Difference between revisions of "Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-22:-Complex-sentences-and-conjunctions/az"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Iranian-persian-Page-Top}}
{{Iranian-persian-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Iranian-persian/az|Farsça]] </span> → <span cat>[[Language/Iranian-persian/Grammar/az|Qramatika]]</span> → <span level>[[Language/Iranian-persian/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-ə Kurs]]</span> → <span title>Ders 22: Karmaşık cümleler ve bağlaçlar</span></div>


<div class="pg_page_title"><span lang>İran Farscası</span> → <span cat>Qrammatika</span> → <span level>[[Language/Iranian-persian/Grammar/0-to-A1-Course/az|0'dan A1'e Kurs]]</span> → <span title>Dərslər 22: Kompleks cümlələr və ədədlər</span></div>
== Giriş ==
 
Fars dili, zəngin və mürəkkəb bir qramatikaya malikdir. Bu dərsdə, '''karmaşık cümlələr''' yaratmağı öyrənəcəyik. Karmaşık cümlələr, bir neçə sadə cümlənin birləşməsindən ibarətdir və fikirlərimizi daha dəqiq ifadə etməyə imkan tanıyır. Bağlaçlar bu cümlələrin formalaşmasında vacib rol oynayır.
 
Bu dərsdə, bağlaçları necə istifadə edəcəyimizi, cümlələri necə birləşdirəcəyimizi və düzgün durğu işarələrini necə tətbiq edəcəyimizi öyrənəcəyik.


__TOC__
__TOC__


== Başlanğıc ==
=== Karmaşık Cümlələr Nədir? ===


Bu dərsdə siz İran Farscasında kompleks cümlələrin necə formalaşdırılacağını öyrənəcəksiniz, alt cümləçil qoşma sözləri və nöqtələmə istifadə edərək.
Karmaşık cümlələr, bir neçə sadə cümlənin birləşməsidir. Bu cümlələrdə '''bağlaçlar''' vasitəsilə fikirlərimizi birləşdiririk. Məsələn, "Mən kitab oxuyuram" və "Hava gözəldir" cümlələrini birləşdirərək "Mən kitab oxuyuram, çünki hava gözəldir" deyə bilərik. Bu cür cümlələr, fikirlərimizi bir-biri ilə əlaqələndirməyə kömək edir.


== Kompleks cümlələr və ədədlər ==
=== Bağlaçlar ===


Kompleks cümlələr, iki və ya daha çox cümlənin birləşməsindən meydana gəlir. Alt cümlələr, cümlənin mənasını daha da açır və ya tamamlar. İran Farscasında, alt cümlələr üçün alt cümləçil qoşma sözləri və nöqtələmə istifadə edirik.
Fars dilində bir neçə bağlaç növü var. Bunlar aşağıdakılardır:


=== Alt cümləçil qoşma sözləri ===
* '''Və''' - "و" (va): iki cümləni birləşdirmək üçün istifadə olunur.


İndiki cümləyə alt cümlə qoşulduğunda, onları birləşdirmək üçün qoşma sözləri istifadə edirik. İran Farscasında alt cümləçil qoşma sözləri çoxdur, amma bəzi ən məşhur olanları aşağıdakılardır:
* '''Amma''' - "اما" (amma): ziddiyyətli fikirlər arasında əlaqə yaratmaq üçün istifadə olunur.
 
* '''Çünki''' - "چون" (çun): səbəb nəticə əlaqəsi qurur.
 
* '''Ki''' - "که" (ke): izah edici cümlələrdə istifadə olunur.
 
== Bağlaçların İstifadəsi ==
 
Burada bağlaçların istifadəsini aydınlaşdırmaq üçün bəzi nümunələr təqdim edəcəyik.


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! İran Farscası !! Tələffüzü !! Azərbaycanca Tərcüməsi
 
! Farsça !! Tələffüz !! Şimal Azərbaycanı
 
|-
|-
| ki || /ki/ || ki
 
| من کتاب می‌خوانم و او فیلم می‌بیند. || man ketāb mīxānam va ū film mībīnad. || Mən kitab oxuyuram və o, film izləyir.
 
|-
|-
| agar || /agar/ || əgər
 
| هوا سرد است اما من بیرون می‌روم. || havā sard ast ammā man bīrūn mīravam. || Hava soyuqdur, amma mən çölə çıxıram.
 
|-
|-
| har zaman ki || /hær zæmæn ki/ || hər zaman ki
 
| من دیر به مدرسه می‌رسم چون ترافیک زیاد است. || man dīr be madrase mīrasam chūn terāfīk ziyād ast. || Mən məktəbə gec çatacağam, çünki trafik çoxdur.
 
|-
|-
| ta || /tæ/ || ta
 
| او می‌گوید که فردا باران می‌بارد. || ū mīgūyad ke fardā bārān mībārad. || O deyir ki, sabah yağış yağacaq.
 
|}
|}


=== Nöqtələmə ===
== Karmaşık Cümlələrin Qurulması ==
 
Karmaşık cümlələr qurarkən, bağlaçların yanında durğu işarələrinin də düzgün istifadəsi önəmlidir. Məsələn, cümlələr arasında vergül istifadə edilir.
 
'''Nümunə''': "Mən kitab oxuyuram, amma o film izləyir." Burada "amma" bağlacı arasında vergül var.
 
=== Bağlaçların Qaydalı İstifadəsi ===
 
* '''Və''' bağlacı cümlələr arasında vergül tələb etmir.
 
* '''Amma''' bağlacı cümlələr arasında vergül ilə ayrılmalıdır.
 
* '''Çünki''' bağlacı cümlədən sonra vergül olmalıdır.
 
* '''Ki''' bağlacı da cümlədən sonra vergül tələb etməz.
 
== Məşq 1: Bağlaçları Düzgün İstifadə Edin ==
 
Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
 
1. Mən çay içirəm ___ o, kofe içir.
 
2. Hava gözəldir ___ mən evdə qalacağam.
 
3. O, çox çalışır ___ nəticələri yaxşıdır.
 
4. Mən filmlərə baxıram ___ o, kitab oxuyur.
 
5. Günortada yemək yeyəcəyik ___ hava yağışlıdır.
 
=== Həll 1: Bağlaçları Düzgün İstifadə Edin ==
 
1. Mən çay içirəm '''və''' o, kofe içir.
 
2. Hava gözəldir '''amma''' mən evdə qalacağam.
 
3. O, çox çalışır '''çünki''' nəticələri yaxşıdır.
 
4. Mən filmlərə baxıram '''və''' o, kitab oxuyur.
 
5. Günortada yemək yeyəcəyik '''amma''' hava yağışlıdır.
 
== Məşq 2: Karmaşık Cümlələr Qurun ==
 
Aşağıdakı sadə cümlələrdən istifadə edərək karmaşık cümlələr yaradın:
 
1. Mən məktəbə gedirəm.
 
2. Hava soyuqdur.
 
3. O, kitab oxuyur.
 
4. Mən film izləyirəm.
 
5. Biz piknikə gedəcəyik.
 
=== Həll 2: Karmaşık Cümlələr Qurun ==
 
1. Mən məktəbə gedirəm, çünki hava soyuqdur.
 
2. O, kitab oxuyur, amma mən film izləyirəm.
 
3. Biz piknikə gedəcəyik, amma hava soyuqdur.
 
== Məşq 3: Cümlələri Tamamlayın ==
 
Aşağıdakı cümlələri bağlaçlarla tamamlayın:
 
1. Mən işdəyəm ___ hava pisdir.
 
2. _____ mən evdə qalacağam.
 
3. O, mükafat qazandı ___ çox çalışdı.
 
4. Mən yeni kitab aldım ___ maraqlı görünür.
 
5. Hava gözəldir ___ çölə çıxmalıyıq.
 
=== Həll 3: Cümlələri Tamamlayın ==
 
1. Mən işdəyəm '''amma''' hava pisdir.
 
2. '''Çünki''' mən evdə qalacağam.
 
3. O, mükafat qazandı '''çünki''' çox çalışdı.
 
4. Mən yeni kitab aldım '''və''' maraqlı görünür.
 
5. Hava gözəldir '''və''' çölə çıxmalıyıq.
 
== Məşq 4: Cümlələri Yaradın ==
 
Aşağıdakı cümlələri istifadə edərək yeni cümlələr yaradın:


Nöqtələmə, iki cümlənin bir-birindən ayrılması üçün istifadə olunur. İran Farscasında, nöqtələmə alt cümlələri daha da vurğulamaq üçün istifadə edilir.
1. O, müğənnidir.


Məsələn:
2. O, gözəl ifa edir.


İçim camaatı, mən camaatın arasında idim və mənə hər kəs salam verirdi. (Səhv)
3. O, konsertdə iştirak edəcək.
İçim camaatı, mən camaatın arasında idim. Hər kəs mənə salam verirdi. (Düzgün)


Yuxarıdakı nümunədə, altıncı sətir nöqtələmə olmadığı üçün, cümlə mənası qarışıq və çətin idi. Ancaq yeddinci sətirdə nöqtələmə istifadə edildikdən sonra cümlə daha açıq və aydın oldu.
4. Musiqi çox sevir.


== Məsələlər ==
=== Həll 4: Cümlələri Yaradın ==


1. Aşağıdakı cümlələr arasında qoşma sözləri istifadə edərək kompleks cümlə yaradın:
1. O, müğənnidir '''və''' gözəl ifa edir.


* Mən kitab oxuyuram. Mən heç vaxt onu bitirməmişəm.
2. O, konsertdə iştirak edəcək '''çünki''' musiqi çox sevir.
* Siz hava mövqeyindən mənə məlumat verin. Mən səninlə işləməyə hazıram.


2. Aşağıdakı cümlələr arasında nöqtələmələr istifadə edərək kompleks cümlə yaradın:
== Məşq 5: Fikir Aşkar Edin ==


* Mən həftənin bütün günü işləyirəm. Mənim işimdə çox məşğulam.
Aşağıdakı fikirləri cümlələrə çevirin:
* Mənim üçün qərara gələcək məsələlər var. Mən hamını təsir edəcək bir qərar verəcəm.


== Cavablar ==
1. Hava gözəldir, amma soyuqdur.


1.  
2. Mən kitab oxuyuram, çünki maraqlıdır.
* Mən kitab oxuyuram, heç vaxt onu bitirməmişəm.
* Siz hava mövqeyindən mənə məlumat verin, mən səninlə işləməyə hazıram.


2.  
=== Həll 5: Fikir Aşkar Edin ==
* Mən həftənin bütün günü işləyirəm və işimdə çox məşğulam.
 
* Mənim üçün qərara gələcək məsələlər var və hamını təsir edəcək bir qərar verəcəm.
1. Hava gözəldir, '''amma''' soyuqdur.
 
2. Mən kitab oxuyuram, '''çünki''' maraqlıdır.
 
== Nəticə ==
 
Bu dərsdə karmaşık cümlələrin necə qurulacağını və bağlaçların rolunu öyrəndik. İndi siz, düşüncələrinizi daha dəqiq ifadə edə biləcək və müasir Fars dilinin zənginliyini daha yaxşı başa düşəcəksiniz. Qramatik qaydaları tətbiq edərək daha kompleks cümlələr qura bilmək, dil bacarıqlarınızı inkişaf etdirmək üçün önəmlidir.


{{#seo:
{{#seo:
|title=İran Farscası Qrammatikası Dərsləri - Kompleks cümlələr və ədədlər
 
|keywords=İran Farscası, kompleks cümlələr, alt cümləçil qoşma sözləri, nöqtələmə
|title=Karmaşık Cümlələr və Bağlaçlar
|description=İran Farscası dərslərində kompleks cümlələrin necə formalaşdırılacağını öyrənin, alt cümləçil qoşma sözləri və nöqtələmə istifadə edərək.
 
|keywords=Fars dili, karmaşık cümlələr, bağlaçlar, qramatika, dil öyrənmə
 
|description=Bu dərsdə Fars dilində karmaşık cümlələr və bağlaçların istifadəsini öyrənəcəksiniz.
 
}}
}}


{{Iranian-persian-0-to-A1-Course-TOC-az}}
{{Template:Iranian-persian-0-to-A1-Course-TOC-az}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 75: Line 197:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Iranian-persian-0-to-A1-Course]]
[[Category:Iranian-persian-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>




Latest revision as of 18:15, 11 August 2024


Persian-Language-PolyglotClub.png
Farsi-Language-PolyglotClub-Lessons.png
Farsça → Qramatika → 0-dan A1-ə Kurs → Ders 22: Karmaşık cümleler ve bağlaçlar

Giriş[edit | edit source]

Fars dili, zəngin və mürəkkəb bir qramatikaya malikdir. Bu dərsdə, karmaşık cümlələr yaratmağı öyrənəcəyik. Karmaşık cümlələr, bir neçə sadə cümlənin birləşməsindən ibarətdir və fikirlərimizi daha dəqiq ifadə etməyə imkan tanıyır. Bağlaçlar bu cümlələrin formalaşmasında vacib rol oynayır.

Bu dərsdə, bağlaçları necə istifadə edəcəyimizi, cümlələri necə birləşdirəcəyimizi və düzgün durğu işarələrini necə tətbiq edəcəyimizi öyrənəcəyik.

Karmaşık Cümlələr Nədir?[edit | edit source]

Karmaşık cümlələr, bir neçə sadə cümlənin birləşməsidir. Bu cümlələrdə bağlaçlar vasitəsilə fikirlərimizi birləşdiririk. Məsələn, "Mən kitab oxuyuram" və "Hava gözəldir" cümlələrini birləşdirərək "Mən kitab oxuyuram, çünki hava gözəldir" deyə bilərik. Bu cür cümlələr, fikirlərimizi bir-biri ilə əlaqələndirməyə kömək edir.

Bağlaçlar[edit | edit source]

Fars dilində bir neçə bağlaç növü var. Bunlar aşağıdakılardır:

  • Və - "و" (va): iki cümləni birləşdirmək üçün istifadə olunur.
  • Amma - "اما" (amma): ziddiyyətli fikirlər arasında əlaqə yaratmaq üçün istifadə olunur.
  • Çünki - "چون" (çun): səbəb nəticə əlaqəsi qurur.
  • Ki - "که" (ke): izah edici cümlələrdə istifadə olunur.

Bağlaçların İstifadəsi[edit | edit source]

Burada bağlaçların istifadəsini aydınlaşdırmaq üçün bəzi nümunələr təqdim edəcəyik.

Farsça Tələffüz Şimal Azərbaycanı
من کتاب می‌خوانم و او فیلم می‌بیند. man ketāb mīxānam va ū film mībīnad. Mən kitab oxuyuram və o, film izləyir.
هوا سرد است اما من بیرون می‌روم. havā sard ast ammā man bīrūn mīravam. Hava soyuqdur, amma mən çölə çıxıram.
من دیر به مدرسه می‌رسم چون ترافیک زیاد است. man dīr be madrase mīrasam chūn terāfīk ziyād ast. Mən məktəbə gec çatacağam, çünki trafik çoxdur.
او می‌گوید که فردا باران می‌بارد. ū mīgūyad ke fardā bārān mībārad. O deyir ki, sabah yağış yağacaq.

Karmaşık Cümlələrin Qurulması[edit | edit source]

Karmaşık cümlələr qurarkən, bağlaçların yanında durğu işarələrinin də düzgün istifadəsi önəmlidir. Məsələn, cümlələr arasında vergül istifadə edilir.

Nümunə: "Mən kitab oxuyuram, amma o film izləyir." Burada "amma" bağlacı arasında vergül var.

Bağlaçların Qaydalı İstifadəsi[edit | edit source]

  • Və bağlacı cümlələr arasında vergül tələb etmir.
  • Amma bağlacı cümlələr arasında vergül ilə ayrılmalıdır.
  • Çünki bağlacı cümlədən sonra vergül olmalıdır.
  • Ki bağlacı da cümlədən sonra vergül tələb etməz.

Məşq 1: Bağlaçları Düzgün İstifadə Edin[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:

1. Mən çay içirəm ___ o, kofe içir.

2. Hava gözəldir ___ mən evdə qalacağam.

3. O, çox çalışır ___ nəticələri yaxşıdır.

4. Mən filmlərə baxıram ___ o, kitab oxuyur.

5. Günortada yemək yeyəcəyik ___ hava yağışlıdır.

= Həll 1: Bağlaçları Düzgün İstifadə Edin[edit | edit source]

1. Mən çay içirəm və o, kofe içir.

2. Hava gözəldir amma mən evdə qalacağam.

3. O, çox çalışır çünki nəticələri yaxşıdır.

4. Mən filmlərə baxıram və o, kitab oxuyur.

5. Günortada yemək yeyəcəyik amma hava yağışlıdır.

Məşq 2: Karmaşık Cümlələr Qurun[edit | edit source]

Aşağıdakı sadə cümlələrdən istifadə edərək karmaşık cümlələr yaradın:

1. Mən məktəbə gedirəm.

2. Hava soyuqdur.

3. O, kitab oxuyur.

4. Mən film izləyirəm.

5. Biz piknikə gedəcəyik.

= Həll 2: Karmaşık Cümlələr Qurun[edit | edit source]

1. Mən məktəbə gedirəm, çünki hava soyuqdur.

2. O, kitab oxuyur, amma mən film izləyirəm.

3. Biz piknikə gedəcəyik, amma hava soyuqdur.

Məşq 3: Cümlələri Tamamlayın[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri bağlaçlarla tamamlayın:

1. Mən işdəyəm ___ hava pisdir.

2. _____ mən evdə qalacağam.

3. O, mükafat qazandı ___ çox çalışdı.

4. Mən yeni kitab aldım ___ maraqlı görünür.

5. Hava gözəldir ___ çölə çıxmalıyıq.

= Həll 3: Cümlələri Tamamlayın[edit | edit source]

1. Mən işdəyəm amma hava pisdir.

2. Çünki mən evdə qalacağam.

3. O, mükafat qazandı çünki çox çalışdı.

4. Mən yeni kitab aldım və maraqlı görünür.

5. Hava gözəldir və çölə çıxmalıyıq.

Məşq 4: Cümlələri Yaradın[edit | edit source]

Aşağıdakı cümlələri istifadə edərək yeni cümlələr yaradın:

1. O, müğənnidir.

2. O, gözəl ifa edir.

3. O, konsertdə iştirak edəcək.

4. Musiqi çox sevir.

= Həll 4: Cümlələri Yaradın[edit | edit source]

1. O, müğənnidir və gözəl ifa edir.

2. O, konsertdə iştirak edəcək çünki musiqi çox sevir.

Məşq 5: Fikir Aşkar Edin[edit | edit source]

Aşağıdakı fikirləri cümlələrə çevirin:

1. Hava gözəldir, amma soyuqdur.

2. Mən kitab oxuyuram, çünki maraqlıdır.

= Həll 5: Fikir Aşkar Edin[edit | edit source]

1. Hava gözəldir, amma soyuqdur.

2. Mən kitab oxuyuram, çünki maraqlıdır.

Nəticə[edit | edit source]

Bu dərsdə karmaşık cümlələrin necə qurulacağını və bağlaçların rolunu öyrəndik. İndi siz, düşüncələrinizi daha dəqiq ifadə edə biləcək və müasir Fars dilinin zənginliyini daha yaxşı başa düşəcəksiniz. Qramatik qaydaları tətbiq edərək daha kompleks cümlələr qura bilmək, dil bacarıqlarınızı inkişaf etdirmək üçün önəmlidir.

İran Farsca Kursu - 0'dan A1'e Kadar İçin İçerik Tablosu[edit source]


Birim 1: Temel Selamlama ve Tanışma


Birim 2: Cümle Yapısı ve Temel Fiil Çekimleri


Birim 3: Günlük rutin hakkında konuşmak


Birim 4: Nesne zamirleri ve sahiplik zamirleri


Birim 5: Fars Kültürü ve Gelenekleri


Birim 6: Yemek ve İçecek


Birim 7: Geçmiş zaman ve düzenli fiillerin çekimi


Birim 8: Fars Edebiyatı ve Sanatı


Birim 9: Seyahat ve Ulaşım


Birim 10: Emir kipi, mastar ve karmaşık cümleler


Birim 11: Fars Tarihi ve Coğrafyası


Birim 12: Serbest Zaman ve Eğlence


Other lessons[edit | edit source]


Retrieved from "https://polyglotclub.com/wiki/index.php?title=Language/Iranian-persian/Grammar/Lesson-22:-Complex-sentences-and-conjunctions/az&oldid=306159"