Difference between revisions of "Language/Kazakh/Grammar/Imperative-Mood/az"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Kazakh-Page-Top}}
{{Kazakh-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Kazakh/az|Kazakh]] </span> → <span cat>[[Language/Kazakh/Grammar/az|Qrammatika]]</span> → <span level>[[Language/Kazakh/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-ə kurs]]</span> → <span title>İmperativ Mod</span></div>
== Giriş ==
İmperativ mod, Kazax dilində əmrlər və təlimatlar vermək üçün istifadə olunan bir dil formasıdır. Bu modul, dilin gündəlik həyatdakı istifadəsi üçün çox önəmlidir. İstifadəçilər, bu moddan istifadə edərək, başqalarına nə etmələrini, necə etmələrini və hansı şəkildə etmələrini söyləyə bilərlər. Bu dərsdə, imperativ modun necə işlədiyini öyrənəcəksiniz və bu modda cümlələr qurmağı öyrənəcəksiniz.
Dərsimizin strukturu aşağıdakı kimidir:
* İmperativ modun təsviri
* İmperativ modun forması


<div class="pg_page_title"><span lang="kk">Қазақша</span> → <span cat="Грамматика">Грамматика</span> → <span level="0 to A1 Курстары">0 to A1 Курстары</span> → <span title="Императив тәртібі">Императив тәртібі</span></div>
* Məsələlər və nümunələr
 
* Tətbiq etmə məşqləri


__TOC__
__TOC__


== ===Императив тәртібі=== ==
=== İmperativ Modun Təsviri ===


Императив тәртібін пайдалану арқылы Қазақшада тапсырыс беру және нұсқаулық беру әдісін меңгеру.
İmperativ mod, birbaşa əmrlər vermək üçün istifadə olunur. Bu modda, danışan şəxs, dinləyən şəxsi müəyyən bir fəaliyyət etməyə çağırır. Kazax dilində imperativ formanın yaranması, fiilin kök formasından başlayır. Məsələn, "getmək" fiilinin imperativ forması "get" olur. İmperativ mod, həm tək şəxs, həm də cəm şəxs üçün fərqli formalar ala bilər.


=== Императив тәртібін түсіну ===
=== İmperativ Modun Forması ===


Императив тәртібі - бұл тапсырыс берген кезде пайдаланылатын тәртіп. Бұл тәртіп адамның біреуіне нұсқаулық беру немесе оның тапсырысын беру үшін қолданылады.
Kazax dilində imperativ formanın yaradılması aşağıdakı kimi həyata keçirilir:


Мысалы:
1. Feli kök alınır.
* Ашық терезеге кіріңіз.  
* Бірақтан, осында болмаңыз.


Қазақшаға келгенде, императив тәртібі - жеке нұсқаулықтың шығармаларында да пайдаланылады.
2. Tək şəxs və cəm şəxs üçün uyğun sonluqlar əlavə edilir.


Мысалы:
| Feli Kök | Tək Şəxs | Cəm Şəxs |
* Аспапты түзіңіз.
* Кітапты қайта оқыңыз.


=== Императив тәртібін пайдалану үшін қолданылатын арнайы сөздер ===
|----------|-----------|-----------|


Сөздердің бірін-бірімен өзара ауыстыруы арқылы, императив тәртібін пайдалану мүмкін.
| getmək  | get      | gedin    |
 
| yazmaq  | yaz      | yazın    |
 
| oxumaq  | oxu      | oxuyun    |
 
| dinləmək | dinlə    | dinləyin  |
 
| gəlmək    | gəl      | gəlin    |
 
=== Məsələlər və Nümunələr ===
 
İmperativ modda cümlələr yaratmaq üçün aşağıdakı nümunələrə baxaq:


Мысалы:
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Қазақша !! Транскрипция !! Тәрғибі
 
! Kazakh !! Pronunciation !! North Azerbaijani
 
|-
 
| Кел! || kel! || Gəl!
 
|-
 
| Оқы! || oqı! || Oxu!
 
|-
 
| Жаз! || jaz! || Yaz!
 
|-
 
| Көр! || kör! || Gör!
 
|-
 
| Тыңда! || tıñda! || Dinlə!
 
|-
|-
| Ашық || aʃyq || aşyq
 
| Ойын ойна! || oyın oynı! || Oyun oyna!
 
|-
|-
| Көтеріңіз || kʊtɛrɪnɪz || köteriñiz
 
| Тапсырманы орында! || tapsırmanı orında! || Tapşırığı yerinə yetir!
 
|-
|-
| Жазыңыз || ʒaˈzɨŋəz || jazıñız
 
| Суретті көрсет! || suretti köret! || Şəkili göstər!
 
|-
|-
| Қалай || qalaɪ || qalay
 
| Шығу! || şığu! || Çıx!
 
|-
 
| Керек! || kerek! || Lazımdır!
 
|}
|}


=== Императив тәртібін пайдалану мүмкін болатын басқа сөздер ===
Burada, imperativ modda birbaşa əmrlər verilir; bu cümlələr, dilin gündəlik istifadəsi üçün çox əhəmiyyətlidir. İmperativ modda istifadə olunan bəzi ifadələr, tək şəxs və cəm şəxs üçün fərqli olsa da, bu formaların öyrənilməsi asandır.
 
=== Tətbiq etmə Məşqləri ===
 
İndi isə, öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bəzi məşqlər edək. Aşağıdakı məşqlər sizə imperativ modda cümlələr yaratmağı öyrədəcək.
 
1. Aşağıdakı fiil köklərinə imperativ formaları əlavə edin:
 
* '''Yüzmək''': ________
 
* '''Düşünmək''': ________
 
* '''İşləmək''': ________
 
2. Aşağıdakı cümlələri imperativ forma çevirin:
 
* '''Sən kitab oxuyursan''': ________
 
* '''Onlar evdədir''': ________
 
* '''Biz film izləyirik''': ________


Біздің тіліміздегі басқа сөздер де императив тәртібін пайдалануға мүмкін.  
3. Aşağıdakı əmr cümlələrini tamamlayın:


Мысалы:
* '''Gəl, burada ________!'''
* Баруға
* Жазуға
* Іздеу


=== Лауазымдылық сөздер ===
* '''Yaz, sən ________!'''


Кез-келген тапсырысты беру немесе нұсқаулық беру кезінде, сіз:
* '''Dinlə, o ________!'''
* Қажет емес
* Оң жақсы емес
* Қалай екенін білмеймін


дегендерден кейін алдындағы сөздерді пайдаланбаған қажет.
4. Aşağıdakı fiil köklərini doğru formaya çevirin:


Мысалы:
* '''getmək''': ________
* Аспапты түзіңіз, сәтті тастаңыз.
* Кітапты қайта оқыңыз, оны өз жеріне орналастырыңыз.


=== Төменгі тәртіптер ===
* '''gülmək''': ________


Кез-келген тапсырысты беру немесе нұсқаулық беру кезінде, сіз:
* '''baxmaq''': ________
* Қажет емес
* Оң жақсы емес
* Қалай екенін білмеймін


дегендерден кейін алдындағы сөздерді пайдаланбаған қажет.
5. Aşağıdakı cümlələri cəm şəxs imperativ formasına çevirin:


Мысалы:
* '''Gəl!''': ________
* Төменгі әдістерді пайдаланбаңыз.
* Бүгінгі тапсырысты бітіріңіз.


== ===Қорытынды=== ==
* '''Yaz!''': ________


Бұл тақырыпта, сіз қазақ тілінде тапсырыс беру және нұсқаулық беру әдісін меңгере аласыз. Осы тәртіпті пайдалану арқылы, қазақ тілінің ең басты деңгейіне дейін жетуге болады.
* '''Oxu!''': ________
 
6. Aşağıdakı cümlələri tək şəxs imperativ formasına çevirin:
 
* '''Gedin!''': ________
 
* '''Yazın!''': ________
 
* '''Oxuyun!''': ________
 
7. Aşağıdakı cümlələri imperativ forma çevirin:
 
* '''Biz film izləyirik''': ________
 
* '''Siz kitab oxuyursunuz''': ________
 
* '''Onlar yemək yeyirlər''': ________
 
8. Aşağıdakı fiil köklərindən cümlə yaradın:
 
* '''yüzmək''': ________
 
* '''görmək''': ________
 
* '''yazmaq''': ________
 
9. İmperativ formada aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
 
* '''Yemək ________!'''
 
* '''İş ________!'''
 
* '''Düşün ________!'''
 
10. Aşağıdakı cümlələri imperativ modda ifadə edin:
 
* '''Mən evə gəlirəm''': ________
 
* '''Biz parka gedirik''': ________
 
* '''Siz dərs oxuyursunuz''': ________
 
=== Həllər və İzahlar ===
 
1. Aşağıdakı fiil köklərinə imperativ formaları əlavə edin:
 
* '''Yüzmək''': yüz
 
* '''Düşünmək''': düşün
 
* '''İşləmək''': işləm
 
2. Aşağıdakı cümlələri imperativ forma çevirin:
 
* '''Sən kitab oxuyursan''': '''Oxu!'''
 
* '''Onlar evdədir''': '''Evdə olun!'''
 
* '''Biz film izləyirik''': '''Film izləyin!'''
 
3. Aşağıdakı əmr cümlələrini tamamlayın:
 
* '''Gəl, burada otur!'''
 
* '''Yaz, sən yaz!'''
 
* '''Dinlə, o dinlə!'''
 
4. Aşağıdakı fiil köklərini doğru formaya çevirin:
 
* '''getmək''': get
 
* '''gülmək''': gül
 
* '''baxmaq''': bax
 
5. Aşağıdakı cümlələri cəm şəxs imperativ formasına çevirin:
 
* '''Gəl!''': '''Gəlin!'''
 
* '''Yaz!''': '''Yazın!'''
 
* '''Oxu!''': '''Oxuyun!'''
 
6. Aşağıdakı cümlələri tək şəxs imperativ formasına çevirin:
 
* '''Gedin!''': '''Get!'''
 
* '''Yazın!''': '''Yaz!'''
 
* '''Oxuyun!''': '''Oxu!'''
 
7. Aşağıdakı cümlələri imperativ forma çevirin:
 
* '''Biz film izləyirik''': '''Film izləyin!'''
 
* '''Siz kitab oxuyursunuz''': '''Kitab oxuyun!'''
 
* '''Onlar yemək yeyirlər''': '''Yemək yeyin!'''
 
8. Aşağıdakı fiil köklərindən cümlə yaradın:
 
* '''yüzmək''': '''Yüz!'''
 
* '''görmək''': '''Gör!'''
 
* '''yazmaq''': '''Yaz!'''
 
9. İmperativ formada aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
 
* '''Yemək ye!'''
 
* '''İş et!'''
 
* '''Düşün!'''
 
10. Aşağıdakı cümlələri imperativ modda ifadə edin:
 
* '''Mən evə gəlirəm''': '''Gəl!'''
 
* '''Biz parka gedirik''': '''Parkı gedin!'''
 
* '''Siz dərs oxuyursunuz''': '''Dərsi oxuyun!'''
 
Bu dərs, imperativ modda cümlələr yaratmaq üçün əsas bilikləri təqdim edir. İmperativ formanın düzgün istifadəsi, Kazax dilinin gündəlik həyatdakı əhəmiyyətini artırır. Dərsin sonunda, siz imperativ modda cümlələr qurmağı öyrənmiş olacaqsınız.


{{#seo:
{{#seo:
|title=Қазақша Грамматика 0 to A1 Курстары Императив тәртібі
 
|keywords=Қазақша, грамматика, курстар, императив тәртібі, тапсырыс беру, нұсқаулық беру
|title=Kazax Dili İmperativ Modu
|description=Осы тақырыпта, сіз қазақ тілінде тапсырыс беру және нұсқаулық беру әдісін меңгере аласыз. Осы тәртіпті пайдалану арқылы, қазақ тілінің ең басты деңгейіне дейін жетуге болады.
 
|keywords=Kazax dili, imperativ mod, qrammatika, dil öyrənmək, Kazax cümlələri
 
|description=Bu dərsdə, Kazax dilində imperativ modun necə işlədiyini öyrənəcəksiniz və əmrlər vermək üçün cümlələr qurmağı öyrənəcəksiniz.
 
}}
}}


{{Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-az}}
{{Template:Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-az}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 92: Line 283:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]]
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 




{{Kazakh-Page-Bottom}}
{{Kazakh-Page-Bottom}}

Latest revision as of 18:56, 22 August 2024


Kazakh-language-lesson-polyglot-club.jpg
Kazakh → Qrammatika → 0-dan A1-ə kurs → İmperativ Mod

Giriş[edit | edit source]

İmperativ mod, Kazax dilində əmrlər və təlimatlar vermək üçün istifadə olunan bir dil formasıdır. Bu modul, dilin gündəlik həyatdakı istifadəsi üçün çox önəmlidir. İstifadəçilər, bu moddan istifadə edərək, başqalarına nə etmələrini, necə etmələrini və hansı şəkildə etmələrini söyləyə bilərlər. Bu dərsdə, imperativ modun necə işlədiyini öyrənəcəksiniz və bu modda cümlələr qurmağı öyrənəcəksiniz.

Dərsimizin strukturu aşağıdakı kimidir:

  • İmperativ modun təsviri
  • İmperativ modun forması
  • Məsələlər və nümunələr
  • Tətbiq etmə məşqləri

İmperativ Modun Təsviri[edit | edit source]

İmperativ mod, birbaşa əmrlər vermək üçün istifadə olunur. Bu modda, danışan şəxs, dinləyən şəxsi müəyyən bir fəaliyyət etməyə çağırır. Kazax dilində imperativ formanın yaranması, fiilin kök formasından başlayır. Məsələn, "getmək" fiilinin imperativ forması "get" olur. İmperativ mod, həm tək şəxs, həm də cəm şəxs üçün fərqli formalar ala bilər.

İmperativ Modun Forması[edit | edit source]

Kazax dilində imperativ formanın yaradılması aşağıdakı kimi həyata keçirilir:

1. Feli kök alınır.

2. Tək şəxs və cəm şəxs üçün uyğun sonluqlar əlavə edilir.

| Feli Kök | Tək Şəxs | Cəm Şəxs |

|----------|-----------|-----------|

| getmək | get | gedin |

| yazmaq | yaz | yazın |

| oxumaq | oxu | oxuyun |

| dinləmək | dinlə | dinləyin |

| gəlmək | gəl | gəlin |

Məsələlər və Nümunələr[edit | edit source]

İmperativ modda cümlələr yaratmaq üçün aşağıdakı nümunələrə baxaq:

Kazakh Pronunciation North Azerbaijani
Кел! kel! Gəl!
Оқы! oqı! Oxu!
Жаз! jaz! Yaz!
Көр! kör! Gör!
Тыңда! tıñda! Dinlə!
Ойын ойна! oyın oynı! Oyun oyna!
Тапсырманы орында! tapsırmanı orında! Tapşırığı yerinə yetir!
Суретті көрсет! suretti köret! Şəkili göstər!
Шығу! şığu! Çıx!
Керек! kerek! Lazımdır!

Burada, imperativ modda birbaşa əmrlər verilir; bu cümlələr, dilin gündəlik istifadəsi üçün çox əhəmiyyətlidir. İmperativ modda istifadə olunan bəzi ifadələr, tək şəxs və cəm şəxs üçün fərqli olsa da, bu formaların öyrənilməsi asandır.

Tətbiq etmə Məşqləri[edit | edit source]

İndi isə, öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bəzi məşqlər edək. Aşağıdakı məşqlər sizə imperativ modda cümlələr yaratmağı öyrədəcək.

1. Aşağıdakı fiil köklərinə imperativ formaları əlavə edin:

  • Yüzmək: ________
  • Düşünmək: ________
  • İşləmək: ________

2. Aşağıdakı cümlələri imperativ forma çevirin:

  • Sən kitab oxuyursan: ________
  • Onlar evdədir: ________
  • Biz film izləyirik: ________

3. Aşağıdakı əmr cümlələrini tamamlayın:

  • Gəl, burada ________!
  • Yaz, sən ________!
  • Dinlə, o ________!

4. Aşağıdakı fiil köklərini doğru formaya çevirin:

  • getmək: ________
  • gülmək: ________
  • baxmaq: ________

5. Aşağıdakı cümlələri cəm şəxs imperativ formasına çevirin:

  • Gəl!: ________
  • Yaz!: ________
  • Oxu!: ________

6. Aşağıdakı cümlələri tək şəxs imperativ formasına çevirin:

  • Gedin!: ________
  • Yazın!: ________
  • Oxuyun!: ________

7. Aşağıdakı cümlələri imperativ forma çevirin:

  • Biz film izləyirik: ________
  • Siz kitab oxuyursunuz: ________
  • Onlar yemək yeyirlər: ________

8. Aşağıdakı fiil köklərindən cümlə yaradın:

  • yüzmək: ________
  • görmək: ________
  • yazmaq: ________

9. İmperativ formada aşağıdakı cümlələri tamamlayın:

  • Yemək ________!
  • İş ________!
  • Düşün ________!

10. Aşağıdakı cümlələri imperativ modda ifadə edin:

  • Mən evə gəlirəm: ________
  • Biz parka gedirik: ________
  • Siz dərs oxuyursunuz: ________

Həllər və İzahlar[edit | edit source]

1. Aşağıdakı fiil köklərinə imperativ formaları əlavə edin:

  • Yüzmək: yüz
  • Düşünmək: düşün
  • İşləmək: işləm

2. Aşağıdakı cümlələri imperativ forma çevirin:

  • Sən kitab oxuyursan: Oxu!
  • Onlar evdədir: Evdə olun!
  • Biz film izləyirik: Film izləyin!

3. Aşağıdakı əmr cümlələrini tamamlayın:

  • Gəl, burada otur!
  • Yaz, sən yaz!
  • Dinlə, o dinlə!

4. Aşağıdakı fiil köklərini doğru formaya çevirin:

  • getmək: get
  • gülmək: gül
  • baxmaq: bax

5. Aşağıdakı cümlələri cəm şəxs imperativ formasına çevirin:

  • Gəl!: Gəlin!
  • Yaz!: Yazın!
  • Oxu!: Oxuyun!

6. Aşağıdakı cümlələri tək şəxs imperativ formasına çevirin:

  • Gedin!: Get!
  • Yazın!: Yaz!
  • Oxuyun!: Oxu!

7. Aşağıdakı cümlələri imperativ forma çevirin:

  • Biz film izləyirik: Film izləyin!
  • Siz kitab oxuyursunuz: Kitab oxuyun!
  • Onlar yemək yeyirlər: Yemək yeyin!

8. Aşağıdakı fiil köklərindən cümlə yaradın:

  • yüzmək: Yüz!
  • görmək: Gör!
  • yazmaq: Yaz!

9. İmperativ formada aşağıdakı cümlələri tamamlayın:

  • Yemək ye!
  • İş et!
  • Düşün!

10. Aşağıdakı cümlələri imperativ modda ifadə edin:

  • Mən evə gəlirəm: Gəl!
  • Biz parka gedirik: Parkı gedin!
  • Siz dərs oxuyursunuz: Dərsi oxuyun!

Bu dərs, imperativ modda cümlələr yaratmaq üçün əsas bilikləri təqdim edir. İmperativ formanın düzgün istifadəsi, Kazax dilinin gündəlik həyatdakı əhəmiyyətini artırır. Dərsin sonunda, siz imperativ modda cümlələr qurmağı öyrənmiş olacaqsınız.

0-dan A1-e qadar - Kazaxçı Kursu - Mövzular cədvəli[edit source]


Kazaxçı Əlifbası


Tərifləşmə və Ümumi İfadələr


Kazaxça Hallar


Yemək və İçkilər


Fiillər


Mədəniyyət və Adət-Ənənələr


Ailə və Əlaqələr


Sifətlər


Səyahət və İstiqamətlər


ZamirLər


Alış-Veriş və Təhvil-Veriş


İncəsənət və Ədəbiyyat


Zərfəlar


Sağlamlıq və Tibbi Acil Halları


Sport və İdman


Prepozisiyalar və Postpozisiyalar


Təbiət və Mühit



Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Kazakh/Grammar/Imperative-Mood/az&oldid=328991"