Language/Standard-arabic/Grammar/Prepositions-of-time-and-place/kk

Стандартты араб тілі → Грамматика → 0-ден A1-ге дейінгі курс → Уақыт пен орынның предлогтары

Кіріспе

Араб тілінің грамматикасы, әсіресе предлогтар - бұл тілдің құрылымын түсінуде үлкен рөл атқарады. Уақыт пен орынның предлогтары сөйлемдерімізді байытып, араб тілінде негізгі ақпаратты жеткізуде маңызды. Бүгінгі сабақта біз стандартты араб тіліндегі уақыт пен орынның предлогтарын үйренеміз, олардың қолданылуын түсінеміз, және практикалық мысалдар мен тапсырмалар арқылы дағдыларымызды нығайтамыз.

Уақыт предлогтары

Уақыт предлогтары - белгілі бір уақытты немесе кезеңді білдіретін сөздер. Олардың араб тілінде жиі қолданылуы, бізге уақытты анықтау мен ұйымдастыруға көмектеседі. Келесі предлогтарды қарастырайық:

1. فِي (фī)

Фіі - "ішінде" дегенді білдіреді, бірақ уақыт контекстінде "кезінде" немесе "барысында" деген мағынада қолданылады.

Стандартты араб тілі	Транскрипция	Қазақша
فِي الصَّبَاحِ	фī ас-сабāх	таңертең
فِي اللَّيْلِ	фī ал-лайl	түнде
فِي السَّنَةِ	фī ас-сана	жылы
فِي الشَّهْرِ	фī аш-шаһр	айда

2. بَيْنَ (бейнā)

Бейнā - "арасында" дегенді білдіреді, уақыттың екі нүктесі арасындағы кезеңді көрсету үшін қолданылады.

Стандартты араб тілі	Транскрипция	Қазақша
بَيْنَ السَّاعَةِ	бейн ас-сā'а	сағат арасында
بَيْنَ الأَصْدِقَاءِ	бейн ал-асдиқā'	достар арасында
بَيْنَ الأَشْهُرِ	бейн ал-ашһūr	айлар арасында
بَيْنَ الْمَكَانَاتِ	бейн ал-макаnāт	орындар арасында

3. عَلَى (ʿalā)

ʿalā - "бойынша" немесе "үстінде" деген мағынада қолданылады, бірақ уақыт контекстінде "кезде" деген мағынада да жатады.

Стандартты араб тілі	Транскрипция	Қазақша
عَلَى غَدٍ	ʿalā ғād	ертең
عَلَى مَرَّ السَّنَةِ	ʿalā марр ас-сана	жыл өткенде
عَلَى حَفْلَةٍ	ʿalā хāфла	кеште
عَلَى مَكَانٍ	ʿalā макаān	жерде

Орын предлогтары

Орын предлогтары - белгілі бір орынның деңгейін немесе орналасуын білдіреді. Олар сөйлемдерімізге нақты орындар мен бағыттарды беруге мүмкіндік береді. Төменде кейбір маңызды орын предлогтарын қарастырамыз:

1. فِي (фī)

Фіі - "ішінде" дегенді білдіреді, белгілі бір орынның ішінде екенін көрсету үшін пайдаланылады.

Стандартты араб тілі	Транскрипция	Қазақша
فِي الْبَيْتِ	фī әл-бәйт	үйде
فِي الْمَدْرَسَةِ	фī әл-мадрасā	мектепте
فِي الْمَكْتَبَةِ	фī әл-мактāба	кітапханада
فِي الشَّارِعِ	фī аш-шаāриʿ	көшеде

2. عَلَى (ʿalā)

ʿalā - "үстінде" деген мағынада, белгілі бір орынның үстінде немесе жанында орналасқандығын білдіреді.

Стандартты араб тілі	Транскрипция	Қазақша
عَلَى الطَّاوِلَةِ	ʿalā ат-ṭāwila	үстелде
عَلَى السَّرِيرِ	ʿalā ас-сарīr	төсекте
عَلَى الْحَائِطِ	ʿalā ал-хā'ит	қабырғада
عَلَى الْمَسَاحَةِ	ʿalā ал-масāха	алаңда

3. بَيْنَ (бейнā)

Бейнā - "арасында" дегенді білдіреді, екі немесе одан да көп орындардың аралығын көрсету үшін пайдаланылады.

Стандартты араб тілі	Транскрипция	Қазақша
بَيْنَ الْبَيْتِ وَ الْمَدْرَسَةِ	бейн әл-бәйт у әл-мадрасā	үй мен мектеп арасында
بَيْنَ الشَّجَرَاتِ	бейн аш-шажāрат	ағаштар арасында
بَيْنَ السَّاحَةِ وَ الْمَكَانِ	бейн ас-сāха у әл-макаan	алаң мен орын арасында
بَيْنَ الْكُرَةِ وَ الْطَّاوِلَةِ	бейн ал-кūrā у ат-ṭāwila	доп пен үстел арасында

Қорытынды

Бүгінгі сабақта біз стандартты араб тіліндегі уақыт пен орынның предлогтарын үйрендік. Біз предлогтардың әрқайсысын тереңірек қарастырып, олардың қалай қолданылатынын түсіндік. Бұл предлогтар араб тіліндегі сөйлемдерімізді байытуға және нақтылауға мүмкіндік береді. Енді біз практикалық тапсырмалар арқылы осы білімімізді қолданамыз.

Тапсырмалар

1. Төмендегі сөйлемдердегі предлогтарды толықтырыңыз:

• أذهب إلى المدرسة في __________.

• أدرس على الطاولة في __________.

• نحن نلتقي بين __________ و __________.

2. Төмендегі сөйлемдерді жазып, предлогтарды пайдаланыңыз:

• Мен үйде оқимын.

• Біз мектепте кездесейік.

• Олар паркте ойнайды.

3. Сөйлемдер жасаңыз, берілген предлогтарды пайдаланып:

• فِي

• عَلَى

• بَيْنَ

4. Тапсырмалар мен жауаптарды жазыңыз.

== Жауаптар:

1. Тапсырма 1:

• أذهب إلى المدرسة في الصباح.

• أدرس على الطاولة في البيت.

• نحن نلتقي بين المدرسة والبيت.

2. Тапсырма 2:

• Мен үйде оқимын. (أدرس في البيت.)

• Біз мектепте кездесейік. (نلتقي في المدرسة.)

• Олар паркте ойнайды. (يلعبون في الحديقة.)

3. Тапсырма 3:

• فِي: فِي الشَّارِعِ (көшеде)

• عَلَى: عَلَى السَّرِيرِ (төсекте)

• بَيْنَ: بَيْنَ الْكُرَةِ وَ الْطَّاوِلَةِ (доп пен үстел арасында)

Осылайша, сіздер уақыт пен орынның предлогтарын игеріп, араб тіліндегі сөйлемдеріңізді байыта аласыздар. Араб тілінде сөйлеп, жазу үшін осы предлогтарды қолдану өте маңызды.

Standard Arabic Course - 0-әншіліктік Әріп-тілі - Мәнінен А1-ке

• Курстық танымал

  ---

Араб тіліне қазіргі жазуына таныстыру

• Араб тілінің уақытша егіністері
• Араб тілінің қосындылары
• Араб тілінің негізгі фразалары

  ---

Араб тілінде есімдер мен жыныстар

• Келесі жауапты сызықтар
• Мүжік және әйел латынша есімдері

  ---

Араб тілінде шағындар мен өзгерту

• Қазіргі уақыт бірінші шағындар
• Өткен уақыт шағындар
• Келешек уақыт шағындары

  ---

Араб тілі бойынша сан есептеу

• Сандар 1-100
• Ординалдық сандар

  ---

Араб тілінде күнделікті арабша сөздері

• Сәлеметсіз бақыт, әссәләмғә деп басқаға мәртебесін беру
• Түстер
• Аптаның күндері
• Жылдың айдары

  ---

Арықтық мен ішімдік тілінің сөздері

• Негізгі арықтық сөздер
• Ішімдіктер

  ---

Араб әнбеліктері мен мазмұны

• Ислам мен Араб мәдениеті
• Араб қонақтықтың кәсіби

  ---

Араб кездесуі мен манадауы

• Араб музыка жанры
• Араб рақсы

  ---

Араб тілінде епістер

• Ептілікке келісім және орналасу
• Салыстыру және ең арзан

  ---

Араб тілінде таңдаушы

• Жеке таңдаушылар
• Құрамындағы таңдаушылар

  ---

Араб тілінде басып шығарулар

• Негізгі алдын ала жазбалар
• Уақыт және орын алдын ала жазбалары

  ---

Араб тілінде сұраушылар

• Сұрау сөздері
• Сұраулар қалдыру

  ---

Араб тілінде ерекшелер

• Құрылым мен орналасу
• Жоқтық көрсету

  ---

Құлпындағы арабша сөздері

• Қоңырау аудармасы
• Бағытты қайта сұрау

  ---

Сауда және ақша сөздері

• Ақша сөздері
• Сауда сөздері

  ---

Араб әдебиеті мен поэзиясы

• Классикалық араб әдебиеті
• Араб өлеңдері

  ---

Араб өнері мен суретшілік

• Араб қаріпі тарихы
• Араб сүйемелері мен мұрайты

  ---

Араб тілінде қараған және байқалуға пайдалы сөздер

• Қараңғы жағдайлардың негізгі сөздері
• Ауа райы менмен мәлімет бөлу

  ---

Араб тілдік құрылғылары

• Бірінші және екінші жағдайның шарты
• Үшінші шарт және аралас шарт

  ---

Араб тілінде жоқырлы жазу

• Құрылым мен пайдалану
• Қозғалту шақырысынан айырымдылар

  ---

Араб тілінде жауынмалы сөйлемдер

• Құрылым мен пайдалану
• [[Language/Standard-arabic/Grammar/Differences-from-English-relative-clauses/kk|А

Басқа сабақтар

• Complete 0 to A1 Course → Grammar → Formation and usage
• 0-А1 Курстары → Грамматикасы → Түзу мен орналастыру
• 0 ден А1-ге дейінгі курстар → Grammar → Араб тіліндегі консонанттар
• 0-А1 Курстары → Грамматика → Сұрақ құру
• Курс 0 до A1 → Грамматика → Согласование и расположение прилагательных
• 0 to A1 Course → Grammar → Comparative and superlative
• 0-ден A1-ге дейінгі курстар → Грамматика → Тұрақтар
• 0 to A1 Course → Grammar → Араб тілінің тірілуі
• 0 to A1 Course
• 0 to A1 Course → Grammar → Negation
• 0 to A1 Course → Grammar → First and second conditional
• Курстың бастапқы деңгейінен A1-ге дейінгі → Grammar → Әрекетің келешегі мен қосымша есімдерін үйлесімдік және көпшіліктер
• 0 to A1 Course → Grammar → Third conditional and mixed conditionals
• 0 to A1 Course → Grammar → Personal pronouns
• 0 to A1 Course → Grammar → Masculine and feminine nouns