Difference between revisions of "Language/Czech/Grammar/Future-Tense/kk"
m (Quick edit) |
m (Quick edit) |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Czech-Page-Top}} | {{Czech-Page-Top}} | ||
<div class="pg_page_title"><span lang>[[Language/Czech/kk|Чех]] </span> → <span cat>[[Language/Czech/Grammar/kk|Грамматика]]</span> → <span level>[[Language/Czech/Grammar/0-to-A1-Course/kk|0-ден A1-ге дейінгі курс]]</span> → <span title>Болашақ шақ</span></div> | |||
== Кіріспе == | |||
Чех тілінде болашақ шақтың қолданылуы өте маңызды, себебі ол бізге келешекте болатын оқиғалар туралы айтуға мүмкіндік береді. Бұл грамматикалық уақыт болашақта жоспарланған, күтпеген немесе болашақта орын алатын іс-әрекеттерді сипаттауға арналған. Чех тілін үйренуде болашақ шақты меңгеру, сіздің сөйлеу және жазу дағдыларыңызды жақсартады, әрі коммуникация барысында өзіңізді еркін сезінуге көмектеседі. | |||
Осы сабақта біз болашақ шақтың құрылымын, қолдану ережелерін, мысалдарын және жаттығуларды қарастырамыз. Сіз болашақ шақты қалай пайдалану керектігін, сөздерді қалай өзгерту керектігін және сөйлемдерде қалай қолдануға болатынын білетін боласыз. | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
== | === Болашақ шақтың құрылымы === | ||
Бұл | |||
Болашақ шақты чех тілінде «буду» (мен боламын) етістігін қолдана отырып жасаймыз. Осының негізінде, болашақ шақтың формасы «мен боламын» немесе «мен істеймін» сияқты болады. Бұл жерде етістіктің формасы «буду», «budeš», «bude», «budeme», «budete», «budou» сияқты өзгерістерге ие. | |||
=== Етістіктердің болашақ шақтағы формалары === | |||
Чех тілінде болашақ шақта етістіктердің формаларының өзгеруі келесі таблицаны пайдалануға мүмкіндік береді: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | |||
! Етістік !! Болашақ шақ формасы !! Қазақша | |||
|- | |- | ||
| мен | |||
| | | dělat (жасау) || budu dělat || мен жасаймын | ||
| | |||
| | |- | ||
| | |||
| | | jít (бару) || budu jít || мен барамын | ||
|- | |||
| číst (оқу) || budu číst || мен оқимын | |||
|- | |||
| psát (жазу) || budu psát || мен жазамын | |||
|- | |||
| hrát (ойнау) || budu hrát || мен ойнаймын | |||
|- | |||
| kupovat (сатып алу) || budu kupovat || мен сатып аламын | |||
|- | |||
| mluvit (сөйлеу) || budu mluvit || мен сөйлеймін | |||
|- | |||
| pracovat (жұмыс істеу) || budu pracovat || мен жұмыс істеймін | |||
|- | |||
| učit (үйрету) || budu učit || мен үйретемін | |||
|- | |||
| myslet (ойлау) || budu myslet || мен ойлаймын | |||
|} | |} | ||
== | === Болашақ шақтың қолданылуы === | ||
* " | |||
* | Болашақ шақты қолдануда маңызды ережелерді есте сақтау қажет: | ||
* | |||
* '''Болашақ жоспарлар:''' Келешекте жоспарланған іс-әрекеттерді айту. | |||
* '''Жасалатын іс-әрекеттер:''' Болашақта орын алатын іс-әрекеттерді сипаттау. | |||
* '''Күтпеген жағдайлар:''' Келешекте орын алуы мүмкін күтпеген оқиғаларды айту. | |||
=== Мысалдар === | |||
Болашақ шақты қолданудың 20 мысалын келтірейік: | |||
{| class="wikitable" | |||
! Чех !! Дыбыстық транскрипция !! Қазақша | |||
|- | |||
| Půjdu do kina. || Пу́йду до кина. || Мен киноға барамын. | |||
|- | |||
| Zítra se uvidíme. || Зи́тра се у́видíme. || Ертең кездесеміз. | |||
|- | |||
| Budu studovat češtinu. || Бу́ду студо́ват чештину. || Мен чех тілін оқимын. | |||
|- | |||
| Koupím nové auto. || Ку́пім но́ве а́уто. || Мен жаңа көлік сатып аламын. | |||
|- | |||
| Bude pršet. || Бу́де п́ршет. || Жаңбыр жауатын болады. | |||
|- | |||
| Učím se hrát na kytaru. || У́чím се хра́т на кы́тару. || Мен гитарада ойнауды үйренемін. | |||
|- | |||
| O víkendu pojedeme na výlet. || О ви́кенду по́jedeme на ви́лет. || Демалыс күндері саяхатқа шығамыз. | |||
|- | |||
| Zítra se naučím novou písničku. || Зи́тра се на́učím но́vou пісні́чку. || Ертең жаңа әнді үйренемін. | |||
|- | |||
| Bude to skvělé! || Бу́де то ске́вле! || Бұл керемет болады! | |||
|- | |||
| Příští týden začnu nový projekt. || Прі́ští ты́день за́čnu но́vý про́jekt. || Келесі аптада жаңа жобаны бастаймын. | |||
|- | |||
| Můj bratr se oženil. || Мой бpáтр се о́женил. || Менің ағайым үйленеді. | |||
|- | |||
| Zítra si koupím knihu. || Зи́тра си ку́пím кни́hu. || Ертең мен кітап сатып аламын. | |||
|- | |||
| Budeš mít narozeniny. || Бу́деš мīт нарозенини. || Сенің туған күнің болады. | |||
|- | |||
| Dneska se potkám s kamarádem. || Днеска се поткám с камара́дем. || Бүгін мен досыммен кездесемін. | |||
|- | |||
| Bude hezky. || Бу́де хе́зки. || Әдемі болады. | |||
|- | |||
| Budeme slavit. || Будеме сла́вит. || Біз тойлаймыз. | |||
|- | |||
| Uvidíme se zítra. || У́видíme се зи́tra. || Ертең кездесеміз. | |||
|- | |||
| Pojedeme na dovolenou. || По́jedeme на доволе́ну. || Біз демалысқа шығамыз. | |||
|- | |||
| Zítra začnu cvičit. || Зи́тра за́čnu цві́čit. || Ертең мен жаттығуды бастаймын. | |||
|- | |||
| Budeš mít čas? || Бу́деš мīт час? || Сенде уақыт болады ма? | |||
|- | |||
| Příští měsíc pojedu do Prahy. || Прі́ští ме́síц по́jedu до Пра́hy. || Келесі айда мен Прагаға барамын. | |||
|} | |||
=== Жаттығулар === | |||
Енді болашақ шақты қолдануды жаттықтыру үшін 10 жаттығу ұсынамыз: | |||
1. '''Сөйлемді толықтырыңыз:''' "Sutra ______ (jít) do parku." | |||
* '''Шешімі:''' "Sutra půjdu do parku." (Ертең мен паркіге барамын.) | |||
2. '''Сөздерді сәйкестендіріңіз:''' | |||
* a) "Budeme" | |||
* b) "zít" | |||
* c) "hrát" | |||
* d) "novou" | |||
* e) "píseň" | |||
* '''Шешімі:''' a) "Будем", b) "ертең", c) "ойнаймыз", d) "жаңа", e) "ән". | |||
3. '''Келесі сөйлемді болашақ шаққа ауыстырыңыз:''' "Já jdu do školy." | |||
* '''Шешімі:''' "Já budu jít do školy." (Мен мектепке барамын.) | |||
4. '''Сөйлемдерді өзіңіз жасаңыз:''' "Já ______ (učit) se česky." | |||
* '''Шешімі:''' "Já budu učit se česky." (Мен чех тілін үйренемін.) | |||
5. '''Сұрақтар құрастырыңыз:''' "Budeš ______ (mít) čas?" | |||
* '''Шешімі:''' "Budeš mít čas?" (Сенде уақыт болады ма?) | |||
6. '''Сөйлемді толықтырыңыз:''' "O víkendu ______ (jet) na výlet." | |||
* '''Шешімі:''' "O víkendu pojedeme na výlet." (Демалыс күндері саяхатқа шығамыз.) | |||
7. '''Сөйлемдерді болашақ шаққа ауыстырыңыз:''' "Já čtu knihu." | |||
* '''Шешімі:''' "Já budu číst knihu." (Мен кітап оқимын.) | |||
8. '''Келесі сөйлемді толықтырыңыз:''' "Můj bratr ______ (být) šťastný." | |||
* '''Шешімі:''' "Můj bratr bude šťastný." (Менің ағайым бақытты болады.) | |||
9. '''Сөйлемді толықтырыңыз:''' "Příští měsíc ______ (jet) do Itálie." | |||
* '''Шешімі:''' "Příští měsíc pojedu do Itálie." (Келесі айда мен Италияға барамын.) | |||
10. '''Сұрақтарды жасаңыз:''' "Kdy ______ (být) narozeniny?" | |||
* '''Шешімі:''' "Kdy budou narozeniny?" (Туған күндер қашан болады?) | |||
=== Қорытынды === | |||
Болашақ шақты меңгеру чех тілінде коммуникацияңызды пәрменді ету үшін аса маңызды. Сіз енді болашақта болатын іс-әрекеттерді қалай айту керектігін біліп алдыңыз. Жаттығулар арқылы дағдыларды бекіту, чех тілінде еркін сөйлеуге көмектеседі. Тілді үйрену барысында сабырлы болыңыз, практика жасаңыз, және тіл сізді таң қалдырады! | |||
{{#seo: | {{#seo: | ||
|title= | |||
|keywords= | |title=Чех тілінде болашақ шақ | ||
|description= | |||
|keywords=чех, болашақ шақ, грамматика, чех тілі, етістіктер, тіл үйрену | |||
|description=Осы сабақта чех тілінде болашақ шақтың қолданылуын үйренесіз. Біздің жаттығуларымыз арқылы дағдыларыңызды нығайтыңыз. | |||
}} | }} | ||
{{Czech-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | {{Template:Czech-0-to-A1-Course-TOC-kk}} | ||
[[Category:Course]] | [[Category:Course]] | ||
Line 40: | Line 245: | ||
[[Category:0-to-A1-Course]] | [[Category:0-to-A1-Course]] | ||
[[Category:Czech-0-to-A1-Course]] | [[Category:Czech-0-to-A1-Course]] | ||
<span gpt></span> <span model=gpt- | <span openai_correct_model></span> <span gpt></span> <span model=gpt-4o-mini></span> <span temperature=0.7></span> | ||
{{Czech-Page-Bottom}} | {{Czech-Page-Bottom}} |
Latest revision as of 23:11, 21 August 2024
Кіріспе[edit | edit source]
Чех тілінде болашақ шақтың қолданылуы өте маңызды, себебі ол бізге келешекте болатын оқиғалар туралы айтуға мүмкіндік береді. Бұл грамматикалық уақыт болашақта жоспарланған, күтпеген немесе болашақта орын алатын іс-әрекеттерді сипаттауға арналған. Чех тілін үйренуде болашақ шақты меңгеру, сіздің сөйлеу және жазу дағдыларыңызды жақсартады, әрі коммуникация барысында өзіңізді еркін сезінуге көмектеседі.
Осы сабақта біз болашақ шақтың құрылымын, қолдану ережелерін, мысалдарын және жаттығуларды қарастырамыз. Сіз болашақ шақты қалай пайдалану керектігін, сөздерді қалай өзгерту керектігін және сөйлемдерде қалай қолдануға болатынын білетін боласыз.
Болашақ шақтың құрылымы[edit | edit source]
Болашақ шақты чех тілінде «буду» (мен боламын) етістігін қолдана отырып жасаймыз. Осының негізінде, болашақ шақтың формасы «мен боламын» немесе «мен істеймін» сияқты болады. Бұл жерде етістіктің формасы «буду», «budeš», «bude», «budeme», «budete», «budou» сияқты өзгерістерге ие.
Етістіктердің болашақ шақтағы формалары[edit | edit source]
Чех тілінде болашақ шақта етістіктердің формаларының өзгеруі келесі таблицаны пайдалануға мүмкіндік береді:
Етістік | Болашақ шақ формасы | Қазақша |
---|---|---|
dělat (жасау) | budu dělat | мен жасаймын |
jít (бару) | budu jít | мен барамын |
číst (оқу) | budu číst | мен оқимын |
psát (жазу) | budu psát | мен жазамын |
hrát (ойнау) | budu hrát | мен ойнаймын |
kupovat (сатып алу) | budu kupovat | мен сатып аламын |
mluvit (сөйлеу) | budu mluvit | мен сөйлеймін |
pracovat (жұмыс істеу) | budu pracovat | мен жұмыс істеймін |
učit (үйрету) | budu učit | мен үйретемін |
myslet (ойлау) | budu myslet | мен ойлаймын |
Болашақ шақтың қолданылуы[edit | edit source]
Болашақ шақты қолдануда маңызды ережелерді есте сақтау қажет:
- Болашақ жоспарлар: Келешекте жоспарланған іс-әрекеттерді айту.
- Жасалатын іс-әрекеттер: Болашақта орын алатын іс-әрекеттерді сипаттау.
- Күтпеген жағдайлар: Келешекте орын алуы мүмкін күтпеген оқиғаларды айту.
Мысалдар[edit | edit source]
Болашақ шақты қолданудың 20 мысалын келтірейік:
Чех | Дыбыстық транскрипция | Қазақша |
---|---|---|
Půjdu do kina. | Пу́йду до кина. | Мен киноға барамын. |
Zítra se uvidíme. | Зи́тра се у́видíme. | Ертең кездесеміз. |
Budu studovat češtinu. | Бу́ду студо́ват чештину. | Мен чех тілін оқимын. |
Koupím nové auto. | Ку́пім но́ве а́уто. | Мен жаңа көлік сатып аламын. |
Bude pršet. | Бу́де п́ршет. | Жаңбыр жауатын болады. |
Učím se hrát na kytaru. | У́чím се хра́т на кы́тару. | Мен гитарада ойнауды үйренемін. |
O víkendu pojedeme na výlet. | О ви́кенду по́jedeme на ви́лет. | Демалыс күндері саяхатқа шығамыз. |
Zítra se naučím novou písničku. | Зи́тра се на́učím но́vou пісні́чку. | Ертең жаңа әнді үйренемін. |
Bude to skvělé! | Бу́де то ске́вле! | Бұл керемет болады! |
Příští týden začnu nový projekt. | Прі́ští ты́день за́čnu но́vý про́jekt. | Келесі аптада жаңа жобаны бастаймын. |
Můj bratr se oženil. | Мой бpáтр се о́женил. | Менің ағайым үйленеді. |
Zítra si koupím knihu. | Зи́тра си ку́пím кни́hu. | Ертең мен кітап сатып аламын. |
Budeš mít narozeniny. | Бу́деš мīт нарозенини. | Сенің туған күнің болады. |
Dneska se potkám s kamarádem. | Днеска се поткám с камара́дем. | Бүгін мен досыммен кездесемін. |
Bude hezky. | Бу́де хе́зки. | Әдемі болады. |
Budeme slavit. | Будеме сла́вит. | Біз тойлаймыз. |
Uvidíme se zítra. | У́видíme се зи́tra. | Ертең кездесеміз. |
Pojedeme na dovolenou. | По́jedeme на доволе́ну. | Біз демалысқа шығамыз. |
Zítra začnu cvičit. | Зи́тра за́čnu цві́čit. | Ертең мен жаттығуды бастаймын. |
Budeš mít čas? | Бу́деš мīт час? | Сенде уақыт болады ма? |
Příští měsíc pojedu do Prahy. | Прі́ští ме́síц по́jedu до Пра́hy. | Келесі айда мен Прагаға барамын. |
Жаттығулар[edit | edit source]
Енді болашақ шақты қолдануды жаттықтыру үшін 10 жаттығу ұсынамыз:
1. Сөйлемді толықтырыңыз: "Sutra ______ (jít) do parku."
- Шешімі: "Sutra půjdu do parku." (Ертең мен паркіге барамын.)
2. Сөздерді сәйкестендіріңіз:
- a) "Budeme"
- b) "zít"
- c) "hrát"
- d) "novou"
- e) "píseň"
- Шешімі: a) "Будем", b) "ертең", c) "ойнаймыз", d) "жаңа", e) "ән".
3. Келесі сөйлемді болашақ шаққа ауыстырыңыз: "Já jdu do školy."
- Шешімі: "Já budu jít do školy." (Мен мектепке барамын.)
4. Сөйлемдерді өзіңіз жасаңыз: "Já ______ (učit) se česky."
- Шешімі: "Já budu učit se česky." (Мен чех тілін үйренемін.)
5. Сұрақтар құрастырыңыз: "Budeš ______ (mít) čas?"
- Шешімі: "Budeš mít čas?" (Сенде уақыт болады ма?)
6. Сөйлемді толықтырыңыз: "O víkendu ______ (jet) na výlet."
- Шешімі: "O víkendu pojedeme na výlet." (Демалыс күндері саяхатқа шығамыз.)
7. Сөйлемдерді болашақ шаққа ауыстырыңыз: "Já čtu knihu."
- Шешімі: "Já budu číst knihu." (Мен кітап оқимын.)
8. Келесі сөйлемді толықтырыңыз: "Můj bratr ______ (být) šťastný."
- Шешімі: "Můj bratr bude šťastný." (Менің ағайым бақытты болады.)
9. Сөйлемді толықтырыңыз: "Příští měsíc ______ (jet) do Itálie."
- Шешімі: "Příští měsíc pojedu do Itálie." (Келесі айда мен Италияға барамын.)
10. Сұрақтарды жасаңыз: "Kdy ______ (být) narozeniny?"
- Шешімі: "Kdy budou narozeniny?" (Туған күндер қашан болады?)
Қорытынды[edit | edit source]
Болашақ шақты меңгеру чех тілінде коммуникацияңызды пәрменді ету үшін аса маңызды. Сіз енді болашақта болатын іс-әрекеттерді қалай айту керектігін біліп алдыңыз. Жаттығулар арқылы дағдыларды бекіту, чех тілінде еркін сөйлеуге көмектеседі. Тілді үйрену барысында сабырлы болыңыз, практика жасаңыз, және тіл сізді таң қалдырады!