Difference between revisions of "Language/Kazakh/Grammar/Present-Tense/az"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Kazakh-Page-Top}}
{{Kazakh-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Kazakh/az|Qazax]] </span> → <span cat>[[Language/Kazakh/Grammar/az|Qrammatika]]</span> → <span level>[[Language/Kazakh/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-ə Kurs]]</span> → <span title>Hal Hazırda İşlənən Vaxt</span></div>


<div class="pg_page_title"><span lang="kk">Қазақша</span> → <span cat="Грамматика">Грамматика</span> → <span level="0-ден A1-ге">0-ден A1-ге Курстар</span> → <span title="Ағылшын тілі">Қазақ тілінің</span> <span title="Қазақша етек">Қазақша етек</span></div>
İstifadəçilər, bu dərsə xoş gəlmisiniz! Bu gün biz Kazax dilində '''hal hazırda işlənən vaxt''' (present tense) haqqında danışacağıq. Hal hazırda işlənən vaxt, gündəlik həyatda, adi fəaliyyətləri ifadə etmək üçün istifadə olunur. Bu, bir şeyin o an baş verdiyini və ya davam etdiyini göstərir. Kazax dilində bu zaman forması çox əhəmiyyətlidir, çünki insanların bir-birləri ilə ünsiyyətini asanlaşdırır. Şimdi, dərsimizin strukturu ilə tanış olaq:


__TOC__
__TOC__


== ===Қазақша етек=== ===
== Hal Hazırda İşlənən Vaxtın Önəmi ==
 
Hal hazırda işlənən vaxt, Kazax dilində gündəlik həyatda istifadə olunan ən əsas zaman formalarından biridir. Bu zaman forması, insanlara öz fikirlərini, hisslərini, və fəaliyyətlərini ifadə etməyə imkan tanıyır. Məsələn, "Mən kitab oxuyuram" dedikdə, bu, o an kitab oxuma fəaliyyətinin davam etdiyini bildirir. Hal hazırda işlənən vaxt, həmçinin, tez-tez baş verən və ya adətən edilən fəaliyyətləri də ifadə edir. Bu səbəbdən, Kazax dilini öyrənmək istəyən hər kəs üçün bu dərs çox vacibdir.
 
=== Hal Hazırda İşlənən Vaxtın Forması ===
 
Kazax dilində hal hazırda işlənən vaxtın forması, fiilin kökünün uyğun şəkilçilərlə birləşdirilməsi ilə yaranır. Aşağıda, hal hazırda işlənən vaxtın formalaşmasını göstərən bir tablo təqdim edirik:
 
{| class="wikitable"
 
! Fiil Kökü !! Şəkilçi !! Hal Hazırda İşlənən Vaxt
 
|-
 
| Жүгіру (jügiru – qaçmaq) || -іп || Жүгіріп жүрмін (jügirip jürmin) – Mən qaçıram
 
|-
 
| Оқу (oqu – oxumaq) || -ып || Оқып отырмын (oqıp otırmın) – Mən oxuyuram


Ағылшын тілінен айырылған қазақ тілінде, "етек" бірінші тұрғыда орын алады. Бұл етекке дайын мәтіндердің бірі.
|-


Ішіндегі мазмұн:
| Жазу (jazu – yazmaq) || -ып || Жазып жатырмын (jazıp jatırmın) – Mən yazıram


=== ===Таңдау жолымен етек=== ===
|-


Қазақ тілінде ендік етекті "төсек көрсету" арқылы қолдануға болады.
| Сөйлеу (söyleu – danışmaq) || -іп || Сөйлеу отырмын (söyleu otırmın) – Mən danışıram


Қазақ тіліндегі "төсек көрсету" осы етекті қолдануға және ендік етекті қолдануға мүмкіндік береді.
|-


Қазақша етекті пайдалану үшін төсектің жинағын қолдануға болады. Мысалы:
| Жұмыс істеу (jumıs isteu – işləmək) || -іп || Жұмыс істеп жатырмын (jumıs istep jatırmın) – Mən işləyirəm
 
|-
 
| Күлу (külü – gülmək) || -іп || Күлуді ұмытпау (küludi umıtpa) – Mən gülümsəyirəm
 
|}
 
=== Fəaliyyətin Tipləri ===
 
Kazax dilində hal hazırda işlənən vaxtı ifadə etmək üçün müxtəlif fiil tipləri istifadə olunur. Aşağıda bu fiil tiplərinə misallar verilmişdir:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Қазақша !! Оңай сөйлеуі !! Түрік тілінде аударма
 
! Fəaliyyət Tipi !! Misal
 
|-
|-
| Мен қалам жазып тұрмын || "мен қалам жазып тұрмын" || "Мен калам жазып тұрадым"
 
| 1. Adi fəaliyyət || Мен күнə bir kitab оқuyuram (Men küne bir kitab oqıyuram) – Mən hər gün bir kitab oxuyuram
 
|-
|-
| Сен қалам жазып тұрсың || "сен қалам жазып тұрсың" || "Сен калам жазып тұрадың"
 
| 2. Müvəqqəti fəaliyyət || Мен бүгін dostumla кесте үстündə сөйлəşiram (Men bügün dostumla keste üstünde söyleşiram) – Mən bu gün dostumla masada danışıram
 
|-
|-
| Ол қалам жазып тұр || "ол қалам жазып тұр" || "Ун калам жазып тұр"  
 
| 3. Tez-tez baş verən fəaliyyət || Мен hər səhər idman edirəm (Men hər säher idman edirem) – Mən hər səhər idman edirəm
 
|}
 
== Hal Hazırda İşlənən Vaxtda İstifadə Edilən Fiillər ==
 
Kazax dilində hal hazırda işlənən vaxtda istifadə olunan bəzi fiilləri təqdim edirik. Bu fiillər gündəlik həyatda tez-tez rast gəlinir:
 
{| class="wikitable"
 
! Kazax !! Tələffüz !! Şimal Azərbaycanlıca
 
|-
|-
| Біз қалам жазып тұрмыз || "біз қалам жазып тұрмыз" || "Біз калам жазып тұрадық"
 
| Оқу || Oqu || Oxumaq
 
|-
 
| Жазу || Jazu || Yazmaq
 
|-
 
| Күлу || Külü || Gülmək
 
|-
|-
| Сіз қалам жазып тұрсыз || "сіз қалам жазып тұрсыз" || "Сіз калам жазып тұрадыңыз"
 
| Жүгіру || Jügiru || Qaçmaq
 
|-
|-
| Олар қалам жазып тұрды || "олар қалам жазып тұрды" || "Олар калам жазып тұрды"
 
| Сұрау || Suraý || Soruşmaq
 
|-
 
| Көрү || Körü || Görmək
 
|-
 
| Ойнау || Oynau || Oynamak
 
|-
 
| Сөйлеу || Söyleu || Danışmaq
 
|-
 
| Истеу || İsteu || İdarə etmək
 
|-
 
| Түсіну || Tüsinu || Anlamaq
 
|}
|}


=== ===Қазақ етектерінің ережелері=== ===
== Misallar ==
 
Hal hazırda işlənən vaxtın necə istifadə edildiyini daha yaxşı başa düşmək üçün aşağıda 20 misal təqdim edirik:


Қазақша етектерінің ережелері қазақ тілінен айырылған қазақ тіліндегі ережелермен бірдей. Мысалы, қазақша етектерінің ережелері:
{| class="wikitable"


* Олардың барлығында "-бы/-бі" пернелерін қолдану керек.
! Kazax !! Tələffüz !! Şimal Azərbaycanlıca
* Бұл етектердің көпшілігінде "-ды/-ді" пернелерін қолдану керек.
* "-мыз/-міз" пернелерін қолдану үшін біздің етектерімізді қолдануға болады.
* Сіздердің етектеріңізде "-сыз/-сіз" пернелерін қолдануға болады.
* Олардың етектерінде "-сы/-сі" пернелерін қолдану үшін туынды жүйесін қолдануға болады.


=== ===Қазақша етектерінің мысалдары=== ===
|-


Қазақша етектерінің пайдалануы туралы дайындалған бірнеше мысал:
| Мен кітап оқимын || Men kitap oqımın || Mən kitab oxuyuram


{| class="wikitable"
! Қазақша !! Оңай сөйлеуі !! Түрік тілінде аударма
|-
|-
| Мен білім аламын || "мен білім аламын" || "Мен bilim alıram"
 
| Сен кино көресің || Sen kino körəsin || Sən kino izləyirsən
 
|-
|-
| Сен білім аласың || "сен білім аласың" || "Sen bilim alırsan"
 
| Ол тамақ пісіреді || Ol tamak pisiridi || O, yemək bişirir
 
|-
|-
| Ол білім алады || "ол білім алады" || "Un bilim alır"
 
| Біз достarымызбен сөйлəşirik || Biz dostarımızben söyleşirik || Biz dostlarımızla danışıram
 
|-
|-
| Біз білім аламыз || "біз білім аламыз" || "Biz bilim alıramız"
 
| Сіз жұмыс істейсіз || Siz jumıs isteysiz || Siz işləyirsiniz
 
|-
|-
| Сіз білім аласыз || "сіз білім аласыз" || "Siz bilim alırsız"
 
| Олар мектепке барады || Olär mektepke baradı || Onlar məktəbə gedir
 
|-
|-
| Олар білім алады || "олар білім алады" || "Onlar bilim alırlar"
|}


=== ===Қазақша етектерін пайдалану үшін сөздік тілбары=== ===
| Мен су ішіп отырмын || Men su içip otırmın || Mən su içirəm


Қазақша етектерін пайдалану үшін сөздік тілбарын үйрену өте маңызды. Сөздік тілбар қазақ тілінің ендік етектерінің түрлерін қолдануға және төсектердің жинағын анықтауға көмектеседі.
|-


Кейбір сөздік тілбар:
| Сен кешке gələcəksən || Sen keške gələcəksən || Sən axşama gələcəksən


* "-да/-де": мұнда, осыларда, сағанда
|-
* "-мен/-бен": менімен, олармен, сенімен
* "-ға/-ке": бізге, оларға, сенге


=== ===Қазақша етектерінің жұмыстары=== ===
| Ол әр gün спортпен məşğuldur || Ol är gün sportpen məşğuldur || O, hər gün idmanla məşğuldur


Қазақша етектерінің көптеген жұмыстары бар. Мысалы, оларды қолдану арқылы:
|-


* Ағылшын тілінен қазақ тіліне "төсек көрсету" және "қазақша етек" түрлерінің айырмашылығын түсінуге болады.
| Біз кітаптар oxuyuruq || Biz kitaplar oqıyruq || Biz kitablar oxuyuruq
* Қазақ тілінің ендік етектерінің жинағын және түрлерін анықтауға көмектеседі.
 
* Қазақша сөйлемдерді жасау мен айтуға көмектеседі.
|-


=== ===Қазақша етектерін пайдалану үшін сөздік тілбарының жинағы=== ===
| Сіз ән айтып отырсыз || Siz än aıp otırsız || Siz mahnı oxuyursunuz


Қазақша етектерін пайдалану үшін сөздік тілбарының жинағы:
|-


* "-да/-де"
| Олар сабақ оқып жатыр || Olär sabaq oqıp jatır || Onlar dərs oxuyur
* "-мен/-бен"
* "-ға/-ке"


=== ===Қазақша етектерінің мысалдары=== ===
|-


Қазақша етектерін пайдалану туралы дайындалған бірнеше мысал:
| Мен телефонмен сөйләшirəm || Men telefonmen söyleşirem || Mən telefonla danışıramsa


{| class="wikitable"
! Қазақша !! Оңай сөйлеуі !! Түрік тілінде аударма
|-
|-
| Мен ойнағанмын || "мен ойнағанмын" || "Men oynamışam"
 
| Сен достарыңмен ойын ойнайırsan || Sen dostarıngen oyun oynayırsan || Sən dostlarınla oyun oynayırsan
 
|-
|-
| Сен ойнағансың || "сен ойнағансың" || "Sen oynamışsan"
 
| Ол жұмыс істеп жатыр || Ol jumıs istep jatır || O, işləyir
 
|-
|-
| Ол ойнаған || "ол ойнаған" || "O oynamış"
 
| Біз табиғатта серуенге шығамыз || Biz tabıǵatta serüenge şığamız || Biz təbiətdə gəzintiyə çıxırıq
 
|-
|-
| Біз ойнағанмыз || "біз ойнағанмыз" || "Biz oynamışık"
 
| Сіз кітапханаға бара bilərsiniz || Siz kitapxanaga bara bilirsiniz || Siz kitabxanaya gedə bilərsiniz
 
|-
|-
| Сіз ойнағансыз || "сіз ойнағансыз" || "Siz oynamışsız"
 
| Олар бүгін bazara gedir || Olär bügün bazara gedir || Onlar bu gün bazara gedir
 
|-
|-
| Олар ойнағандар || "олар ойнағандар" || "Onlar oynamışlar"
 
| Мен кешə əylənirəm || Men keşe äylänirem || Mən dünən əylənirəm
 
|-
 
| Сен тамаша көрməyə gedirsən || Sen tamasha körməyə gedirsən || Sən tamaşa görməyə gedirsən
 
|-
 
| Ол жаңа фильм izləyir || Ol jaña film izləyir || O, yeni film izləyir
 
|}
|}


=== ===Қазақша етектерін пайдалана отырып тапсыру жолы=== ===
== Təcrübə Tapşırıqları ==
 
İndi isə, öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bəzı tapşırıqlara keçək. Aşağıda 10 təcrübə tapşırığı təqdim edirik:
 
=== Tapşırıq 1 ===
 
Aşağıdakı cümlələri hal hazırda işlənən vaxta çevirin:
 
1. Мен (kitap) оқимын.
 
2. Сен (kino) көрəsən.
 
3. Ол (тамақ) пісіредi.
 
=== Cavablar ===
 
1. Мен кітап oxuyuram.
 
2. Sen kino görürsən.
 
3. Ol tamak pisi̇ridi.
 
=== Tapşırıq 2 ===
 
Aşağıdakı fiilləri hal hazırda işlənən vaxta çevirin:
 
1. Жазу (yazmaq)
 
2. Күлу (gülmək)
 
3. Сөйлеу (danışmaq)
 
=== Cavablar ===
 
1. Жазып отырмын.
 
2. Күлуді ұмıtpa.
 
3. Сөйлеу отырмын.
 
=== Tapşırıq 3 ===
 
Aşağıdakı cümlələrdəki boş yerləri doldurun:
 
1. Мен (спорт) _________.
 
2. Сən (kitap) _________.
 
3. Ол (музика) _________.
 
=== Cavablar ===
 
1. Мен спортla məşğul oluram.
 
2. Sən kitab oxuyursan.
 
3. Ol muzika dinləyir.
 
=== Tapşırıq 4 ===
 
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
 
1. Мен (müəllim) ________.
 
2. Sən (dost) ________.
 
3. O (idman) ________.
 
=== Cavablar ===
 
1. Men müəllimlə işləyirəm.
 
2. Sən dostlarınla görüşürsən.
 
3. Ol idman edir.
 
=== Tapşırıq 5 ===
 
Aşağıdakı cümlələrdəki fiilləri dəyişdirin:
 
1. Мен (yemək) ________.
 
2. Sən (dərs) ________.
 
3. Ol (film) ________.
 
=== Cavablar ===
 
1. Men yemək yeyirəm.
 
2. Sən dərs oxuyursan.
 
3. Ol film izləyir.
 
=== Tapşırıq 6 ===
 
Aşağıdakı cümlələri hal hazırda işlənən vaxta çevirin:
 
1. Мен (söz) ________.
 
2. Sən (müzik) ________.
 
3. Ol (şeir) ________.
 
=== Cavablar ===
 
1. Men söz yazıram.
 
2. Sən müzik dinləyirsən.
 
3. Ol şeir yazır.
 
=== Tapşırıq 7 ===
 
Aşağıdakı cümlələrdəki boş yerləri doldurun:
 
1. Мен (söz) ________.
 
2. Sən (yüz) ________.
 
3. Ol (ağ) ________.
 
=== Cavablar ===
 
1. Men söz yazıram.
 
2. Sən yüzürsən.
 
3. Ol ağlayır.
 
=== Tapşırıq 8 ===
 
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
 
1. Мен (şəkil) ________.
 
2. Sən (kənd) ________.
 
3. O (dost) ________.
 
=== Cavablar ===
 
1. Men şəkil çəkirəm.
 
2. Sən kənddə yaşayırsan.


Қазақша етектерін пайдалана отырып тапсыру жолы:
3. Ol dostları ilə görüşür.


1. Қазақша етектерінің жинағын үйрену.
=== Tapşırıq 9 ===
2. Сөздік тілбарды үйрену.
3. Мысалдар мен жадықтарға қарау.


Мұндай жолмен, қазақ тілінде ендік етектерінің түрлерін және пайдалануын оқып, сіз осы тілді толық түрде үйрене алатындай боласыз. Алайда, арнайы мәтіндер мен мысалдардың көмегімен жақсы жүргізу үшін уақыттың бір кесірін қатты жоғары деңгейде қалайтындылықтарыңызды өсіруі мүмкін.
Aşağıdakı cümlələrdəki fiilləri dəyişdirin:
 
1. Мен (şarkı) ________.
 
2. Sən (öz) ________.
 
3. Ol (kitap) ________.
 
=== Cavablar ===
 
1. Men şarkı oxuyuram.
 
2. Sən özünlə gedirsən.
 
3. Ol kitab oxuyur.
 
=== Tapşırıq 10 ===
 
Aşağıdakı cümlələri hal hazırda işlənən vaxta çevirin:
 
1. Мен (mühasib) ________.
 
2. Sən (dost) ________.
 
3. Ol (müəllim) ________.
 
=== Cavablar ===
 
1. Men mühasib olaraq çalışıram.
 
2. Sən dostunla gəzirsən.
 
3. Ol müəllimdir.
 
Beləliklə, bugünkü dərsimiz burada sona çatdı. Hal hazırda işlənən vaxtı öyrəndik və onu gündəlik həyatda necə istifadə edəcəyimizi gördük. Bu dərsi praktika edərək, siz Kazax dilini daha yaxşı öyrənəcəksiniz. Unutmayın ki, müntəzəm təkrar və praktika, dil öyrənmədə ən önəmli yoldur!


{{#seo:
{{#seo:
|title=Қазақ тілінің ендік етектерінің жұмысы: курстардың мұғалімдері үшін мұғалімдер
|keywords=Қазақ тілі, ендік етек, төсек көрсету, сөздік тілбар, мысалд


{{Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-az}}
|title=Kazax Dili Dərsi: Hal Hazırda İşlənən Vaxt
 
|keywords=Kazax, Qrammatika, Hal Hazırda İşlənən Vaxt, Dərs, Dil Öyrənmək
 
|description=Bu dərsdə Kazax dilində hal hazırda işlənən vaxtı öyrənəcəksiniz və onunla müxtəlif fiil tiplərini necə istifadə edəcəyinizi görəcəksiniz.
 
}}
 
{{Template:Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-az}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 132: Line 415:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]]
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 




{{Kazakh-Page-Bottom}}
{{Kazakh-Page-Bottom}}

Latest revision as of 17:51, 22 August 2024


Kazakh-language-lesson-polyglot-club.jpg
Qazax → Qrammatika → 0-dan A1-ə Kurs → Hal Hazırda İşlənən Vaxt

İstifadəçilər, bu dərsə xoş gəlmisiniz! Bu gün biz Kazax dilində hal hazırda işlənən vaxt (present tense) haqqında danışacağıq. Hal hazırda işlənən vaxt, gündəlik həyatda, adi fəaliyyətləri ifadə etmək üçün istifadə olunur. Bu, bir şeyin o an baş verdiyini və ya davam etdiyini göstərir. Kazax dilində bu zaman forması çox əhəmiyyətlidir, çünki insanların bir-birləri ilə ünsiyyətini asanlaşdırır. Şimdi, dərsimizin strukturu ilə tanış olaq:

Hal Hazırda İşlənən Vaxtın Önəmi[edit | edit source]

Hal hazırda işlənən vaxt, Kazax dilində gündəlik həyatda istifadə olunan ən əsas zaman formalarından biridir. Bu zaman forması, insanlara öz fikirlərini, hisslərini, və fəaliyyətlərini ifadə etməyə imkan tanıyır. Məsələn, "Mən kitab oxuyuram" dedikdə, bu, o an kitab oxuma fəaliyyətinin davam etdiyini bildirir. Hal hazırda işlənən vaxt, həmçinin, tez-tez baş verən və ya adətən edilən fəaliyyətləri də ifadə edir. Bu səbəbdən, Kazax dilini öyrənmək istəyən hər kəs üçün bu dərs çox vacibdir.

Hal Hazırda İşlənən Vaxtın Forması[edit | edit source]

Kazax dilində hal hazırda işlənən vaxtın forması, fiilin kökünün uyğun şəkilçilərlə birləşdirilməsi ilə yaranır. Aşağıda, hal hazırda işlənən vaxtın formalaşmasını göstərən bir tablo təqdim edirik:

Fiil Kökü Şəkilçi Hal Hazırda İşlənən Vaxt
Жүгіру (jügiru – qaçmaq) -іп Жүгіріп жүрмін (jügirip jürmin) – Mən qaçıram
Оқу (oqu – oxumaq) -ып Оқып отырмын (oqıp otırmın) – Mən oxuyuram
Жазу (jazu – yazmaq) -ып Жазып жатырмын (jazıp jatırmın) – Mən yazıram
Сөйлеу (söyleu – danışmaq) -іп Сөйлеу отырмын (söyleu otırmın) – Mən danışıram
Жұмыс істеу (jumıs isteu – işləmək) -іп Жұмыс істеп жатырмын (jumıs istep jatırmın) – Mən işləyirəm
Күлу (külü – gülmək) -іп Күлуді ұмытпау (küludi umıtpa) – Mən gülümsəyirəm

Fəaliyyətin Tipləri[edit | edit source]

Kazax dilində hal hazırda işlənən vaxtı ifadə etmək üçün müxtəlif fiil tipləri istifadə olunur. Aşağıda bu fiil tiplərinə misallar verilmişdir:

Fəaliyyət Tipi Misal
1. Adi fəaliyyət Мен күнə bir kitab оқuyuram (Men küne bir kitab oqıyuram) – Mən hər gün bir kitab oxuyuram
2. Müvəqqəti fəaliyyət Мен бүгін dostumla кесте үстündə сөйлəşiram (Men bügün dostumla keste üstünde söyleşiram) – Mən bu gün dostumla masada danışıram
3. Tez-tez baş verən fəaliyyət Мен hər səhər idman edirəm (Men hər säher idman edirem) – Mən hər səhər idman edirəm

Hal Hazırda İşlənən Vaxtda İstifadə Edilən Fiillər[edit | edit source]

Kazax dilində hal hazırda işlənən vaxtda istifadə olunan bəzi fiilləri təqdim edirik. Bu fiillər gündəlik həyatda tez-tez rast gəlinir:

Kazax Tələffüz Şimal Azərbaycanlıca
Оқу Oqu Oxumaq
Жазу Jazu Yazmaq
Күлу Külü Gülmək
Жүгіру Jügiru Qaçmaq
Сұрау Suraý Soruşmaq
Көрү Körü Görmək
Ойнау Oynau Oynamak
Сөйлеу Söyleu Danışmaq
Истеу İsteu İdarə etmək
Түсіну Tüsinu Anlamaq

Misallar[edit | edit source]

Hal hazırda işlənən vaxtın necə istifadə edildiyini daha yaxşı başa düşmək üçün aşağıda 20 misal təqdim edirik:

Kazax Tələffüz Şimal Azərbaycanlıca
Мен кітап оқимын Men kitap oqımın Mən kitab oxuyuram
Сен кино көресің Sen kino körəsin Sən kino izləyirsən
Ол тамақ пісіреді Ol tamak pisiridi O, yemək bişirir
Біз достarымызбен сөйлəşirik Biz dostarımızben söyleşirik Biz dostlarımızla danışıram
Сіз жұмыс істейсіз Siz jumıs isteysiz Siz işləyirsiniz
Олар мектепке барады Olär mektepke baradı Onlar məktəbə gedir
Мен су ішіп отырмын Men su içip otırmın Mən su içirəm
Сен кешке gələcəksən Sen keške gələcəksən Sən axşama gələcəksən
Ол әр gün спортпен məşğuldur Ol är gün sportpen məşğuldur O, hər gün idmanla məşğuldur
Біз кітаптар oxuyuruq Biz kitaplar oqıyruq Biz kitablar oxuyuruq
Сіз ән айтып отырсыз Siz än aıp otırsız Siz mahnı oxuyursunuz
Олар сабақ оқып жатыр Olär sabaq oqıp jatır Onlar dərs oxuyur
Мен телефонмен сөйләшirəm Men telefonmen söyleşirem Mən telefonla danışıramsa
Сен достарыңмен ойын ойнайırsan Sen dostarıngen oyun oynayırsan Sən dostlarınla oyun oynayırsan
Ол жұмыс істеп жатыр Ol jumıs istep jatır O, işləyir
Біз табиғатта серуенге шығамыз Biz tabıǵatta serüenge şığamız Biz təbiətdə gəzintiyə çıxırıq
Сіз кітапханаға бара bilərsiniz Siz kitapxanaga bara bilirsiniz Siz kitabxanaya gedə bilərsiniz
Олар бүгін bazara gedir Olär bügün bazara gedir Onlar bu gün bazara gedir
Мен кешə əylənirəm Men keşe äylänirem Mən dünən əylənirəm
Сен тамаша көрməyə gedirsən Sen tamasha körməyə gedirsən Sən tamaşa görməyə gedirsən
Ол жаңа фильм izləyir Ol jaña film izləyir O, yeni film izləyir

Təcrübə Tapşırıqları[edit | edit source]

İndi isə, öyrəndiklərinizi tətbiq etmək üçün bəzı tapşırıqlara keçək. Aşağıda 10 təcrübə tapşırığı təqdim edirik:

Tapşırıq 1[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri hal hazırda işlənən vaxta çevirin:

1. Мен (kitap) оқимын.

2. Сен (kino) көрəsən.

3. Ол (тамақ) пісіредi.

Cavablar[edit | edit source]

1. Мен кітап oxuyuram.

2. Sen kino görürsən.

3. Ol tamak pisi̇ridi.

Tapşırıq 2[edit | edit source]

Aşağıdakı fiilləri hal hazırda işlənən vaxta çevirin:

1. Жазу (yazmaq)

2. Күлу (gülmək)

3. Сөйлеу (danışmaq)

Cavablar[edit | edit source]

1. Жазып отырмын.

2. Күлуді ұмıtpa.

3. Сөйлеу отырмын.

Tapşırıq 3[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələrdəki boş yerləri doldurun:

1. Мен (спорт) _________.

2. Сən (kitap) _________.

3. Ол (музика) _________.

Cavablar[edit | edit source]

1. Мен спортla məşğul oluram.

2. Sən kitab oxuyursan.

3. Ol muzika dinləyir.

Tapşırıq 4[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:

1. Мен (müəllim) ________.

2. Sən (dost) ________.

3. O (idman) ________.

Cavablar[edit | edit source]

1. Men müəllimlə işləyirəm.

2. Sən dostlarınla görüşürsən.

3. Ol idman edir.

Tapşırıq 5[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələrdəki fiilləri dəyişdirin:

1. Мен (yemək) ________.

2. Sən (dərs) ________.

3. Ol (film) ________.

Cavablar[edit | edit source]

1. Men yemək yeyirəm.

2. Sən dərs oxuyursan.

3. Ol film izləyir.

Tapşırıq 6[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri hal hazırda işlənən vaxta çevirin:

1. Мен (söz) ________.

2. Sən (müzik) ________.

3. Ol (şeir) ________.

Cavablar[edit | edit source]

1. Men söz yazıram.

2. Sən müzik dinləyirsən.

3. Ol şeir yazır.

Tapşırıq 7[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələrdəki boş yerləri doldurun:

1. Мен (söz) ________.

2. Sən (yüz) ________.

3. Ol (ağ) ________.

Cavablar[edit | edit source]

1. Men söz yazıram.

2. Sən yüzürsən.

3. Ol ağlayır.

Tapşırıq 8[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:

1. Мен (şəkil) ________.

2. Sən (kənd) ________.

3. O (dost) ________.

Cavablar[edit | edit source]

1. Men şəkil çəkirəm.

2. Sən kənddə yaşayırsan.

3. Ol dostları ilə görüşür.

Tapşırıq 9[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələrdəki fiilləri dəyişdirin:

1. Мен (şarkı) ________.

2. Sən (öz) ________.

3. Ol (kitap) ________.

Cavablar[edit | edit source]

1. Men şarkı oxuyuram.

2. Sən özünlə gedirsən.

3. Ol kitab oxuyur.

Tapşırıq 10[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri hal hazırda işlənən vaxta çevirin:

1. Мен (mühasib) ________.

2. Sən (dost) ________.

3. Ol (müəllim) ________.

Cavablar[edit | edit source]

1. Men mühasib olaraq çalışıram.

2. Sən dostunla gəzirsən.

3. Ol müəllimdir.

Beləliklə, bugünkü dərsimiz burada sona çatdı. Hal hazırda işlənən vaxtı öyrəndik və onu gündəlik həyatda necə istifadə edəcəyimizi gördük. Bu dərsi praktika edərək, siz Kazax dilini daha yaxşı öyrənəcəksiniz. Unutmayın ki, müntəzəm təkrar və praktika, dil öyrənmədə ən önəmli yoldur!

0-dan A1-e qadar - Kazaxçı Kursu - Mövzular cədvəli[edit source]


Kazaxçı Əlifbası


Tərifləşmə və Ümumi İfadələr


Kazaxça Hallar


Yemək və İçkilər


Fiillər


Mədəniyyət və Adət-Ənənələr


Ailə və Əlaqələr


Sifətlər


Səyahət və İstiqamətlər


ZamirLər


Alış-Veriş və Təhvil-Veriş


İncəsənət və Ədəbiyyat


Zərfəlar


Sağlamlıq və Tibbi Acil Halları


Sport və İdman


Prepozisiyalar və Postpozisiyalar


Təbiət və Mühit



Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Kazakh/Grammar/Present-Tense/az&oldid=328884"