Difference between revisions of "Language/Kazakh/Grammar/Consonants/az"

From Polyglot Club WIKI
Jump to navigation Jump to search
m (Quick edit)
 
m (Quick edit)
 
Line 1: Line 1:


{{Kazakh-Page-Top}}
{{Kazakh-Page-Top}}
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Kazakh/az|Kazax]] </span> → <span cat>[[Language/Kazakh/Grammar/az|Qrammatika]]</span> → <span level>[[Language/Kazakh/Grammar/0-to-A1-Course/az|0-dan A1-ə Kurs]]</span> → <span title>Samitlər</span></div>
== Giriş ==


<div class="pg_page_title"><span lang="kk">Қазақша</span> → <span cat="Grammar">Грамматика</span> → <span level="0 to A1 Course">0-А1 курсы</span> → <span title="Consonants">Соның тыш мәндері</span></div>
Kazax dili, öz zəngin tarixi və mədəniyyəti ilə dolu bir dildir. Bu dilin qrammatikası, onun fonetik strukturu ilə sıx bağlıdır. Samitlər, dilin sözlərini formalaşdıran və onların mənasını daşıyan əsas elementlərdir. Bu dərsdə, Kazax dilindəki samitlərin əsaslarını öyrənəcəyik, onların tələffüzünü anlayacağıq və bu bilikləri praktiki məşqlərlə inkişaf etdirəcəyik. Bu, Kazax dilini öyrənməyə başlayanlar üçün əvəzsiz bir addımdır.


__TOC__
__TOC__


== === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === ===
=== Samitlərin Növləri ===
 
Kazax dilində samitlər iki əsas qrupda təsnif edilir:
 
* '''Səsli samitlər (səsli tələffüz edilən)'''
 
* '''Səssiz samitlər (səssiz tələffüz edilən)'''
 
Hər bir qrup öz içində müxtəlif alt qruplara bölünür. Aşağıda bu samitlərin əsasları haqqında daha ətraflı məlumat verəcəyik.
 
==== Səsli Samitlər ====
 
Səsli samitlər, tələffüz edildikdə səsin meydana gəldiyi samitlərdir. Onlar aşağıdakı şəkildə təsnif edilir:
 
* '''Qısa səsli samitlər''': qısa tələffüz olunan samitlərdir.
 
* '''Uzun səsli samitlər''': uzun tələffüz olunan samitlərdir.
 
==== Səssiz Samitlər ====
 
Səssiz samitlər, tələffüz edildikdə səsin meydana gəlmədiyi samitlərdir. Onlar aşağıdakı kimi təsnif edilir:
 
* '''Böyük səssiz samitlər''': daha yüksək tələffüz olunan samitlərdir.
 
* '''Kiçik səssiz samitlər''': daha aşağı tələffüz olunan samitlərdir.
 
=== Samitlərin Tələffüzü ===
 
Kazax dilində samitlərin tələffüzü, onların yazılışından fərqli ola bilər. Hər bir samitin tələffüzünü öyrənmək, dilin düzgün istifadə edilməsi üçün vacibdir. Aşağıda Kazax samitlərinin tələffüz nümunələrini təqdim edirik.
 
{| class="wikitable"
 
! Kazakh !! Pronunciation !! North Azerbaijani
 
|-
 
| б || b || b
 
|-
 
| п || p || p
 
|-
 
| м || m || m
 
|-
 
| н || n || n
 
|-
 
| г || ɡ || g
 
|-
 
| к || k || k
 
|-
 
| т || t || t
 
|-
 
| д || d || d
 
|-
 
| с || s || s
 
|-
 
| ж || ʒ || j
 
|-
 
| й || j || y
 
|-
 
| х || x || x
 
|-
 
| ф || f || f
 
|-
 
| в || v || v
 
|-
 
| л || l || l
 
|-
 
| р || r || r
 
|-
 
| ш || ʃ || ş
 
|-
 
| ч || tʃ || ç
 
|-
 
| з || z || z
 
|-
 
| ц || ts || ts
 
|-
 
| ң || ŋ || ng
 
|}
 
Bu cədvəldəki samitlərin tələffüzü, onların Kazax dilindəki tələffüzündən ibarətdir. İndi bu samitlərin hər birini daha ətraflı öyrənəcəyik.
 
=== Samitlərin Qrammatik Qaydalari ===


=== === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === === "---" || text === "---\n---\n---") {
Kazax dilində samitlərin qrammatik qaydaları, onların cümlədəki yerini müəyyən edir. Samitlərin istifadəsi cümlənin mənasını tamamilə dəyişə bilər. Məsələn:
        return false
    }
    if (text === "---\n---\n---\n") {
        return false
    }


    let arr = text.split('\n');
* '''Böyük samitlər''': Adətən cümlənin başında və ya ortasında yerləşir.
    arr.pop()
    return arr.every(el => el.length === arr[0].length);
}


console.log(isValidTicTacToe(["O  ", "  ", "  "])) //true
* '''Kiçik samitlər''': Adətən cümlənin sonunda yerləşir.
console.log(isValidTicTacToe(["XOX", " X ", "  "])) //false
console.log(isValidTicTacToe(["XOX", "O O", "XOX"])) //true
console.log(isValidTicTacToe(["XOX", "O O", "OXO"])) //false
console.log(isValidTicTacToe(["O X", " XO", "XOO"])) //false
console.log(isValidTicTacToe(["O X", " XO", "XO "])) //true
console.log(isValidTicTacToe(["OXX", "O O", "X X"])) //false
console.log(isValidTicTacToe(["OXX", "O O", "X  "])) //false
console.log(isValidTicTacToe(["O  ", "  ", "  "])) //false
console.log(isValidTicTacToe(["O  ", "  ", "  "])) //false
console.log(isValidTicTacToe(["---", "---", "---"])) //false


{{Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-az}}
=== Məşqlər ===
 
İndi qazandığımız bilikləri tətbiq etmək üçün bir neçə məşq edəcəyik. Aşağıdakı tapşırıqları yerinə yetirin:
 
1. Aşağıdakı cümlələrdəki samitləri müəyyən edin:
 
* Кітап оқып жатырмын.
 
* Менің атым Али.
 
2. Aşağıdakı samitləri tələffüz edin:
 
* ж
 
* д
 
* х
 
3. Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:
 
* Адам ... келеді. (сəssiz samit)
 
* Күн ... жарқырайды. (səsli samit)
 
4. Hər bir samitin tələffüzünü düzgün qeyd edin:
 
* ф
 
* л
 
* ч
 
5. Aşağıdakı samitləri cədvəldəki tələffüzü ilə birləşdirin:
 
* м → ___
 
* п → ___
 
6. Hər bir cümlədəki samitlərin sayını sayın:
 
* Мен мектепке барамын.
 
* Ана мен баласы.
 
7. Samitlərin istifadəsi ilə bir cümlə yazın:
 
* ________________
 
8. Hər bir cümlədəki səsli samitləri qeyd edin:
 
* Жаздың алғашқы күні.
 
* Кітаптар өте қызықты.
 
9. Aşağıdakı samitlərin tələffüzünü yazın:
 
* г
 
* н
 
* с
 
10. Aşağıdakı cümlənin mənasını izah edin:
 
* Ауылда тыныш.
 
=== Həllər ===
 
1. Cümlelerdeki samitlər: К, т, п; М, н, г.
 
2. Tələffüz: ж [ʒ], д [d], х [x].
 
3. Tamamlanmış cümlələr: Адам келе жатыр; Күн жарқырайды.
 
4. Tələffüz: ф [f], л [l], ч [tʃ].
 
5. Cədvəldəki tələffüz: м → m; п → p.
 
6. Samitlərin sayı: 4 (Мен мектепке барамын); 6 (Ана мен баласы).
 
7. Yazılan cümlə: (Tələbənin cümləsi).
 
8. Səsli samitlər: а, ы; а, ы.
 
9. Tələffüz: г [ɡ], н [n], с [s].
 
10. Mənası: Kənddə sakitdir.
 
{{#seo:
 
|title=Kazax Samitləri
 
|keywords=samitlər, Qrammatika, Kazax dili, tələffüz, məşq
 
|description=Bu dərsdə Kazax dilindəki samitlərin əsaslarını öyrənəcək, onların tələffüzünü anlayacaq və praktiki məşqlərlə biliklərinizi inkişaf etdirəcəksiniz.
 
}}
 
{{Template:Kazakh-0-to-A1-Course-TOC-az}}


[[Category:Course]]
[[Category:Course]]
Line 38: Line 245:
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:0-to-A1-Course]]
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]]
[[Category:Kazakh-0-to-A1-Course]]
<span gpt></span> <span model=gpt-3.5-turbo></span> <span temperature=0.7></span>
<span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span>
 




{{Kazakh-Page-Bottom}}
{{Kazakh-Page-Bottom}}

Latest revision as of 12:54, 22 August 2024


Kazakh-language-lesson-polyglot-club.jpg
Kazax Qrammatika0-dan A1-ə KursSamitlər

Giriş[edit | edit source]

Kazax dili, öz zəngin tarixi və mədəniyyəti ilə dolu bir dildir. Bu dilin qrammatikası, onun fonetik strukturu ilə sıx bağlıdır. Samitlər, dilin sözlərini formalaşdıran və onların mənasını daşıyan əsas elementlərdir. Bu dərsdə, Kazax dilindəki samitlərin əsaslarını öyrənəcəyik, onların tələffüzünü anlayacağıq və bu bilikləri praktiki məşqlərlə inkişaf etdirəcəyik. Bu, Kazax dilini öyrənməyə başlayanlar üçün əvəzsiz bir addımdır.

Samitlərin Növləri[edit | edit source]

Kazax dilində samitlər iki əsas qrupda təsnif edilir:

  • Səsli samitlər (səsli tələffüz edilən)
  • Səssiz samitlər (səssiz tələffüz edilən)

Hər bir qrup öz içində müxtəlif alt qruplara bölünür. Aşağıda bu samitlərin əsasları haqqında daha ətraflı məlumat verəcəyik.

Səsli Samitlər[edit | edit source]

Səsli samitlər, tələffüz edildikdə səsin meydana gəldiyi samitlərdir. Onlar aşağıdakı şəkildə təsnif edilir:

  • Qısa səsli samitlər: qısa tələffüz olunan samitlərdir.
  • Uzun səsli samitlər: uzun tələffüz olunan samitlərdir.

Səssiz Samitlər[edit | edit source]

Səssiz samitlər, tələffüz edildikdə səsin meydana gəlmədiyi samitlərdir. Onlar aşağıdakı kimi təsnif edilir:

  • Böyük səssiz samitlər: daha yüksək tələffüz olunan samitlərdir.
  • Kiçik səssiz samitlər: daha aşağı tələffüz olunan samitlərdir.

Samitlərin Tələffüzü[edit | edit source]

Kazax dilində samitlərin tələffüzü, onların yazılışından fərqli ola bilər. Hər bir samitin tələffüzünü öyrənmək, dilin düzgün istifadə edilməsi üçün vacibdir. Aşağıda Kazax samitlərinin tələffüz nümunələrini təqdim edirik.

Kazakh Pronunciation North Azerbaijani
б b b
п p p
м m m
н n n
г ɡ g
к k k
т t t
д d d
с s s
ж ʒ j
й j y
х x x
ф f f
в v v
л l l
р r r
ш ʃ ş
ч ç
з z z
ц ts ts
ң ŋ ng

Bu cədvəldəki samitlərin tələffüzü, onların Kazax dilindəki tələffüzündən ibarətdir. İndi bu samitlərin hər birini daha ətraflı öyrənəcəyik.

Samitlərin Qrammatik Qaydalari[edit | edit source]

Kazax dilində samitlərin qrammatik qaydaları, onların cümlədəki yerini müəyyən edir. Samitlərin istifadəsi cümlənin mənasını tamamilə dəyişə bilər. Məsələn:

  • Böyük samitlər: Adətən cümlənin başında və ya ortasında yerləşir.
  • Kiçik samitlər: Adətən cümlənin sonunda yerləşir.

Məşqlər[edit | edit source]

İndi qazandığımız bilikləri tətbiq etmək üçün bir neçə məşq edəcəyik. Aşağıdakı tapşırıqları yerinə yetirin:

1. Aşağıdakı cümlələrdəki samitləri müəyyən edin:

  • Кітап оқып жатырмын.
  • Менің атым Али.

2. Aşağıdakı samitləri tələffüz edin:

  • ж
  • д
  • х

3. Aşağıdakı cümlələri tamamlayın:

  • Адам ... келеді. (сəssiz samit)
  • Күн ... жарқырайды. (səsli samit)

4. Hər bir samitin tələffüzünü düzgün qeyd edin:

  • ф
  • л
  • ч

5. Aşağıdakı samitləri cədvəldəki tələffüzü ilə birləşdirin:

  • м → ___
  • п → ___

6. Hər bir cümlədəki samitlərin sayını sayın:

  • Мен мектепке барамын.
  • Ана мен баласы.

7. Samitlərin istifadəsi ilə bir cümlə yazın:

  • ________________

8. Hər bir cümlədəki səsli samitləri qeyd edin:

  • Жаздың алғашқы күні.
  • Кітаптар өте қызықты.

9. Aşağıdakı samitlərin tələffüzünü yazın:

  • г
  • н
  • с

10. Aşağıdakı cümlənin mənasını izah edin:

  • Ауылда тыныш.

Həllər[edit | edit source]

1. Cümlelerdeki samitlər: К, т, п; М, н, г.

2. Tələffüz: ж [ʒ], д [d], х [x].

3. Tamamlanmış cümlələr: Адам келе жатыр; Күн жарқырайды.

4. Tələffüz: ф [f], л [l], ч [tʃ].

5. Cədvəldəki tələffüz: м → m; п → p.

6. Samitlərin sayı: 4 (Мен мектепке барамын); 6 (Ана мен баласы).

7. Yazılan cümlə: (Tələbənin cümləsi).

8. Səsli samitlər: а, ы; а, ы.

9. Tələffüz: г [ɡ], н [n], с [s].

10. Mənası: Kənddə sakitdir.

0-dan A1-e qadar - Kazaxçı Kursu - Mövzular cədvəli[edit source]


Kazaxçı Əlifbası


Tərifləşmə və Ümumi İfadələr


Kazaxça Hallar


Yemək və İçkilər


Fiillər


Mədəniyyət və Adət-Ənənələr


Ailə və Əlaqələr


Sifətlər


Səyahət və İstiqamətlər


ZamirLər


Alış-Veriş və Təhvil-Veriş


İncəsənət və Ədəbiyyat


Zərfəlar


Sağlamlıq və Tibbi Acil Halları


Sport və İdman


Prepozisiyalar və Postpozisiyalar


Təbiət və Mühit