Difference between revisions of "Language/Serbian/Grammar/Verbs:-Past-Tense/az"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Serbian-Page-Top}} | {{Serbian-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Serbian/az|Серб]] </span> → <span cat>[[Language/Serbian/Grammar/az|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Serbian/Grammar/0-to-A1-Course/az|0 до A1 Курс]]</span> → <span title>Фиалар: Өткен мәртеү</span></div> | |||
== Кереш == | |||
Серб телендә фиаларның үткен мәртәбәсен өйрәнү, телне камилләштерү өчен бик мөһим. Әгәр сез серб телендә сөйләшергә, язарга яки укырга телисез икән, үткен мәртәбәне белү — бу сезне уңышлы сөйләшергә ярдәм итәчәк. Бу дәрестә без серб фиаларының үткен мәртәбәсен, аның формаларын һәм кулланылышларын өйрәнәчәкбез. | |||
Дәреснең структурасы түбәндәгечә: | |||
* Фиаларның үткен мәртәбәсе турында гомум мәгълүмат | |||
* Фиаларның формаларына мисаллар | |||
* Практика өчен күнегүләр | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
== | === Фиаларның үткен мәртәбәсе === | ||
Фиаларның үткен мәртәбәсе, ягъни "прошло време", безнең сөйләшүләребездә, хәрәкәтләрнең узган вакытта булганын күрсәтү өчен кулланыла. Ул, гадәттә, узган вакыйгаларны, тәҗрибәләрне яки яраткан эшләрне белдерә. Серб телендә фиаларның үткен мәртәбәсе формалаштыру өчен төп принципларны белү кирәк. | |||
=== | === Фиаларның формалары === | ||
Серб телендә фиаларның үткен мәртәбәсе ике төрле формаларда була: | |||
1. '''Гадәти формалар''': Алар, гадәттә, -о, -ла, -ли, -ле кебек суффикслар белән төзелә. | |||
2. '''Ирекле формалар''': Алар, фианың төп формасына бәйле рәвештә, үзгәрешләр кичерә. | |||
==== Мисаллар ==== | |||
Түбәндәге таблицада серб фиаларының үткен мәртәбәсе формаларын һәм аларның тәрҗемәләрен таба аласыз: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Серб !! Телдән әйтү !! Тәрҗемә | |||
|- | |||
| Ја сам читао. || ja sam čitao || Мин укыдым. | |||
|- | |||
| Ти си писала. || ti si pisala || Син яздың. | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Он је играо. || on je igrao || Ул уйнады. | |||
|- | |||
| Ми смо трчали. || mi smo trčali || Без йөгердек. | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Ви сте говорили. || vi ste govorili || Сез сөйләдегез. | |||
|- | |- | ||
| Они су били. || oni su bili || Алар булды. | |||
|- | |||
| Она је готвила. || ona je gotvila || Ул пешерде. | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Ми смо путовали. || mi smo putovali || Без сәяхәт иттек. | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Он је учио. || on je učio || Ул өйрәнде. | |||
|- | |- | ||
| | |||
| Она је пела. || ona je pela || Ул җырлады. | |||
|} | |} | ||
=== | === Фиаларны формалаштыру === | ||
Серб фиаларының үткен мәртәбәсе формалаштыру өчен, фианың төп формасын белергә кирәк. Гадәттә, фиалар югарыда күрсәтелгән суффиксларга нигезләнеп формалаштырылалар. Мәсәлән, "четати" (укырга) фиасы өчен "читао" (укыдым) формасы кулланыла. | |||
Фиаларның формалашу процессында, түбәндәге кагыйдәләрне истә тотарга кирәк: | |||
* '''Кем? Нәрсә?''' формаларын белергә. | |||
* '''Суффиксларны''' дөрес куллану. | |||
=== Күнегүләр === | |||
Хәзер, өйрәнгәннәребезне ныгыту өчен, кайбер күнегүләр ясарга кирәк. Түбәндәге күнегүләр сезгә серб фиаларының үткен мәртәбәсе формаларын кулланырга ярдәм итәр. | |||
1. '''Түбәндәге җөмләләрне тәрҗемә итегез:''' | |||
1. Мин уйнадым. | |||
2. Син укыдың. | |||
3. Ул кайтты. | |||
4. Без әзерләдек. | |||
5. Сез сөйләдегез. | |||
2. '''Ошбу җөмләләрдә фиаларның формаларын табыгыз:''' | |||
1. Ул китап укыды. | |||
2. Без фильм карадык. | |||
3. Син ризык пешердең. | |||
4. Алар йөгерделәр. | |||
5. Син кечкенә идең. | |||
3. '''Фиаларның формаларын дөрес итеп тутырыгыз:''' | |||
1. Ти си __________ (писати). | |||
2. Она је __________ (певати). | |||
3. Ми смо __________ (играти). | |||
4. Они су __________ (путовати). | |||
5. Он је __________ (учити). | |||
==== Җаваплар һәм аңлатмалар ==== | |||
1. | |||
1. Я сам играо. (Мин уйнадым.) | |||
2. Ти си читао. (Син укыдың.) | |||
3. Он је дошао. (Ул кайтты.) | |||
4. Ми смо спремили. (Без әзерләдек.) | |||
5. Ви сте говорили. (Сез сөйләдегез.) | |||
2. | |||
1. укыды | |||
2. карадык | |||
3. пешердең | |||
4. йөгерделәр | |||
5. идең | |||
3. | |||
1. написала | |||
2. певала | |||
3. играли | |||
4. путовали | |||
5. учио | |||
Бу күнегүләр сезгә серб фиаларының үткен мәртәбәсе формаларын яхшырак аңларга һәм кулланырга ярдәм итәр. Уңышлар! | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
|title= | |||
|keywords= | |title=Серб телендә фиаларның үткен мәртәбәсе | ||
|description= | |||
|keywords=серб, грамматика, фиалар, үткен мәртәбә, серб теле, тел өйрәнү | |||
|description=Бу дәрестә сез серб телендә фиаларның үткен мәртәбәсе турында өйрәнәсез. Фиалар формалары, мисаллар һәм күнегүләр белән танышасыз. | |||
}} | }} | ||
{{Serbian-0-to-A1-Course-TOC-az}} | {{Template:Serbian-0-to-A1-Course-TOC-az}} | ||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 74: | Line 187: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:Serbian-0-to-A1-Course]] | [[Category:Serbian-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
Latest revision as of 12:38, 16 August 2024
Кереш[edit | edit source]
Серб телендә фиаларның үткен мәртәбәсен өйрәнү, телне камилләштерү өчен бик мөһим. Әгәр сез серб телендә сөйләшергә, язарга яки укырга телисез икән, үткен мәртәбәне белү — бу сезне уңышлы сөйләшергә ярдәм итәчәк. Бу дәрестә без серб фиаларының үткен мәртәбәсен, аның формаларын һәм кулланылышларын өйрәнәчәкбез.
Дәреснең структурасы түбәндәгечә:
- Фиаларның үткен мәртәбәсе турында гомум мәгълүмат
- Фиаларның формаларына мисаллар
- Практика өчен күнегүләр
Фиаларның үткен мәртәбәсе[edit | edit source]
Фиаларның үткен мәртәбәсе, ягъни "прошло време", безнең сөйләшүләребездә, хәрәкәтләрнең узган вакытта булганын күрсәтү өчен кулланыла. Ул, гадәттә, узган вакыйгаларны, тәҗрибәләрне яки яраткан эшләрне белдерә. Серб телендә фиаларның үткен мәртәбәсе формалаштыру өчен төп принципларны белү кирәк.
Фиаларның формалары[edit | edit source]
Серб телендә фиаларның үткен мәртәбәсе ике төрле формаларда була:
1. Гадәти формалар: Алар, гадәттә, -о, -ла, -ли, -ле кебек суффикслар белән төзелә.
2. Ирекле формалар: Алар, фианың төп формасына бәйле рәвештә, үзгәрешләр кичерә.
Мисаллар[edit | edit source]
Түбәндәге таблицада серб фиаларының үткен мәртәбәсе формаларын һәм аларның тәрҗемәләрен таба аласыз:
Серб | Телдән әйтү | Тәрҗемә |
---|---|---|
Ја сам читао. | ja sam čitao | Мин укыдым. |
Ти си писала. | ti si pisala | Син яздың. |
Он је играо. | on je igrao | Ул уйнады. |
Ми смо трчали. | mi smo trčali | Без йөгердек. |
Ви сте говорили. | vi ste govorili | Сез сөйләдегез. |
Они су били. | oni su bili | Алар булды. |
Она је готвила. | ona je gotvila | Ул пешерде. |
Ми смо путовали. | mi smo putovali | Без сәяхәт иттек. |
Он је учио. | on je učio | Ул өйрәнде. |
Она је пела. | ona je pela | Ул җырлады. |
Фиаларны формалаштыру[edit | edit source]
Серб фиаларының үткен мәртәбәсе формалаштыру өчен, фианың төп формасын белергә кирәк. Гадәттә, фиалар югарыда күрсәтелгән суффиксларга нигезләнеп формалаштырылалар. Мәсәлән, "четати" (укырга) фиасы өчен "читао" (укыдым) формасы кулланыла.
Фиаларның формалашу процессында, түбәндәге кагыйдәләрне истә тотарга кирәк:
- Кем? Нәрсә? формаларын белергә.
- Суффиксларны дөрес куллану.
Күнегүләр[edit | edit source]
Хәзер, өйрәнгәннәребезне ныгыту өчен, кайбер күнегүләр ясарга кирәк. Түбәндәге күнегүләр сезгә серб фиаларының үткен мәртәбәсе формаларын кулланырга ярдәм итәр.
1. Түбәндәге җөмләләрне тәрҗемә итегез:
1. Мин уйнадым.
2. Син укыдың.
3. Ул кайтты.
4. Без әзерләдек.
5. Сез сөйләдегез.
2. Ошбу җөмләләрдә фиаларның формаларын табыгыз:
1. Ул китап укыды.
2. Без фильм карадык.
3. Син ризык пешердең.
4. Алар йөгерделәр.
5. Син кечкенә идең.
3. Фиаларның формаларын дөрес итеп тутырыгыз:
1. Ти си __________ (писати).
2. Она је __________ (певати).
3. Ми смо __________ (играти).
4. Они су __________ (путовати).
5. Он је __________ (учити).
Җаваплар һәм аңлатмалар[edit | edit source]
1.
1. Я сам играо. (Мин уйнадым.)
2. Ти си читао. (Син укыдың.)
3. Он је дошао. (Ул кайтты.)
4. Ми смо спремили. (Без әзерләдек.)
5. Ви сте говорили. (Сез сөйләдегез.)
2.
1. укыды
2. карадык
3. пешердең
4. йөгерделәр
5. идең
3.
1. написала
2. певала
3. играли
4. путовали
5. учио
Бу күнегүләр сезгә серб фиаларының үткен мәртәбәсе формаларын яхшырак аңларга һәм кулланырга ярдәм итәр. Уңышлар!
Other lessons[edit | edit source]
- Complete 0 to A1 Course → Grammar → Pronouns: Personal Pronouns
- Verbs: Present Tense
- 0 to A1 Course → Grammar → Nouns: Gender and Number
- 0 to A1 Course
- Cases: Nominative and Accusative