Difference between revisions of "Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Participles/az"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
(One intermediate revision by the same user not shown)
Line 1: Line 1:


{{Serbian-Page-Top}}
{{Serbian-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Serbian/az|Серб]] </span> → <span cat>[[Language/Serbian/Grammar/az|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Serbian/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 до A1 Курс]]</span> → <span title>Фиалар: Участоклар</span></div>


<div class="pg_page_title"><span lang="az">Serbiya</span> → <span cat="az">Qrammatika</span> → <span level="az">0-dan A1-ə Qədər Kurs</span> → <span title="az">Fiillər: İştirakçilər</span></div>
== Кереш ==
 
Серб тилинде фиалар мен участоклар, грамматиканың иң мөһим аспектыларының берсе булып тора. Участоклар, яки катышмалар, фианың формаларын модификацияләп, аларның мағына һәм функцияләрен баета. Бу дәрестә, без участокларны өйрәнәчәкбез, аларны ничек кулланырга, һәм аларның фиалар белән булган бәйләнешен аңлатачакбыз. Участоклар, серб телендә җөмләләрнең тулылыгын һәм эмоциональ контекстын арттырып, сөйләмне байыта. Дәреснең структурасы түбәндәгечә:


__TOC__
__TOC__


== Başlanğıc ==
=== Участокларның Тасвирламасы ===


Salamlar və xoş gəldiniz! Bu dərsimizdə "Serbiya dilində iştirakçilər" mövzusunu öyrənəcəyik. İştirakçilər Serbiya dilində ən çətin mövzulardan biridir, lakin sizə bu mövzunu asanlaşdıracağıq.  
Участоклар, фиаларның үзгәрешле формалары булып, аларның үзенчәлекләрен, вакытын, һәм кимчелекләрен күрсәтә. Серб телендә участокларның ике төп төре бар: актив һәм пассив участоклар.


== İştirakçilər nədir? ==
==== Актив Участоклар ====


İştirakçilər, fiillərə aid olan vəd adlı qrammatik formadır. İştirakçilər, fiil əsasının üzərinə qurulur və iki növü var: geçmiş və şimdiki zaman. Bu iki növün də iki formu var: sıfət və zarf forması.  
Актив участоклар, фианың актив формасындагы гамәлләрен күрсәтә. Мәсәлән, "язып" (писать) фиасы "язып" (пишущий) актив участок булып тора.  


İştirakçilər, Serbiya dilində bir çox cümlələrdə istifadə olunur. Onlar, tez-tez sıfət kimi işlədilir və cümlələri daha da zənginləşdirir.
==== Пассив Участоклар ====


== Geçmiş zamanlı iştirakçilər ==
Пассив участоклар, фианың пассив формасындагы гамәлләрен күрсәтә. Мәсәлән, "язылган" (написанный) фиасы "язылган" (написанный) пассив участок булып тора.


Geçmiş zamanlı iştirakçilər, keçmiş zamanlı fiillərin vəd formasından qurulur. Geçmiş zamanlı iştirakçilər, -ao, -eo, -io, -ao, -eli, -eni kimi səslərə sahibdir.
=== Участокларның Үзлекләре ===


Məsələn:
Серб телендәге участоклар, фиаларның формаларын һәм контекстларын аңлатуда мөһим роль уйный. Алар кешеләргә фианың гамәлләрен, вакытларын һәм тугры формаларын аңларга ярдәм итә.
 
== Участокларның Мисаллары ==
 
Түбәндә, актив һәм пассив участокларга мисаллар китерәбез:


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Serbiya !! İfadənin ifrazı !! Azərbaycanca
 
! Серб !! Произношение !! Тәрҗемә
 
|-
 
| пишу  || piʃu || язам
 
|-
 
| читају  || tʃitaju || укыйм
 
|-
 
| игра  || igra || уйнар
 
|-
 
| раде  || rade || эшли
 
|-
 
| пишући  || piʃući || язучы
 
|-
 
| читајући  || tʃitajući || укыучы
 
|-
 
| играјући  || igrajući || уйнаучы
 
|-
 
| радећи  || radeći || эшләгән
 
|-
 
| написан  || napisano || язылган
 
|-
 
| прочитан  || pročitano || укылган
 
|-
|-
| Она је јела || Ona je jela || O yeyib
 
| завршен  || završeno || тәмамланган
 
|-
|-
| Он је пио || On je pio || O içib
 
| урађен  || urađeno || башкарылган
 
|-
|-
| Он је говорио || On je govorio || O danışıb
 
| учешен  || učešeno || катнашкан
 
|-
|-
| Он је размислио || On je razmislio || O nəfəs alıb
|}


== Şimdiki zamanlı iştirakçilər ==
| промењен  || promenjeno || үзгәртелгән


Şimdiki zamanlı iştirakçilər, şimdiki zamanlı fiillərin vəd formasından qurulur. Şimdiki zamanlı iştirakçilər, -ći, -ući, -eći, -deći kimi səslərə sahibdir.
|-


Məsələn:
| виден  || viđeno || күренгән


{| class="wikitable"
! Serbiya !! İfadənin ifrazı !! Azərbaycanca
|-
|-
| Она је једућа || Ona je jeduća || O yeyən
 
| написавши  || napisavši || язган
 
|-
|-
| Он је пијући || On je pijuci || O içən
 
| прочитавши  || pročitajvši || укыган
 
|-
|-
| Он говори || On govori || O danışır
 
| завршивши  || završivši || тәмамлаган
 
|-
|-
| Он размисљајући || On razmišljajući || O düşünən
 
| урадивши  || uradivši || башкарган
 
|-
 
| учествовавши  || učestvovavši || катнашкан
 
|}
|}


== İştirakçilər nə üçün istifadə olunur? ==
== Участокларны Куллану ==
 
Участокларны дөрес куллану, серб телендә сөйләшкәндә мөһим. Алар фианың контекстын ачыклап, сөйләмне байыта. Мәсәлән, "язып" сүзенең актив формасы "язып йөрем" (язып йөрим), ә "язылган" пассив формасы "язып булган" (язылган) дип әйтергә мөмкин.
 
=== Участокларның Төрләре ===
 
1. '''Актив участоклар''': Фианың актив формасы.
 
2. '''Пассив участоклар''': Фианың пассив формасы.
 
== Упражнения ==
 
Дәресне ныгыту өчен, түбәндәге күнегүләрне башкарырга тәкъдим ителә:
 
=== Упражнение 1 ===
 
Түбәндәге фиаларны актив участокка әйләндерегез:
 
1. язам
 
2. укыйм
 
3. уйныйм
 
* '''Чишелеш''':
 
1. язучы
 
2. укучы
 
3. уйнаучы
 
=== Упражнение 2 ===
 
Түбәндәге фиаларны пассив участокка әйләндерегез:
 
1. язылган
 
2. укылган
 
3. башкарылган
 
* '''Чишелеш''':
 
1. язу
 
2. уку
 
3. башкару
 
=== Упражнение 3 ===
 
Сүзләрне дөрес тәртиптә куеп җөмләләр ясагыз:
 
1. (язып, мин, китабым)
 
2. (укый, ул, дәрес)
 
3. (уйный, балалар, паркта)
 
* '''Чишелеш''':
 
1. Мин китап язам.
 
2. Ул дәрес укый.
 
3. Балалар паркта уйный.
 
=== Упражнение 4 ===
 
Түбәндәге актив участокларны пассив участокларга әйләндерегез:
 
1. язып
 
2. укыган
 
3. башкарган
 
* '''Чишелеш''':
 
1. язылган
 
2. укылган
 
3. башкарылган
 
=== Упражнение 5 ===
 
Актив участокларны табыгыз:
 
1. язучы
 
2. укыучы
 
3. уйнаучы
 
* '''Чишелеш''':
 
1. язып
 
2. укый
 
3. уйный
 
=== Упражнение 6 ===
 
Түбәндәге җөмләләрне корректлаңыз:
 
1. Язучы китап яза.
 
2. Укучы дәрес укый.
 
3. Уйнаучы балалар белән уйный.
 
* '''Чишелеш''':
 
1. Язучы китап яза.


İştirakçilər, Serbiya dilində bir çox cümlədə istifadə olunur. Onlar, cümlələri daha zəngin və mənasız edir. İştirakçilər ayrıca, cümlələrdəki zaman və şəxs kimi məqamların dəqiqliyini artırır.  
2. Укучы дәрес укый.


İştirakçilər, ayrıca, şəxsin vəziyyətinə və eyni zamanda vəziyyətə bağlı olan hissləri ifadə etmək üçün istifadə olunur.  
3. Уйнаучы балалар белән уйный.


Məsələn:
=== Упражнение 7 ===


* Писајући ову писмо, осећам се срећно. (Bu məktəbi yazarkən özümə xoşbəxt hiss edirəm.)
Пассив участокларны табыгыз:


* Јелајући, размишљам о животу. (Yeyərək, həyat haqqında düşünürəm.)
1. язылган


== Əlavə məlumat ==
2. укылган


Serbiya dilində iştirakçilər haqqında daha ətraflı məlumat almaq üçün, aşağıdakı linklərdən istifadə edə bilərsiniz:
3. башкарылган


* [https://www.serbianlanguagepodcast.com/2020/07/serbian-participles.html Serbian Language Podcast]
* '''Чишелеш''':
* [https://www.serbiancourses.com/grammar/serbian-participles/ Serbian Courses]


== Nəticə ==
1. язылган


Bu dərsimizdə "Serbiya dilində iştirakçilər" mövzusunu öyrəndik. İştirakçilər, Serbiya dilində ən çətin mövzulardan biridir, lakin sizə bu mövzunu asanlaşdırdığımızı ümid edirik. Əgər daha çox məlumat almaq istəyirsinizsə, yuxarıda göstərilən linklərdən istifadə edə bilərsiniz.  
2. укылган
 
3. башкарылган
 
=== Упражнение 8 ===
 
Түбәндәге җөмләләрне актив формада язырга:
 
1. Укылган китап.
 
2. Язылган хата.
 
* '''Чишелеш''':
 
1. Укый торган китап.
 
2. Яза торган хата.
 
=== Упражнение 9 ===
 
Кем ул актив участокларны куллана? (Кем?)
 
* '''Чишелеш''':
 
Ул актив участокларны куллана.
 
=== Упражнение 10 ===
 
Түбәндәге җөмләләрне анализлагыз һәм актив-пассив участокларны аерыгыз:
 
1. Язучы китап яза.
 
2. Язылган китап.
 
* '''Чишелеш''':
 
1. Актив участок: Язучы китап яза.
 
2. Пассив участок: Язылган китап.


{{#seo:
{{#seo:
|title=Serbiya Dilində İştirakçilər - Serbiya Dilində Fiillər: İştirakçilər
 
|keywords=Serbiya dilində iştirakçilər, Serbiya dilində fiillər, Serbiya dilində qrammatika, Serbiya dilində şəxslər, Serbiya dilində əlavə məlumatlar
|title=Серб Грамматика: Фиалар һәм Участоклар
|description=İştirakçilər, Serbiya dilində ən çətin mövzulardan biridir, lakin sizə bu mövzunu asanlaşdırdığımızı ümid edirik. Bu dərsimizdə "Serbiya dilində iştirakçilər" mövzusunu öyrəndik.
 
|keywords=серб, грамматика, фиалар, участоклар, актив, пассив
 
|description=Бу дәрестә, сез серб телендә фиалар һәм участокларны өйрәнәчәксез. Участокларның актив һәм пассив формаларын ачыклап, җөмләләрдә ничек кулланырга өйрәнерсез.
 
}}
}}


{{Serbian-0-to-A1-Course-TOC-az}}
{{Template:Serbian-0-to-A1-Course-TOC-az}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 87: Line 309:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Serbian-0-to-A1-Course]]
[[Category:Serbian-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 
 


==Other lessons==
* [[Language/Serbian/Grammar/Pronouns:-Personal-Pronouns/az|Complete 0 to A1 Course → Grammar → Pronouns: Personal Pronouns]]
* [[Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Future-Tense/az|0 to A1 Course → Grammar → Verbs: Future Tense]]
* [[Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Reflexive-Verbs/az|0 to A1 Course → Grammar → Verbs: Reflexive Verbs]]
* [[Language/Serbian/Grammar/Cases:-Nominative-and-Accusative/az|Cases: Nominative and Accusative]]
* [[Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Present-Tense/az|Verbs: Present Tense]]
* [[Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Perfective-and-Imperfective/az|0'dan A1 Seviyesine Kadar Tamamlayıcı Kurs → Dilbilgisi → Farklı Türlerde Fiiller: Tamamlanmış ve Tamamlanmamış]]
* [[Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Imperative/az|0 to A1 Course → Grammar → Verbs: Imperative]]
* [[Language/Serbian/Grammar/Adjectives:-Comparative-and-Superlative/az|0 to A1 Kursu → Qrammatika → Sifetler: Muqayisəli və Ən yüksək]]
* [[Language/Serbian/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 to A1 Course]]
* [[Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Past-Tense/az|0 to A1 Course → Grammar → Verbs: Past Tense]]
* [[Language/Serbian/Grammar/Nouns:-Gender-and-Number/az|0 to A1 Course → Grammar → Nouns: Gender and Number]]


{{Serbian-Page-Bottom}}
{{Serbian-Page-Bottom}}

Latest revision as of 21:02, 16 August 2024


Serbian-Language-PolyglotClub.png
Серб → Грамматика → 0 до A1 Курс → Фиалар: Участоклар

Кереш[edit | edit source]

Серб тилинде фиалар мен участоклар, грамматиканың иң мөһим аспектыларының берсе булып тора. Участоклар, яки катышмалар, фианың формаларын модификацияләп, аларның мағына һәм функцияләрен баета. Бу дәрестә, без участокларны өйрәнәчәкбез, аларны ничек кулланырга, һәм аларның фиалар белән булган бәйләнешен аңлатачакбыз. Участоклар, серб телендә җөмләләрнең тулылыгын һәм эмоциональ контекстын арттырып, сөйләмне байыта. Дәреснең структурасы түбәндәгечә:

Участокларның Тасвирламасы[edit | edit source]

Участоклар, фиаларның үзгәрешле формалары булып, аларның үзенчәлекләрен, вакытын, һәм кимчелекләрен күрсәтә. Серб телендә участокларның ике төп төре бар: актив һәм пассив участоклар.

Актив Участоклар[edit | edit source]

Актив участоклар, фианың актив формасындагы гамәлләрен күрсәтә. Мәсәлән, "язып" (писать) фиасы "язып" (пишущий) актив участок булып тора.

Пассив Участоклар[edit | edit source]

Пассив участоклар, фианың пассив формасындагы гамәлләрен күрсәтә. Мәсәлән, "язылган" (написанный) фиасы "язылган" (написанный) пассив участок булып тора.

Участокларның Үзлекләре[edit | edit source]

Серб телендәге участоклар, фиаларның формаларын һәм контекстларын аңлатуда мөһим роль уйный. Алар кешеләргә фианың гамәлләрен, вакытларын һәм тугры формаларын аңларга ярдәм итә.

Участокларның Мисаллары[edit | edit source]

Түбәндә, актив һәм пассив участокларга мисаллар китерәбез:

Серб Произношение Тәрҗемә
пишу piʃu язам
читају tʃitaju укыйм
игра igra уйнар
раде rade эшли
пишући piʃući язучы
читајући tʃitajući укыучы
играјући igrajući уйнаучы
радећи radeći эшләгән
написан napisano язылган
прочитан pročitano укылган
завршен završeno тәмамланган
урађен urađeno башкарылган
учешен učešeno катнашкан
промењен promenjeno үзгәртелгән
виден viđeno күренгән
написавши napisavši язган
прочитавши pročitajvši укыган
завршивши završivši тәмамлаган
урадивши uradivši башкарган
учествовавши učestvovavši катнашкан

Участокларны Куллану[edit | edit source]

Участокларны дөрес куллану, серб телендә сөйләшкәндә мөһим. Алар фианың контекстын ачыклап, сөйләмне байыта. Мәсәлән, "язып" сүзенең актив формасы "язып йөрем" (язып йөрим), ә "язылган" пассив формасы "язып булган" (язылган) дип әйтергә мөмкин.

Участокларның Төрләре[edit | edit source]

1. Актив участоклар: Фианың актив формасы.

2. Пассив участоклар: Фианың пассив формасы.

Упражнения[edit | edit source]

Дәресне ныгыту өчен, түбәндәге күнегүләрне башкарырга тәкъдим ителә:

Упражнение 1[edit | edit source]

Түбәндәге фиаларны актив участокка әйләндерегез:

1. язам

2. укыйм

3. уйныйм

  • Чишелеш:

1. язучы

2. укучы

3. уйнаучы

Упражнение 2[edit | edit source]

Түбәндәге фиаларны пассив участокка әйләндерегез:

1. язылган

2. укылган

3. башкарылган

  • Чишелеш:

1. язу

2. уку

3. башкару

Упражнение 3[edit | edit source]

Сүзләрне дөрес тәртиптә куеп җөмләләр ясагыз:

1. (язып, мин, китабым)

2. (укый, ул, дәрес)

3. (уйный, балалар, паркта)

  • Чишелеш:

1. Мин китап язам.

2. Ул дәрес укый.

3. Балалар паркта уйный.

Упражнение 4[edit | edit source]

Түбәндәге актив участокларны пассив участокларга әйләндерегез:

1. язып

2. укыган

3. башкарган

  • Чишелеш:

1. язылган

2. укылган

3. башкарылган

Упражнение 5[edit | edit source]

Актив участокларны табыгыз:

1. язучы

2. укыучы

3. уйнаучы

  • Чишелеш:

1. язып

2. укый

3. уйный

Упражнение 6[edit | edit source]

Түбәндәге җөмләләрне корректлаңыз:

1. Язучы китап яза.

2. Укучы дәрес укый.

3. Уйнаучы балалар белән уйный.

  • Чишелеш:

1. Язучы китап яза.

2. Укучы дәрес укый.

3. Уйнаучы балалар белән уйный.

Упражнение 7[edit | edit source]

Пассив участокларны табыгыз:

1. язылган

2. укылган

3. башкарылган

  • Чишелеш:

1. язылган

2. укылган

3. башкарылган

Упражнение 8[edit | edit source]

Түбәндәге җөмләләрне актив формада язырга:

1. Укылган китап.

2. Язылган хата.

  • Чишелеш:

1. Укый торган китап.

2. Яза торган хата.

Упражнение 9[edit | edit source]

Кем ул актив участокларны куллана? (Кем?)

  • Чишелеш:

Ул актив участокларны куллана.

Упражнение 10[edit | edit source]

Түбәндәге җөмләләрне анализлагыз һәм актив-пассив участокларны аерыгыз:

1. Язучы китап яза.

2. Язылган китап.

  • Чишелеш:

1. Актив участок: Язучы китап яза.

2. Пассив участок: Язылган китап.

Серб дили - 0-ден А1-е кимәл[edit source]


Серб грамматикасының танитмасы


Серб булагы танитмасы


Серб күлтүрү танитмасы


Сылмалар: Иңелешкән сылмалар


Әзаңыздар алыш-вереш


Спорт һәм динчлек


Исемләр: Шакъ өстәлеге


Эчтәләр һәм көндәлекләр


Әдәбият һәм ҡушылык


Фиалар: Шартлы өстәлеге


Тәфәрәк һәм медиа


Искусство һәм исемләр буенчалары


Other lessons[edit | edit source]


Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Participles/az&oldid=322152"