердегі бос орындарды толтырыңыз: | |||
1. Мен __________ (жазу) кітап. | |||
2. Сен __________ (піскен) тағам. | |||
3. Ол __________ (көрген) фильм. | |||
* Шешімдер: | |||
1. كَتَبْتُ (katabtu). | |||
2. طَبَخْتَ (tabakhta). | |||
3. شَاهَدَتْ (shahadat). | |||
==== Жаттығу 4: Сөйлемдерді аудару ==== | |||
Төмендегі сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз: | |||
1. Ол қаламмен жазды. | |||
2. Біз кітапты оқыдық. | |||
3. Олар кешке киноға барды. | |||
* Шешімдер: | |||
1. كَتَبَتْ بِقَلَمٍ (katabat biqalam). | |||
2. قَرَأْنَا كِتَابً (qara'na kitab). | |||
3. ذَهَبُوا إِلَى السِّينِمَا (dhahabu ila alsinima). | |||
==== Жаттығу 5: Суреттерді сипаттау ==== | |||
Берілген суреттер бойынша сөйлемдер жазыңыз: | |||
1. Суретте не болып жатыр? | |||
2. Кім не істеп жатыр? | |||
* Шешімдер: | |||
1. Ол (әйел) кітап оқып отыр: هِيَ تَقْرَأُ كِتَابًا (hiya taqra'u kitab). | |||
2. Олар футбол ойнап жатыр: هُمْ يَلْعَبُونَ كُرَةً (hum yal'abun kura). | |||
==== Жаттығу 6: Сұрау формаларын жасау ==== | |||
Төмендегі сөйлемдерге сұрақтар жасаңыз: | |||
1. Сен оқыдың. | |||
2. Ол барды. | |||
3. Біз тамақ жедік. | |||
* Шешімдер: | |||
1. هل قرأتَ؟ (hal qara'ta?). | |||
2. هل ذَهَبَتْ؟ (hal dhahabat?). | |||
3. هل أَكَلْنَا؟ (hal akalna?). | |||
==== Жаттығу 7: Сөйлемдерді қайта құру ==== | |||
Төмендегі сөйлемдерді қайта құрыңыз: | |||
1. Мен кино көрдім. | |||
2. Сен базарға бардың. | |||
3. Ол үйде отырды. | |||
* Шешімдер: | |||
1. شَاهَدْتُ السِّينِمَا (shahadtu alsinima). | |||
2. ذَهَبْتَ إِلَى السُّوقِ (dhahabta ila alsuq). | |||
3. جَلَسَتْ فِي الْبَيْتِ (jalasat fi albayt). | |||
==== Жаттығу 8: Сөйлемдерді толықтыру ==== | |||
Келесі сөйлемдерді аяқтаңыз: | |||
1. Кеше мен __________ (жазу) хат. | |||
2. Бүгін олар __________ (саяхат) қала. | |||
* | * Шешімдер: | ||
1. كَتَبْتُ (katabtu). | |||
2. سَافَرُوا (safaru). | |||
==== Жаттығу 9: Аударма ==== | |||
Төмендегі сөйлемдерді араб тіліне аударыңыз: | |||
1. Мен кешке тамақ жедім. | |||
2. Ол кітапты оқыды. | |||
* Шешімдер: | |||
1. أَكَلْتُ طَعَامً (akalto ta'am). | |||
2. قَرَأَتْ كِتَابً (qar'at kitab). | |||
==== Жаттығу 10: Топтастыру ==== | |||
Төмендегі етістіктерді топтастырыңыз: | |||
1. Жазу | |||
2. Оқу | |||
3. Саяхат | |||
4. Тамақ | |||
* Шешімдер: | |||
1. كَتَبَ (kataba) - жазады. | |||
2. قَرَأَ (qara'a) - оқиды. | |||
3. سَافَرَ (safara) - саяхаттайды. | |||
4. أَكَلَ (akala) - жейді. | |||
== Қорытынды == | == Қорытынды == | ||
Бүгінгі сабақта біз өткен шақтағы регулярлы етістіктердің қалай конъюгацияланатынын үйрендік. Сіздер 20 мысал және 10 жаттығу арқылы өз дағдыларыңызды дамыттыңыз. Келесі сабақта біз алдағы уақыт формаларын қарастырамыз. Тіл үйрену – бұл ұзақ процесс, бірақ сіздермен бірге бұл қызықты және қызықты болады. | |||
{{#seo: | |||
|title=Марокко араб тіліндегі өткен шақ | |||
|keywords=марокко араб тілі, грамматика, өткен шақ, етістіктер | |||
|description=Бұл сабақта сіз өткен шақтағы регулярлы етістіктерді қалай конъюгациялауды үйренесіз. | |||
}} | |||
{{Moroccan-arabic-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | {{Template:Moroccan-arabic-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | ||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 119: | Line 347: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:Moroccan-arabic-0-to-A1-Course]] | [[Category:Moroccan-arabic-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
Latest revision as of 01:39, 16 August 2024
Кіріспе[edit | edit source]
Марокко араб тілі, немесе дарыжа, – бұл әлемдегі ең қызықты және ерекше тілдердің бірі. Бұл тілдің грамматикасы, әсіресе өткен шақ, өте маңызды, себебі ол сізге өткен тәжірибелеріңіз бен оқиғаларыңызды бөлісуге мүмкіндік береді. Бүгін біз өткен шақтағы етістіктердің құрылымына назар аударамыз. Бұл сабақта біз регулярлы етістіктерді қалай конъюгациялауды үйренеміз. Сіздерге 20 мысал, 10 жаттығу, және олардың шешімдері ұсынылады.
Өткен шақтың құрылымы[edit | edit source]
Өткен шақта регулярлы етістіктердің конъюгациясы өте қарапайым. Марокко араб тілінде өткен шақтағы етістіктердің формалары еркек және әйел жынысына, сондай-ақ көпше және жекеше түрлерге байланысты өзгереді.
Етістіктердің конъюгациясы[edit | edit source]
Өткен шақта регулярлы етістіктердің жекеше және көпше формаларын қарастырайық.
- Еркек жекеше: етістіктің түбіріне "-ت" қосылады.
- Әйел жекеше: етістіктің түбіріне "-ت" қосылады, бірақ соңында "-ت" болады.
- Көпше: етістіктің түбіріне "-وا" қосылады.
Мысал ретінде "жазу" етістігін алайық.
Moroccan Arabic | Pronunciation | Kazakh |
---|---|---|
كَتَبْتَ | katabta | Сен жаздың |
كَتَبَتْ | katabat | Ол (әйел) жазды |
كَتَبُوا | katabu | Олар жазды |
Мысалдар[edit | edit source]
Келесі мысалдарда әр түрлі етістіктер өткен шақта қалай конъюгацияланатынын көреміз.
Moroccan Arabic | Pronunciation | Kazakh |
---|---|---|
أَكَلْتَ | akalta | Сен жедің |
أَكَلَتْ | akalat | Ол (әйел) жеді |
أَكَلُوا | akalu | Олар жеді |
شَرِبْتَ | sharabta | Сен іштің |
شَرِبَتْ | sharabat | Ол (әйел) ішті |
شَرِبُوا | sharabu | Олар ішті |
ذَهَبْتَ | dhahabta | Сен бардың |
ذَهَبَتْ | dhahabat | Ол (әйел) барды |
ذَهَبُوا | dhahabu | Олар барды |
قَرَأْتَ | qara'ata | Сен оқыдың |
قَرَأَتْ | qara'at | Ол (әйел) оқыды |
قَرَأُوا | qara'u | Олар оқыды |
لَعِبْتَ | la'abta | Сен ойнадың |
لَعِبَتْ | la'ibat | Ол (әйел) ойнады |
لَعِبُوا | la'ibu | Олар ойнады |
خَرَجْتَ | kharajta | Сен шықтың |
خَرَجَتْ | kharajat | Ол (әйел) шықты |
خَرَجُوا | kharaju | Олар шықты |
شَاهَدْتَ | shahadta | Сен көрдің |
شَاهَدَتْ | shahadat | Ол (әйел) көрді |
شَاهَدُوا | shahadu | Олар көрді |
سَافَرْتَ | safarta | Сен саяхаттадың |
سَافَرَتْ | safarat | Ол (әйел) саяхаттады |
سَافَرُوا | safaru | Олар саяхаттады |
Жаттығулар[edit | edit source]
Енді өткен шақта етістіктерді қалай қолдану керектігін түсіну үшін 10 жаттығу ұсынамыз. Әр жаттығу аяқталғаннан кейін, шешімдер мен түсіндірмелер беріледі.
Жаттығу 1: Конъюгация жасау[edit | edit source]
Төмендегі етістіктерді өткен шақта конъюгациялаңыз:
1. Жазу (كتابة).
2. Оқу (قراءة).
3. Пісіріп (طبخ).
- Шешімдер:
1. كَتَبْتَ (katabta), كَتَبَتْ (katabat), كَتَبُوا (katabu)
2. قَرَأْتَ (qara'ata), قَرَأَتْ (qara'at), قَرَأُوا (qara'u)
3. طَبَخْتَ (tabakhta), طَبَخَتْ (tabakhat), طَبَخُوا (tabakhu)
Жаттығу 2: Сұрақтарға жауап беру[edit | edit source]
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Сен өткен аптада не жедің?
2. Ол кеше не оқыды?
3. Олар өткен жылы қайда барды?
- Шешімдер:
1. أَكَلْتُ (akalto).
2. قَرَأَتْ (qar'at).
3. ذَهَبُوا (dhahabu).
Жаттығу 3: Сөйлемдерді толықтыру[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдердегі бос орындарды толтырыңыз:
1. Мен __________ (жазу) кітап.
2. Сен __________ (піскен) тағам.
3. Ол __________ (көрген) фильм.
- Шешімдер:
1. كَتَبْتُ (katabtu).
2. طَبَخْتَ (tabakhta).
3. شَاهَدَتْ (shahadat).
Жаттығу 4: Сөйлемдерді аудару[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз:
1. Ол қаламмен жазды.
2. Біз кітапты оқыдық.
3. Олар кешке киноға барды.
- Шешімдер:
1. كَتَبَتْ بِقَلَمٍ (katabat biqalam).
2. قَرَأْنَا كِتَابً (qara'na kitab).
3. ذَهَبُوا إِلَى السِّينِمَا (dhahabu ila alsinima).
Жаттығу 5: Суреттерді сипаттау[edit | edit source]
Берілген суреттер бойынша сөйлемдер жазыңыз:
1. Суретте не болып жатыр?
2. Кім не істеп жатыр?
- Шешімдер:
1. Ол (әйел) кітап оқып отыр: هِيَ تَقْرَأُ كِتَابًا (hiya taqra'u kitab).
2. Олар футбол ойнап жатыр: هُمْ يَلْعَبُونَ كُرَةً (hum yal'abun kura).
Жаттығу 6: Сұрау формаларын жасау[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдерге сұрақтар жасаңыз:
1. Сен оқыдың.
2. Ол барды.
3. Біз тамақ жедік.
- Шешімдер:
1. هل قرأتَ؟ (hal qara'ta?).
2. هل ذَهَبَتْ؟ (hal dhahabat?).
3. هل أَكَلْنَا؟ (hal akalna?).
Жаттығу 7: Сөйлемдерді қайта құру[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдерді қайта құрыңыз:
1. Мен кино көрдім.
2. Сен базарға бардың.
3. Ол үйде отырды.
- Шешімдер:
1. شَاهَدْتُ السِّينِمَا (shahadtu alsinima).
2. ذَهَبْتَ إِلَى السُّوقِ (dhahabta ila alsuq).
3. جَلَسَتْ فِي الْبَيْتِ (jalasat fi albayt).
Жаттығу 8: Сөйлемдерді толықтыру[edit | edit source]
Келесі сөйлемдерді аяқтаңыз:
1. Кеше мен __________ (жазу) хат.
2. Бүгін олар __________ (саяхат) қала.
- Шешімдер:
1. كَتَبْتُ (katabtu).
2. سَافَرُوا (safaru).
Жаттығу 9: Аударма[edit | edit source]
Төмендегі сөйлемдерді араб тіліне аударыңыз:
1. Мен кешке тамақ жедім.
2. Ол кітапты оқыды.
- Шешімдер:
1. أَكَلْتُ طَعَامً (akalto ta'am).
2. قَرَأَتْ كِتَابً (qar'at kitab).
Жаттығу 10: Топтастыру[edit | edit source]
Төмендегі етістіктерді топтастырыңыз:
1. Жазу
2. Оқу
3. Саяхат
4. Тамақ
- Шешімдер:
1. كَتَبَ (kataba) - жазады.
2. قَرَأَ (qara'a) - оқиды.
3. سَافَرَ (safara) - саяхаттайды.
4. أَكَلَ (akala) - жейді.
Қорытынды[edit | edit source]
Бүгінгі сабақта біз өткен шақтағы регулярлы етістіктердің қалай конъюгацияланатынын үйрендік. Сіздер 20 мысал және 10 жаттығу арқылы өз дағдыларыңызды дамыттыңыз. Келесі сабақта біз алдағы уақыт формаларын қарастырамыз. Тіл үйрену – бұл ұзақ процесс, бірақ сіздермен бірге бұл қызықты және қызықты болады.
Басқа сабақтар[edit | edit source]
- 0 to A1 Course
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Мушессіз тұысымдық жүйелер
- 0-ден А1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Қазіргі уақыт
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Ұқсас көрсеткілер
- 0-А1 курсы → Грамматика → Жыныстар мен көпшіліктер
- 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Тілдік
- 0-А1 курсы → грамматика → Алфавит және жазу